11-10-2004

UKA 2004/39

 

Ilinniagaqarnersiutit pillugit Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut

pillugu

Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaata

ISUMALIUTISSIISSUTAA

Siunnersuutip aappassaaneerneqarnerani saqqummiunneqartoq

 

Inatsisartut ataatsimiititaliaat suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:

Inatsisartunut ilaasortaq Doris Jakobsen, Siumut, siulittaasoq
Inatsisartunut ilaasortaq Georg Olsen, Inuit Ataqatigiit. Siulittaasup tullia
Inatsisartunut ilaasortaq Ruth Heilmann, Siumut
Inatsisartunut ilaasortaq Ellen Christoffersen, Atassut
Inatsisartunut ilaasortaq Astrid Fleischer Rex, Demokraatit

 

Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaata UKA 2004-mi siullermeerinerup kingorna ilinniagaqarnersiutit pillugit Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut nassuiaatitaalu misissorpai makkuninngalu oqaaseqateqarniarpoq.

Tusarniaavigineqartut amerlanersaannit isumaqatigineqartumik Ilinniagaqarnersiutit pillugit Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuummik manna saqqummiisoqarnera Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliap naammagisimaarlugu maluginiarpaa. Siunnersuut allatut ilusilerlugu siusinnerusukkut marloriarlugu saqqummiunneqartareersimammat, siunnersuummi ajornartorsiuteqarfiit ataatsimiinnerni arlaqartuni ataatsimiititaliap suliarisimavai. Taamaattumik Siunnersuut maannakkutut iluseqartoq peqataaffigisinnaagamiuk ataatsimiititaliap nuannaarutigaa.

Sassartitsinerit ataatsimiinnerillu

Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaat siunnersuummik suliarinninnermini soqutigisaqaqatigiit uku aallartitaannik ataatsimeeqateqarsimavoq:

- KANUKOKA
- KIK
- DKIK
- Ilinniagaqalernissamut piareersaataasumik ilinniartitaanerit (GU kiisalu Niuernermik Ilinniarfik)

Apeqqutit

Siunnersuutip ataatsimiititaliami suliarineqarnissaanut atugassanik Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Naalakkersuisoq apeqqutinik arlalinnik ataatsimiititaliap UKA2003-mi apeqquteqarfigaa. Akissuteqaatit tusaatissatut tiguneqarput.

Aamma UKA2004-p ingerlanerani ataatsimiititaliap Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Naalakkersuisoq apeqquterpaalunnik akissuteqaqqullugit qinnuigaa. Apeqqutit itisiliissutaasut kittaarinermi atugassarititaasunut ersarissaavigineqarnissaannut aammalu meeqqanut tapisianut meeqqallu tapiinut tunngassuteqarput. Akissuteqaatit tusaatissatut tiguneqarput.

Siunnersuummut ataatsimiititaliap oqaaseqaatigiumasai:

Ilinniagaqarnersiuteqartitsinermik aaqqissuussinerup atuuttup pisariillisaavigineqarlunilu eqaallisaavigineqarneranik aammalu ilinniartut ilinniarnerminnik namminneerlutik aaqqissuussinissamut aningaasaqarnerminnillu aqutsinissamut annertunerusumik akisussaaffilerneqarnerannik kinguneqartussamik ilinniagaqarnersiutit pillugit Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuummik Naalakkersuisut saqqummiussinerat Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaannit pitsaasutut isigineqarpoq. Ataatsimiititaliattaaq isumaqatigiittup ilinniagaqartut atugaasa ajornerulersinneqannginnerat pitsaasuusutut isigaa.

Matuma kingorna ataatsimiititaliap siunnersuut ima tulleriinnilerlugu oqaaseqarfigissavaa:

1) Siunnersuutip sananeqarnermigut ilusiligaanera
2) Immikkut tapiissutit
3) Taarsigassarsiassat taarsersuinissamullu periarfissat
4) Ilinniagaqarnersiutit utertinneqarneri
5) Kittaagassiat
6) FSA/FSUA
7) Sumi najugaqarneq apeqqutaatinnagu ilinniakkanik toqqaasinnaanermik ammaassinissamut periarfissaq

1) Siunnersuutip sananeqarnermigut ilusiligaanera

Siunnersuummi amigaatinut naleqqutinngitsunullu tunngatillugu allakkiamik Inatsisartut inatsisissanik nalilersuisarfianniit ataatsimiititaliaq tigusaqarsimavoq. Allakkiaq isumaliutissiissummut uunga ilanngunneqarpoq.

Allakkiami innersuussutigineqartunut naapertuuttumik Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuummik saqqummeeqqullugit ataatsimiititaliap isumaqatigiittup kaammattorpai.

