Atuarfimmi atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni alloriarfiit siunertaat kiisalu atuartitsissutit siunertaat ilikkagassatullu anguniagassat pillugit Namminersorlutik Oqartussat nalunaarutaat
Atuarfik pillugu Namminersorlutik Oqartussat inatsisaanni nr. 15, 3. december 2012-imeersumi § 14, imm. 1, kingusinnerusukkut Inatsisartut inatsisaatigut nr. 9, 19. november 2021-meersukkut allanngortinneqartoq, naapertorlugu aalajangersarneqarpoq:
Kapitali 1
Nassuiaatit
Alloriarfiit siunertaat, atuartitsissutit siunertaat ilikkagassatullu anguniagassat
§ 1. Nalunaarummi matumani alloriarfiit siunertaat paasineqassapput tassaasut alloriarfinni ataasiakkaani atuartitsinermi siunertat pingaarnerit. Alloriarfiit siunertaasa atuarfiup siunertaa tunngavialu itisilerpaat, atuarfimmilu alloriarfinni pingasuusuni ataasiakkaani atuartitsinikkut ilisarnaqutaasussat ersersillugit. Alloriarfiit siunertaasa nalunaarpaat, atuartut atuartitsissutit atuartitsissutillu qanitariissut akimorlugit qanoq qaffasitsigisumik piginnaasaqalersimanissaat ilimagineqarnersoq. Oqaaseq piginnaasaq nalunaarummi matumani paasineqassaaq tassaasoq, ilisimasamut, pisinnaasamut misilittakkamullu ataatsimoortunut atuartut atuarnerminni atuarnermilu avataani tigussaasumik iliuuseqarfigilersinnaasaattut ilimagisaasunut pingaarnertut taaguut. Alloriarfiit siunertaat immikkoortunut naligiinnut tallimanut immikkoortitigaapput, ukununnga tunngasunut:
1) atuartitsissutitigut piginnaasat,
2) inuttut piginnaasat,
3) inooqatigiissutsikkut inuiaqatigiinnullu tunngasutigut piginnaasat,
4) ilikkariartornikkut suliassatigullu piginnaasat aamma
5) atuartut siunissami ilinniagariligassaminnik inuussutissarsiutigiligassaminnillu toqqaanerat.
Imm. 2. Atuartitsissutini anguniagassat nalunaarummi matumani paasineqassapput tassaasut, atuarnerup ingerlanerani tamarmiusumi atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni ataasiakkaani atuartitsinerup siunertaa. Atuartitsissutit siunertaat immikkoortunut naligiinnut sisamanut immikkoortitigaapput, taakkulu atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni ataasiakkaani isiginneriaatsinik assigiinngitsunik sisamanik ersersitsisuupput, ukununngalu tunngasuullutik:
1) Atuartitsissutitigut piginnaasat,
2) inummut imminermut tunngasut,
3) inooqatigiissutsimut tunngasut aamma
4) kulturimut inuiaqatigiinnullu tunngasut.
Imm. 3. Nalunaarummi matumani ilikkagassatut anguniagassat paasineqassapput tassaasut, atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni anguniagassat erseqqissaataat, alloriarfiit pingasut ataasiakkaat naammassinerini atuartut piginnaasaqarfigilersimasassaattut ilimagisaasunik ersersitsisut. Ilikkagassatut anguniagassat ilinniagassanut naligiissunut immikkoortitigaapput, aammalu ingerlaavartumik naliliinermut kiisalu alloriarfiit pingasut ataasiakkaat naammassinerini qitiusumit aalajangikkamik naliliinermut tunngaviussallutik.
Kapitali 2
Alloriarfiit siunertaat
Nukarliit atuarfiat
§ 2. Nukarliit atuarfianni atuartitsinerup siunertaraa atuartut pilersitsiffiusunik sammisaqarnermikkut, misigisaqaqatigiinnermikkut nammineerlutillu sulinermikkut oqaatsinik malussarissusertik, paasinnissinnaassusertik oqaatiginneriaasertillu ineriartortissagaat kiisalu atuarnermi, allannermi kisitsinermilu tunngaviusumik piginnaasanik pigiliussissasut.
Imm. 2. Atuartitsinerup, atuartut pisinnaasaannik assigiinngitsunik inuttullu imminnut naleqartinnerannik ineriartortitseqataassaaq. Atuartitsinerup, atuartut isumatusaarnikkut, pilersitsinikkut, timersornikkut peqqinnartumillu inooriaaseqarnikkut namminneq ineriartornerminnut qanoq akisussaaqataasinnaanerannik ilisimalersissavai.
Imm. 3 Atuartitsinerup atuartut paasisaqartissavai ilaqutariinni, atuarfimmi aamma ikinngutit akornanni assigiinngitsutigut inissisimaffiinik aamma akisussaaffiinik. Atuartut atuarfimmi ikinngutillu akornanni attaveqaqatigiissinnaanerup aamma aaqqiagiinngissutit annikinnerusut aaqqinniarsinnaanerisa pingaarutaat paasisaqarfigissavaat.
Imm. 4. Atuartitsineq atuartut suleriaatsinik suleqatiginneriaatsinillu siunertamut naapertuuttunik ineriartortitsinerannut, kiisalu atuarnermik siunertaanik paasinninnissaannut peqataassaaq.
Imm. 5. Atuartitsinerup atuartut angerlarsimaffimmi angerlarsimaffiullu avataani suliassanik sammisanillu assigiinngitsunik paasisaqartissavai.
Akulliit atuarfiat
§ 3. Akulliit atuarfianni atuartitsinerup siunertaraa atuarfimmi atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni tunngaviusumik piginnaasanik atuartut pigiliussaqarnissaat. Atuartut oqaatsitigut piginnaasatik ilinniakkaminni inooqatigiissutsikkullu atortussatut ineriartorteqqissavaat.
Imm. 2. Atuartitsinerup atuartut periarfississavai piginnaasaminnik soqutigisaminnillu tamatigoortumik ineriartortitsinissaannut. Atuartitsineq atuartut imminnut naleqartinnerannik imminullu tatiginerannik patajaallisaaqataassaaq kiisalu namminneq atukkaminnut attuumassuteqarfigisaminnullu akisussaaqataalernissaannik tunngavilissallugit. Atuartut ineriartornerminnut akisussaaqataanertik tamatumunngalu sunneeqataasinnaasutut paasinninnertik annertusiartortissavaat.
Imm. 3. Atuartitsinerup atuartut ilaqutariinni, atuarfimmi inuiaqatigiinnilu nammineq allallu assigiinngitsunik inissisimanerannik akisussaaffeqarnerannillu paasinninnera ineriartortissavaa. Atuartut siunertamut naapertuuttumik attaveqaqatigiissinnaanertik aaqqiagiinngissutsinillu aaqqiiniarsinnaanertik ineriartortissavaat.
Imm. 4. Atuartitsinerup atuartut sungiussitissavai ilinniartitsisutik suleqatigalugit namminneq ilikkariartornermik ingerlanerata pilersaarusiornissaanik, nalilernissaanik aamma iluarsartuuteqqinnissaanik. Atuartut kisimiillutik aamma suleqateqarlutik assigiinngitsunik suleriaaseqarsinnaassapput.
Imm. 5. Atuartitsinerup atuartut ilinniakkatigut inuussutissarsiutitigullu sammiviit assigiinngitsut pillugit ilisimasaqalersissavai.
Angajulliit atuarfiat
§ 4. Angajulliit atuarfianni atuartitsinerup siunertaraa atuartut atuartitsissutit qanitariissut, atuartitsissutit atuartitsissutillu immikkoortortaasa immikkut ilisarnaataat, atuuffii imminnullu ataqatigiinneri paasisimasaqarfigilissagaat. Atuartut piginnaanilikkatik atuartitsissutini atuartitsissutinilu akimuilluni atuartitsinerni assigiinngitsuni siunertamut naapertuuttumik nikerartumillu atorsinnaassavaat. Atuartut oqaatsit arlallit atorlugit paasissutissanik pigiliussisinnaassapput, suliareqqiisinnaassallutik ingerlatitseqqissinnaassallutillu.
Imm. 2. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut inuttut ilikkagassatigullu nukissatigut sillimmatigisaminnik ineriartortitsillutillu paasinninnerat aamma namminneq periarfissaminnik piviusorsiortumik paasinninnerat. Atuartut namminneq inuunerminnut akisussaassuseqarsinnaasunngussapput allallu inuunerannut akisussaaqataasinnaanngussallutik.
Imm.3. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut namminneq allallu pissusilersuutaannik akisussaaffiinillu assigiinngitsunik paasinninnerat. Atuartut inunnik assigiinngitsunik tunuliaqutalinnik oqaloqatiginnissinnaassapput ataatsimooqatiginnissinnaallutillu, kiisalu atuarfimmi atuarfiullu avataani aaqqiagiinngissutinik aaqqiisinnaassuseqassallutik. Atuartut inuiaqatigiinni tamat oqartussaaqataanerat tunngavigalugu ingerlasuni namminneq akisussaaffitik, namminneq pisinnaatitaaffitik namminnerlu pisussaatitaaffitik ilisimaarillualissavaat.
Imm. 4. Atuartitsinerup atuartut ilinniarnissaminnut inuussutissarsiutigiumaakkaminnullu imminnut tunngatillugu iliuusissatut pilersaarutaannik naliliisinnaanngortissavai ingerlaavartumillu tulluarsaasinnaasunngortissallugit, ilikkariartornerminnut akisussaaqataasunngortissavai siunniussamillu angunissaannut suliniuteqarsinnaasunngortissallugit.
Imm. 5. Atuartitsinerup atuartut tunngavississavai ilinniarnissaminnik inuussutissarsiutissaminnillu piviusorsiortumik toqqaasinnaanissaannut.
Kapitali 3
Kalaallisut atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 5. Atuartitsinerup siunertaraa atuartut piginnaasaqalernissaat kalaallisut oqaatsinik allatanillu qularnaatsumik allanngorartumillu paasisinnaanngorlutik aamma erseqqissumik allanngorartumillu oqalussinnaanngorlutik allassinnaanngorlutillu. Atuartitsinerup qularnaassavaa, atuartut oqaatsitigut oqariartaatsitigullu qularnaatsumik tunngavissinnissaat, allatigut atuartitsissutitigut nalinginnaasumillu ilikkariartornerannut tunngaviusussamik.
Imm. 2. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut inuttut kinaassutsiminnik misiginerisa imminnullu naleqartinnerisa patajaallisarneqarnerat. Atuartitsinerup atuartut misigisaqarnissamut, nalilersuinissamut, eqqarsaatiginninnissamut isummernissamullu kiisalu misigissutsit, misilittakkat, ilisimasat isummersuutillu saqqummiunnissaannut kajumissusiat pisinnaasaallu siuarsassavai.
Imm. 3. Atuartitsinerup atuartut apersuusersuisumik eqqarsarsinnaassusiat patajaallisassavaa aamma oqaatsit allaaserisallu tupigusuutiginnittumik apersuusersuisumillu pissuseqarfiginerisigut inooqatigiinnermut peqataanissaannut piareersassallugit kiisalu atuartut namminneq atugarisaminnut allallu atugarisaannut naleqqiullugu oqaatsinik atuinissaannut kajungilersissallugit.
Imm. 4. Atuartitsinerup atuartut ullutsinni piffissamilu allami kulturikkut oqariartuuteqariaatsit pillugit ammasumik eqqarsaatiginnittumillu pissuseqarfiginnitsilissavai. Atuartut atuartinneqarnerisigut kalaallit kulturiannik taassumalu kulturinut allanut ataqateqarnerannik paasinninnerat ineriartortinneqassaaq. Atuartitsinerup atuartut tamat oqartussaaqataaneranni kulturikkullu ineriartortitsisarnernut peqataanissaannut piareersassavai.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 6. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut nukarliit atuarfiata naammassinerani Attaveqaqatigiittarnermi ulluinnarni qanimut pisartuni oqaatsit attavigisallu maluginiarluarlugit attaveqatigiissinnaassasut.
Imm. 2. Atuarnermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut allaaserisat sapernanngitsut nalorninatik atuarsinnaassagaat ulluinnarnilu atorsinnaallugit.
Imm. 3. Saqqummiussinermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut qanimut nalunngilluakkaminnillu pisuni allallutik, oqalullutik, nipi assillu atorlugit oqariartuuteqarsinnaassasut.
Imm. 4. Nassuiaanermi naatsorsuutigineqarpoq, atuartut atuakkiat allaaserisallu kusanarluinnartulerisut allat pillugit oqaloqatigiinnertigut qulequttat ilisimaneqarluartut isummersorfigisinnaassagaat.
§ 7. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut akulliit atuarfiata naammassinerani Attaveqaqatigiittarnermi pisuni aaqqissuussaasuni inoqatimilu akornani oqaatsit atuuffii eqqumaffigalugit attaveqarsinnaassasut.
Imm. 2. Atuarnermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut allaaserisat atuartitsissummut tamanullu ammasumut attuumassuteqartutigut atuarsinnaallugillu isummersorfigisinnaassagaat.
Imm. 3. Saqqummiussinermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut pisuni aaqqissuussaasuni allallutik, oqalullutik, nipi assillu atorlugit oqariartuuteqarsinnaassasut.
Imm. 4. Nassuiaanermi naatsorsuutigineqarpoq, atuartut atuakkiat allaaserisallu kusanartulerisut allat pillugit misissuinikkut qulequttat nalinginnaasut isummersorfigisinnaassagaat.
§ 8. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut angajulliit atuarfiata naammassinerani Attaveqaqatigiittarnermi pisuni ataatsimut kattussani aaqqissuussani inunnillu allanik attaveqarfiusuni eqqarsaatigilluakkamik peqataasinnaassasut.
Imm. 2. Atuarnermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut, atuarnerminnik ineriartortitsinertik aqutaralugulu naleqqussarsinnaassagaat aamma allaaserisat isumaat attuumassuteqarfigisaannut atasumik oqallisigisinnaassagaat.
Imm. 3. Saqqummiussinermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut allallutik, oqalullutik, nipit assillu atorlugit erseqqissumik nikerartumillu oqariartuuteqarsinnaassasut, suussutsimut sammisaminnut pisumullu naapertuuttumik ilusilimmik.
Imm. 4. Nassuiaanermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut atuakkiat allaaserisallu kusanartulerisut allat aaqqissuulluakkamik misissornerisigut oqallisiginerisigullu kulturi, kinaassuseq oqaatsillu isummersorfigisinnaassagaat.
Kapitali 4
Qallunaat oqaasiinik atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 9. Atuartitsinerup siunertaraa atuartut piginnaasaqalersinnissaat, atuarfimmi atuarfiullu avataani ataqatigiiffinni naapertuuttuni qallunaat oqaasiinik oqaluinnarluni allallunilu atorneqartunik paasinnillutillu atuisinnaanngortillugit.
Imm. 2. Atuartitsinerup atuartut ilisimasaannik paasissutissanillu katersinissamut kajumissusiat pisinnaasaallu annertusassavai, namminnerlu misigisimasaminnik, ilisimasaminnik isummersuutiminnillu saqqummiussisinnaanerat siuarsassallugu.
Imm. 3. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut misigissammassuk oqaatsit attaveqaqatigiinnermi aamma ilisimasanik misilittakkanillu ingerlatitseqqinnermi sakkuunerat pingaarutilik. Atuartitsinerup atuartut inooqatigiissutsikkut peqataanissaannut piareersassavai, kiisalu atuartut namminneq atugarisaminnut allallu atugarisaannut naleqqiullugu oqaatsinik atuinissaannut kaammattussallugit.
Imm. 4. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut kulturit inuiaqatigiillu oqaatsinik atuiffiit allat pillugit ilisimasaqalernerat. Aammattaaq atuartitsinerup atuartut Danmarkimi kulturi inuunermilu atugarisat aamma Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu oqaatsit kulturillu imminnut ataqatigiinnerat pillugit paasisaqartissavai.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 10. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut nukarliit atuarfiata naammassinerani Attaveqaqatigiittarnermi ulluinnarni qanimut pisartuni oqaatsit attavigisallu maluginiarlugit attaveqatigiissinnaassasut.
Imm. 2. Atuarnermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut allaaserisat sapernanngitsut nalorninatik atuarsinnaassagaat ulluinnarnilu atorsinnaallugit.
Imm. 3. Saqqummiussinermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut qanimut nalunngilluakkaminnillu pisuni allallutik, oqalullutik, nipi assillu atorlugit oqariartuuteqarsinnaassasut.
Imm. 4. Nassuiaanermi naatsorsuutigineqarpoq, atuartut atuakkiat saqqummeeriaatsillu allat oqaloqatigiissutiginerisigut qulequttat ilisimaneqarluartut isummersorfigisinnaassagaat.
§ 11. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut akulliit atuarfiata naammassinerani Attaveqaqatigiittarnermi pisuni paasiuminarlutik aaqqissuussaasuni inoqatimilu akornani oqaatsit atuuffii eqqumaffigalugit attaveqarsinnaassasut.
Imm. 2. Atuarnermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut allaaserisat nalunaaruteqariaatsillu allat ukiuminnut naapertuuttut atuarsinnaallugillu isummersorfigisinnaassagaat.
Imm. 3. Saqqummiussinermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut oqaluinnarlutik, allallutik aamma nipi assillu atorlugit erseqqissumik oqariartuuteqarsinnaassasut.
Imm. 4. Nassuiaanermi naatsorsuutigineqarpoq, atuartut allaaserisanik aaqqissuussaasumik misissuinermikkut sammisat nalinginnaasut isummersorfigisinnaassagaat.
§ 12. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut angajulliit atuarfiata naammassinerani Attaveqaqatigiittarnermi pisuni ataatsimut kattussani aaqqissuussani inunnillu allanik attaveqarfiusuni eqqarsaatigilluakkamik peqataasinnaassasut.
Imm. 2. Atuarnermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut, allatat saqqummeeriaatsillu ukiuminnut naapertuuttut atuarsinnaallugillu isummersorfigisinnaassagaat.
Imm. 3. Saqqummiussinermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut oqaluinnarlutik, allallutik aamma nipi assillu atorlugit nikerartumik, erseqqissumik siunnerfeqartumillu oqariartuuteqarsinnaassasut.
Imm. 4. Nassuiaanermi naatsorsuutigineqarpoq, atuartut atuakkianik kusanartulerillunilu allaaserisanik allaniit aaqqissuussaasumik misissuinermikkut oqallisiginninnermikkullu kulturi, kinaassuseq oqaatsillu isummersorfigisinnaassagaat.
Kapitali 5
Tuluit oqaasiinik atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 13. Atuartitsinerup siunertaraa atuartut pisuni naapertuuttuni tuluit oqaasiinik allatanik oqaluinnarluni atorneqartunik paasinnillutillu atuisinnaanngortillugit piginnaasaqalersinnissaat. Atuartitsinerup aammattaaq atuartut ilikkagassani allani ilikkariartornerannilu tunngavisseeqataaffigissavai.
Imm. 2. Atuartitsinerup atuartut namminneq misilittakkatik aallaavigalugit oqaatsinik pigiliussinissamut periarfissaminnik ilisimaarinninnerat inerisassavaa ataqatigiiffinnilu naapertuuttuni oqaaseqarnissamut kajumissusiat siuarsassallugu.
Imm. 3. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut oqaatsit ilisimasat misilittakkallu ingerlateqqinnissaannut pingaaruteqartumik atorneqarsinnaanerannik misigisaqarnerat. Atuartitsinerup atuartut oqaatsinik allat attaviginiarnerannut atuinissaannik kaammattussavai.
Imm. 4. Atuartitsinerup atuartut nunani tuluttut oqaluffiusuni nunarsuullu sinnerani kulturit inuuniarnikkullu atugarisat pillugit paasiniaanissamut soqutiginnilersissavai, kiisalu nammineq kulturiminnik taassumalu kulturinut allanut ataqatigiinneranik paasinnilersissallugit.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 14. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut akulliit atuarfiata naammassinerani Attaveqaqatigiittarnermi ulluinnarni attaveqatigiittarnermut eqqummaarissumik peqataasinnaassasut.
Imm. 2. Atuarnermi naatsorsuutigineqarpoq, atuartut allatanik nalunaariaatsinillu allanik atuarsinnaallutillu taakku pillugit isummersorsinnaassasut.
Imm. 3. Saqqummiussinermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut oqaatsit, nipit, allatat assillu atorlugit saqqummiisinnaassasut.
Imm. 4. Nassuiaanermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut qulequttat allatallu nalinginnaasut pillugit isummersorsinnaassasut.
§ 15. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut angajulliit atuarfiata naammassinerani Attaveqaqatigiittarnermi ulluinnarni attaveqatigiittarnermut eqqummaarissumik eqqarsaatiginnillutillu peqataasinnaassasut.
Imm. 2. Atuarnermi naatsorsuutigineqarpoq, atuartut atuarnikkut ineriartornerminni allatat nalunaaruteqariaatsillu allat pingaarutaat ataqatigiiffiilu aallaavigalugit oqallisigisinnaassagaat.
Imm. 3. Saqqummiussinermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut oqaatsit, nipit, allatat assillu atorlugit nikerartumik siunnerfeqartumillu saqqummiisinnaassasut.
Imm. 4. Nassuiaanermi naatsorsuutigineqarpoq, atuartut kulturi, kinaassuseq, oqaatsit aamma kusanartulerilluni allatat nalunaariaatsillu allat isummersorfigisinnaassagaat.
Kapitali 6
Allamiut oqaasiisa pingajuattut atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 16. Atuartitsinerup siunertaraa atuartut oqaatsinik pineqartunik pigiliussillutik ima piginnaasaqartiginissaat, oqaluinnarluni allallunilu oqaatsit paasisinnaallugit aamma oqaatsit taakku atorlugit oqaluinnarlutik allallutillu oqariartuuteqarsinnaalerlutik. Atuartitsinerup atuartut periarfississavai, atuarfimmi atuarfiullu avataani misigisaqarnissamut, kiisalu ilisimasanik paasissutissanillu katersinermut paarlaasseqatigiinnermullu oqaatsit atornissaannut. Atuartut oqaatsit pineqartut ilusaannik atuuffiinillu ilisimasanik pigiliussissapput taakkunanngalu malussarsinnaassusertik ineriartortissallugu.
Imm. 2. Atuartitsineq aqqutigalugu atuartut oqaatsinik arlalinnik suliaqarnermik misilittakkatik annertusassavaat, kiisalu inuuneq naallugu oqaatsinik ilinniagaqarnissamut periarfissaqarnerminnik ilisimaarinninnertik inerisassallugu.
Imm. 3. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat ilisimasanik misilittakkanillu ingerlatitseqqinnerni, suleqatigiinnerni allatigullu inuit akornanni iliuuseqaqatigiinnerni oqaatsit atornerisa pingaaruteqassusianik atuartut misigisaqarnissaat. Atuartitsinerup atuartut kaammattussavai, nammineq atugarisat inuillu allat atugarisaasa paasinissaannut iluaqutissatut oqaatsit atornissaannik.
Imm. 4. Atuartitsinerup atuartut nunani oqaatsinik pineqartunik atuiffiusuni nunarsuullu sinnerani kulturit inuuniarnikkullu atugarisat pillugit paasiniaanissamut soqutiginnilersissavai, taamaalillunilu nunat tamalaat akornanni pissutsinik aamma nammineq kulturimik tassuunalu kulturinut allanut ataqatigiiffiinik ilisimasaqarnerat paasinninnerallu annertusassallugu.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 17. Naatsorsuutigineqarpoq angajulliit atuarfiata naammassinerani Attaveqaqatigiinnermi atuartut:
1) atuartitsinerni oqaatsinik pineqartunik atuiffiusumi peqataasinnaassasut,
2) ulluinnarni pisartut pillugit apeqquteqarsinnaallutillu apeqqutinik akisinnaasassasut aamma inunnik allanik katerisimaaqateqarnerminni oqariaatsit nalinginnaasut atorsinnaassagaat,
3) inuttut isummatik oqaatigisinnaallugillu tunngavilersorsinnaassagaat,
4) pisimasut misigisallu allaaseralugillu oqaluttuarisinnaassagaat aamma
5) allaaserisat assigiinngitsunik ilusillit isiginnaarsinnaassagaat, tusarnaarsinnaassagaat aamma atuarsinnaassagaat namminerisamillu saqqummiinernut aallaavittut atorsinnaallugit: oqalulluni, allalluni, pissanganartuliatut assilialiatullu.
Imm. 2. Angajulliit atuarfiata naammassinerani Paasissutissarsiornermi naatsorsuutigineqarpoq, atuartut tunngavissani assigiinngitsuni namminneq atugassaminnik, tamatumunnga ilanngullugu atuartitsissutini allani sulinerminni atugassaminnik, ilaatigut atuakkani aviisini internetimilu qulequtaq aalajangersimasoq pillugu ujarlersinnaassasut, toqqaasinnaassasut atuisinnaallutillu.
Imm. 3. Kulturimi aamma inuuniarnikkut atugassarititaasuni naatsorsuutigineqarpoq atuartut oqaatsit pineqartut atuuffiini ukioqatigisamik inuuniarnermikkut atugarisaat soqutigisaallu pillugit suliaqarsimassasut.
Imm. 4. Iluarsartuussamik oqaatsinik suliaqarnermi oqaatsinillu pigiliussiniarnermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut:
1) oqaatsit atorsinnaallugit pigiliussatik ilisimaarilluakkamik aaqqissuulluakkamillu annertusarlugit sulisinnaassasut,
2) ordbogit paasissutissarsiorfissatullu atortussiat allat ukiuminnut naleqquttut atussagaat,
3) oqaaseqatigiiliortarnermi malittarisassat pingaarnerit aamma oqaatsit immikkoortuisa pingaarnerit atorneqartarneri oqaatsillu allanngorartarneri ilisimallugillu atussagaat,
4) killiffilersuinermi taanikkaarinermilu malittarisassat pingaarnerit ilisimallugillu atortassagaat,
5) oqaatsinik atuinerminni namminneq toqqaanitik tunngavilersorsinnaassagaat, allanillu siunnersuuteqarsinnaallutik, assersuutigalugu ineriartortitsilluni allannermik suliaqarnerminni aamma
6) ilinniariaatsit attaveqaqatigeeriaatsillu atorsinnaassagaat aamma oqaloqatigisap inuttut tunuliaqutai apeqqutaatillugit naleqquttumik oqaatsinik atuillutik oqaloqatiginneriaaseqarsinnaassasut.
Kapitali 7
Oqaluttuarisaanermi atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 18. Atuartitsinerup siunertaraa, atuartut oqaluttuarisaanermut tunngaviusumik allaaserinneriaatsit nassuiaariaatsillu atornissaat piginnaaneqarfigilissagaat. Atuartut ukiunik tulleriiaarillutik pingaarnersiuisinnaanerat atuartitsinerup inerisassavai, oqaluttuarisaanermi ataqatigiiffiit pillugit ilisimasaat taakkunanngalu paasinninnerat annertusassallugu, paasisanillu taakkunannga ulluinnarni inuiaqatigiinnilu inuunerminni atuisinnaanissaannik sungiusarlugit.
Imm. 2. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut namminneq oqaluttuarisaanikkut kulturikkullu atassuteqarfigisaminnik paasinninnerat kinaassuserlu pillugu namminneq ilisimaarinninnerannik annertusaanerat kiisalu oqaluttuarisaanermik ilisimaarinninneq qaammaasaqarnerlu aqqutigalugit akisussaaffitik tigusinnaassagaat. Aammattaaq atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut apersuusersuisinnaanerminnik ineriartortitsinissaat aamma sumiiffinni ataasiakkaani, nunagisami nunarsuarmilu tamarmi oqaluttuarisaanermut tunngatillugu oqaatigineqartartut ajornartorsiutillu pillugit isummertarnissaat. Atuartut atuartitsissutip periarfissarititai pillugit ilisimaarinninnertik ineriartortissavaat.
Imm. 3 Atuartitsinerup atuartut oqaluttuarisaaneq pillugu ilisimaarinninnerat kinaassutsimillu misiginerat annertusassavai, paasisaqartissallugillu nammineq inuunerminni atugarisaat inuiaqatigiillu oqaluttuarisaanikkut pilersitaasut, inuiaqatigiinnillu akuuffigisaminnik paasinninnissaannut tunngavilissallugit, tamatumunnga ilanngullugu politikkip oqaluttuarisaanerullu imminnut sunneqatigiittarnerat iliuuseqarnissamullu periarfissaminnik eqqarsaatiginnissinnaanerat.
Imm. 4. Atuartitsinerup atuartut paasinnilersissavai, oqaluttuarisaanermi pisut ineriartornerannik imminnullu ataqatigiinnerannik, tamannalu aqqutigalugu ukiut ingerlanerini inuit inuunerannik inuunerminnilu atugarisaannik paasinninnerat annertusarlugu. Atuartitsinerup atuartut oqaluttuarisaanermi ilisimasaqarfissatigut pingaarnerusunik paasinnissinnaanissaat itisilerisinnaanissaallu periarfississavai aammalu atajuarnermik allanngoriartortarnermillu paasinninnerat annertusassallugu.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 19. Naatsorsuutigineqarpoq nukarliit atuarfianni atuarnerup naammassinerani Kalaallit Nunaata oqaluttuarisaanerani atuartut nunasinerit siulliit tulleriiaat aamma Inuit kulturiat kiisalu 1721-mi nunasiaalerneq sioqqullugu qallunaatsiaat pillugit ilisimasatik oqaluttuareqqissinnaassagaat.
Imm. 2. Nunarsuup oqaluttuarisaanerani naatsorsuutigineqarpoq atuartut nunarsuup oqaluttuarisaaneranit qanganisaanerusumit Egyptenimiuniit 1789-imi Franskit pikititsinerannut immikkoortut toqqakkat pillugit ilisimasatik oqaluttuareqqissinnaassagaat.
§ 20. Naatsorsuutigineqarpoq akulliit atuarfiata naammassinerani Kalaallit Nunaata oqaluttuarisaanerani atuartut Inuit Europamiullu naapeqqaarnerat aamma 1953-ip tungaanut Kalaallit Nunaata oqaluttuarisaanera, kiisalu nunasiaataanerup kristumiussutsillu Kalaallit Nunaannut eqqunneqarnerata inooqatigiissutsikkut kinguneri ilisimasaqarfigalugillu nassuiarsinnaassagaat.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Kalaallit Nunaata Danmarkillu oqaluttuarisaanermi attuumassuteqarfiini atuartut Danmarkip oqaluttuarisaanerani ukiut ilaat imaluunniit pisimasut Kalaallit Nunaannut pingaaruteqartut nassuiarsinnaassagaat, kiisalu Danmarkip Kalaallit Nunaatalu akornanni ajornartorsiuteqarfiusut pillugit nassuiaatinut assigiinngitsunut paasinninnertik ersersissinnaassagaat.
§ 21. Naatsorsuutigineqarpoq angajulliit atuarfianni atuarnerup naammassinerani Kalaallit Nunaata oqaluttuarisaanerani 1900-kkunni aamma 2000-ikkunni Kalaallit Nunaata oqaluttuassartaani ukiut ilaat, pisimasut ajornartorsiuteqarfiillu nassuiarsinnaallugillu oqallisigisinnaassagaat.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Nunarsuup oqaluttuarisaanerani atuartut 1900-kkunni aamma 2000-ikkunni nunarsuup oqaluttuarisaanerani nutaanerusumi ukiut ilaat, pisimasut ajornartorsiuteqarfiillu nassuiarsinnaallugillu oqallisigisinnaassagaat.
Kapitel 8
Inuiaqatigiilerinermi atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 22. Atuartitsinerup siunertaraa atuartut inuiaqatigiit inuiaqatigiillu ineriartornerisa eqqarsaatigilluakkamik isummerfiginissaannut piginnaasaqartitseqataalernissaq. Inuiaqatigiinnut tamat oqartussaaqataanerat tunngavigalugu ingerlasunut ineriartornerannullu namminneq suliniuteqarlutik peqataanissaminnut atuartut piginnaasaqalissapput. Atuartut paasissavaat, inuit inuunerminni atugarisaasa aamma pissutsit pinngortitameersut inuillu pilersitaasa imminnut ataqatigiinnerat aamma allannguutit inuunermi atugarisanut inuiaqatigiinnilu inuunermut qanoq kinguneqartarnerat.
Imm. 2. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut namminneq kulturikkut inuiaqatigiinnullu tunngasutigut sumut atanerminnik paasinninnerat. Atuartitsinerup aammattaaq kingunerisa ilagissavaat, atuartut apeqqusiisinnaanerminnik ineriartortitsinerat. Atuartut atuartitsissutip periarfissarisaanik paasinninnertik inerisassavaat, atuartitsinerullu atuartut namminneq ilikkariartornerminnut akisussaaqataalersissavai.
Imm. 3. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut politikkikkut inuiaqatigiinnullu tunngasutigut apeqqutit ajornartorsiutillu pillugit soqutiginnilernerat, aamma paasissagaat inuit allat isummertarnerannut iliuuserisartagaannullu oqaluttuarisaanermi aamma inooqatigiissutsikkut aningaasaqarnikkullu pissutsit aamma pingaartitatigut assigiinngitsunik isiginneriaaseqarnerit tunuliaqutaasartut.
Imm. 4. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut, tamat oqartussaaqataaneranni tunngaviit maleruartakkallu pillugit isummersornerat, namminneq inuiaqatigiinni peqataanissartik siunertaralugu. Atuartitsinerup aammattaaq atuartut kulturit inuiaqatigiinnilu maleruartakkat allat pillugit paasisaqartissavai.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 23. Naatsorsuutigineqarpoq nukarliit atuarfianni atuarnerup naammassinerani Kulturimi inuiaqatigiinnilu atuartut pissutsit kulturimut inuiaqatigiinnullu tunngasut apeqqusiiffigisinnaassagaat .
Imm. 2. Politikkimi inuillu pisinnaatitaaffiini naatsorsuutigineqarpoq atuartut tamat oqartussaaqataaneranni pisartut ilisimasassarsiorfigisinnaassagaat.
Imm. 3. Aningaasaqarnermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut aningaasat nalingi eqqarsaatersuutigisinnaassagaat.
Imm. 4. Kinaassutsimi ataatsimooqatigiinnermilu naatsorsuutigineqarpoq atuartut isummerfigisinnaassagaat, sooq inuit assigiinngitsunik isumaqartarnersut assigiinngitsunillu toqqaasarnersut.
§ 24. Naatsorsuutigineqarpoq akulliit atuarfianni atuarnerup naammassinerani Kulturimi inuiaqatigiinnilu atuartut kulturimut inuiaqatigiinnullu tunngatillugu ajornartorsiuteqarfiit eqqarsaatersuutigisinnaassagaat.
Imm. 2. Politikkimi inuillu pisinnaatitaaffiini naatsorsuutigineqarpoq atuartut tamat oqartussaaqataanerannik ingerlatsinermi pisartut, inuit pisinnaatitaaffii naligiissitaanerlu isummersorfigisinnaassagaat.
Imm. 3. Aningaasaqarnermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut eqqarsaatersuutigisinnaassagaat imminut napatitsisinnaasumik aningaasaqarnerup, attaveqaateqarnerup ilinniartitaanerullu imminnut ataqatigiinnerat.
Imm. 4. Kinaassutsimi ataatsimooqatigiinnermilu naatsorsuutigineqarpoq atuartut eqqarsaatersuutigisinnaassagaat, sooq inuit assigiinngitsunik isummertarnersut assigiinngitsunillu toqqaasarnersut.
§ 25. Naatsorsuutigineqarpoq angajulliit atuarfiata naammassinerani Kulturimi inuiaqatigiinnilu atuartut kulturikkut inuiaqatigiinnullu tunngasutigut ataqatigiiffiit ajornartorsiuteqarfiillu pillugit isummersinnaallutillu iliuuseqarsinnaassasut.
Imm. 2. Politikkimi inuillu pisinnaatitaaffiini naatsorsuutigineqarpoq atuartut tamat oqartussaaqataanerannik ingerlatsinermi pisartut, kiisalu sumiiffinni ataasiakkaani nunarsuarmilu tamarmi politikkikkut iliuusaasartut nalilersorsinnaassagaat.
Imm. 3. Aningaasaqarnermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut nalilersorsinnaassagaat sulinerup, isertitaqartarnerup atuinerullu qanoq inuttut nammineq aningaasaqarneq imminullu napatitsisinnaasumik aningaasaqarneq, inuuniarnermi atugarisat inuunerullu pitsaassusaa qanoq sunnersinnaaneraat.
Imm. 4. Kinaassutsimi ataatsimooqatigiinnermilu naatsorsuutigineqarpoq atuartut eqqarsaatersuutigisinnaallugulu ingerlateqqissinnaassagaat, sooq inuit assigiinngitsunik isummertarnersut assigiinngitsunillu toqqaasarnersut.
Imm. 5. Inuiaqatigiilerinermi periutsini naatsorsuutigineqarpoq atuartut inuiaqatigiilerinermi periutsit atorsinnaassagaat.
Kapitali 9
Matematikkimi atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 26. Atuartitsissutip siunertaraa atuartut tunngaviusumik matematikkimi piginnaaneqalissasut. Atuartut atuartitsissummi taaguutinut tunngasunik sungiussissapput. Matematikkimi apeqqutit ulluinnarni inuunermut, inuiaqatigiinni inuunermut pinngortitamilu pissutsinut tunngasut paasinissaat suliarinissaallu atuartut sungiussimassavaat. Atuartitsinerup qulakkiissavaa atuartut atuartitsissutini allani ilinniaqqinnissaminnut pisariaqartunik, matematikkimi ilisimasassanik pisinnaasassanillu pigiliussinissaat.
Imm. 2. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut paasissammassuk matematikkimi suliassat suliarinissaannut atorneqarsinnaallunilu pilersitsilluni suliaqarnermut atorneqarsinnaanera, kiisalu takorluuisinnaanerminnik alapernaassutsiminnillu ineriartortitsinissaannut. Atuartut atuartitsissutip periarfissarisai pillugit ilisimaarinninnertik ineriartortissavaat.
Imm. 3. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut ulluinnarni matematikkimik paasinnillutillu atuisinnaalernerat. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut misissuillutik eqqarsaatigisarialinnillu sammisaqarnerit aqqutigalugit, namminneerlutik ataatsimoorlutillu namminneq inerniliinissamut periusissaminnik ujartuinermik sungiussinerat.
Imm. 4. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut kulturimut inuiaqatigiinnullu atatillugu matematikkip pingaarutaanik misilittagaqalerlutillu paasinninnerat. Aammattaaq atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut inuiaqatigiinni tamat oqartussaaqataaffigisaanni akisussaaqataaniarnerminnut sunneeqataaniarnerminnullu matematikkip atuuffiinik nalilersuisumik isummersorfiginnissinnaanngornerat.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 27. Naatsorsuutigineqarpoq nukarliit atuarfiata naammassinerani Kisitsisilerinermi algebramilu nassuiaanerni naatsorsuinernilu atuartut kisitsisit nalinginnaasut atorsinnaassagaat.
Imm. 2. Geometriilerinermi naatsorsuutigineqarpoq atuartut titartakkanik geometriskiusunik ajornannginnerusunik suliaqarsinnaassasut geometriimullu tunngatillugu taaguutinik atuisinnaassasut,
Imm. 3. Naatsorsueqqissaarnermi ilimanassutsinilu naatsorsuutigineqarpoq atuartut naatsorsueqqissaarnikkut ajornanngitsunik misissuisinnaassasut aamma tunngavissarsioqqaanngikkaluarlutik ilimanassutsit annertussusaat oqaatigisinnaassagaat.
Imm. 4. Matematikkimi piginnaasani naatsorsuutigineqarpoq atuartut pisuni matematikkimik atuiffiusuni siunertamut naapertuuttumik iliuuseqarsinnaassasut.
§ 28. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut akulliit atuarfiata naammassinerani Kisitsisilerinermi algebramilu kisitsisit agguarneqarsinnaasut aamma allanngorarsinnaasut misissuinerni, nassuiaanerni naatsorsuinernilu atorsinnaassagaat.
Imm. 2. Geometriimi naatsorsuutigineqarpoq, atuartut ilutsit geometriskiusut pilersissinnaassagaat aamma geometriimi periutsit nassuiarsinnaallugillu atorsinnaassagaat.
Imm. 3. Naatsorsueqqissaarnermi ilimanassutsimilu naatsorsuutigineqarpoq, atuartut naatsorsueqqissaarnermi misissuinerit ajornanngitsut nassuiarsinnaallugillu suliarisinnaassagaat aamma naatsorsueqqissaarnermi ilimanassutsit ajornanngitsut aalajangiussinnaassagaat.
Imm. 4. Matematikkimi piginnaasani naatsorsuutigineqarpoq atuartut matematik atorlugu pisuni assigiinngitsuni ataatsimoortuni pingaarnersiuisinnaallutik iliuuseqarsinnaassasut.
§ 29. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut angajulliit atuarfiata naammassinerani Kisitsisilerinermi algebramilu matematikkimi ulluinnarnilu eqqarsaatigisarialinni nassuiaanerni misissueqqissaarnernilu kisitsisit kisitsisiviusut allanngorartullu atorsinnaassagaat.
Imm. 2. Geometriimi naatsorsuutigineqarpoq, atuartut geometriimi ataqatigiiffiit aallaavigalugit nassuiaasinnaassasut, misissueqqissaarsinnaassasut pilersitsisinnaassasullu.
Imm 3. Naatsorsueqqissaarnermi ilimanassutsimilu naatsorsuutigineqarpoq atuartut naatsorsueqqissaarluni misissuinernik naliliisinnaassasut aamma naatsorsueqqissaarnikkut teoretiskimillu ilimanassutsimik atuisinnaassasut.
Imm. 4. Matematikkimi piginnaasani naatsorsuutigineqarpoq atuartut matematik atorlugu pisuni sapernarnerusuni naliliisinnaassuseqarlutik iliuuseqarsinnaassasut.
Kapitali 10
Pinngortitalerinermi atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 30. Atuartitsinerup siunertaraa atuartut pinngortitalerinermi piginnaasatigut ineriartortitsillutillu ilisimasaqalernissaat taamaalillutik atuartitsissummi suleriaatsit taaguutillu paasisimasaqarfigilerlugillu ilisimasaqarfigillualissagaat. Atuartut namminneq allallu isumannaatsuunissaannik peqqissuunissaannillu akisussaaqataasinnaanngornissaminnut ilisimasassarsissapput aamma sumiiffimminni nunarsuarmilu tamarmi avatangiisinik isiginnittaatsit tunngavigalugit akisussaaffeqartumik iliuuseqarnissamut toqqammavissaminnik. Atuartut qaammaasaqarfigilissavaat, inuit inooriaasiat iliuusaallu nunarsuarmi inuunermut sunniuteqartarmata.
Imm. 2. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut paasissagaat pinngortitalerineq sunniuteqarsinnaammat tupigusunnermut, alapernaannermut, pinngortitserusunnermut, tunniusimanermut, ineriartortitsinermut kiisalu ajornartorsiutinik qaangiiniarnermut aqqutissiuisunik iliuuseqarnermut. Atuartitsinerup ulluinnarni suliassat suliarisinnaanissaannut aamma atuisartuunermut avatangiisinullu tunngasunik inuttut isummersorfiginnissinnaanerannut toqqammavissaannik atuartut sakkussaannik tunissavai.
Imm. 3. Atuartitsinerup inunnik allanik attaveqaqateqarnermut pinngortitalerinermi taaguutinik nassuiaasersueriaatsinillu pissusissamisoortumik atuisinnaanissaannik atuartut tunngavississavai.
Imm. 4. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat pinngortitalerinerup teknologiillu kultureqarnermut inuiaqatigiinnermullu sunniinerat atuartut misigissagaat paasillugulu. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut pinngortitamik pissarititaanillu atuinermut tamassumalu avatangiisinut inuuniarnermullu kingunerinut soqutiginninnissaat, isummersornissaat akisussaaffeqartutullu misiginissaat.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 31. Naatsorsuutigineqarpoq nukarliit atuarfiata naammassinerani Misissuinerup iluani atuartut apeqqusiisinnaassasut pinngortitalerinermi misissuinerit ajornanngitsut aqqutigalugit.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Issuagaqarluni assersuusiornerup iluani, atuartut issuagaqarluni assersuusiat tigussaasut piviusullu atorsinnaassagaat.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq paasisat aallaavigalugit Sanilliussinerup iluani, atuartut ulluinnarni naapittakkaminni ilisarisinnaassagaat pinngortitalerinermut teknologimullu tunngasut pisartut.
Imm. 4. Naatsorsuutigineqarpoq Attaveqaqatigiittarnerup iluani, atuartut issuagaqarluni assersuusiat namminnerlu misissukkatik nassuiarsinnaassagaat.
§ 32. Naatsorsuutigineqarpoq, akulliit atuarfiata naammassinerani Misissuinerup iluani, atuartut pinngortitalerinermi misissuinissanik aalajangersaasinnaassasut, aaqqissuussisinnaassasut ingerlatsisinnaassasullu.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Issuagaqarluni assersuusiornerup iluani, atuartut assersuusiat takorlooruminaassiartortut atorsinnaassagaat, namminerlu ajornanngitsunnguanik assersuusiorsinnaassallutik.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq paasisat aallaavigalugit Sanilliussinerup iluani, atuartut pinngortitalerineq avatangiisinut maannakkullu pisunut sanilliussinnaassagaat.
Imm. 4. Naatsorsuutigineqarpoq Attaveqaqatigiittarnerup iluani, atuartut pinngortitalerinermut teknologimullu tunngasut pisartut oqaloqatigiissutigalugillu saqqummiussinnaassagaat.
§ 33. Atuartitsissutini uumassusilerinermi, fysik-kemiimi kiisalu pinngortitaleriffiusumik nunalerinerup iluani naatsorsuutigineqarpoq, angajulliit atuarfiata naammassinerani Misissuinerup iluani atuartut pinngortitalerinermi misissuinissanik aaqqissuisinnaassasut, ingerlatsisinnaassasut nalilersuisinnaassasullu.
Imm. 2. Issuagaqarluni assersuusiornerup iluani assersuusiat atorsinnaallugillu nalilersorsinnaassagaat.
Imm. 3. Paasisat aallaavigalugit Sanilliussinerup iluani pinngortitalerineq avatangiisinut sanillersuussinnaassagaat, atuartitissutillu imaa pinngortitamut ilisimatusarnermik ineriartortitsinermut sanillersuussinnaassagaat.
Imm. 4. Attaveqaqatigiittarnerup iluani pinngortitalerinerup teknologiillu iluanni pisartut oqaloqatigiissutigisinnaassagaat kiisalu namminneq misissukkatik saqqummiussinnaassagaat.
Kapitali 11
Upperisalerinermi isumalioqqissaarnermilu atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 34. Atuartitsinerup siunertaraa, atuartut kristumiussuseq inuillu upperisaat ilisimasaqarfigilerlugillu paasisimasaqarfigilissagaat. Atuartut nunarsuaq tamakkerlugu upperisat ilisimasaqarfigilissavaat kiisalu upperisarsornerup iluani isiginneriaatsit isumalioqqissaarnerullu sammivii. Atuartut inunnik isiginneriaatsit assigiinngitsut iluanni ileqqorissaarnerup tunngavii paasisimasaqarfigilissavaat.
Imm. 2. Atuartitsinerup tunngavilissavaa, atuartut upperisarsiornermut kiisalu inuunermi ileqqorissaarnermut apeqqutinut inunnut allanut imminnullu attaveqarnermut tunngasunik paasinninneq eqqarsaatersorsinnaanerullu ineriartortinnissaat. Atuartut ilisimasaqarfigilissavaat, inunnik allanik isiginninneq, inuunermut isiginninneq, pinngortitamut kulturimullu isiginninneq kiisalu silarsuarmut paasinninnerup sunnertarlugulu inuttut immikkuullarissuseq ineriartortittarmagu kiisalu inuunermi qinikkat.
Imm. 3. Atuartitsinerup ersersissavaa, inunnut ataasiakkaanut upperisaqarluni inuuneq inuunermik isiginnittaatsimut inunnillu allanik peqateqarnermut pingaaruteqarmat.
Imm. 4. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut kristumiussutsip kalaallit kulturiannut immikkut pingaarutaa paasisimasaqarfigilissagaat. Taamatuttaaq atuartitsinerup peqataaffigissavaa atuartut upperisat inuunermillu paasinnittaatsit allat kulturitut kingornussatut pingaassusiat aamma upperisamut, ileqqorissaarnermut, inuiaqatigiinnik isiginnittaatsimut inuunermullu paasinninnermut tunngaviliineri paasisaqarfigilissagaat. Atuartut paasisimasaqarfigilissavaat upperisani imaluunniit isumalioqqissaarnermi paasinnittaatsit naleqassutsillu inuaqatigiinnut kulturinullu assigiinngitsunut qanoq tunngaviliisarneri.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 35. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut nukarliit atuarfiata naammassinerani Kristumiussutsip iluani pingaarnertut biibilimi oqaluttuarineqartut, nalliuttorsuit ritualillu pillugit oqaluuserisaqarsinnaassasut.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Inuit upperisaasa aamma upperisat pinngortitamik aallaaveqartut allat iluanni, atuartut Inuit ileqqui pingaarutillit pillugit oqariartuuteqarsinnaassasut.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Upperisat allat inuunermillu isiginneriaatsit iluanni, atuartut ileqqut pillugit oqaluuserisaqarsinnaassasut.
Imm. 4. Naatsorsuutigineqarpoq Isumalioqqissaarnerup ileqqorissaarnerullu iluanni, atuartut ileqqorissaarnermut tunngaviusut ajornaatsut pillugit oqaluuserisaqarsinnaassasut.
§ 36. Naatsorsuutigineqarpoq, atuartut akulliit atuarfiata naammassinerani Kristumiussutsip iluani takorluukkat qitiusut, ritualit inuunermilu malitassat kiisalu kristumiussutsip oqaluttuassartaata pingaarnersai pillugit oqaluttuarsinnaassasut.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Inuit upperisaasa aamma upperisat pinngortitamik aallaaveqartut allat iluanni, atuartut eqqarsaatersuutigalugit oqaluttuareqqissinnaassagaat inuit oqaluttuaat pingaarutillit kiisalu Inuit upperisaanni ritualit ikaarsaarnermut tunngasut pingaaruteqassusaat.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Upperisat allat inuunermillu isiginneriaatsit iluanni, atuartut upperisarsiornermi allatat pingaaruteqassusaat kiisalu ikaarsaariarnerni ritualit nunarsuaq tamakkerlugu upperisat ilaanni pingaaruteqassusaat nassuiarsinnaassagaat.
Imm. 4. Naatsorsuutigineqarpoq Isumalioqqissaarnerup ileqqorissaarnerullu iluanni, atuartut eqqarsaqqissaarnermut ileqqorissaarnermullu paasinneriaatsit teoriillu assigiinngitsut pillugit oqaluuserisaqarsinnaassasut.
§ 37. Naatsorsuutigineqarpoq, angajulliit atuarfiata naammassinerani Kristumiussutsip iluani kristumiut tunngaviusumik naleqartitaat paasinnittarnerallu nalilersorsinnaallugillu isummersorfigisinnaassagaat.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Inuit allallu pinngortitaq aallaavigalugu upperisat iluanni, atuartut inuit pinngortitaq pillugu isiginneriaasiat inuillu kulturikkut takorluuisarnerannut, ritualinut inooriaatsimullu pingaarutaa nalilersorsinnaallugillu isummersorfigisinnaassagaat.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Inuit upperisaasa aamma upperisat pinngortitamik aallaaveqartut iluanni, atuartut eqqarsaatersuutit pingaarnerit, ritualit inuunermut paasinneriaatsit inuunermullu isiginneriaatsit allat iluanni isummersorfigisinnaassagaat.
Imm. 4. Naatsorsuutigineqarpoq Isumalioqqissaarnerup ileqqorissaarnerullu iluanni, atuartut upperisarsiornerup avataani inunnik isiginneriaatsit, inuunermik isiginneriaatsit kiisalu tunngaviusumik ileqqorissaarnissamik inissisimaffiit nalilersorlugillu isummersorfigisinnaassagaat.
Kapitali 12
Inuttut inerikkiartornermi atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 38. Atuartitsinerup siunertaraa, atuartut atuarfiup ataatsimooqatigiiffiini akuersaartumik peqataanissartik ilinniassagaat. Aammattaaq atuartut namminneq periarfissatik nalilersorneri, anguniagassalerneq, pilersaarusiorneq kiisalu tunngavilersorluakkamik atuarnerminni ilinniaqqinnerminnilu qinersinissartik ilinniassagaat. Aammattaaq atuartut tarnikkut timikkullu peqqissumik inuuneqarnissamut piumasaqaataasut ilisimasaqarfigilissavaat, ilanngullugit ajornartorsiutit inuulluarniutinut aanngajaarniutinullu malittaasartut. Atuartut tunngaviusumik ilisimasaqarfigissavaat atuarfimmi, angerlarsimaffimmi, inuiaqatigiit akornanni, attaveqaqatigiiffinni pinngortitamilu isumannaatsuuneq. Atuartut aamma ilisimasaqarfigilissavaat ilaqutariinni, avatangiisini aningaasarsiornermilu sinaakkutarineqartut, inuiaqatigiit inuit ulluinnaannut sinaakkusiuttagaat kiisalu naleqartitani pisussaaffinnilu ilaqutariinni, suliffimmi aamma inuiaqatigiit ataatsimoorfiinut attuumassuteqartuni.
Imm. 2. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut inooqataanikkut misigissutsitigullu pisinnaatitaaffitik soorlu poqissutsimikkut timimikkullu piginnaassutsitik ineriartortissagaat. Atuartitsinerup nukittorsassavaa atuartut imminnut paasinerat, imminnut naleqartinnerat pilersitsisinnaanerallu aamma tapersersussavai eqqarsaqqissaartutut isumaginnittutullu ineriartornissaannut inuttut isumaliutiginnittutut pilersaarusiortutullu, imminnut allanillu isumaginnittutut siunissaminnillu aaqqissuussinissamut akisussaasutut.
Imm. 3. Atuartitsinerup nukittorsassavaa atuartut inunnik assigiinngitsorpassuarnik suleqateqarsinnaanerat aamma peqataaffigissavaa allanik soqutiginnissasut peqatigiillunilu aaqqiinissamut oqaloqatigiinnerup pingaarutaa paasissallugu. Atuartut inuit allat naleqartitaannik, isumaannik iliuusaannillu paasinnissapput.
Imm. 4. Atuartut ilinniarnermut, inuussutissarsiornermut inooriaatsimullu tunngatillugu namminneq qinikkamik allallu qinigaat imminerminnut inuiaqatigiinnullu ataatsimut isigalugu pingaarutaat paasissavaat. Taamatuttaaq atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut inunnut allanut akaarinninnertik ineriartortissagaat aamma inuit allat inuiaqatigiinni oqartussaaqataaffiusumi inissisimaffii pilersueqataanerilu ataqqissagaat.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 39. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut nukarliit atuarfiata naammassinerani Atuartup inuttut inerikkiartornerata iluani atuartuuneq ilikkassagaat.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Atuartup inooqatigiissutsikkut inerikkiartornerata iluani atuartut suleqataasinnaassasut, allanut attavilersorsinnaassasut atassuteqarsinnaallutillu.
§ 40. Naatsorsuutigineqarpoq akulliit atuarfiata naammassinerani Inuttut anguniagaqarnerup pilersaarusiornerullu iluanni atuartut namminneq nukittussutsitik, kissaatitik, takorluukkatik periarfissatillu takusinnaassagaat.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Atuartup inuttut inerikkiartornerata iluani, atuartut paasisimassagaat ataatsimooqatigiiffimmut ilaanertik, taamatuttaarlu namminneq sumi inissisimanertik ilisimaarissagaat.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Atuartup inooqatigiissutsikkut inerikkiartornerata iluani, atuartut oqaloqatigiinnikkut ilinniarfiusunut peqataasinnaassasut, kiisalu suleqatigiinnerup allanillu ikiuinerup atuarfiup iluani avataaniilu iluatinnaatai takusinnaassagaat.
Imm. 4. Naatsorsuutigineqarpoq Atuartut ilinniagaqarnermikkut, suliffeqarnermikkut inuunerminnilu aqqusaakkat iluanni atuartut kissaatit, ilikkarnartut inuiaqatigiinnilu periarfissat ataqatigiimmata paasissagaat.
§ 41. Naatsorsuutigineqarpoq angajulliit atuarfiata naammassinerani atuartut Atuartup anguniagaasa pilersaarusiorneratalu iluani paasissutissanik aallerneq ujartuinerlu sungiusimallualersimassagaat kiisalu ilisimasanik isornartorsiuisinnaassasut.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Atuartup inuttut inerikkiartornerata iluani, atuartut inuiaqatigiinni imminnut innuttaaqataasutut isigineri kiisalu inuttut inissisimanertik eqqarsaatersuutigisinnaassagaat.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Atuartup inooqatigiissutsikkut inerikkiartornerup iluani, atuartut oqaloqatigiinnikkut ilinniarfiusunut nammineerlutik peqataasassasut.
Imm. 4. Naatsorsuutigineqarpoq Ilinniagaqarnerup, suliffeqarnerup inuunermilu aqqusaagassat iluani, atuartut ilinniagaqarnissaminnut suliffeqarnissaminnullu periarfissartik piumasaqaataasullu ilisimasaqarfigissagaat.
Kapitali 13
Teknologimik paasinninnermi atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 42. Atuartut, atuartitsissummi qinigassami teknologimik paasinninnermi, ilusilersuinermut ingerlaatsinik kiisalu atortut digitaliusut misissoqqissaarnerinut piginnaasatik inerikkiartortissavaat.
Imm. 2. Atuartitsissutip atuartut tunngavississavaat isumassarsiamut eqqarsarnermik, isumassarsiamik misiliinermik naammassinninnermillu kiisalu atortunik teknologiskiusunik atuinissaminnut isorinnittumik eqqarsaatersortarnissaannik.
Imm. 3. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut ilusilersuinikkut/ilusileeqqinnikkut suliaqarnitik pitsanngorsassagaat kiisalu qanoq misissuisoqartarnersoq, paasinnittoqartarnersoq, naliliisoqartarnersorlu ilikkassagaat aammalu atortut digitaliusut qanoq nalilersorneqartarnersut.
Imm. 4. Atuartitsinerup pitsanngorsassavaa atuartut koderinermi kiisalu atortut digitaliusut periarfissaasa atornissaat inuiaqatigiinnilu inissisimanerat, digitaliseringip ulluinnarni sunniuteqartarnerata paasisaqarfiginissaa anguniarlugu.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 43. Naatsorsuutigineqarpoq angajulliit atuarfiata naammassinerani atuartut Ilusilersuinerup iluani misissueqqissaarsinnaassasut atortunillu ilusilersuisinnaassasut digitaliusunik atortulerluni inuiaqatigiillu tungaaniit isigalugu nalilersuisinnaassasut.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Kodning-ip iluani, atuartut atortut digitaliusut kodersinnaassagaat kiisalu inuiaqatigiit tungaanniit isigalugu nalilersorsinnaassallugit.
Kapitali 14
Timersornermi silamiinnermilu atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 44. Atuartitsinerup siunertaraa atuartut piginnaasaqalernissaat, taamaaliornikkut timersornikkut kulturimik tamatigoortumik ilisimasaqalersillugit aalanissamullu kajumissuseqalersillugit. Timersornerup silamiinnerullu atuartut timersornerup silamiinnerullu peqqissutsimut ingerlalluarnissamullu pingaarutaanik kiisalu inuiaqatigiit aamma timersornikkut silamiinnerullu kulturip imminnut ataqatigiiffiinik misilittagaqalersillugillu paasisaqartissavai.
Imm. 2. Atuartitsinerup atuartut tamatigoortumik timersornermik silamiittarnermillu pigiliutissavai kiisalu peqqinnerup timimullu tunngasumik kulturip tungaatigut periarfissanik paasisaqartillugit misilittagaqartilerlugillu. Atuartut inuuneq naallugu timimik atuinerup imminullu akisussaaffiginerup pingaaruteqassusiata paasinissaanut tunngaviit ineriartortissavaat.
Imm. 3. Atuartitsinerup atuartut, timip ineriartortinnissaanut, timersornerup kiisalu silamiinnerup allat ilagalugit sammisaqarnikkut kiisalu pisussaaffeqartumik ataatsimooqatigiinnikkut akuersaartumik nuannersumillu misigisaqartissavai.
Imm. 4. Atuartitsinerup atuartut timersornerup silamiinnerullu peqqissutsimut atugarissaarnermullu pingaarutaanik kiisalu inuiaqatigiit aamma timersornikkut silamiinnikkut kulturip imminnut ataqatigiiffiinik misilittagaqalersillugillu paasisaqartissavai.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 45. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut nukarliit atuarfiata naammassinerani Tamatigoortumik timersornermik silamiinnermillu sammisaqarnerup iluani tamatigoortunik aalanernik timersornermi silamiinnermilu sammisaqarnerup iluani peqataasinnaalersimassasut tamatigoortunik aalanernik timersornermi silamiinnermilu sammisaqarnerup iluani.
Imm. 2. Nalinginnaasumik timersornerup silamiinnerullu iluanni naatsorsuutigineqarpoq, atuartut
1) timersornikkut pinnguarnikkullu sammisaqarnerni suleqataasinnaassasut kiisalu
2) timip qisuariaatai misigissutsillu, timi atorlugu sammisaqarnikkut pilersartut nassuiarsinnaassagaat.
§ 46. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut akulliit atuarfiata naammassinerani Tamatigoortumik timersornikkut silamiinnikkullu sammisaqarnerni taakkununnga tunngasut aalanerit timersornermi silamiinnermilu sammisaqarnermi atorsinnaassagaat.
Imm. 2. Nalinginnaasumik timersornerup silamiinnerullu iluanni naatsorsuutigineqarpoq, atuartut
1) timersornerup silamiinnerullu kulturiata ataatsimoorfiuneratalu iluanni peqataasinnaassasut kiisalu
2) timikkut sammisaqarnerup peqqinnermut inuunerinnermullu pingaaruteqarnera oqaloqatigiissutigisinnaassagaat.
§ 47. Naatsorsuutigineqarpoq angajulliit atuarfiata naammassinerani Tamatigoortumik timersornerup silamiinnerullu iluani, atuartut
1) timersornermi silamiinnermilu sammisaqarnermi aalanerit arlariiaat atorsinnaallugillu ataatsimoortissinnaassagaat kiisalu
2) timersornermi silamiinnermilu sammisassat ineriartortissinnaassagaat.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Nalinginnaasumik timersornerup silamiinnerullu iluanni, atuartut
1) timersornerup silamiinnerullu kulturikkut ileqquinik, naleqartitaannik kiisalu inuiaqatigiit tungaanniit isigalugu ataqatigiinnernik misissueqqissaarlutillu nalilersuisinnaassasut aamma
2) timip, sungiusarnerup kiisalu atugarissaarnerup inuunerlu naallugu peqqissuunerup ataqatigiinnerannik misissueqqissaarsinnaassasut nalilersuisinnaallutillu.
Kapitali 15
Nipilersornermit, erinarsornermi, aalanermi isiginnaartitsinermilu atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 48. Atuartitsinerup siunertaraa, atuartut atuartitsissummi Nipilersornermi nipilersornermik misigisaqarnissamut nipilersornerlu pillugu oqariartuuteqarsinnaanikkut piginnaasatik ineriartortissagaat. Atuartitsissutip tunngavilissavaa inuuneq naallugu nipilersornermut peqataasinnaaneq kiisalu inuiaqatigiit nipilersornikkut neqeroorutaat assigiinngitsorpassuit isummerfigisinnaassagaat.
Imm. 2. Atuartitsinerup atuartut misigisanik nuannersunik pigiliussaqartissavaa kiisalu nipilersukkanik pilersitseqataaffiullunilu pinngortitseqataaffigissallugu.
Imm. 3. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat atuartut misigissutsimikkut silassorissutsimikkullu ineriartornerat, aallussisinnaanerannut nukimminnillu aqutsisinnaanerat, kiisalu atuartut ataatsimooqatigiiffiup iluanni peqataasutut imminnut isigisinnaanerat.
Imm. 4. Atuartitsinerup atuartut, kalaallit allamiullu nipilersoriaasaasa kulturimut ilaasutut, paasinninnerat ineriartortissavaa, ilaatigut ulluinnarni inuiaqatigiinni ilaasutut ilaatigullu oqaluttuarisaanermut sanilliullugu.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 49. Naatsorsuutigineqarpoq nukarliit atuarfiata naammassinerani Nipilersornermi soqutiginnillutik erinarsornermi, nipilersornermi kiisalu aalanermi peqataasinnaalersimassasut.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Nipilersornikkut pilersitsinermi atuartut nipilersornermi sammisaqarnermi misileraaffiusumi peqataasinnaassasut.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Nipilersornermik paasinninnermi atuartut nipilersukkamik tusarnaarsinnaallutillu isummersinnaassasut.
§ 50. Naatsorsuutigineqarpoq atuartut akulliit atuarfiata naammassinerani Nipilersornermi namminersuutigalugu erinarsorsinnaassasut, nipilersorsinnaassasut kiisalu aalasinnaassasut.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Nipilersornikkut pilersitsinermi atuartut nipilersornikkut aaqqissuillutillu erinniorsinnaassasut.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Nipilersornermik paasinninnermi atuartut tusarnaaqqissaarsinnaassasut kiisalu nipilersoriaatsit assigiinngitsut, kulturit piffissallu pillugit allanngorartumik oqallisigisinnaassagaat.
§ 51. Naatsorsuutigineqarpoq angajulliit atuarfiata naammassinerani atuartut Nipilersornermi erinarsorsinnaanermik, nipilersorsinnaanermik aalasinnaanermillu ilisimasaqarlutillu takutitsisinnaassasut.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Nipilersornikkut pilersitsinermi atuartut nipilersornikkut aaqqissuillutillu erinniorsinnaassasut.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Nipilersornermik paasinninnermi atuartut nipilersoriaatsit, kulturit piffissallu assigiinngitsut pillugit ilisimasaqarnissaat, tusarnaaqqissaarsinnaanissaat allanngorartumillu isummersorsinnaanissaat.
Kapitali 16
Eqqumiitsuliornermi illuliortaatsimilu atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 52. Atuartitsinerup siunertaraa Eqqumiitsuliornermi illuliortaatsimilu atuartut assit isummersorfigisinnaanissaat, sanaartorsinnaalernissaat misissoqqissaarsinnaanissaallu piginnaasaqarfigilissagaat. Atuartut qimerluuisinnaanermik, eqqarsarsinnaanermik takusinnaasatigullu oqariartuutinik, pisuni attaveqaqatigiiffiusuni pilersitsiviusuni, atuisinnaanngussapput.
Imm. 2. Atuartitsinerup atuartut takusinnaasatigut oqariartuutinik attaveqaqatigiinnermullu tunngasunik pilersitsinerup nuannersuanik misigitillugillu piginnaasaqalersissavai.
Imm. 3. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut allanik suleqateqarnermikkut isummerfiginninnerlu aqqutigalugu nammineq periarfissarisaminnik tatiginnilernerat allanilu assassorluni suleqateqarnerup nuannersuanik misigisaqarnerat.
Imm. 4. Atuartitsinerup atuartut paasinnilersissavai kulturimut peqataammata pilersitseqataallutillu, pilersitsisinnaanermut ineriartornerannut kiisalu kusanartuliornermut qaammaasaqalernissaannut aqqutissiuussisumik.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 53. Naatsorsuutigineqarpoq nukarliit atuarfiata naammassinerani atuartut Assilialiornermi assini toqqissuni aamma initussusilinni pilersitsisinnaassasut.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Assilianik misissueqqissaanermi atuartut nammineq assilialiatik aamma allat assilialiaat pillugit oqaloqatiginnissinnaassasut.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Assilissat atorlugit attaveqaqatigiittarnermi atuartut assilissat atorlugit atassuteqartarsinnaassasut.
§ 54. Naatsorsuutigineqarpoq akulliit atuarfiata naammassinerani Assilialiornermi atuartut misileraasinnaassasut aalajangersimasumillu qulequtaqarlutik assilissatigut oqariartuuteqarsinnaassasut.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Assilissanik misissueqqissaarnermi atuartut assilissat assigiinngitsut misissoqqissaarlugillu nalilersorsinnaassagaat.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Assilissat atorlugit attaveqaqatigiittarnermi atuartut assilissat attaveqaqatigiinnermut atorsinnaassagaat.
§ 55. Naatsorsuutigineqarpoq angajulliit atuarfiata naammassinerani, atuartut Assilialiornermi misileraasinnaassasut saqqummeeriaatsinik, teknikkinik atortunillu aalajangersimasumik qulequtakkaarineq isiginerullugu.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Assilissanik misissueqqissaarnermi atuartut assilissat piffissanit assigiinngitsuneersut misissoqqissaarsinnaassagaat.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Assilissat atorlugit attaveqaqatigiittarnermi atuartut namminneq suliatik saqqummiussinnaassagaat paasissutissiissutigisinnaassallugillu.
Kapitali 17
Assassornermi, ilusilersuinermi, sananermi mersornermilu
atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 56. Assassornermik ilusilersuinermilu atuartitsinerup siunertaraa qulakkiissallugu atuartut piginnaasaqalernissaat, malugissutsimikkut misilittagaqalernertik aqqutigalugu teknikkip iluani atortutigut, ilusilersuinikkut oqariartuuteqarnikkullu assassornikkut piginnaasaat ineriartortillugit. Atuartitsinerup atuartut nutaaliorsinnaassusaat piginnaasaallu periarfissanut nutaanut isumassarsianullu pitsanngorsassavaa.
Imm. 2. Atuartitsinerup atuartut paasinnilersissavai, suliap naammassinissaata tungaanut isumassarsinerup, eqqarsaateqarnerup iliuuseqarnerullu imminnut ataqatigiiffiinik, kiisalu namminneq periarfissarisaminnik tatiginnilersissallugit assaallu atorlugit suliaqarnerup nuannersuanik misigitissallugit.
Imm. 3. Atuartitsinerup kingunerisa ilagissavaat, atuartut peqatigiillutik pilersitsisinnaanermut periarfissaminnik nassaarnerat, misissuilluni, ajornartorsiutinik qaangiiniaalluni nalilersuillunilu sulineq aqqutigalugu.
Imm. 4. Atuartut assassorneq ilusilersuinerlu aqqutigalugit ulluinnarni atortulersortuunerup kulturianut paasinninnerat inerikkiartortissavaa aamma kulturini piffissanilu aalajangersimasuni assigiinngitsuni kiisalu paasissagaat isumalluuteqarneq, avatangiiseqarneq kiisalu ataavartumik ineriartorneq atortussat tungaannut naleqqiullugu.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 57. Naatsorsuutigineqarpoq, atuartut nukarliit atuarfiata naammassinerani Teknikkit iluanni
1) mersornermi periutsit ajornanngitsut sapissanngikkaat kiisalu
2) sannavimmi sakkut isumannaallisaanermilu malittarisassat misilittagaqarfigalugillu atorsinnaassagaat.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Atortut iluanni, atuartut atortut assigiinngitsut atorsinnaallugillu sulinerminni atorsinnaassagaat, ilanngullugit atortut atornissaannut piareersarsinnaassagaat atortup ilusaanut atorfissaanullu naleqqiullugit.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Ilusilersuinerup oqariartuuteqarnerullu iluani atuartut
1) atortunik ilisimasaqarneq eqqarsaatersorsinnaanerlu atorlugit suliaqarsinnaassasut,
2) suliassat titartarneri paasisinnaassagaat suliaralugillu kiisalu
3) namminneq ajornanngitsunik ilusilersugartik naammassisinnaassagaat.
§ 58. Naatsorsuutigineqarpoq akulliit atuarfiata naammassinerani atuartut Teknikkit iluani
1) teknikkit nalinginnaasut, maskiinat atortullu atorsinnaassagaat, ilanngullugit kalaallit assassorlutik ileqquisa teknikkii kiisalu
2) assassorluni suliaqarnermi, annermik qisunnik, assassorluni pisinnaasassat sukumiisumik pigiliutissagaat, tamatumunnga ilanngullugit sulinermi timip inissisimanissaa isumannaallisaanermilu malittarisassat.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Atortut iluani, atuartut
1) atortut assigiinngitsut, eqqarsaatigalugit atortut pitsaassusaat ilisimasaqarfigalugillu atorsinnaassagaat, kiisalu
2) tunngaviusumik atortunik ilisimasaqassasut.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Ilusilersuinerup oqariartuuteqarnerullu iluani, atuartut
1) qalipaatinik toqqaaneq, ilusilersuineq aamma ilusiliineq suliarisinnaassagaat kiisalu oqariartuuteqarnissamut periarfissat atortumeereersut, kiisalu
2) sanaassamik ilusilersuineq kiisalu isumassarsiamiit atortup inerneranut suliamik naammassinninneq.
§ 59. Naatsorsuutigineqarpoq angajulliit atuarfiata naammassinerani atuartut Teknikkit iluanni
1) sakkunik maskiinanillu isumannaatsumik atuisinnaassasut atortut suliarineranni, suliassiissutit aalajangersimasut aamma misileraanertallit malillugit, kiisalu
2) ulluinnarni sulinermi, pingaartumik qisunnik, sanariaatsit, taassumalu ataani suliaqarnermi timip inissisimanissaa isumannaallisaanermilu malittarisassat sukumiisumik ilisimasaqarfigissagaat.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Atortut iluani atuartut
1) sakkunik maskiinanillu isumannaatsumik atuisinnaassasut atortut suliarineranni, suliassiissutit aalajangersimasut aamma misileraanertallit malillugit, kiisalu
2) sukumiisumik atortunut ilisimasaqassasut paasisimassallugulu atortunik suliaqarnerup avatangiisinut ataavartitsinermullu kingunerisinnaasai.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Ilusilersuinerup oqariartuuteqarnerullu iluani, atuartut
1) ilikkarluarsimassagaat ilusilersuinerup ilusiliinerullu kiisalu atortut pingaaruteqarnerat sanaap oqariartuuteqarneranut kiisalu
2) ilusiliinerup suleriaasaa isumassarsinermiit sanaamut naammassisinnaassagaat kiisalu kusanassusaa atorsinnaassusaalu eqqarsaatersuutigalugit.
Kapitali 18
Angerlarsimaffimmi suliassanik ilinniarnermi atuartitsissutip siunertaa ilikkagassatullu anguniagassat
Atuartitsissutip siunertaa
§ 60. Angerlarsimaffimmi suliassanik ilinniarnermik atuartitsissutip siunertaraa, atuartut ilinniartinneqarnermikkut piginnaaneqalerlutillu ilikkarsimassasut tamatigoortumik nerisassiorneq ilisimasaqarfigilerlugu. Atuartut kusanartuliornerup misilittagaqarfiginissaa ineritikkiartussavaat, aamma namminneq allallu nerisassatigut kulturiat paasisaqarfigilissavaat kiisalu apeqqusiisumik eqqarsaatiginneqqissaartumillu nerisassanik qinersisinnaassapput nerisassanut ataavartitsinermullu ilisimasaqarneq aallaavigalugu.
Imm. 2. Atuartitsinerup atuartut iganerup nuannersuanik, nutaaliornermillu misigitissavaat kiisalu iliuuseqarsinnaalersissavaat peqqissuunermut akisussaaffeqarneq salliutillugu.
Imm. 3. Atuartitsinerup atuartut piginnaasaqalersissavai ilisimasaqarnerup malittaanik kajumilersillugit iliuuseqalersinnaalersillugillu taamaaliornikkut atuartut nerinermi ataatsimoornerup pingaarutaa misiginiassammassuk.
Imm. 4. Atuartut nerisassanut, nerisassanik qinersinermut, iganermut nereqatigiinnernullu kulturinut tunngassutillit aammalu atugarisaarnermut, peqqissutsimut ataavartitsinermullu akuliussinnaanissaq akisussaaqataanerlu ilikkassavaat.
Ilikkagassatut anguniagassat
§ 61. Naatsorsuutigineqarpoq akulliit atuarfiata naammassinerani atuartut Nerisassat peqqinnerlu iluani peqqissuseq eqqarsaatigalugu tunngavilersukkamik nerisassanik qinersisinnaassasut.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Nerisassanik ilisimaarinnilluarnerup iluani, atuartut nerisassanik pitsaassuseq, mamassuseq ataavartitsinerlu eqqarsaatigalugit tunngavilersukkamik qinersisinnaassasut.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Iganerup iluani, atuartut igariaatsit assigiinngitsut atorsinnaassagaat kiisalu iganermi nammineq isumassarsiat atorsinnaassagaat.
Imm. 4. Naatsorsuutigineqarpoq Nereqatigiinnerup kiisalu nerisassanut kultureqarnerup iluani, atuartut nereqatigiinnerit naleqartitanut, kulturimut inuuniarnerullu atugassarititaanut paasinninneq aallaavigalugit nalilersorsinnaassagaat.
§ 62. Naatsorsuutigineqarpoq angajulliit atuarfiata naammassinerani atuartut Nerisassat peqqinnerullu iluani nerisassanik tunngavilersukkamik qinersisinnaassasut peqqissuseq eqqarsaatigalugu kiisalu tamakkua isummersorfigisinnaassallugit.
Imm. 2. Naatsorsuutigineqarpoq Nerisassanik ilisimaarinnilluarnerup iluani, atuartut nerisassanik tunngavilersukkamik qinersisinnaassasut nioqqutissiarineqarnerat, pitsaassusaat kiisalu nerisassat misigititsinerat eqqarsaatigalugit.
Imm. 3. Naatsorsuutigineqarpoq Iganerup iluani, atuartut tunngaviusumik igariaatsit aallaavigalugit misileraasinnaassasut.
Imm. 4. Naatsorsuutigineqarpoq Nereqatigiinnerup kiisalu nerisassanut kultureqarnerup iluani, atuartut nereqatigiinnernik aaqqissuisinnaassasut nerisassanut kultureqarneq inuuniarnerullu atugassarititai eqqarsaatigalugit.
Kapitali 19
Atuutsitsilerneq, ikaarsaariarneq atorunnaarsitsinerlu pillugit aalajangersakkat
§ 63. Nalunaarut atuutilerpoq 1. august 2023. Ilutigisaanik atorunnaarsinneqarpoq Atuarfimmi atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni alloriarfiit siunertaat kiisalu atuartitsissutit siunertaat ilikkagassatullu anguniagassat pillugit Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 16, 24. juni 2003-meersoq.
Imm. 2. Atuartunut ukiumi atuarfiusumi 2023-2024-mi 8. Klassimi qaffasinnerusumilluunniit aallartittunut nalunaarut imm. 1, 2-mi naggatit aappaanni taaneqartoq atuarunnaarnissaasa tungaanut atuutiinnassaaq.
Kalaallit Nunaanni Namminersorlutik Oqartussat, ulloq 26. juuli 2023
Aqqaluaq B. Egede (atsior.)
Ilinniartitaanermut, Kultureqarnermut, Timersornermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq
/ Nuka Kleemann (atsior.)