Inuit Innarluutillit Oqaaseqartartuat pillugu Inatsisartut inatsisaat pillugu Namminersorlutik Oqartussat nalunaarutaat
Inuit Innarluutillit illersuisuat pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. 1, 29. maj 2017-meersoq, Inatsisartut inatsisaanni nr. 30, 13. juni 2023-imeersumi allannguutitalinni nalunaarutigineqarpoq.
Kapitali 1
Siunertaq
§ 1. Inatsisartut inatsisaanni matumani inuiaqatigiinni innarluutillit pisinnaatitaaffiisa soqutigisaasalu iluaquserneqarnissaat siunertaavoq.
Imm. 2. Inuit innarluutillit pisinnaatitaaffii pillugit Naalagaaffiit Peqatigiit Isumaqatigiissutaat Inatsisartut inatsisaanni tunngavigineqarpoq.
Kapitali 2
Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiat
§ 2. Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiat tassaavoq Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq allattoqarfialu.
Imm. 2. Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiat Namminersorlutik Oqartussat ataanni sullissiviuvoq naalakkersuinikkut pituttorsimanngitsoq. Sullissivik Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartumit aqunneqassaaq.
Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq
§ 3. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq Naalakkersuisunit toqqarneqassaaq.
Imm. 2. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq piffissami ukiunut 3-nut killissaleriikkamik toqqarneqassaaq. Ataasiarluni toqqarneqaqqissinnaavoq. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq manna tikillugu oqaaseqartartuusimasup tunuartinneqarneranut atatillugu Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartussamik nutaamik toqqaasoqartillugu, takuuk imm. 3, ukiut 3-t iluanni piffissami sinneruttumi Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq nutaaq toqqarneqassaaq.
Imm. 3. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq piffissami ukiut 3-t iluanni Naalakkersuisunit tunuartinneqarsinnaavoq, tamatumunnga pissutaasinnaasut ataaseq arlallilluunniit ataani taaneqartut naammassineqarsimappata:
1) Inatsisartut inatsisaat manna malillugu Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup suliassaasa suliarineqarnerat Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartumit annertuumik sumiginnarneqarsimappata.
2) Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq iliuuseqarsimappat Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup Inatsisartut inatsisaannut tunngatillugu suliassaasa Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartumit isumannaatsumik suliarineqarnissaannik nalornisitsilersumik.
Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup suliassai
§ 4. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup inuit innarluutillit pisinnaatitaaffiisa soqutigisaasalu qulakkeernissaat iluaqusernissaallu suliarissavai kiisalu inuiaqatigiinni innarluutillit atugaannik qitiutitsillunilu paasissutissiisassaaq.
Imm. 2. Pingaartumik Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq:
1) Inuit innarluutillit pisinnaatitaaffii naammagittaalliuteqarsinnaanerilu pillugit siunnersuillunilu ilitsersuisassaaq.
2) Inuit innarluutillit atugaat, pisinnaatitaaffii naammagittaalliuteqarsinnaanerilu pillugit apeqqutinut tunngassuteqartunik, pisortani oqartussanut, pisortat namminersortullu suliffiinut kiisalu kattuffinnut peqatigiiffinnullu il.il. siunnersuillunilu ilitsersuisassaaq.
3) Inuiaqatigiinni inuit innarluutillit pillugit ilisimasat annertusarnissaat sulissutigissavaa, issuagaannarpalaartut, paqumigineqartut, isummat pigiliutiinnakkat kiisalu inunnut innarluutilinnut tunngatillugu akornutaasumik iliuutsit akiorniassallugit.
4) Inuit innarluutillit Pisinnaatitaaffii pillugit Naalagaaffiit Peqatigiit Isumaqatigiissutaannut tunngatillugu Kalaallit Nunaata inatsisitigut atuutsitsinikkullu pisussaaffii naapertuunnersut nalilersuiffigisassavai.
5) Inuit innarluutillit pillugit paassissutissanik ingerlatitseqqittassalluni, tamat oqallinneranni sinnerlugit oqaaseqartassalluni kiisalu inuit innarluutillit oqallinnermi peqataanissaannut periarfissaasa pitsaanerulernissaannik sulissuteqartassalluni inuiaqatigiinnilu ineriartornermik sunniuteqartassalluni.
6) Inuit innarluutillit inatsisitigut illersugaanerannik patajaallisaataasunik, inuillu innarluutillit inuiaqatigiillu akornanni aporaaffiusunik aaqqiissuteqarnissamut pitsaaliuinissamulluunniit suliniutissanik siunnersuuteqartassaaq.
Imm. 3. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq aamma inuit innarluutillit atugaat pillugit ilisimasanik katersissaaq, ineriartortitsilluni ingerlatitseqqittassallunilu. Matumani Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq:
1) Inuit innarluutillit atugaat pillugit aamma pioreersunik misissuisimanerit, nalunaarusiornerit, ilisimatusarnikkut angusat, nalilersuilluni nalunaarusiat, kisitsisit atorlugit nassuiaasiornerit, misileraanermi inernerit aamma najoqqutassanik assingusunik katersinerit aamma paasissutissanik attuumassuteqartunik aaqqissuusseqqissaarnernik isumaginnissaaq.
2) Inuit innarluutillit atugaat pillugit paasissutissanik malinnaatitsisumik aaqqissuussineq aammalu atugaat pillugit ilisimasanik nutaanik ineriartortitsissaaq.
3) Inuit innarluutillit atugaat pillugit ilisimasanik tamanut ingerlatitseqqittassaaq, matumani ilaatigut ilinniartut, ilisimatuut, ilinniarsimallutik sulisut, politikerit aamma soqutiginnittut allat ilanngullugit.
Imm. 4. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup sulinerani inuit innarluutillit aamma innarluutilinni suliassaqarfimmi soqutigisaqaqatigiit akuliutsinneqassapput aamma suliniutit pillugit tusarniarneqassapput pisinnaasat, attuumassuteqarneq ajornanngippallu imm. 2, nr. 1-6, naapertorlugit.
§ 5. Inuit innarluutillit atugaannut pisinnaatitaaffiinullu pingaaruteqartunik inatsisitigut suliniutinut allatigullu suliniutinut atatillugu Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq tusarniarneqartassaaq.
§ 6. Inuit innarluutillit atugaannut pingaaruteqartuni apeqqutini nalinginnaasuni tamani, Inatsisartut, Naalakkersuisut aamma pisortani oqartussat allat Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq isumasioqatigisinnaavaat.
§ 7. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq ukiumoortumik pisortani oqartussanik attuumassuteqartunik, pisortat namminersortullu suliffeqarfiinik, kattuffinnik peqatigiiffinnillu il.il. kiisalu innarluutilinni suliassaqarfimmi soqutigisaqaqatigiinnik allanik ataatsimiititsisassaaq.
Imm. 2. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq nunatta karsianit ukiumoortumik tapiissutit iluanni peqatigiiffinnut namminersortunut, suliffeqarfinnut kattuffinnullu ukiumoortumik ataatsimiinnermut atatillugu angalanernut ineqarnernullu aningaasartuutinut tamakkiisumik ilaannakortumilluunniit matussutissanik tapiisassaaq.
§ 8. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq ukiut tamaasa suliffeqarfini pillugu ukiumoortumik allaganngorlugu nalunaarusiortassaaq. Nalunaarusiaq Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartuata nittartagaani tamanut saqqummiunneqartassaaq. Nalunaarusiaq, saqqummiussineq ilutigalugu, Naalakkersuisunut, Inatsisartunut kommuninullu nassiunneqartassaaq.
Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup piginnaatitaaneri
§ 9. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq piginnaatitaavoq Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup suliaqarfiinut pissutsit attuumassuteqartut pillugit killilersorneqarnani oqaaseqarsinnaanermut, taamaattorli § 14 takuuk. Oqaaseqaatit kimut sammitinneqassanersut Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup nammineq aalajangertassavaa.
Imm. 2. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup namminerisaminik imaluunniit allat saaffiginnissuteqarnerisigut sulianik misissuisinnaallunilu qaqitsisinnaavoq. Inuit innarluutillit pingaarnersiuinermi salliusassapput.
Imm. 3. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq taamaallaat pissutsit, inuit innarluutillit pillugit nalinginnaasumik imaqartunik oqaaseqarsinnaavoq, imaanngitsoq, inummut innarluutilimmut ataatsimut pissutsinik imaqartunik.
Imm. 4. Pisup suliarineqarnissaanut naammattumik pissutissaqarnersoq Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup nammineq aalajangissavaa.
Imm. 5. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq taamaallaat oqaaseqaateqarsinnaatitaavoq. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq aalajangiisinnaatitaanngilaq.
§ 10. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq kinaassutsimik uppernarsaatinik takutitsinermigut aamma eqqartuussivimmit akuersiffigineqarnanilu killilersorneqarnani, inuit innarluutillit najugaanut imaluunniit uninngaarfiinut, sungiusarfiinut, suliffiinut assigisaannullu isersinnaatitaavoq.
Imm. 2. Pisortani oqartussat, inuit innarluutillit atugaannik suliaqartut, aamma pisortat suliffeqarfiutaat, inunnit innarluutilinnit najugaqarfigineqartut uninngaffigineqartulluunniit imaluunniit sungiusarfigineqartartut, suliffigineqartut assigisaalluunniit, nipangiussisimasussaatitaagaluartut inatsit manna naapertorlugu paasissutissanik Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartumut ingerlatseqqittussaapput, Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup sulianik suliarinninnissaanut pisariaqartinneqartunik, inatsimmut allamut akerliunngippat.
Imm. 3. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq pisortani oqartussanut aamma pisortat suliffeqarfiinut inuit innarluutillit atugaat pillugit suliaqartunut qinnuteqarsinnaavoq, § 4, imm. 2, nr. 1-6-imut, taaneqartut iluanni aalajangiinerit, aalajangernerit aamma suliassaqarfinni suleriaatsit pillugit nalunaajaaqqullugit.
Imm. 4. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq imm. 1 naapertorlugu piginnaatitaanini allanut tunniussinnaanngilaa, taamaattoq § 11 takuuk.
§ 11. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq allattoqarfimmi sulisup Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup suliaanik suliaqarallarnissaa aalajangersinnaavaa.
Imm. 2. Allattoqarfimmi sulisoq, Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup suliaanik suliaqarallartoq, suliassinneqarnermi kinguneranik § 10 naapertorlugu suliassanik aamma tigusisinnaavoq.
Allattoqarfik
§ 12. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartumut allattoqarfimmik pilersitsisoqassaaq.
Imm. 2. Allattoqarfiup suliassarai Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartumut allaffissorneq sullissinerlu.
Imm. 3. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq allattoqarfimmi suleqatinik atorfinitsitsissaaq ulluinnarnilu pisortamik toqqaassalluni. Ulluinnarni Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq pisortap qullersaraa.
Imm. 4. Allattoqarfimmi atorfillit atorfinitsitsinerni atugassarititaasuni aammalu suliffeqartitaanermi soraarnermilu pissutsinut tunngatillugu Kalaallit Nunaanni Namminersorlutik Oqartussat qitiusumik allattoqarfianni aalajangersakkat sukkulluunniit atuuttut ataaniipput.
Imm. 5. Suliamik paasisimasalinnik killilimmik piffissalikkamik atugassaqartitaasumik imm. 2 naapertorlugu sulianut aalajangersimasunut suliarinnittussanik atorfinitsitsisoqarsinnaavoq.
Kapitali 3
Suliamik suliarinninnermi malittarisassat
§ 13. Pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu Inatsisartut inatsisaat toqqaannartumik Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup sulianik suliarinninneranut atuutinngippat, inatsisartut inatsisaanni tunngaviit, taakkununnga ilanngullugit ingerlatsineq pillugu inatsiseqartitsinermi tunngaviit inatsisitigut aalajangersarneqarsimanngitsut, taamaaqataanik atuutissapput.
Imm. 2. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup suliassat Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup suliaralugit ingerlatileruttugai unitsissinnaavai. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup saaffiginnissutinik itigartitsinera sulianillu Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup nammineq piumassutsiminik suliarilersimanngisaanik unitsitsinera allakkatigut nalunaarutigineqassaaq tunngavilersorneqarsimassallunilu.
Imm. 3. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup saaffiginnissutinik itigartitsinera sulianillu unitsitsinera Naalakkersuisunut allaffissornikkulluunniit oqartussanut allanut naammagittaalliuutigineqarsinnaanngilaq. Tamanna aamma Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup oqaaseqaataanut atuuppoq.
§ 14. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq allattoqarfillu pisortat ingerlatsineranni sulinermut malittarisassat atuuttut malillugit nipangiussisussaatitaapput.
Kapitali 4
Aningaasalersuineq
§ 15. Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiat nunatta karsianit tapiissutinit aningaasalersorneqarpoq.
Imm. 2. Tamatuma saniatigut Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiat sulinerminut atatillugu pisortani oqartussanit allanit imaluunniit kattuffinnit, peqatigiiffinnit, suliffeqarfinnit il.il. namminersortunit aningaasaliiffigineqarnissamik qinnuteqarsinnaavoq.
Imm. 3. Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiat suliassat inatsisitigut aalajangersakkat iluanni sulianik isertitsissutaasunik ingerlatsisinnaavoq. Isertitat Innarluutillit Oqaaseqartartoqarfiata suliassaatut inatsisitigut aalajangersarneqarsimasut naammassinninnissaannut ilaassapput.
Missingersuutit naatsorsuutillu
§ 16. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq ukiut tamaasa ukiumut aningaasanut inatsiseqarfiusumut tulliuttumut missingersuutinik Naalakkersuisunut siunnersuuteqartassaaq. Siunnersuut isertitassatut aningaasartuutissatullu naatsorsuutigineqartunut missingiinernik imaqassaaq. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartoq peqatigitillugu ukiumut aningaasanut inatsiseqarfiusumut taaneqartumut nunatta karsiata tapiissutaasa annertussusissaannut siunnersuuteqassaaq.
Imm. 2. Ukiumut aningaasanut inatsiseqarfiusumut tullermut missingersuutinut siunnersuutit kiisalu nunatta karsiata tapiissutaasa annertussusissaannut siunnersuutip tunniunneqarnissaannut piffissamik Naalakkersuisut aalajangersaassapput.
§ 17. Inuit Innarluutillit pillugu Oqaaseqartartup ukiuata naatsorsuuteqarfiup ukioq aningaasanut inatsiseqarfiusoq malippaa. Ukiumoortumik naatsorsuutit kukkunersiuisumit nunatta karsiata naatsorsuutaanik kukkunersiuisumit kukkunersiorneqassapput.
§ 18. Inuit Innarluutillit pillugit Oqaaseqartartup, Naalakkersuisut piffissaliussaata iluani, ukiumut naatsorsuutit kukkunersiorneqarsimasut, kukkunersiuisup oqaaseqaataanik ilanngussartallit, Naalakkersuisunut akuerisassanngortillugit saqqummiutissavai.
Kapitali 5
Atortuulersitsineq
§ 19. Inatsisartut inatsisaat manna ulloq 1. juni 2017 atortuulersinneqassaaq.
Inatsisartut inatsisaat nr. 30, 13. Juni 2023-meersoq (Illersuisumut kalaallisut taaguutip oqaatsitigut iluarsiiffiginissaa)[i].
§ 6
Inatsisartut inatsisaata nalunaarutigineqareernerata aqaguani inatsit atortuulersinneqassaaq.
Meeqqanut, Inuusuttunut Naalakkersuisoqarfik, ulloq 14. marts 2024
Heidi Lindholm (atsior.)
Naalakkersuisoqarfimmi Pisortaq
/ Kirsten Olesen-Nzulumike (atsior.)
Ataatsimoortunngorlugu allanneqarnera
- Inuit Innarluutillit illersuisuat pillugu Inatsisartut inatsisaat - (1/2017)
- Meeqqat illersuisuat aamma Meeqqat pillugit Siunnersuisoqatigiit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranut, Inuit Innarluutillit illersuisuat pillugu Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranut, Utoqqaat illersuisuat pillugu Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranut, Isumaginninnermik suliassaqarfimmi pissaanermik atuineq pillugu Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranut kiisalu Inuit Pisinnaatitaaffii pillugit Siunnersuisoqatigiit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranut Inatsisartut inatsisaat (Illersuisumut kalaallisut taaguutip oqaatsitigut iluarsiiffiginissaa) - (30/2023)