2) Immikkut tapiissutit:

Immikkut tapiissutit arlaqartut atorunnaarsinneqarnissaat Naalakkersuisut siunnersuutaanni siunniunneqarpoq. Pineqartut tassaapput: Bussernermut atuakkanut nassatallu oqimaappallaarutaannut tapiissutit. Immikkut tapiissutit peerneqarnerannut taarsiullugu tapiissutit qaffanneqassapput taarsigassarsisinnaanermullu periarfissat amerlisinneqarlutik.

Immikkut tapiissutit ilaasa peerneqarnerannut taarsiullugu tapiissutit qaffanneqarnissaat taarsigassarsisinnaanermullu periarfissat amerlisinneqarnissaat ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut Siumumeersut, Inuit Ataqatigiinnersut Atassummeersullu taperserpaat.

Ilinniagaqarnermi tapiissutit qaffariaatisaatut siunnersuutigineqartoq ilinniartunut tamanut naammanngitsoq ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartoq Demokraatineersoq isumaqarpoq. Danmarkimi ilinniartunut ilinniagaqarnersiutit qaffasissutsinut marlunnut avinneqartariaqartut, taamaalilluni ilinniagaqartunut ilinniagaqarfinnut ungasissumi najugaqartut angalasarnerannut atuakkanullu aningaasartuuteqarfiusaqisunut Naalakkersuisunit qaffaassutissatut siunnersuutigineqartut 9,5%-it qaavisigut suli 5,5%-inik ilinniagaqarnersiutisiamikkut qaffaavigineqartariaqartut Demokraatineesoq isumaqarpoq.

3) Taarsigassarsiassat taarsersuinissamullu periarfissat:

Ukioq tapiiffigineqartartup ataatsip ingerlanerani ilinniartut ilinniarnerminnut atatillugu taarsigassarsiarisinnaasaasa annertussusaat Naalakkersuisut siunnersuuteqarnerminni marloriaatinngortimmatigit ataatsimiititaliap isumaqatigiittup nuannaarutigaa.

Inatsit manna atuuttoq naapertorlugu ilinniartut Kalaallit Nunaannut nunassikkunik (isertitat naapertorlugit) ilinniarnerminni akiitsorilersimasaminnut akilersuinerminni tapiissuteqarfigineqarnissamut periarfissaqarput. Tamanna ilinniartut ilinniakkaminnik naammassinnittut nunatsinnut uternissaannut kajumilersitseqataassaaq. Taama kajumilersitsinissaq ilinniarnermi akiitsorilersimasanut akilersuijunnaarnissaq pillugu Inatsisartut inatsisaata atuuttup nr. 24-ip, 3. november 1994-imeersup nutarterneratigut annertusaavigeqqullugu Naalakkersuisut ataatsimiititaliamit innassuteqarfigineqassapput.

4) Ilinniagaqarnersiutit utertinneqarneri

Ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartoq Demokraatineersoq naliliivoq tapiisarnermi aaqqissuussinernik pitsaasunik neqerooruteqarnermut taarsiullugu ilinniagaqartut ukiualuit ingerlanerini nunatsinnut suliartorlutik utertassasut. Taamaattoqanngippat ilinniagaqarnersiutimik ilaat utertittariaqarpaat. Taamaattumik Demokraatit siunnersuutigaat:

a.  Piginnaalersitsisumik ilinniagaqarlutik naammassisut tamarmik ilinniagaqarnersiutaasa pingajorarterutaat taarserneqassanngitsut.
b. Tamatuma saniatigut ilinniakkap naammassineqarneraniit ukiuni tallimat iluini sivikinnerpaamik ukiuni marlunni nunatsinni sulisimagunik ilinniagaqarnersiutimik pingajorarterutaat taarsissanngikkaat.
c. Sivikinnerpaamik ukiuni pingasuni nunatsinni sulisimagunik pingajorarterutaat kingulleq taarsissanngilaat piginnaalersitsisumilli ilinniagaq ukiunit pingasunit sivikkinneruppat ilinniakkap sivisussusaa apeqqutaatillugu nunatsinni sulinerisa sivisussusissaat apeqqutaatillugu taarsigassarsiat pingajorarterutaat kingulleq taarsinngitsoorneqassalluni

Ilinniartuunersiutit 2/3-lii (takuuk b aamma c) taarsinngitsoorusukkaanni nunatsinni sulineq ilinniakkap naammasineqarneraniit ukiut tallimat qaangiutsinnagit nunatsinni sulilereersimasariaqpoq.

Taama ilusiliinerup siunertaraa ilinniagaqartut nunatsinnut suliartorlutik uteqqinniaratik siumut ilisimannereersut nunani allani tapiisarnernut atugaasunut ilinniartuunersiutinik qinnuteqarnissaannut kajumissuseqalersitsinissamik qulakkeerinninnissaq – assersuutigalugu danskit ilinniartuunersiutinut aaqqissuussinerannut. Taamaaliornikkut ilinniagaqarnersiutit pitsaanerpaamik atorneqarnissaat Demokraatit qulakkeerniarpaat, taamaalilluni ilinniagaqarnersiutit ilinniagaqartunut kalaallit nunaannut uternissaminnut naatsorsuutiginnittunut sammitinneqarniassammata.

5) Kittaagassanik aaqqissuussineq:

Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliap isumaqatigiittup "Kittaagassianik ilinniagaqalissutissanik aaqqissuussinermik" taaneqartumik atulersitsinissaq pitsaasutut isigaa. Tamanna ilinniagaqartut ilinniakkaminnik namminneerlutik aaqqissuussinissamut ilinniarnerullu nalaani aningaasanik atugassiissutigineqartunik aqutsinissamut annertunerusumik akisussaaffilerneqarnerannut peqataaqataasoq ataatsimiititaliaq isumaqarpoq.

6) FSA/FSUA

Peqqussut maanna atuuttoq naapertorlugu faginut ataasiakkaanut meeqqat atuarfianni inaarutaasumik soraarummeerutaasunik meeqqallu atuarfianni annertusisamik inaarutaasumik soraarummeerutaasunik ilinniagaqarnermi ilinniagaqarnersiuteqarnissamut periarfissaqarpoq. Periarfissaq taanna peqqussutissami nutaami atorunnaarsinneqarpoq. Tamanna pitsaanngitsutut isigineqartoq KANUKOKA-mit paasissutissiissutigineqarpoq, faginummi ataasiakkaanut ilinniartitsinissamik neqerooruteqarnissaq suli pisariaqartinneqartoq isumaqartoqarmat.

Piffinni inuussutissarsiornermut ilinniarfinni immikkut ilinniartitaanermut inuussutissarsiutinullu ilitsersuisarnermik atuutilertitsiniarnermik, fag-inittaaq ataasiakkaanik atuartitsinermik ingerlatsiviusumik, aallartitsinialerneq Naalakkersuisut sipaaruteqarnerminnut tunngavigaat. Taamattumik meeqqat atuarfiini manna tikillugu fag-inut ataasiakkaanut atuartitsinermut atatillugu ilinniagaqarnersiuteqartitsinissaq pisariaqarsorinanngilaq.

Naalakkersuisut patsisilersuutaannut ataatsimiititaliaq isumaqatigiittoq tapersiivoq.

7) Sumi najugaqarneq apeqqutaatinnagu ilinniakkanik toqqaasinnaanermik ammaassinissamut periarfissaq

Misileraanermi ingerlatsinermut atatillugu nunatsinni ilinniakkamik ingerlatsisinnaannginnermut piumasaqaatinik Naalakkersuisut sanioqqutsisinnaanissaannut Ilinniagaqarnersiutit pillugit Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuummi matumani tunngavissiisoqarpoq. Taamaaliornikkut Naalakkersuisut sumi najugaqarneq apeqqutaatinnagu ilinniakkanik toqqaasinnaanermut atatillugu ilinniakkani killilinni misilittagaqalernissamut periarfissinneqarput, taamaaliornikkut sumi najugaqarneq apeqqutaatinnagu ilinniakkanik toqqaasinnaanermik ammaassivinnissaq tamatuma kingorna ammaanneqarsinnaaqqullugu.

Ataatsimiititaliap isumaqatigiittup siunnersuutip taamatut tunngavissiinera pitsaasuusutut isigaa

Tamanna tunngavigalugu ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut Siumumeersut, Inuit Ataqatigiinneersut Atassummeersullu inatsisissamik nalilersuilluni allakkiami kaammattuutigineqartunut naapertuuttumik Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuummik saqqummiussereerneranni siunnersuutip iluseriligassamisut iluseqartup Inatsiartunit akuersissutigineqarnissaa inassutigaat.

Ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartup Demokraatineersup siuliani taaneqartut saniatigut ilinniagaqarnersiutit utertinneqartarnissaannut Danmarkimilu ilinniartunut ilinniagaqarnersiutit ilinniagaq apeqqutaatillugu annertussusilerneqartarnissaannut tunngasumik kaammattuutaanut naapertuuttumik Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuummik saqqummiussereerneranni siunnersuutip iluseriligassamisut iluseqartup Inatsisartunit akuersissutigineqarnissaa inassutigaa.

Taama oqaaseqarluni Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaata Ilinniagaqarnersiutit pillugit Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut aappassaaniigassanngortippaa.

 

	Doris Jakobsen, Formand
Georg Olsen		Ruth Heilmann
Ellen Christoffersen		Astrid Fleischer Rex

Ilanngussaq: