Inuit innarluutillit tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut inatsisaannit Namminersorlutik Oqartussat nalunaarutaat
Inuit innarluutillit tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut Inatsisaat nr. 13, 12. juuni 2019-imeersoq, Inatsisartut Inatsisaat nr. 5, 19. novembari 2021-meersoq aqqutigalugu allannguuteqartinneqartoq matumuuna nalunaarutigineqarpoq.
Kapitali 1
Aalajangersakkat aallarniutaasut
Siunertaq aamma siunertarineqartut
§ 1. Inatsisartut inatsisaanni matumani siunertaavoq:
1) innarluuteqarnerup malitsigisaanik ajornartorsiutit pillugit inuit innarluutillit siunnersorneqarnissamik tapersersorneqarnissamillu neqeroorfigineqarnissaannik qulakkeerinniffigineqarnissaat,
2) inuup imminut ikiorsinnaanissaanik siuarsaaneq imaluunniit ulluinnarni inuuneranik oqilisaassineq kiisalu inuunerinnerulersitsineq,
3) inuup innarluutillip ineriartorsinnaanissaanik aamma piginnaasai naapertorlugit nammineq periarfissaqarfiinik atorluaasinnaanernik siuarsaaneq, matumani inummut ataasiakkaamut tamanna periarfissaappat, ilinniagaqarnermik periarfissaq ilanngullugu,
4) inuit innarluutillit inuiaqatigiinni naligiimmik periarfissaqarnissaasa aammalu innarluuteqarneq pissutigalugu assigiinngisitsinerup akerlilerneqarnissaa tamatumuunalu sapinngisamik inuiaqatigiinni tamakkiisumik sunniuteqarluartumillu peqataanissaasa akuunissaasalu qulakkeerneqarnissaa, aamma
5) ataasiakkaat ilinniarnissaannut sulisinnaanissaannullu periarfissat siuarsarnissaat.
§ 2. Inuk innarluutilik allat assigalugit inuit pisinnaatitaaffiinik aamma tunngaviusumik kiffaanngissuseqarsinnaatitaanerannik tamaginnik tamakkiisumik ilorrisimaaruteqarsinnaatitaavoq. Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiineq pisinnaatitaaffinnik taakkuninnga qulakkeerinneqataassaaq.
Imm. 2. Inuup innarluutillip pissusissamisoortumik ataqqinassusaa, inuttut nammineersinnaanera, matumanilu kiffaanngissuseqarluni aalajangiisinnaanera inunnillu allanik attuumassuteqannginnera ataqqillugu, Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersersuineq pissaaq.
§ 3. Inuk innarluutilik ataqatigiissagaasumik, ataqatigiissumik tamakkiisumillu isiginnittumik, inummut tunngasut tamaasa aamma inuup inuunera mianeralugit, tapersersorneqarnissaminut pisinnaatitaavoq.
Imm. 2. Inunnut ataasiakkaanut pitsaanerusussaq anguniarlugu ataatsimut naliliineq aallaavigalugu Inatsisartut inatsisaat manna malillugu aalajangiinerit pissapput.
Imm. 3. Pissutsit inummut innarluutilimmut tunngassuteqartut pillugit sapinngisamik inuup innarluutillip nammineq isumai innimigineqassapput nammineerlunilu piginnaasai ineriartorneranilu killiffia pissusissamisoortumik qajassuunneqassallutik.
§ 4. Inuup innarluutillip, aamma inummut taassumunnga angajoqqaatut sinniisuusup imaluunniit angajoqqaatut akisussaasut kissaatigippassuk, inuk innarluutilik angerlarsimaffimminiiginnarnissaminut tapersersorneqarnissaminik pisinnaatitaaffeqarpoq. Taamaaliorsinnaanissamut nammineq angerlarsimaffimmiiginnarnerup, inuup innarluutillip imaluunniit allat atugarissaarnerisa navianartorsiortinneqannginnissaat piumasaqaataavoq.
Imm. 2. Inuk innarluutilik, inuk tamatuminnga pisariaqartitsippat, najugaqarfissatut neqeroorummi naleqquttumik tapersersorneqarnissaminut pisinnaatitaavoq.
§ 5. Pisortat illuutaat atortorissaarutaataallu sapinngisamik ima aaqqissuunneqassapput inuit innarluutillit isersinnaanissaat atuisinnaanissaallu qulakkeerneqassalluni.
Sullinniakkat
§ 6. Inatsisartut inatsisaat manna, ukiut apeqqutaatinnagit, inunnut innarluutilinnut Kalaallit Nunaanni najugaqartunut, atuuppoq.
Imm. 2. Inuit innarluutillit tassaapput inuit ataavartumik timikkut, tarnikkut, silassorissutsikkut imaluunniit malugisaqarsinnaanikkut piginnaanikillisimasut, aporfiillu assigiinngitsut sunniivigeqatigiinnerisigut, allat assigalugit inuiaqatigiinni tamakkiisumik sunniuteqarluartumillu peqataanissaannut akornuserneqartut.
Imm. 3. §§ 49-50-imi maleruagassat kiisalu allaffissornikkut najoqqutassiat § 56, imm. 7, aamma § 57, imm. 3 malillugit aalajangersagaasut, aammattaaq inunnut innarluutilinnut, pisortat tapersiinermi iliuuserisaannik Kalaallit Nunaata avataani inissinneqarsimasunut, atuupput.
§ 7. Meeqqat, inatsisartut inatsisaat manna aammalu Meeqqat tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut inatsisaat tunngavigalugit tapersersorneqarnissamik pisinnaatitaasut, Inatsisartut inatsisaat taakku marluk tunngavigalugit pisariaqartitaminnik tapersersorneqassapput. Ataqatigiissaakkamik kiisalu meeqqamut pitsaanerpaasussaq aallaavigalugu tapersersuineq tunniunneqassaaq.
Imm. 2. Meeqqamut innarluutilimmut tapersersuinerup Inatsisartut inatsisaat manna malillugu aallartinneqartup, meeqqat tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut inatsisaat aammalu inatsisit allat malillugit meeqqamut tassunga suliniuteqarnermut aallartinneqartumut, ataqatigiissinneqarnissaat kommunalbestyrelsip isumagissavaa. Meeqqamut immaqalu meeqqap ilaqutaanut imaluunniit meeqqap isumassuisuinut tapersersuineq Inatsisartut inatsisaat manna malillugu aallartinneqartoq, inatsisit allat malillugit ilaqutariinnut suliniutigineqartunut ataqatigiissaarneqarnissaa kommunalbestyrelsip aammattaaq isumagissavaa.
Kapitali 2
Aalajangiisinnaatitaaneq aamma akisussaaffeqarneq
Tapersiinissamut periarfissat
§ 8. Inuit innarluutillit pisariaqartitaminnut tapersersorneqarnermik pisarnissaat, aamma Inatsisartut inatsisaat manna malillugu inunnut innarluutilinnut tapersiinissamut periarfissanik pisariaqartunik peqarnissaa, kommunalbestyrelsip isumagissavaa.
Imm. 2. Najugaqaqatigiiffinni aamma najugaqarfinni illersugaasuni inissat pisariaqartinneqartut naammattut pigineqarnerat kommunalbestyrelsip isumagissavaa.
Ulloq unnuarlu neqeroorutit
§ 9. Inunnut innarluutilinnut ulloq unnuarlu neqeroorutini inissat pisariaqartinneqartutut amerlassuseqarnissaat Naalakkersuisut isumagissavaat.
Imm. 2. § 48 malillugu inunnut innarluutilinnut, ulloq unnuarlu neqeroorutini najugaqartunut, Naalakkersuisut illersugaasumik suliffeqartitsinissamik, sammisaqartitsinissamik, katerisimaaqateqartitsisarnissanillu neqerooruteqassapput.
Imm. 3. § 48 malillugu suliffeqartitsinissanut, sammisassaqartitsinissanut katerisimaaqateqartitsisarnissanillu neqeroorutit pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput.
Qitiusumik inissiinissamut innersuussisarfik
§ 10. Qitiusumik inissiinissamut innersuussisarfimmik Naalakkersuisut ingerlatsissapput (Qitiusumik Inissiinissamut innersuussisarfik).
Imm. 2. Qitiusumik inissiinissamut innersuussisarfik pillugu maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput, matumani ulloq unnuarlu neqeroorutini kiisalu Inunnut Innarluutilinnut Sullissivimmut Nunamut Tamarmut atuuttumut inissiinissaq ilanngullugit.
Inunnut Innarluutilinnut Sullissivik Nunamut Tamarmut Atuuttoq
§ 11. Inunnut innarluutilinnut sullissivimmik nunamut tamarmut atuuttumik Naalakkersuisut ingerlatsissapput, tassani suliassaassallutik:
1) inuit innarluutillit ilaqutaasalu Inatsisartut inatsisaat manna pillugu siunnersorneqartarnerat ilitsersorneqartarnerallu, matumani tapersersuineq pillugu aalajangiinerit naammagittaalliuutigineqartarnissaannut periarfissaqarneq ilanngullugu,
2) kommunalbestyrelsinut Inatsisartut inatsisaat manna pillugu siunnersuineq ilitsersuinerlu, matumani tapersersuinissanut periarfissat aamma suliassanik suliarinninneq ilanngullugit,
3) § 44 malillugu, inuup innarluutillip ulluinnarni sapinngisamik pitsaanerpaamik piginnaaneqarnissaa siunertaralugu, inunnut innarluutilinnut piginnaanngorsarneqarnissamik piginnaanngorsaqqinneqarnissamillu neqerooruteqarneq,
4) inunnut innarluutilinnut tapersersuinermut pissutsinullu ilisimasat pillugit qitiusumik sullissiviunissaq,
5) kommuninut, inunnut innarluutilinnut taakkualu ilaqutaannut, innarluuteqarneq aammalu tapersersuinermut periarfissat pillugit pikkorissaanernik neqerooruteqarneq,
6) § 25 malillugu, sulianilu immikkut pisariusuni kommunalbestyrelsimit piumaffigineqarneq malillugu, qulaajaaneq, aamma
7) § 61, imm. 4 malillugu kommunalbestyrelsimit piumaffigineqarneq malillugu najugaqarfissatut neqeroorummiikkunnaarnissaq pillugu suliani oqaaseqaateqartarneq.
Imm. 2. Inunnut Innarluutilinnut Sullissivimmut Nunamut Tamarmut Atuuttumut kommunalbestyrelsip atuineranut akigititat pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
§ 12. Suliami aalajangersimasumi, paasissutissallu suliap suliarineqarneranut pingaaruteqarpata, paasissutissanik inummut tunngassuteqartunik, § 11, imm. 1 malillugu suliaqartillugit, kommunalbestyrelse Inunnut Innarluutilinnut Sullissivimmit Nunamut Tamarmut Atuuttumut ingerlatitseqqissinnaavoq, matumani paasissutissat inummut aalajangersimasumut tunngassuteqartut ilanngullugit.
Imm. 2. Aatsaat inuk suliami pineqartoq, imaluunniit tassunga angajoqqaatut sinniisuusoq imaluunniit angajoqqaatut akisussaasoq akuersiteqqaarlugit imm. 1 malillugu inummut paasissutissat kommunalbestyrelsip ingerlateqqissinnaavai, taamaattoq takuuk imm. 3.
Imm. 3. Imm. 2 malillugu akuersissut tunniunneqarumanngippat, imaluunniit allanik pissuteqartumik akuersissummik piniartoqarsinnaanngippat, kommunalbestyrelsip paasissutissat inummut tunngasut ingerlateqqissinnaavai, matumani paasissutissat inunnut tunngasut mianerilluinnartariaqartut ilanngullugit, suliami pissutsit, matumani inuup inatsisitigut isumannaatsuunissaata eqqarsaatigineqarnera ilanngullugu, erseqqissumik pisariaqartippassuk. Ingerlatitseqqinnermut piumasaqaataavoq inuup soqutigisaanik nakkutiginninnissaq, taamaaliornerullu isertuussiinnarnissamik peqquteqarnissamut soqutigisat ersarissumik qaangersimassagai, matumani inuup pineqartup, paasissutissat tunngaviata, mianerineqarnissaata eqqarsaatigineqarnissaa ilanngullugu.
Kapitali 3
Najugaqarfissatut neqeroorutinik pilersitsisarneq ingerlatsinerlu
Najugaqaqatigiiffiit aamma najugaqarfiit illersugaasut
§ 13. Inunnut innarluutilinnut najugaqaqatigiiffinnik kommunalbestyrelse pilersitsisinnaavoq, ingerlatsisinnaavoq matusisinnaallunilu. Najugaqaqatigiiffik najugaqartunut ulluunerani tapersersuinissamik neqerooruteqassaaq.
Imm. 2. Najugaqaqatigiiffinnik pilersitsinissamik Naalakkersuisut kommunalbestyrelse peqqusinnaavaat, ima pisoqartillugu:
1) inuit marluk arlallilluunniit, § 46 malillugu najugaqaqatigiiffimmi ineqarnissamut pisinnaatitaasut, 18-it sinnerlugit ukioqarpata aammalu kommunimi najugaqarlutik, aamma
2) pineqartut taakkua ataatsimoorlutik najugaqatigiissinnaappata.
Imm. 3. Najugaqaqatigiiffiit pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput, matumani ilanngullugit:
1) najugaqaqatigiiffiit aaqqissuunneqarnerat,
2) aqutsinikkut sulisoqarnikkullu piginnaasaqarfiit, aamma
3) sulisunut pisortanullu pinerluuteqarsimannginnermik, aamma meeqqanik pinerliisimannginnermik uppernarsaammik piniarnissaq.
§ 14. Inunnut innarluutilinnut najugaqarfinnik illersugaasunik kommunalbestyrelse pilersitsisinnaavoq, ingerlatsisinnaavoq matusisinnaallunilu. Najugaqarfik illersugaasoq ulloq unnuarlu tamaat tapersersuinissamik najugaqartunut neqerooruteqassaaq.
Imm. 2. § 47 malillugu najugaqarfimmi illersugaasumi ineqarnissamut pisinnaatitaasunut inunnut marlunnut arlalinnulluunniit, 18-it sinnerlugit ukiulinnut kommune angerlarsimaffittut kommunerineqarpat, najugaqarfimmik illersugaasumik kommunalbestyrelse pilersitseqqullugu Naalakkersuisut peqqusinnaavaat.
Imm. 3. Najugaqarfinnut illersugaasunut maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput, matumani ilanngullugit:
1) najugaqarfiit illersugaasut aaqqissuunneqarnerat,
2) aqutsinikkut sulisoqarnikkullu piginnaasassat, aamma
3) sulisunut pisortanullu pinerluuteqarsimannginnermik, aamma meeqqanik pinerliisimannginnermik uppernarsaammik piniarnissaq.
§ 15. Najugaqaqatigiiffiit aamma najugaqarfiit illersugaasut pitsaassusissaannut malitassat pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput.
§ 16. Inuk kommunimi allami inissisimasumi najugaqaqatigiiffimmiinnissamik imaluunniit najugaqarfimmi illersugaasumiinnissamik neqeroorfigineqassasoq kommunalbestyrelse aalajangerpat, kommunalbestyrelsip inuup najugaqaqatigiiffimmiinneranut imaluunniit najugaqarfimmi illersugaasumiinneranut aningaasartuutit akilissavai.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu kommunip avataani najugaqatigiiffimmiinnissaq imaluunniit najugaqarfimmi illersugaasumiinnissaq neqeroorutigineqarpat, kommunalbestyrelse najugarisap nuunneqarnerani aningaasartuutinut matussutissanik aningaasaqarnikkut tapersiinissamik neqerooruteqassaaq.
§ 17. Kommunalbestyrelse ataatsimiititaliamik pilersitsisinnaavoq, tassani kommunimi najugaqaqatigiiffiit aamma najugaqarfiit illersugaasut tamarmik imaluunniit aalajangersimasut, kiisalu aallartitat allat najugaqaqatigiiffinni aamma najugaqatigiiffinni illersugaasuni najugaqartunut tamakkiisumik isiginnittumik ataqatigiissaarinermi akuutinneqarnissaannik naleqquttuusorineqartut, aallartitaassallutik.
Imm. 2. Oqartussaasut peqataasut suliani ataasiakkaani suleqatigiinnermut ilaatillugu paasissutissat suliap suliarineqarneranut pingaaruteqarpata, inummut paasissutissat paarlaasseqatigiissutigisinnaavaat, matumani paasissutissat inummut tunngasut mianerisariallit ilanngullugit. Inummit suliami pineqartumit, imaluunniit taassuma angajoqqaatut sinniisuanit imaluunniit angajoqqaatut akisussaasunit akuersissut tunniunneqarpat aatsaat, oqaaseqatigiit siulliit malillugit paasissutissanik paarlaasseqatigiittoqarsinnaavoq, taamaattoq takuuk imm. 3.
Imm. 3. Imm. 2 malillugu akuersineq tunniunneqarumanngippat, imaluunniit allanik pissuteqartumik akuersinerup piniarnissaa ajornarpat, suliami pisut, matumani inuup inatsisitigut isumannaatsuunissaata eqqarsaatigineqarnera ilanngullugu, tamanna pisariaqartippassuk, paasissutissat inummut tunngasut, matumani paasissutissat inummut tunngasut mianerisariallit ilanngullugit, paarlaasseqatigiissutigineqassapput.
Ulloq unnuarlu neqeroorutit
§ 18. Naalakkersuisut inunnut innarluutilinnut ulloq unnuarlu neqeroorummik pilersitsisinnaapput, ingerlatsisinnaapput matusisinnaallutillu, matumani ulloq unnuarlu neqeroorutit matoqqasut ilanngullugit.
Imm. 2. Ulloq unnuarlu neqeroorut matoqqasoq tassaavoq ulloq unnuarlu neqeroorut, imaluunniit ulloq unnuarlu neqeroorummi immikkoortortaq, matut silarliit igalaallu parnaaqqatittuarnissaannut akuerisaasoq.
Imm. 3. Ulloq unnuarlu neqeroorutinut maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput, matumani pilersitsineq, aaqqissugaanera, aqutsisui, ingerlatsineq kiisalu ulloq unnuarlu neqeroorummi sulisunut pisortanullu pinerluuteqarsimannginnermik aamma meeqqanik pinerliisimannginnermik uppernarsaammik piniarnissaq ilanngullugit.
§ 19. Inummut innarluutilimmut ulloq unnuarlu neqeroorummiittumut ulloq unnuarlu inissiiviusumut ataatsimut akigititaq aalajangersagaasoq atorlugu kommunalbestyrelse inissiisoq akiliissaaq.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu ullormut unnuamullu inissiinermi akigititaq atorneqartoq, kommunalbestyrelsip inissiisimasup akiliutissaa, Naalakkersuisut kommunalbestyrelsillu, imaluunniit kommunit ataatsimoorlutik sinniisaata, isumaqatigiinniareernerisigut ukiumoortumik aalajangerneqartassaaq, taamaalilluni akigititap tamarmiusup ulloq unnuarlu neqeroorutip ingerlatsinerminut aningaasartuutai matussuserneqarniassammata. Imm. 1 malillugu Naalakkersuisut ulloq unnuarlu neqeroorummiinnermut akigititaq ukiumoortumik aalajangersassavaat aammalu Naalakkersuisut.gl atorlugu tamanut saqqummersissallugu.
§ 20. Ulloq unnuarlu neqeroorut Naalakkersuisunut ukiumoortumik nalunaarusiortassaaq. Naalakkersuisut kingusinnerpaamik Inatsisartut upernaakkut ataatsimiinneranni Inatsisartunut ataatsimoortumik ukiumoortumik nalunaarusiortassapput.
Imm. 2. Ukiumoortumik nalunaarusiornermut maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
§ 21. Ukiut 4-kkaarlugit ataasiarlutik ulloq unnuarlu neqeroorutinut suliassaqarfiup ineriartortinneqarnissaanut nuna tamakkerlugu periusissamik Naalakkersuisut suliaqartassapput, siullermik 2021-imi suliarineqassalluni.
Imm. 2. Periusissami imarineqassapput:
1) Ulloq unnuarlu neqeroorummik pilersitsineq matusinerlu.
2) Ulloq unnuarlu neqeroorutini ataasiakkaani sullinniarneqartut kiisalu tassani allannguuteqartitsinissamik kissaatigineqartut.
3) Ulloq unnuarlu neqeroorutinut innersuussisarneq pillugu kommunimik suleqateqarneq, matumani najugaqaqatigiiffinnik aamma najugaqarfinnik illersugaasunik suleqateqarneq ilanngullugit.
Imm. 3. Ulloq unnuarlu neqeroorutini pisortat, soqutigisaqaqatigiiffiit attuumassuteqartut kiisalu kommunalbestyrelsit Naalakkersuisut periusissanik suliaqarnerminni akuutissavaat.
Kapitali 4
Sullissinermi maleruagassat
Piffissaliussat
§ 22. Inatsisartut inatsisaat manna malillugu taperserneqarnissaq pisinnaatitaaffigineqarnersoq, taamaattoqarpallu suut tapersiissutaassanersut pillugit apeqqutigineqartut, sapinngisamik sukkasuumik kommunalbestyrelsip suliarissavai.
Imm. 2. Taperserneqarnissaq pillugu qinnuteqaatip tiguneqarneranit, aalajangiinerup pereersimanissaanut piffissaq qanoq sivisutigissanersoq, piffissamut killiliussanik kommunalbestyrelse aalajangersaassaaq. Inatsisartut inatsisaat manna malillugu piffissaliussisoqarsimappat, tamanna atuutissanngilaq. Piffissamut killissaliussat annerpaamik ukiut 2-kkaarlugit nalilersorneqartassapput kommunillu internettikkut quppersagaani tamanut saqqummiunneqassallutik.
Imm. 3. Imm. 2 malillugu piffissamut killiliussaq, suliami aalajangersimasumi malinneqarsinnaanngippat, inuk innarluutilik imaluunniit taassumunnga angajoqqaatut sinniisoqarsimaguni sinniisuusoq imaluunniit angajoqqaatut akisussaasut, piffissaliussap naannginnerani aalajangiineq qaqugu pisinnaanersoq pillugu allaganngorlugu nalunaarfigineqassaaq, tassani aamma ilaassalluni sooq piffissaliussaq eqqortinneqarsinnaasimannginnersoq.
Oqaloqateqarneq
§ 23. §§ 38, 60 aamma 61 malillugit aalajangiisoqannginnerani kommunalbestyrelsip inuk innarluutilik minnerpaamik ataasiarluni oqaloqatigissavaa, taamaattoq takuuk imm. 4.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu kommunalbestyrelsip oqaloqateqarnermini inuup innarluuteqarnera mianerissavaa aammalu oqaloqateqarneq inuup innarluutillip piumasai tunngavigalugit ingerlatissallugu.
Imm. 3. Inuk innarluutilik 18-it inorlugit ukioqarpat imaluunniit nammineersinnaajunnaarsitaasimappat imm. 1 malillugu oqaloqatigineqarnera, inuk innarluutilik, taassumalu angajoqqaatut akisussaasui imaluunniit angajoqqaatut sinniisoqarsimaguni sinniisaa, peqataatillugit ingerlanneqassaaq. Taamaattoq inummut innarluutilimmut mianerisassat tamanna pisariaqartippassuk, angajoqqaatut akisussaasut imaluunniit angajoqqaatut sinniisoq akuersitinnagu imaluunniit najuutsinnagu oqaloqateqarneq ingerlanneqarsinnaavoq. Angajoqqaatut akisussaasut imaluunniit angajoqqaatut sinniisoq akuersiteqqaarnagit peqataatinnagilluunniit oqaloqateqarneq ingerlanneqassappat, taava § 24 malillugu illersuisumik toqqaasoqassaaq ilaasoqarlunilu.
Imm. 4. Inuup inerisimanera piginnaasaqarneralu imaluunniit suliap suussusaa eqqarsaatigalugit oqaloqateqarnerup ingerlanneqarnissaa aalajangiisuusumik naleqqutinngippat, imm. 1 malillugu oqaloqateqarneq ingerlanneqassanngitsoq kommunalbestyrelsip aalajangersinnaavaa. Oqaloqateqarneq ingerlanneqarsinnaanngippat, inuup innarluutillip aalajangiinissatut eqqarsaatigineqartumut isumaa allatut pissarsiariniarneqassaaq. Oqaloqateqarneq pisimanngippat, inuup iliuusissanut pilersaarutaani tamanna pissutaasorlu pillugit allattoqassaaq.
Illersuisoq
§ 24. Illersuisoqarnermik aaqqissuussineq kommunalbestyrelsimit pilersinneqassaaq siunertaralugu inuup innarluutillip illersuisumit tapersersorneqarnissaa:
1) Inatsisartut inatsisaat manna malillugu kommunalbestyrelsip tapersiinissaq pillugu suliamik suliarinninnerani,
2) Inatsisartut inatsisaat manna malillugu kommunalbestyrelsip tapersiinissaq pillugu aalajangiineranut naammagittaalliuummik suliaqarnissami tunniussinissamilu, aamma
3) Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiinissaq pillugu aalajangiinermut tunngatillugu naammagittaalliuummut suliamik Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfiup suliarinninnerani.
Imm. 2. Toqqaasarneq, aningaasarsiaqartitsisarneq, pinerluuteqarsimannginnermut meeqqanillu innarliisimannginnermut uppernarsaammik piniartarneq, kiisalu piukkunnassutsinut piginnaasaqarfinnullu piumasaqaatit suut illersuisumit piumasaqaatigineqartassanersut pillugit maleruagassanik ersarinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
Qulaajaaneq
§ 25. Inuk kapitali 8-mi aalajangersakkat malillugit tapersersorneqarnissamik imaluunniit kapitali 9-mi aalajangersakkat malillugit najugaqarfissatut neqeroorummi najugaqarnissamik pisariaqartitsisoq ilimagineqartariaqarpat, inummut innarluutilimmut tunngasunik qulaajaanermik kommunalbestyrelse suliaqassaaq. Taamaattoq qulaajaanissaq pisariaqanngitsoq ersarippat, qulaajaaneq ingerlanneqassanngilaq.
Imm. 2. Qulaajaaneq sapinngisamik tulliini taaneqartut suleqatigalugit ingerlanneqassaaq:
1) inuk innarluuteqartoq,
2) nammineersinnaajunnaarsitaasimappat angajoqqaatut sinniisua,
3) angajoqqaatut sinniisoq, meeraasimappat tassunga angajoqqaatut akisussaasoq, kiisalu
4) isumassuisui allat.
Imm. 3. Qulaajaaneq, pissutsit pisinnaatippassuk, sapinngisamik qajassuartumik ingerlanneqassaaq, aammalu siunertaasuni allassimasunit annertunerusinnaanani.
Imm. 4. Qulaajaanermut atatillugu kommunalbestyrelsip makkua nalilersussavai:
1) Ataavartumik timikkut, tarnikkut, silassorissutsikkut imaluunniit malugisaqarsinnaanikkut piginnaanikillisimanerup annertussusaa.
2) Imminut isumassorneq.
3) Pissusilersorneq, atugarissaarneq ineriartornerlu.
4) Attaveqaqatigiinneq.
5) Ilaqutariinnermi pissutsit.
6) Inooqatigiinnermi pissutsit aamma inooqatigiinni inooqataaneq.
7) Peqqissutsimut tunngasut.
8) Ilinniarneq, suliffeqarneq aamma suliffeqarnissamut periarfissat.
9) Inuiaqatigiinni peqataaneq.
10) Inatsisartut inatsisaat manna malillugu imaluunniit inatsisit allat malillugit tapersersuineq, inummut ikiorsiissutigineqareersoq.
Imm. 5. Tapersiinerup aallartinneqarnissaa tunngavissaqarnersoq pillugu kommunalbestyrelse qulaajaaneq tunuliaqutaralugu aalajangiissaaq.
Imm. 6. § 26 malillugu qulaajaaneq allaganngorlugu iliuusissanut pilersaarummik tunngavilersugaasumik inerneqassaaq.
Imm. 7. § 38, imm. 4 malillugu tapersiinissaq pillugu kommunalbestyrelse aalajangiigallarsimappat, tapersiineq aalajangiigallarneq tunngavigalugu aallartinneqartoq ingerlatiinnarneqassanersoq imaluunniit unitsinneqassanersoq, qulaajaanerup naammassineranut atatillugu kommunalbestyrelse isummissaaq. Tassunga atatillugu inuk tassungalu angajoqqaatut sinniisoq imaluunniit angajoqqaatut akisussaasut tapersiinermut isummernissaat eqqarsaatigineqassaaq.
Imm. 8. Imm. 1 malillugu suliani immikkut pisariussusilinni § 11, imm. 1, nr. 6 malillugu qulaajaaneq Inunnut innarluutilinnut Sullissivimmut Nunamut Tamarmut Atuuttumut kommunalbestyrelsip suliareqqusinnaavaa.
Imm. 9. Qulaajaanermut maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput, matumani qulaajaanerup ingerlanneqarnissaa, ilusissaa imassaalu kiisalu ingerlaneqarnissaanut naammassineqarnissaanullu piffissanut piumasaqaatit ilanngullugit.
Iliuusissanut pilersaarut
§ 26. Inunnut innarluutilinnut kommunalbestyrelsit allaganngorlugu iliuusissanut pilersaarutinik suliaqassapput ima pisoqartillugu:
1) § 25 malillugu qulaajaanermut atatillugu.
2) Kapitali 8 malillugu tapersersorneqarnissap imaluunniit kapitali 9 malillugu najugaqarfissatut neqeroorummi najugaqarnissap aallartinnissaa pillugu aalajangiisoqannginnerani.
3) Kapitali 14 malillugu tapersiinerup allanngortinneqarnissaa imaluunniit unitsinneqarnissaa pillugit aalajangiisoqannginnerani.
4) Meeqqap innarluutillip, Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiivigineqartup, meeqqat atuarfianni atualernissaa kingusinnerpaamik qaammatinik 6-inik sioqqullugu.
5) Meeqqap innarluutillip, Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiivigineqartup, meeqqat atuarfianni atuarnerata naammassinissaa kingusinnerpaamik qaammatinik 12-inik sioqqullugu.
6) Meeqqap innarluutillip, Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiivigineqartup, 18-inik ukioqalernissaa kingusinnerpaamik qaammatinik 12-inik sioqqullugu.
Imm. 2. Iliuusissanut pilersaarut inummut innarluutilimmut tunngasuussaaq aammalu siiunertaasup allassimaneranit, annertunerusinnaanani.
Imm. 3. Iliuusissanut pilersaarummi tulliini taaneqartut allassimassapput:
1) Siunertaq aamma tapersiinermi anguniagaq.
2) Anguniagaq imaluunniit anguniakkat anguneqarnissaannut tapersiineq suna pisariaqarnersoq.
3) Tapersiinerup sivisussusissaatut naatsorsuutigineqartoq.
4) Tapersiinerup malinnaavigineqarnissaa, matumuuna malitseqartitsineq qaqugukkut pisassanersoq ilanngullugu.
5) Inatsisartut inatsisaat manna malillugu aamma inatsisit allat malillugit tapersiinerit allat ataqatigiinnerat.
6) Ilaquttat attaveqarfiillu, najugaqariaaseq, ilinniartitaaneq, suliffeqarneq, inuttut ikiorteqarneq, katsorsartinneq aamma atortorissaarutit ikiuutaasut il.il. pillugit pissutsit immikkut ittut allat.
Imm. 4. Iliuusissanut pilersaarut sapinngisamik inuk innarluutilik tassungalu angajoqqaatut akisussaasut imaluunniit angajoqqaatut sinniisoqarpat sinniisui aamma allat isumassuisui oqaloqatigalugit suleqatigalugillu suliarineqassaaq.
Imm. 5. Kapitali 9 malillugu najugaqarfissatut neqeroorummiinnermi iliuusissanut pilersaarutip ilai attuumassuteqartut najugaqarfissatut neqeroorummut tunniunneqarnissaat kommunalbestyrelsip isumagissavaa.
Imm. 6. Iliuusissanut pilersaarut inummut innarluutilimmut tassungalu angajoqqaatut sinniisoqarsimaguni sinniisui imaluunniit angajoqqaatut akisussaasunut tunniunneqassaaq, aammalu kommunalbestyrelse tunniussinermut atatillugu taassuma imarisai pillugit ilisimatitsissaaq.
Imm. 7. Iliuusissanut pilersaarutip ilusaa imarisaalu kiisalu sulianik ingerlatitsinermut aamma iliuusissanut pilersaarutip naammassineqarnissaanut piffissatigut piumasaqaatit pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput.
Ineriartortitsinissamut pilersaarut
§ 27. § 26 malillugu ulloq unnuarlu neqeroorut inummut innarluutilimmut iliuusissanut pilersaarut aallaavigalugu, ulloq unnuarlu neqeroorummi najugaqarnerup aallartinneranit kingusinnerpaamik qaammatit 3-t qaangiunneranni tamatumalu kingorna ukiumut minnerpaamik 1-riarluni, ineriartortitsinissamut pilersaarummik suliaqartassaaq. Ineriartortitsinissamut pilersaarummi, iliuusissanut pilersaarummi siunertaasut aamma ulloq unnuarlu neqeroorummiititsinermut anguniakkat aallaavigalugit, perorsaanikkut suliaqarneq, iliuusissanut pilersaarummi anguniakkat anguneqarnissaannik qulakkeerinnittussat, nassuiarneqassapput.
Imm. 2. Inunnut ulloq unnuarlu neqeroorummiittunut ineriartortitsinermut pilersaarutip ilusaa imarisaalu pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput.
Killiffinnut nalunaarusiaq
§ 28. Kommunalbestyrelsip § 62, imm. 1 malillugu inummut sammititamik nakkutilliinermini atugassaanik, inuup innarluutillip atugarissaarnera ineriartorneralu, § 26 malillugu iliuusissatut pilersaarummut, aamma § 27 malillugu ineriartornissamut pilersaarummut naleqqiullugit, killiffinnut nalunaarusiatut ilusilimmik, ulloq unnuarlu neqeroorutip kommunalbestyrelse ilisimatissavaa. Inuup peqqissusaanut tunngasuni imaluunniit inooqataanerani tunngasuni annertuumik allanngortoqarpat imaluunniit allanngortoqassasoq naatsorsuutigineqarpat, ulloq unnuarlu neqeroorutip piaartumik kommunalbestyrelse nalunaarfigissavaa.
Imm. 2. Killiffinnut nalunaarusiat ulloq unnuarlu neqeroorummiinnerup aallartinnerata kingorna kingusinnerpaamik qaammatit 3-t qaangiunneranni kommunalbestyrelsinut nassiunneqartassapput. Tamatuma kingorna killiffinnut nalunaarusiat ima nassiunneqartassallutik:
1) inuit innarluutillit 18-it inorlugit ukiullit pillugit ukioq affakkaarlugu 1-eriarluni aamma
2) inuit innarluutillit 18-it sinnerlugit ukiullit pillugit ukioq 1-ikkaallugu.
Imm. 3. Imm. 2 malillugu killiffinnut nalunaarutinik nassiussisarnermi saniatigut, inuup peqqissusaa inooqatigiinniluunniit pissutsit pillugit pingaarutilimmik allanngortoqarpat, ulloq unnuarlu neqeroorutip kommunalbestyrelse ilisimatissavaa.
Imm. 4. Inunnut innarluutilinnut ulloq unnuarlu neqeroorummiittunut killiffinnut nalunaarusiap ilusaa imarisaalu pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput.
Nalunaarutiginnittussaatitaaneq aamma utertillugit akiliisussaatitaaneq
§ 29. Inuk innarluutilik, Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiivigineqarnissamik qinnuteqartoq, kommunalbestyrelsip piumaffigisinnaavaa:
1) paasissutissanik inuup qanoq tapersiivigineqarnissamut pisinnaatitaaneranik kommunalbestyrelsip aalajangiisinnaanissaanut pisariaqartunik pissarsiniarnermi peqataassasoq, aamma
2) § 25 malillugu qulaajaanermut ilaatillugu nakorsamit misissortissasoq imaluunniit malinnaavigineqarnissamut katsorsartinnissamullu napparsimavimmut unitsinneqassasoq.
Imm. 2. Inuup innarluutillip tassungalu angajoqqaatut sinniisoqarsimaguni sinniisup imaluunniit angajoqqaatut akisussaasut akuersineratigut, oqartussanit allanit inummut tunngasunik ilisimasaqartunit imaluunniit inummik innarluutilimmik ilisarisimannittunit paasissutissanik, Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiivigineqarnissaq pillugu qinnuteqaatip suliarineqarsinnaanissaanut pisariaqartutut isigineqartariaqartunik, kommunalbestyrelse piniarsinnaavoq. Inuk innarluutilik paasissutissiiviusumik akuersisinnaanngippat, inuullu innarluutillip soqutigisaasa isumaginissaannut tamanna pingaaruteqartutut isigineqartariaqarpat, taamaakkaluartoq kommunalbestyrelse paasissutissanik piniarsinnaavoq, taamaattoq takuuk imm. 3.
Imm. 3. Inuk innarluutilik kingunissaasinnaasut pillugit ilisimatinneqareerluni akuersissummik tunniussisinnaanngippat, aamma taassuma angajoqqaatut sinniisoqarsimaguni sinniisuanit imaluunniit angajoqqaatut akisussaasunit akuersissut pineqarsinnaasimanngippat, tamanna inuup soqutigisaasa nakkutigineqarnissaannut pingaaruteqarpat, kommunalbestyrelsip paasissutissat inummut tunngasut pissarsiariniarsinnaavai.
§ 30. Inuk innarluutilik Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiivigineqartoq, tassungalu angajoqqaatut sinniisoqarsimaguni sinniisua imaluunniit angajoqqaatut akisussaasui, inummut innarluutilimmut tunngasuni allannguutit tamaasa, tapersiinerup tamakkiisumik ilaannaasumilluunniit allanngortinneqartariaqarnerannik imaluunniit unitsinneqarnissaannik malitseqarsinnaasut, pillugit kommunalbestyrelsip ilisimatinnissaanik pisussaaffeqarput.
Imm. 2. Inuup imm. 1-imi paasissutissiisussaatitaaneq taaneqartoq naammassinngippagu imaluunniit ilisimareeraluarlugu Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiissutinik pisinnaatitaanani tigusaqarsimappat, kommunalbestyrelsip tiguneqarsimasut utertillugit akilerneqassasut imaluunniit utertillugit tunniunneqassasut piumasarisinnaavaa.
Imm. 3. Imm. 2 malillugu tapersiissutip pisussaanani ikiorsiissutigineqartup utertillugu akilernissaa imaluunniit utertillugu tunniunnissaa pillugu Naalakkersuisut maleruagassanik aalajangersaasinnaapput, matumani utertillugit akiliinissamut piffissatigut maleruagassat, ernialersuineq il.il.
Suliani aalajangersimasuni paasissutissanik paarlaasseqatigiittarneq
§ 31. Najugaqarfissatut neqeroorutip, kommunalbestyrelsip, ilinniarfeqarfiit peqqinnissaqarfiullu suliani ataasiakkaani suleqatigiinnermut ilaatillugu, paasissutissat suliap suliarineqarneranut pingaaruteqarpata, inummut paasissutissat politiinut ingerlateqqissinnaavaa, matumani paasissutissat inummut tunngasut mianernartut ilanngullugit. Inuk suliami pineqartoq, imaluunniit taassuma angajoqqaatut sinniisua imaluunniit angajoqqaatut akisussaasui akuersiteqqaarlugu paasissutissanik ingerlatitseqqittoqarsinnaavoq, taamaattoq takuuk imm. 2.
Imm. 2. Imm. 2 malillugu akuersissut tunniunneqarumanngippat, imaluunniit allanik pissuteqartumik akuersissummik piniartoqarsinnaanngippat, kommunalbestyrelsip paasissutissat inummut tunngasut ingerlateqqissinnaavai, matumani paasissutissat inunnut tunngasut mianerilluinnartariaqartut ilanngullugit, suliami pissutsit, matumani inuup inatsisitigut isumannaatsuunissaata eqqarsaatigineqarnera ilanngullugu, erseqqissumik pisariaqartippassuk. Ingerlatitseqqinnermut piumasaqaataavoq inuup soqutigisaanik nakkutiginninnissaq, taamaaliornerullu isertuussiinnarnissamik peqquteqarnissamut soqutigisat ersarissumik qaangersimassagai, matumani inuup pineqartup, paasissutissat tunngaviata, mianerineqarnissaata eqqarsaatigineqarnissaa ilanngullugu.
Kapitali 5
Nalunaarutiginnittarneq
Nalunaarutiginnittussaatitaaneq nalinginnaasoq
§ 32. Inuup innarluutillip atugarissaarneranut, peqqissusaanut imaluunniit ineriartorneranut navianartorsiortitsisumik atugaqartinneqartoq innuttaasup paasiguniuk, innuttaasup kialluunniit kommunalbestyrelsimut nalunaaruteqarnissani pisussaaffigaa.
Imm. 2. Kommunalbestyrelsip nalunaarutiginninnerup tigunerata kingorna sapaatip akunnerata ataatsip qaangiutinnginnerani, nalunaarutiginninneq tiguneqartoq innuttaasumut allaganngorlugu uppernarsaalluni nassiutissavaa.
Sakkortusisamik nalunaarutiginnittussaatitaaneq
§ 33. Isumaginnittoqarfinni, peqqinnissaqarfinni ilinniartoqarfinnilu sulisut, inuk innarluutilik tapersiivigineqarnissamik pisariaqartitsisoq, inuussutissarsiutigalugu sulinerminnut atatillugu sulisup paasiguniuk imaluunniit ilimaginissaanut pissutissaqaruni, ingerlaannaq kommunalbestyrelsimut nalunaaruteqarnissamik sukannernerusumik pisussaaffeqarput. Nalunaarutiginnittussaatitaaneq taanna, innuttaasunit tamanit qinerneqarlutik suliaqartunut imaluunniit inuiaqatigiinni sullissillutik suliaqartunut, atuuppoq.
Imm. 2. Nalunaarutiginninnerup tigunerata kingorna sapaatip akunnera ataaseq qaangiutsinnagu sulisumut nalunaarutiginnittumut, nalunaarutiginninneq tiguneqartoq allaganngorlugu uppernarsarlugu kommunalbestyrelsip nassiutissavaa.
Kommunit akunnerminni nalunaarutiginnittussaatitaanerat
§ 34. Kommunalbestyrelsip kommune nuuffigineqartoq allaganngorlugu nalunaarfigissavaa:
1) § 40 malillugu inuk innarluutilik nammineq angerlarsimaffimmini ulluinnarni isumassorneqartoq, kommunimut allamut nuuppat, aamma inuk innarluutilik Inatsisartut inatsisaat manna malillugu suli tapersiivigineqarnissamik pisariaqartitsisoq kommunalbestyrelse isumaqarpat.
2) kapitali 9 malillugu inuk innarluutilik najugaqarfissatut neqeroorummut inissinneqartoq, nammineq piumassutsini malillugu kommunimut allamut nuuppat, aamma
3) inuk innarluutilik nammineq piumasani malillugu kommuninut allamut nuuppat, aamma kapitali 8 malillugu tapersiissutinik pisariaqartunik inuttaa pinngikkuni inuup atugarissaarnera navianartorsiortinneqassasoq nalilerneqarpat.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu nalunaarutiginninnermut atatillugu kommunip qimanneqartup suliassami najoqqutassat attuumassuteqartut nassiutissavai, matumani paasissutissat attuumassuteqartut eqikkarneqarnerat, tapersiivigineqarnissamik pisariaqartitsinermik naliliinermut kommunip qimanneqartup tunngavigisimasai, ilanngullugit.
Imm. 3. Kalaallit Nunaannit nuuttoqartillugu, kommunimut nunani allaniittumut imaluunniit oqartussamut taamaaqataanut allamut tunngatillugu imm. 1-2 taamaaqataanik atuupput.
Nuna tamakkerlugu nalunaarutiginninnermi periaaseq
§ 35. Naalakkersuisut §§ 32-34 malillugit nalunaarutiginninnerit, nalunaarutiginninnernut ataatsimoortumik takussutissiinissamik siunertaqartut pillugit, nuna tamakkerlugu nalunaarutiginnittarnermut ataqatigiimmik aaqqissuussinermik ingerlatsissapput.
Imm. 2. Nuna tamakkerlugu nalunaarutiginnittarnermut ataqatigiimmik aaqqissuussineq pillugu maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput, matumani ingerlatsineq, paasissutissanik nalunaarsukkanik isumaginninneq aamma paasissutissanik katersineq ilanngullugit.
Kommunip nalunaarutiginnittoqarnerani iliuuseqartussaatitaanera
§ 36. §§ 32, 33 aamma 34 malillugit kommunalbestyrelsip nalunaarutiginninneq tiguguniuk, piaarnerpaamik, taamaattoq ullut suliffiusut 5-it iluanni, § 25 malillugu qulaajaanermik aallartitsinissamik tunngavissaqarnersoq pillugu aalajangiissaaq.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu qulaajaaneq aallartinneqassasoq kommunalbestyrelse aalajangiippat, qulaajaaneq piaartumik aammalu kingusinnerpaamik nalunaarutiginninnerup tiguneqarnerata kingorna sapaatit akunneri marluk qaangiutsinnagit, aallartinneqassaaq.
Imm. 3. Inummik innarluutilimmik paarsinerluttoqarneranik, persuttaasoqarsimaneranik imaluunniit kinguaassiutitigut atornerluisoqarsimaneranik kommunalbestyrelsimut pasitsatsitsisumik nalunaarutiginninnermik tigusisoqartillugu, taava § 25, imm. 1 malillugu qulaajaaneq aammalu § 38, imm. 4 malillugu tapersiisoqassappallu tapersiissuteqarallarneq ingerlaannaq aallartinneqassapput, taamaattoq nalunaarutiginninnerup tiguneqarnerata kingorna kingusinnerpaamik ullut suliffiusut 3-it iluanni.
Imm. 4. Imm. 3 malillugu nalunaarutiginninnerup tiguneqarnerani, kommunalbestyrelsip nalunaarutiginninneq tiguneqartoq pillugu politiit ingerlaannaq nalunaarfigissavaat.
Imm. 5. Kommunalbestyrelsip inuup innarluutillip atugai aarlerinartoqartut nammineq ingerlataminik paasigunigit, imm. 1-4 malillugit kommunalbestyrelsip iluuseqartussaatitaanera taamaaqataanik atuuppoq.
Kapitali 6
Siunnersuisarneq ilitsersuisarnerlu
§ 37. § 6, imm. 2 malillugu inunnut innarluutilinnut aammalu inunnut innarluutilinnut ilaqutaasunut kommunalbestyrelse siunnersuisarlunilu ilitsersuisassaaq. Apeqqutaatinnagu inuk innarluutilik Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiivigineqarnissamik pisinnaatitaanersoq, siunnersuineq ilitsersuinerlu pineqartunut tunniunneqartassaaq. Siunnersuineq ilitsersuinerlu ilaatigut ima ingerlanneqarsinnaavoq:
1) peqqissaalluni oqaloqatigiinnerit,
2) atortorissaarutit ikiuutaasut sorliit qinerneqarnissaannut siunnersorneqarneq, aamma
3) atortorissaarutit ikiuutaasut atorneqarnissaannut ilitsersorneqarneq.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu siunnersuineq ilitsersuinerlu Inatsisartut inatsisaat manna imaluunniit inatsisit allat malillugit tapersiissuteqarnermut atatillugu immikkut ittumik pisinnaavoq.
Imm. 3. Inuup innarluutillip aammalu inummut innarluutilimmut ilaqutaasut siunnersorneqartarnerat ilitsersorneqartarnerallu pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput.
Kapitali 7
Aalajangiisinnaatitaaneq
Tapersiisarneq aamma najugaqarfissatut neqeroorut
§ 38. Kapitali 8-imi aalajangersakkat malillugit tapersersorneqarnissamik imaluunniit kapitali 9-imi aalajangersakkat malillugit najugaqarfissatut neqeroorummi najugaqarnissamik kommunalbestyrelse inummut innarluutilimmut tapersiinissaq pillugu aalajangiissaaq. Inummit innarluutilimmit imaluunniit angajoqqaatut sinniisoqarsimaguni sinniisuanit imaluunniit angajoqqaatut akisussaasuinit imaluunniit kommunalbestyrelsip nammineerluni qinnuteqarneratigut qinnuteqaammut aalajangiisoqarsinnaavoq.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu aalajangiineq inuup ataatsip pisariaqartitsineranik pisinnaasaqarnerinillu aalajangersimasumik ataasiakkaatigullu nalilersuineq tunngavigalugu pissaaq. Inuk ataavartumik piginnaanikillisimanersoq kommunalbestyrelsip nalilersuinermini erseqqissassavaa.
Imm. 3. § 23 malillugu tapersiinissamik aalajangiisoqartinnagu, inuk innarluutilik taassumalu angajoqqaatut sinniisoqarsimaguni sinniisaa imaluunniit angajoqqaatut akisussaasui, kommunalbestyrelsip imm. 1 malillugu oqaloqatigereersimassavai.
Imm. 4. Nukinginnartumik tapersiivigineqarnissamik pisariaqartitsisoqartillugu, naak § 23 malillugu oqaloqatigiittoqarsimanngikkaluartoq aamma § 25 malillugu qulaajaanermik suliaqartoqarsimanngikkaluartoq aammalu § 26 malillugu iliuusissanut pilersaarummik suliaqartoqarsimanngikkaluartoq, imaluunniit taakkua naammassineqarsimanngikkaluartut, kommunalbestyrelse immikkut ittumik tapersiinissaq pillugu aalajangiissaaq, aammalu immikkut ittumik tapersiineq aallartissallugu. Tamatuma kingorna sapinngisamik piaarnerpaamik § 23 malillugu oqaloqatigiinneq aamma § 25 malillugu qulaajaaneq kiisalu § 26 malillugu iliuusissanut pilersaarut kommunalbestyrelsip suliarissavaa naammassissallugulu, aammalu taanna tunngavigalugu pisariaqarpat nutaamik aalajangiissalluni.
Ingerlaavartumik malitseqartitsineq
§ 39. Kommunalbestyrelsimit tapersiinissaq imaluunniit najugaqarfissatut neqeroorummi najugaqarnissaq pillugu aalajangiisoqareerpat, tapersiinermi siunertaasoq naammassineqarsinnaanersoq ingerlaavartumik malinnaaffigissavaa. Malinnaaneq sapinngisamik inuk innarluutilik suleqatigalugu pissaaq.
Imm. 2. Ingerlaavartumik malittarinninneq pillugu maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
Kapitali 8
Tapersiinissamut periarfissat
Nammineq angerlarsimaffimmi isumassuinerup isumaginissaanut tapersiisarneq
§ 40. Inummut, inuup innarluutillip nammineq angerlarsimaffimmini najugaqartup ulluinnarni isumassorneqarneranik isumaginnittumut, inuttullu tapersersorneqarnissamik isumassorneqarnissamillu aningaasaliiffigineqarsimasumut, kommunalbestyrelse aningaasatigut tapiissuteqartassaaq.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu tapersiineq, kommunalbestyrelsip inuummik isumassuisumik atorfinitsitsineratigut pissaaq. Inuup innarluutillip pisariaqartitsinera tunngavigalugu sapaatip akunneranut nalunaaquttap akunnerisa atorfinitsitsiviusussat amerlassusissai, kommunalbestyrelsip aalajangersassavai.
Imm. 3. Imm. 2 malillugu atorfinitsitsinermi, siusinnerusukkut akileraarut akilertinnagu isertitarisimasat tunngavigalugit inuk akissarsiaqartinneqassaaq. Akissarsiat piffissaq tamakkerlugu atorfinitsinneqarnermut naleqqiullugu, nalunaaquttap akunnerinut innersuussivigineqartunut annikillisinneqassapput. Ukiunut siuliinut isertitarisimasanut uppernarsaatissaqanngippat, akissarsiaritinneqartut aallaaviatigut SIK-mut isumaqatigiissut malillugu ilinniarsimanngitsup akissarsiaanut minnerpaamut qaqugukkulluunniit atuuttumut aalajangerneqassapput.
Imm. 4. Inunnik inoqutigiinni ilaanngitsunik atorfinitsitsisoqartussaatillugu pineqaatissinneqarsimannginnermut uppernarsaat aammalu naleqqutsillugu meeqqanik pinerliisimannginnermut uppernarsaat piniarneqassapput.
Imm. 5. Aningaasarsianut atugassarititaasut naatsorsorneqartarnerannut naleqqussarneqartarnerannullu maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput, matumani aningaasarsiat qaffasinnerpaaffissaat atorfinitsitaanermilu atugassarititaasut ilanngullugit.
Oqilisaassineq
§ 41. Ulluinnarni isumassuineq angajoqqaanit imaluunniit ilaquttanit allanit nammineq angerlarsimaffimmi imaluunniit angajoqqaarsianit isumagineqarpat, kommunalbestyrelse inummut innarluutilimmut oqilisaassinissamik neqerooruteqassaaq.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu oqilisaassineq aatsaat neqeroorutigineqarsinnaavoq:
1) isumassuinermi suliassaq, angajoqqaanut imaluunniit ilaqutaasunut allanut isumassuinermik isumaginnittunut annertuumik suliaqarnerunermik malitseqartarpat, aamma
2) angajoqqaat, ilaqutaasut allat ilaqutariilluunniit paarsisartut isumassuinermik isumaginniinnarsinnaanissaannut oqilisaassinissaq pisariaqarpat.
Imm. 3. Imm. 1 aamma 2 malillugit oqilisaassineq § 48 naapertorlugit ulloq unnuarlu neqeroorummiititsinikkut pisinnaavoq. Meeqqanut aamma meeqqat tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut inatsisaanni § 37 malillugu kommunip aaqqissugaanik ilaqutariinni paarsisartuni oqilisaassineq pisinnaavoq.
Imm. 4. Inuup innarluutillip ulluinnarni isumassorneqarnera angajoqqaanit imaluunniit ilaquttanit allanit nammineq angerlarsimaffimmi imaluunniit ilaqutariinnit paarsisartunit isumagineqarpat, oqilisaassineq pillugu maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
Tapersersortitut ikiorti
§ 42. Inummut innarluutilimmut, pingaarutilimmik timikkut, tarnikkut, silassorissutsikkut imaluunniit malugisaqarsinnaanikkut piginnaanikillisimasumut, nammineq angerlarsimaffimmini nammineersinnaanissamut, najugaqaqatigiiffimmi imaluunniit najugaqarfimmi illersugaasumi isumaginninnikkut perorsaasumit tapersersorneqarnissamik pisariaqartitsisumut, tapersersortitut ikiortimik kommunalbestyrelse neqerooruteqassaaq.
Imm. 2. Inuk innarluutilik, taassuma tarnikkut, timikkut inooqatigiinnikkullu ineriartorneranut kiisalu ulluinnarni suliassaminik suliaqarnissaanut tapersersortitut ikiortip ikiortassavaa, matumani angerlarsimaffiup avataani ikiuneq ilanngullugu.
Imm. 3. Imm. 1 malillugu aalajangiinermut ilaatillugu sapaatip akunneranut nalunaaquttap akunnerisa tapersersuinermut atorneqartussat amerlassusissaat kommunalbestyrelsip aalajangersassavai.
Imm. 4. Tapersersortitut ikiorti kommunalbestyrelsimit atorfinitsinneqartassaaq.
Imm. 5. Tapersersortitut ikiortit pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput, matumani ilanngullugit:
1) piukkunnassutsinut piginnaasaqarfinnullu piumasaqaatit, kiisalu
2) pineqaatissinneqarsimannginnermut uppernarsaammik aamma meeqqanik pinerliisimannginnermut uppernarsaammik piniartarneq.
Nuunnissamut ikiorsiissutit
§ 43. Meeqqamut innarluutilimmut angajoqqaatut akisussaasuusunut, kommunip iluani najukkap nuunneqarnerani aningaasartuutinik matussutissanik, kommunalbestyrelse aningaasanik tapersiinissamik neqerooruteqarsinnaavoq, pisuni makkunani:
1) angajoqqaatut akisussaasut maannakkut najugaanni meeqqap tapersersorneqarnissamut isumassorneqarnissamullu pisariaqartitai naammassineqarsinnaanngippata imaluunniit ajornakusooruteqarluni aatsaat naammassineqarsinnaappata,
2) Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersersorneqarnissamut meeqqap pisariaqartitai, siunissami najugariligassatut kissaatigineqartumi pitsaanerusumik naammassineqarsinnaappata, aamma
3) angajoqqaatut akisussaasut nammineerlutik nuunnissaq kissaatigalugu erseqqissumik oqaatigippassuk.
Imm. 2. Meeqqamut innarluutilimmut angajoqqaatut akisussaasut nuunnerminni aningaasartuutaannut matussutissanik kommunalbestyrelse aammattaaq aningaasanik tapiissuteqarsinnaavoq, tassani ulloq unnuarlu neqeroorummi inissiinissaq aalajangerneqarpat, angajoqqaatullu akisussaasut illoqarfimmut ulloq unnuarlu neqeroorutip inissisimaffigisaani najugaqarnissaat meeqqamut pitsaanerpaajussasoq nalilerneqarpat. Piumasaqaatit imm. 1, nr. 1-3-miittut eqqortinneqartussaapput.
Inunnut Innarluutilinnut Sullissivimmi Nunamut Tamarmut Atuuttumi piginnaanngorsarneqarneq piginnaanngorsaqqinneqarnerlu
§ 44. Inuup piginnaaneqarnerminik attassiinnarnissaanut tamanna annertuumik pingaaruteqartoq isumaqartoqarpat, Inunnut Innarluutilinnut Sullissivimmi Nunamut Tamarmut Atuuttumi inuup innarluutillip piginnaanngorsarneqarnissaanik piginnaanngorsaqqinneqarnissaanillu neqerooruteqarnissaq pillugu kommunalbestyrelse aalajangiisinnaavoq, matumani piffissami killilimmi najugaqarnissaq ilanngullugu.
§ 45. Kommunalbestyrelsit tapersersuinermi iliuusissat suut tunniussinnaaneraat imaluunniit tunniutissaneraat pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput, matumani ilanngullugit:
1) inuttut ikiorteqarneq isummersorneqarnerlu,
2) Sungiusarneqarneq,
3) atortorissaarutit ikiuutaasut,
4) ingiaqateqartitsineq,
5) inigisap aaqqissugaanera,
6) qamutit motoorillit,
7) ataatsimoortunik angallassinermik aaqqissuussineq,
8) aningaasartuutaanerusut,
9) Suliffissaqartitsinermut, sammisassaqartitsinermut katerisimaaqateqarnissamut neqeroorutit aamma
10) pikkorissarneqarnerit ilinniartinneqarnerillu, matumani qanigisaasunut ilanngullugu.
Kapitali 9
Najugaqarfissatut neqeroorutit
Najugaqaqatigiiffiit
§ 46. Inummut innarluutilimmut nunaqqataasunut qanittumiittumi najugaqaqatigiiffimmi najugaqarnissamik kommunalbestyrelse neqerooruteqassaaq, ima pisoqartillugu:
1) inuk 18-it sinnerlugit ukioqarpat,
2) inuup pingaarutilimmik timikkut, tarnikkut, silassorissutsikkut imaluunniit malugisaqarsinnaanikkut piginnaanikillisimanini pissutigalugu ulluinnarni tapersersorneqarnissaq pisariaqartippagu,
3) inuk pingaarutilimmik timikkut tarnikkut, silassorissutsikkut imaluunniit malugisaqarsinnaanikkut piginnaanikillisimanini pissutigalugu nammineq angerlarsimaffimmini najugaqarsinnaanngippat,
4) inuk nammineersinnaappat, perorsaanikkut suliassatigullu ikiorneqarnissaq taamaallaat ulluunerani nalunaaquttap akunnerini pisariaqarluni, aamma
5) inuup pisariaqartitai najugaqaqatigiiffimmi najugaqarnerani naammassineqarsinnaappata.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu inuup tapersersorneqarnissamik pisariaqartitsinera nunaqqataasunut qanittumi najugaqaqatigiiffimmiinnermi naammassineqarsinnaanngippat, inuk innarluutilik najugaqaqatigiiffimmi, kommunimi allami inissisimasumi najugaqarnissamik kommunalbestyrelsip neqeroorfigisinnaavaa. Imm. 1, nr. 1-5-imi piumasaqaatit naammassineqarsimassapput.
Imm. 3. Imm. 2 malillugu najugaqaqatigiiffimmi kommunimi allami inissisimasumi inuup inissamik neqeroorfigineqarnissaanut piumasaqaataavoq:
1) inuk imaluunniit taassuma angajoqqaatut sinniisua akuersisimassasoq, aamma
2) inissap neqeroorutigineqarnissaa sioqqullugu, inuup kommunip angerlarsimaffiani kommunalbestyrelsip aamma kommunimi najugaqaqatigiiffiup aalajangersimasup taassuma inissisimaffigisaani kommunalbestyrelsip akornanni isumaqatigiissuteqartoqarsimassasoq.
Najugaqarfik illersugaasoq
§ 47. Inummut innarluutilimmut nunaqqataasunut qanittumiittumi najugaqarfimmi illersugaasumi najugaqarnissamik kommunalbestyrelse neqerooruteqassaaq, ima pisoqartillugu
1) inuk 18-it sinnerlugit ukioqarpat,
2) inuk pingaarutilimmik timikkut tarnikkut, silassorissutsikkut imaluunniit malugisaqarsinnaanikkut piginnaanikillisimanini pissutigalugu ulluinnarni tapersersorneqarnissaq pisariaqartippagu,
3) inuk pingaarutilimmik timikkut tarnikkut, silassorissutsikkut imaluunniit malugisaqarsinnaanikkut piginnaanikillisimanini pissutigalugu nammineq angerlarsimaffimmini najugaqarsinnaanngippat,
4) inuk najugaqaqatigiiffimmi neqeroorutigineqarsinnaasut saniatigut, tapersersorneqarnissamik pisariaqartitsippat, ilanngullugu ulloq unnuarlu tamaat tapersersorneqarnissamik pisariaqartitsineq, aamma
5) inuup pisariaqartitai najugaqarfimmi illersugaasumi najugaqarnermi naammassineqarsinnaappata. Imm. 2. Inuup innarluutillip kommunimi allami najugaqarfimmi illersugaasumi najugaqarnissaa kommunalbestyrelsip neqeroorutigisinnaavaa, tamanna imm. 1 malillugu nunaqqataasunut qanittumi inuup innarluutillip najugaqarfimmik illersugaasumik pisariaqartitsineranut tapersiinissaq naammassineqarsinnaanngippat. Imm. 1-imi nr. 1-5-imut piumasaqaatit suli naammassineqarsimassapput.
Imm. 3. Imm. 2 malillugu inuup kommunimi allami najugaqarfimmi illersugaasumi inissinneqarnissaanut neqeroorfigineqarnissaanut piumasaqaataapput:
1) inuup imaluunniit taassuma angajoqqaatut sinniisaata akuersisimanissaa, aamma
2) inuup kommunimi angerlarsimaffiani kommunalbestyrelsip, kommunimilu najugaqarfiup illersugaasup inissisimaffigisaani kommunalbestyrelsip, inissap neqeroorutigineqannginnerani isumaqatigiissimanissaat.
Inunnut innarluutilinnut ulloq unnuarlu neqeroorummi inissiineq
§ 48. Inummut innarluutilimmut, ulloq unnuarlu neqeroorummiinnissamut kommunalbestyrelse neqerooruteqassaaq inuk pingaarutilimmik timikkut tarnikkulluunniit piginnaanikillisimanini pissutigalugu ulluinnarni annertuumik imaluunniit immikkuullarissumik tapersersorneqarnissamik pisariaqartitsippat imaluunniit paaqqutarineqarnissamik, isumassorneqarnissamik katsorsarneqarnissamilluunniit pisariaqartitsippat, pisariaqartinneqartullu taakku allatigut naammassineqarsinnaanngippata.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu inuk ulloq unnuarlu neqeroorummiittoq siusinaartumik pensionisianik- imaluunniit utoqqalinersianik tigusaqartanngikkuni, aningaasanik kaasarfimmiussanik atisassarsiutissanillu pisinnaatitaavoq.
Imm.3. Aningaasat kaasarfimmiussat atisassarsiutissallu pillugit maleruagassanik ersarinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput.
Kalaallit Nunaata avataani najugaqarfissatut neqeroorummi inissiineq
§ 49. Inuup innarluutillip § 46 malillugu najugaqaqatigiiffinni inissinneqarnissaanik, § 47 malillugu najugaqarfimmi illersugaasumi inissinneqarnissaanik, imaluunniit § 48 malillugu Kalaallit Nunaanni najugaqarfissatut neqeroorummi inissinneqarnissaanik kommunalbestyrelse qulakkeerinnissaaq, taamaattoq takuuk imm. 2.
Imm. 2. Inuup pisariaqartitai Kalaallit Nunaanni naammassineqarsinnaanngippata, Kalaallit Nunaannilu naleqquttumik tapersiinissaq periarfissaqanngilluinnarpat, immikkut ittumik pisoqartillugu Naalakkersuisut akuersiteqqaarlugit Kalaallit Nunaata avataani najugaqarfissatut neqeroorummiinnissamik neqerooruteqartoqassaaq.
Imm. 3. Kalaallit Nunaata avataani najugaqarfissatut neqeroorummiittarneq pillugu maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
§ 50. Inuk innarluutiminut piginnaanngorsarnissamik pisariaqartitsippat imaluunniit piginnaanngorsaqqinnermik suliniuteqarfigineqarnissamik pisariaqartitsippat, aammalu pisariaqartitsineq Kalaallit Nunaanni naammassineqarsinnaanngippat, inuk innarluutilik ulloq unnuarlu neqeroorummi inissikkallarnissaanik, efterskolemiinnissamik imaluunniit Kalaallit Nunaata avataani assingusumi neqeroorummi inissikkallarnissaanik, kommunalbestyrelse neqerooruteqarsinnaavoq.
Imm. 2. Kalaallit Nunaata avataani inissinneqarallarnissaq pillugu maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput, matumani inissinneqarallarnerup sivisussusissaa ilanngullugu.
Kapitali 10
Inunnik innarluutilinnik ulloq unnuarlu neqeroorummi matoqqasumi inissiisarneq
§ 51. Kalaallit Nunaanni imaluunniit Danmarkimi ulloq unnuarlu neqeroorummi isumannaallisakkami, inunnik innarluutilinnik inissiisoqarsinnaavoq, ima pisoqarnerani:
1) Inuup innarluutillip angerlarsimaffimmi tulluartumi imaluunniit paaqqinniffimmi tigusarinninnerup atuutiinnarnissaa pillugu Kalaallit Nunaanni eqqartuussisarnermik inatsimmi § 358, aamma § 361, imm. 2, nr. 3 naapertorlugit Eqqartuussivik aalajangiisimappat.
2) Kalaallit Nunaanni eqqartuussisarnermik inatsimmi § 359, aamma § 361, imm. 2, nr. 3 naapertorlugit inuup innarluutillip angerlarsimaffimmi tulluartumi imaluunniit paaqqinniffimmi tigummigallarneqarnissaa pillugu eqqartuussivik aalajangiisimappat.
3) Kalaallit Nunaannut Pinerluttulerinermut inatsimmi kapitali 32 imaluunniit 33 malillugit pineqaatissiinissaq pillugu eqqartuussivik aalajangiisimappat.
Imm. 2. Kommunimi inuup innarluutillip tigusarineqarnermini aamma tigummigallarneqarnerani najugaqarfigisaani kommunalbestyrelse, pisuni imm. 1, nr. 1-imi pineqartunut ilaasuni, sapinngisamik piaarnerpaamik, politiinit isumannaallisaanikkut isumannaatsutut nalilerneqartumik, angerlarsimaffiup avataani inissiiffissamik kommunalbestyrelse pissarsiussaaq.
Imm. 3. Inuup innarluutillip tigummineqarallarnermi nalaani kommunimi najugaqarfigisaani, pisuni imm. 1, nr. 2-imi ilaasuni, piaarnerpaamik, taamaattoq kingusinnerpaamik nalunaaquttap akunnerisa 72-it iluanni, politiinit isumannaallisaanikkut isumannaatsutut nalilerneqartumik, angerlarsimaffiup avataani inissiiffissamik kommunalbestyrelse pissarsiussaaq.
§ 52. Kalaallit Nunaanni pinerluttulerinermi inatsimmi § 234 malillugu Kalaallit Nunaanni Pinerluttunik Isumaginnittut aqutsisui angerlarsimaffimmi imaluunniit paaqqinniffimmi naleqquttumi inissiinissaq pillugu aalajangiippata, inuit innarluutillit ulloq unnuarlu neqeroorummi matoqqasumi inissinneqarsinnaapput.
Kapitali 11
Misileraanerit
§ 53. Kommunalbestyrelsit qinnuteqarnerisigut, allaanerusunik tapersiinissaq aamma tapersiinerit allatut ittut tunniunneqarsinnaanerat, kiisalu allatut ittunik najugaqarfissatut neqeroorutinik pilersitsinissaq pillugit Naalakkersuisut akuersissuteqarsinnaapput.
Imm. 2. Akuersissuteqarnermi misileraanermik aaqqissuussap nakkutigineqarnissaanut aalajangiisinnaatitaaneq pillugu aalajangersakkanik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
Kapitali 12
Tikeraarluni angalasarnerit
§ 54. Inuk innarluutilik 18-it sinnerlugit ukiulik nunagisaminut ukiumut ataasiarluni akiliunneqarluni tikeraarluni angalasinnaatitaavoq, piumasaqaatit makkua naammassineqarsimappata, taamaattoq takuuk imm. 3, 4 aamma 6:
1) inuk § 13 malillugu najugaqaqatigiiffimmiippat, § 14 malillugu najugaqarfimmi illersugaasumiippat, imaluunniit § 18 malillugu ulloq unnuarlu neqeroorummiippat, aamma
2) najugaqarfissatut neqeroorut inuup nunagisaata avataani inissisimappat.
Imm. 2. Inuk innarluutilik nammineerluni angalasinnaanngippat, inuullu innarluutillip kissaatigippagu, tikeraarluni angalaneq qanigisaasumut ataatsimut arlalinnulluunniit tunniunneqarsinnaavoq, taamaalilluni qanigisaasup qanigisaasulluunniit inuk najugaqarfissatut neqeroorummi najugaqarfigisaani tikeraarsinnaaniassammassuk.
Imm. 3. Imm. 1-2 malillugit tikeraarluni angalanerit pillugit aalajangersakkat § 49, imm. 2 malillugu inunnut innarluutilinnut Kalaallit Nunaata avataani ulloq unnuarlu neqeroorummiittunut taamaaqataanik atuupput. Inuk 18-it aamma 24-t akornanni ukioqartoq, imm. 1, oqaaseqatigiit siulliit apeqqutaatinnagit, Kalaallit Nunaata avataani ulloq unnuarlu neqeroorummiikkallartoq, nunagisaminut ukiumut marloriarluni tikeraarluni angalanissamut akiliunneqarnissamik pisinnaatitaavoq. Inuk, ukiumi inuup 24-nik ukioqalerfiani, marloriarluni tikeraarluni angalanernut akiliunneqarnissamik pisinnaatitaaffeqarpoq.
Imm. 4. Imm. 1 malillugu inuk innarluutilik 18-it sinnerlugit ukiulik, 18-inik ukioqalereernermi kingorna ukiut 10-it sinnerlugit ulloq unnuarlu neqeroorummiissimasoq, taamaallaat ukiut 2-kkuutaarlugit nunagisaminut tikeraarluni angalasinnaatitaavoq.
Imm. 5. Imm. 1, 3 aamma 4 malillugit nunagisaminut tikeraarluni angalanerup ajornakusoornera, ikiortissanik periarfissaqannginnera imaluunniit nunagisami atortorissaaruteqannginnera pissutaallutik, ajornarpat, illoqarfimmut nunagisap qanitaaniittumut tunniunneqarsinnaavoq. Tamatuma peqatigisaanik illoqarfimmut tassunga qanigisamut 1-imut qanigisanulluunniit arlalinnut angalanermut najugaqarnermullu tunniussisoqarsinnaavoq.
Imm. 6. Imm. 1-4 malillugit tikeraarluni angalasinnaatitaanerit, eqqartuussut eqqartuussiviulluunniit tamanna pillugu aalajangernerata kingorna, inunnut innarluutilinnut ulloq unnuarlu neqeroorummi inissinneqarsimasunut atortinneqarsinnaanngillat.
§ 55. § 18 malillugu meeraq innarluutilik, meeqqap nunagisaaniunngitsoq ulloq unnuarlu neqeroorummi inissinneqarsimasoq, nunagisaminut ukiumut 2-riarluni akiliunneqarluni tikeraarluni angalasinnaatitaavoq. Meeraq, ukiumi meeqqap 18-nik ukioqalerfiani, marloriarluni tikeraarluni angalanernut akiliunneqarnissamik pisinnaatitaaffeqarpoq.
Imm. 2. Meeqqamut pitsaanerpaajuppat, tikeraarluni angalaarneq angajoqqaatut akisussaasunut imaluunniit qanigisamut 1-mut arlalinnulluunniit tunniunneqarsinnaavoq, taamaalilluni taakku meeraq ulloq unnuarlu neqeroorummi tikeraarniassammassuk.
Imm. 3. Meeqqamut innarluutilimmut tikeraarluni angalanermik 1-mik suli tunniussisoqarsinnaavoq, meeqqap angajoqqaatullu akisussaasut akornanni attaveqarnissaq pisariaqartinneqarpat, aamma meeqqap pisariaqartitaanut naleqquppat.
Imm. 4. § 49, imm. 2 malillugu meeqqamut innarluutilimmut Kalaallit Nunaata avataanut inissinneqarsimasumut imm. 1-3-mi tikeraarluni angalasarneq pillugu aalajangersakkat atuupputtaaq.
Imm. 5. Imm. 1, 3 aamma 4 malillugit nunagisamut tikeraarluni angalanerup ajornakusoornera, ikiortissanik periarfissaqannginnera imaluunniit nunagisami atortorissaaruteqannginnera pissutaallutik, ajornarpat, illoqarfimmut nunagisap qanitaaniittumut tunniunneqarsinnaavoq. Tamatuma peqatigisaanik illoqarfimmut angajoqqaatut akisussaasunut imaluunniit qanigisanut allanut angalanermut najugaqarnermullu tunniussisoqarsinnaavoq.
Imm. 6. Imm. 1-4 malillugit tikeraarluni angalasinnaatitaanerit, eqqartuussut eqqartuussiviulluunniit tamanna pillugu aalajangernerata kingorna meeqqanut innarluutilinnut ulloq unnuarlu neqeroorummi inissinneqarsimasunut atortinneqarsinnaanngillat.
§ 56. Angalanermut kiisalu ullut unnuallu 9-t tikillugit unnuiffissanut aningaasartuutit inuup innarluutillip kommunimi angerlarsimaffigisaani kommunalbestyrelsip akilissavai. Tikeraarluni angalanerni angalanerup aallartinnera naaneralu ulluni unnuanilu 9-ni pineqartuni ilaatinneqassanngillat. Tamatuma saniatigut kommunalbestyrelsip makku aningaasartuutigissavai:
1) § 54, imm. 1, 3 aamma 5 kiisalu § 55, imm. 1, 3 aamma 5 malillugit angalanermut atatillugu tapersiinermut pisariaqartumut, matumani ingiaqateqarneq aamma immikkut ittumik tapersiinernik iliuuseqarnerit ilanngullugit,
2) angalanerup nalaani ingiaqataasunut, kiisalu ingiaqataasut angerlarsimaffiisa aamma najugaqarfissatut neqeroorutip akornanni angalaneq, aamma
3) § 54, imm. 2 aamma 5, aamma § 55, imm. 2 aamma 5 malillugit angajoqqaatut akisussaassusillit imaluunniit qanigisat allat tikeraarlutik angalanerannut najugaqarnerannullu.
Imm. 2. Inuk innarluutilik Kalaallit Nunaanni najugaqarsimappat, § 54-imi imaluunniit § 55-imi pineqartunut ilaanngippat, taannalu nammineq akilikkaminik sulinngiffeqarpat, ingiaqateqarnanilu sulinngiffeqarsinnaanngippat, kommunalbestyrelsip ullut 9-t tikillugit ingiaqateqarnissaq ikiorsiissutigisinnaavaa. Tikeraarluni angalanerni angalanerup aallartinnera naaneralu ulluni unnuanilu 9-ni pineqartuni ilaatinneqassanngillat.
Imm. 3. Imm. 2 malillugu ingiaqataasup angalaneranut- najugaqarneranullu aningaasartuutaasut tamakkiisumik ilaannaasumilluunniit akilerneqarnissaannut ikiorsiissuteqartoqarsinnaavoq. Ingiaqataasoq qanigisaasimanngippat, taamatuttaaq makkununnga akiliinissamut ikiorsiisoqarsinnaavoq:
1) ullormusianut,
2) ingiaqataasup akissarsiassaanut, aamma
3) sulinermut atatillugu aningaasarsianut annaasanut taarsiissutissanut.
Imm. 4. Inummut innarluutilimmut 18-it sinnerlugit ukiulimmut taamaallaat ukiut 3-kkaarlugit imm. 2 malillugu ikiorsiisoqarsinnaavoq.
Imm. 5. Meeqqamut innarluutilimmut ukiut 2-kkaarlugit ikiorsiisoqarsinnaavoq.
Imm. 6. Imm. 1-3 aamma imm. 2 malillugit naalagaaffeqatigiit avataannut tikeraarluni- aamma sulinngiffeqarnermut atatillugu angalanernut aningaasartuutit kommunalbestyrelsip akilersinnaanngilai.
Imm. 7. Tikeraarluni angalanerit aaqqissuunneqartarnerat aamma aningaasartuutit akilerneqartarnerat pillugit maleruagassanik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
§ 57. Inuk innarluutilik, § 54 imaluunniit § 55 naapertorlugu tikeraarluni angalasinnaatitaavoq, aammattaaq qanigisaasup perululluni napparsimanerani, toqunerani imaluunniit ilisaaneranut atatillugu Kalaallit Nunaannut imaluunniit Kalaallit Nunaata iluani angalanermut 1-mut akiliunneqarnissaminut pisinnaatitaavoq.
Imm. 2. Angalanermut kiisalu ullut unnuallu 9-t tikillugit unnuiffissanut aningaasartuutit kommunalbestyrelsip akilissavai. Tikeraarluni angalanerni angalanerup aallartinnera naaneralu ulluni unnuanilu 9-ni pineqartuni ilaatinneqassanngillat. Tamatuma saniatigut kommunalbestyrelsip makku aningaasartuutigissavai:
1) tapersiinermut pisariaqartumut, matumani ingiaqateqarneq aamma imm. 1 malillugu angalanermut atatillugu ikiorsiinerit ilanngullugit, aamma
2) angalanerup nalaani ingiaqataasunut, kiisalu ingiaqataasut angerlarsimaffiisa aamma najugaqarfissatut neqeroorutip akornanni angalaneq.
Imm. 3. Angalanerit aaqqissuunneqarneri taakkununngalu atatillugu aningaasartuutit akilerneqarneri pillugit maleruagassanik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput
§ 58. Inuk innarluutilik, § 54 imaluunniit § 55 malillugu tikeraarluni angalasinnaatitaasoq, annertunerusumik nalliuttorsiorpat imaluunniit perululluni napparsimappat, ilaquttani qanigisamut 1-imut arlalinnulluunniit Kalaallit Nunaannut imaluunniit Kalaallit Nunaata iluani angalanissamut kommunalbestyrelse tapersiisinnaavoq.
Imm. 2. Tikeraarluni angalanerit aaqqissuunneqartarnerat aamma aningaasartuutit akilerneqartarnerat pillugit maleruagassanik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
Kapitali 13
Illerfimmik angallassineq
§ 59. Inuk innarluutilik najugaqarfissatut neqeroorummi, nunagisap avataaniittumi najugaqartoq najugaqarnermini toqukkut qimaguppat, illerfiup assartornissaanut aningaasartuutit tamakkiisumik ilaannakortumilluunniit matussutissaanut kommunalbestyrelse tunniussisinnaavoq.
Kapitali 14
Allanngortitsisarneq atorunnaarsitsisarnerlu
Tapersiisarneq
§ 60. Kapitali 8-mi aalajangersakkat malillugit, inummut innarluutilimmut tapersiineq allanngortinneqassanersoq atorunnaarsinneqassanersorluunniit pillugit kommunalbestyrelse aalajangiisinnaavoq, tapersiinerup inuup pisariaqartitaanut naammassinniffiusinnaajunnaarnera kommunalbestyrelsip ilisimalerpagu.
Imm. 2. § 23 malillugu tapersiinerup allanngortinneqarnissaa imaluunniit atorunnaarsinneqarnissaa pillugit aalajangiisoqannginnerani, inuk innarluutilik tassungalu angajoqqaatut sinniisoqarsimaguni sinniisup imaluunniit angajoqqaatut akisussaasut kommunalbestyrelsip oqaloqatigisimassavai.
Imm. 3. § 26 malillugu tapersiinerup unitsinneqarnissaanik aalajangiisoqannginnerani kommunalbestyrelse iliuusissanut pilersaarummik suliaqarsimassaaq.
§ 61. Kapitali 9 malillugu inuup pisariaqartitai najugaqarfissatut neqeroorutip naammassisinnaajunnaarpagit, inummut innarluutilimmut najugaqarfissatut neqeroorummiinnerup unitsinneqarnissaa imaluunniit najugaqarfissatut neqeroorummut allamut nuunnissaa pillugu kommunalbestyrelse aalajangiissaaq.
Imm. 2. Najugaqarfissatut neqeroorummiinnerup unitsinneqarnissaa imaluunniit najugaqarfissatut neqeroorummut allamut nuussineq pisinnagu kommunalbestyrelsip qulakkiissavaa:
1) inuup najugaqarfissatut neqeroorummit angerlartinneqareernerata imaluunniit najugaqarfissatut neqeroorummut allamut nuunneqarnerata kingorna pisariaqartitaasa naammassineqarnissaannut pisariaqartumik inuup tapersersorneqarnissaa,
2) inuup najugaqarfissatut neqeroorummit angerlartinneqareernerata imaluunniit najugaqarfissatut neqeroorummut allamut nuutinneqarnerata kingorna tapersiinermut § 26 malillugu iliuusissanut pilersaarummik suliaqartoqarnissaa,
3) § 23 malillugu, inuup immaqalu tassunga angajoqqaatut sinniisuata imaluunniit angajoqqaatut akisussaasut oqaloqatigineqarsimanissaat, aamma
4) najugaqarfissatut neqeroorummit allaganngorlugu oqaaseqaammik piniartoqarsimanissaa, taassuma inuup innarluutillip inissinneqarunnaassaguni inissinneqarunnaarnissaanut kiisalu nalinginnaasumik atugarissaarnerata tapersersorneqarnissamillu pisariaqartitsiinnarnerata killiffii pillugit inissiivigineqarsimasup isummersornera imarissavaa.
Imm. 3. Kapitali 9-mi aalajangersakkat malillugit meeqqap innarluutillip najugaqarfissatut neqeroorummiinnerata unitsinneqarnissaa pillugu kommunalbestyrelsip aalajangiinnginnerani, imm. 2-imi piumasaqaatit saniatigut, kommunalbestyrelsip qulakkiissavaa:
1) meeqqap ulloq unnuarlu neqeroorummiinnerata unitsinneqarnissaata siuninnguani kinguninnguanilu meeqqamut, angajoqqaatut akisussaasuinut meerarlu attaveqarfeqarpat attaveqarfiinut tapersiissuteqartoqassappat tapiissutaasinnaasunik piareersaaneq,
2) ulloq unnuarlu neqeroorummiikkunnaarnermut atatillugu meeraq, angajoqqaatut akisussaasut imaluunniit qanigisaasut allat piareersarluarsimanissaat.
Imm. 4. Imm. 2, nr. 4 malillugu najugaqarfissatut neqeroorut oqaaseqaateqarsimappat, tassanilu innersuussutigineqarpat inuk najugaqarfissatut neqeroorummiiginnassasoq, taava najugaqarfissatut neqeroorummiikkunnaarnissap aalajangiiffigineqannginnerani kommunalbestyrelsip § 11, imm. 1, nr. 7 malillugu Inunnut innarluutilinnut Sullissivik Nunamut Tamarmut Atuuttoq oqaaseqaateqaqqullugu piumaffigissavaa. Najugaqarfissatut neqeroorummiikkunnaarnissaq pillugu aalajangiisoqartinnagu Inunnut innarluutilinnut Sullissiviup Nunamut Tamarmut Atuuttup oqaaseqaataata tigunissaa kommunalbestyrelsip utaqqissavaa.
Imm. 5. Imm. 1 malillugu najugaqarfissatut neqeroorummiinnerup unitsinneqarnissaa imaluunniit najugaqarfissatut neqeroorummut allammut nuutitsinissaq, inissinneqarnerup unitsinneqarnissaa sioqqullugu minnerpaamik sapaatit akunnerinik 12-inik ilimasaarutigineqassaaq, ima pisoqanngippat:
1) Inuup innarluutillip imaluunniit tassunga angajoqqaatut sinniisoqarsimaguni sinniisuata inissisimanerup unitsinneqarnissaa erseqqissumik allakkatigullu akuerisimappassuk,
2) inummut innarluutilimmut tunngatillugu mianerisassat ilimasaarinissamut piffissaliussap taassuma saneqqunneqarnissaa pisariaqartissimappagu, imaluunniit
3) mianerisassat annertuut allat ilimasaarinissamut piffissaliussap saneqqunneqarnissaa pisariaqartissimappagu. Aningaasaqarnermut pissutit tunngavigalugit piffissaliussaq saneqqunneqarsinnaanngilaq.
Imm. 6. Imm. 2, nr. 1-3-imi aamma imm. 3-mi aamma imm. 5-imi aalajangersakkat, inuit innarluutillit, Kalaallit Nunaata avataani najugaqarfissatut neqeroorummiinnerisa unitsinneqarnissaat imaluunniit Kalaallit Nunaata avataani najugaqarfissatut neqeroorummut nuutinneqarnissaat pillugit kommunalbestyrelsip aalajangiinerinut taamaaqataanut atuupput. Inuup innarluutillip kommunimi angerlarsimaffigisaani kommunalbestyrelse aamma inissisimanerup unitsinneqarnissaa imaluunniit najugaqarfissatut neqeroorummut allamut nuunneqarnissaa pillugu aalajangiisoqannginnerani, Kalaallit Nunaata avataani kommunimi najugarisamit allaganngorlugu nassuiaammik piniassaaq.
Kapitali 15
Nakkutilliineq
§ 62. Kapitali 9-mi aalajangersakkat malillugit inummut innarluutilimmut najugaqarfissatut neqeroorummiittumut, inummut sammititamik kommunimi angerlarsimaffigisami kommunalbestyrelse nakkutilliissaaq. Nakkutilliinerminut ilaatillugu, najugaqarfissatut neqeroorummiinnermi inuup timikkut, tarnikkut inooqatigiinnikkullu pisariaqartitai suli naammassineqarnersut kommunalbestyrelsip qulakkiissavaa.
Imm. 2. Imm. 1 malillugit nakkutilliineq nalunaaqqaarluni nalunaaqqaarnaniluunniit nakkutilliinertut ingerlanneqarsinnaavoq.
Imm. 3. Naalakkersuisunit qinnuigineqarneq tunngavigalugu, kommunalbestyrelsip nakkutilliinermik ingerlatsineranut paasissutissat kissaatigineqartut tamaasa nassiunneqarnissaat, kommunalbestyrelsip pisussaaffigaa.
Imm. 4. Imm. 1 malillugu inummut sammititamik nakkutilliinermut maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput, matumani ilanngullugit:
1) kommunalbestyrelsip nakkutilliisussaatitaanerminik ingerlatsinera,
2) nakkutilliinermik aaqqissuussinera,
3) nakkutilliisussaatitaanerup naammassineqarnissaanut atugassarititaasut piumasaqatillu, aamma
4) kommunalbestyrelsip nakkutilliinermut nalunaarusiamik suliaqartarnera.
§ 63. Najugaqaqatigiiffinnut aamma najugaqarfinnut illersugaasunut kapitali 3 malillugu kommunalbestyrelsimit pilersinneqarlutillu ingerlanneqartunut, ingerlatsinermut sammititamik kommunalbestyrelse nakkutilliissaaq.
Imm. 2. Imm. 1 malillugit nakkutilliineq nalunaaqqaarluni nalunaaqqaarnaniluunniit nakkutilliinertut ingerlanneqarsinnaavoq.
Imm. 3. Naalakkersuisunit qinnuigineqarneq tunngavigalugu, kommunalbestyrelsip nakkutilliinermik ingerlatsineranut paasissutissat kissaatigineqartut tamaasa nassiunneqarnissaat, kommunalbestyrelsip pisussaaffigaa.
Imm. 4. Imm. 1 malillugu ingerlatsinermut sammititamik nakkutilliinermut maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput, matumani ilanngullugit:
1) kommunalbestyrelsip nakkutilliisussaatitaanerminik ingerlatsinera,
2) nakkutilliinermik aaqqissuussinera,
3) nakkutilliisussaatitaanerup naammassineqarnissaanut atugassarititaasut piumasaqatillu, aamma
4) kommunalbestyrelsip nakkutilliinermut nalunaarusiamik suliaqartarnera.
§ 64. Qitiusumik nakkutilliinermik ingerlatsivimmik Naalakkersuisut peqassapput (nakkutilliinermik ingerlatsivik).
Imm. 2. Kommunalbestyrelsip Inatsisartut inatsisaanni matumani maleruagassanik ingerlatsineranik allaffissornikkullu aqutsineranik pingaarnertut nakkutilliinermik ingerlatsivik nakkutilliissaaq.
Imm. 3. § 18-imi aalajangersakkat malillugit ulloq unnuarlu neqeroorutinut pilersinneqarsimasunut ingerlatsinermut sammititamik nakkutilliinermik ingerlatsivik nakkutilliissaaq.
Imm. 4. Nakkutilliinermik ingerlatsiviup imm. 3 malillugu ingerlatsinermut sammititamik nakkutilliinerminut ilaatillugu, ulloq unnuarlu neqeroorutini pissutsit nakkutigissavai aammalu ulloq unnuarlu neqeroorummik oqaloqateqarneq ingerlatissallugu.
Imm. 5. Imm. 2 aamma 3 malillugit nakkutilliineq nalunaaqqaarluni nalunaaqqaarnaniluunniit nakkutilliinertut ingerlanneqarsinnaavoq.
Imm. 6. Ingerlatsinermut sammisumik nakkutilliinerup aaqqissuunneqarnera aammalu imarisassai pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaassapput.
§ 65. Nakkutilliinermik ingerlatsiviup pisariaqartumik kinaassutsimut uppernarsaammik takutitsinermigut eqqartuussivimmillu aalajangiivigineqaqqaanngitsumik, paasissutissat kommunip ingerlatsiviata pigisai tamaasa § 64, imm. 2 malillugu nakkutilliinerminni naleqquttuusorisatik takusinnaavaat, tamatumunnga aamma ilaapput paasissutissat inunnut tunngasut mianerisariaqartut kiisalu suliffiup iluani allattugaatigineqartut.
§ 66. Nakkutilliinermik ingerlatsivik, § 64, imm. 2 malillugu nakkutilliinermut atatillugu, allaganngorlugu nakkutilliinermut nalunaarusiamik suliaqassaaq tassanilu nakkutilliineq pillugu kommunalbestyrelsimut najoqqutarineqarsinnaasunik piumasaqaateqassalluni. Nakkutilliinermik ingerlatsivik aammattaaq nakkutilliineq tunngavigalugu kommunalbestyrelsimut pisussaaffiliisumik makkuninnga peqqusissuteqarsinnaavoq:
1) Inatsisartut inatsisaat manna aallaavigalugu kommunalbestyrelsip § 25 malillugu suliani ingerlanneqartuni sullissinermik qulaajaaneq aallartissagaa, imaluunniit § 26 malillugu iliuusissanut pilersaarusiussasoq, taakkulu suliamik suliaqarnermi aallartitsinerit piffissap nakkutilliinermik ingerlatsiviup aalajangigaata iluani naammassineqarsimassapput. Suliap imaluunniit suliat qanoq ingerlanerat pillugu nakkutilliinermik ingerlatsiviup kommunalbestyrelsip ataavartumik paasissutissiisarnissaa piumasaqaatigisinnaavaat.
2) Nakkutilliinermik ingerlatsiviup nakkutilliinerminnut atatillugu naliliippat, suliani pineqartuni kommunalbestyrelse Inatsisartut Inatsisaanni matumani aalajangersakkanik malinnissimanngitsoq, kommunalbestyrelse suliamik naammassineqarsimasumik kingumut aallartitseqqissaaq, aamma
3) Nakkutilliinermik ingerlatsivimmiit nalilerneqarpat suliami ingerlasumi imaluunniit naammassineqarsimasumi najugaqarfissami neqeroorummiinnissaq pisariaqartinneqartoq, tamannali neqeroorutigineqarsimanngitsoq, § 25 malillugu Nakkutilliinermik ingerlatsivimmit piffissaliunneqartup iluani kommunalbestyrelsip qulaajaaneq aallartissavaa.
§ 67. § 64, imm. 3 malillugu ulloq unnuarlu neqeroorummit nakkutilliinermut ingerlatsiviup ingerlatsinermut sammititamik nakkutilliinerannut atatillugu paasissutissat pisariaqartinneqartut tunniunneqarnissaat Nakkutilliinermik ingerlatsiviup pisinnaatitaaffigaa.
§ 68. § 64, imm. 3 malillugu nakkutilliinermik ingerlatsiviup nakkutilliinerminut atatillugu ulloq unnuarlu neqeroorummut peqqussuteqarsinnaavoq. Peqqussutip naammassineqarnissaanut nakkutilliinermut ingerlatsivik piffissaliisinnaavoq.
Imm. 2. § 64, imm. 3 malillugu ulloq unnuarlu neqeroorutini ataasiakkaani pissutsit taamaattussaatippassuk, annertusisamik nakkutilliinissaq pillugu nakkutilliinermut ingerlatsivik aalajangiisinnaavoq.
Imm. 3. Imm. 2 malillugu nakkutilliinermik ingerlatsivik peqqussuteqarpat imaluunniit annertusisamik nakkutilliinissamik aalajangiippat, kommunalbestyrelsit inissiisimasut nakkutilliinermik ingerlatsiviup nalunaarfigissavai.
Imm. 4. Qaqugukkut annertusisamik nakkutilliinermik aallartitsisoqarsinnaanersoq, aammalu qaqugukkut peqqusissuteqartoqarsinnaanersoq pillugit maleruagassat erseqqinnerusut Naalakkersuisut aalajangersassavaat.
Kapitali 16
Inunnut innarluutilinnut siunnersuisooqatigiit, inunnut innarluutilinnut politikki aamma pitsaassusissanut malitassat
§ 69. Kommunalbestyrelse inunnut innarluutilinnut siunnersuisooqatigiinnik pilersitsissaaq. Inunnut innarluutilinnut siunnersuisooqatigiit inunnut innarluutilinnut politikkikkut apeqqutini kommunalbestyrelsimut siunnersuissapput aammalu innuttaasup aamma kommunalbestyrelsip akornanni najukkami politikkikkut apeqqutit tamaasa, inunnut innarluutilinnut tunngasut pillugit isummersuutinik ingerlatitseqqittassallutik.
Imm. 2. Kommunalbestyrelsip inunnut innarluutilinnut siunnersuisooqatigiit suliniutit inunnut innarluutilinnut pingaaruteqartut tamaasa pillugit tusarniaaffigisassavai.
Imm. 3. Inunnut innarluutilinnut siunnersuisooqatigiit apeqqutit inunnut ataasiakkaanut tunngasut suliarisinnaanngilaat.
Imm. 4. Inunnut innarluutilinnut siunnersuisooqatigiinni ilaasortat sisamat aamma arfineq pingasut akornanni amerlassuseqarput. Inunnut innarluutilinnut siunnersuisooqatigiit, kommunalbestyrelsimit aallartitanik, kommunimi imaluunniit allani isumaginninnermut suliassaqarfimmi kommune sullillugu suliassanik attuumassuteqartunik suliaqartartuni sulisunik, aammalu inuit innarluutillit peqatigiiffiinit aallartitanik, amerlaqatigiinnik ilaasortaqartillugit katitigaassapput. Kommunalbestyrelse inunnut innarluutilinnut siunnersuisooqatigiinni aallartitaqassaaq.
Imm. 5 Inunnut innarluutilinnut siunnersuisooqatigiit pisariaqartumik allattoqarfeqarnermut tunngasunik suliassaataannut kommunalbestyrelse ikiuutissaaq.
Imm. 6. Inunnut innarluutilinnut siunnersuisooqatigiit suliaqarnerat katitigaanerallu pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik kommunalbestyrelse aalajangersaassaaq.
§ 70. Inunnut innarluutilinnut ataqatigiissumik politikkimik kommunalbestyrelse ilusilersuissaaq. Inuit innarluutillit qanoq sullinneqarnissaat naatsorsuutigineqarsinnaanersoq imaluunniit qanoq pisinnaatitaaffeqarnersut pillugit, Inunnut innarluutilinnut politikki paasissutissanik imaqassaaq. Kommunalbestyrelsip qanoq iliorluni inunnut innarluutilinnut tunngasut kommunimi suliassaqarfinni tamani politikkini pilersaarusiornernilu aamma ilanngutsinnissaat qulakkiissaneraa pillugu, inunnut innarluutilinnut politikki paasissutissanik imaqassaaq.
Imm. 2. Kommunip inunnut innarluutilinnut politikkimik suliaqarneranut inunnut innarluutilinnut siunnersuisooqatigiit kommunalbestyrelsip akuutissavai.
Imm. 3. Inunnut innarluutilinnut politikki allaganngorlugu ilusilersorneqassaaq aammalu kommunip nittartagaani tamanut tamanut saqqummiunneqassalluni, kiisalu Naalakkersuisunut ilisimatitsissutitut nassiunneqassalluni.
Imm. 4. Inunnut innarluutilinnut politikki sivisunerpaamik ukiut sisamakkaarlugit iluarsineqartassaaq.
§ 71. Kapitali 8 malillugu inunnut innarluutilinnut tapersiisarnerup pitsaassusissaannik kommunalbestyrelse aalajangersaassaaq. Pitsaassusissat tapersiinerit ataasiakkaat suussusaasa imarisai, annertussusai ingerlanneqarnissaalu pillugit paasissutissanik imaqassapput. Pitsaassusissat aalajangersagaasut qanoq malinnaavigineqassanersut pillugit, Kommunalbestyrelse aalajangiissaaq.
Imm. 2. Kommunalbestyrelsip Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiinerisa tamarmik imaluunniit aalajangersimasumik suussuseqartut piviusunngortinneqarnerannut pitsaassusissanik aalajangersaasoqassanersoq pillugu, kommunalbestyrelse aalajangiisinnaavoq.
Imm. 3. Imm. 1 aamma 2 malillugit pitsaassusissat allaganngorlugit suliarineqassapput. § 70 malillugu immikkut taamatullu inunnut innarluutilinnut politikkip ilaatut, kommunip nittartagaani tamanut ammasumik saqqummiussisoqassaaq. Pitsaassusissanut malitassat ilisimatitsissutitut Naalakkersuisunut nassiunneqassapput.
Imm. 4. Imm. 1 aamma 2 malillugit pitsaassusissat, pisariaqartitsineq malillugu aammalu minnerpaamik ukioq allortarlugu, kommunalbestyrelsip iluarsaattassavai.
Imm. 5. Imm. 1 malillugu pitsaassusissat ilusaat imarisaallu pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
Kapitali 17
Aningaasalersuineq aamma akigititanik naleqqussaasarneq
Aningaasalersuineq
§ 72. Inatsisartut inatsisaat manna malillugu inunnut innarluutilinnut tapersiinermut aningaasartuutit kommuninit akilerneqassapput.
Imm. 2. Inatsisartut inatsisaat manna malillugu ulloq unnuarlu neqeroorutit pilersinneqarnerannut ingerlanneqarnerannullu attuumassuteqartut, Naalakkersuisunit akilerneqartassapput.
Imm. 3. § 19 malillugu ulloq unnuarlu neqeroorutip ingerlanneqarnera kommunit akigititanik akiliisarnerannit aningaasalersorneqassaaq.
Imm. 4. Inatsisartut inatsisaat manna malillugu kommunit tamarmik immikkut namminneq najugaqaqatigiiffiutiminnik aamma najugaqarfiutiminnik illersugaasunik pilersitsinerminnut ingerlatsinerminnullu aningaasartuutitik akilertassavaat.
Imm. 5. Inuk innarluutilik Kalaallit Nunaanni oqartussaasut tapersiinissamut iliuuseqarnerisigut Kalaallit Nunaata avataani inissinneqarsimappat, Inatsisartut inatsisaat manna malillugu tapersiinermut aallartinneqartumut aningaasartuutinut atatillugu iliuuseqartussaatitaaneq aamma utertillugit akiliisarneq pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut nunatsinni ingerlatsivinni oqartussat allat isumaqatigalugit aalajangersaasinnaapput.
§ 73. § 48 malillugu inunnut innarluutilinnut ulloq unnuarlu neqeroorummi inissinneqartunut tunngatillugu, kommunit akigititamut akiliuteqarnissaat ulloq unnuarlu inissiinermut ataatsimut aningaasartalerlugu naatsorsorneqassaaq.
Imm. 2. Ulloq unnuarlu neqeroorut meeqqanut innarluutilinnut § 48 malillugu ulloq unnuarlu neqeroorummi inissinneqartunut kaasarfimmiussanik atisassarsiutissanillu tunniussissaaq.
Imm. 3. Imm. 1 malillugu kaasarfimmiussanut atisassarsiutissanullu aningaasartat kommunit akigititamut akiliutaanni ilaatinneqarput.
Imm. 4. Akigititamut akiliutissaq imm. 1-imi taaneqartoq pillugu maleruagassanik erseqqinnerusuni Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput, matumani aningaasartuutit suut kommunit akiliutaanni ilaatinneqassanersut pillugu aalajangersakkat ilanngullugit.
Imm. 5. Imm. 2 malillugu kaasarfimmiussat atisassarsiutissallu pillugit maleruagassanik erseqqinnerusunik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput, matumani tunniussisarneq aamma aningaasartat annertussusissaat ilanngullugit.
Akigititanik naleqqussaaneq
§ 74. Akigititat Inatsisartut inatsisaat manna malillugu inatsimmi tunngavissinneqartut ukiumut ataasiarluni nalimmassarneqartassapput.
Imm. 2. Akigititanik ukiut tamaasa ulloq 1. jannuaari aalajangersaaneq Naalakkersuisut tamanut saqqummersittassavaat.
Kapitali 18
Naammagittaalliorneq
§ 75. Inatsisartut inatsisaat manna malillugu kommunalbestyrelsit aalajangiisarneri isumaginnittoqarfiup aqunneqarnera aaqqissuussaaneralu pillugit Inatsisartut peqqussutaanni aalajangersakkat malillugit Isumaginninnermi Naammagittaalliuuteqartarfimmut naammagittaalliuutigineqarsinnaapput.
Imm. 2. Inuk innarluutilik imaluunniit taassuma suliami sinniisuutitaa, matumani § 24 malillugu illersorti ilanngullugu, naammagittaalliuummik imm. 1 malillugu suliakkiussinissaq pillugu Inunnut Innarluutilinnut Sullissivimmit Nunamut Tamarmut Atuuttumit siunnersorneqarnissamik ilitsersorneqarnissamillu qinnuteqarsinnaavoq.
Kapitali 19
Aalajangersakkat allat
Kisitsisit atorlugit nassuiaasiorneq
§ 76. Kommunalbestyrelse kisitsit atorlugit nassuiaasiani assigisaannillu, Naalakkersuisut piumasarisaannik, nassiussinissamik pisussaaffeqarpoq.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu kisitsisit atorlugit nassuiaasiat assigisaallu nassiunneqartussat, annertussusissaat aammalu taakkua qanoq nutarterneqartassanersut nassiunneqartassanersullu pillugit maleruagassanik Naalakkersuisut aalajangersaasinnaapput.
Pineqaatissiissutit pillugit aalajangersakkat
§ 77. Inatsisartut inatsisaanni matumani aalajangersakkat naapertorlugit kommunalbestyrelsip oqartussatut pisussaaffimi naammassinissaat annertuumik imaluunniit arlaleriarluni sumiginnarpagu imaluunniit qarsupippagu, Naalakkersuisut kommunalbestyrelse pinngitsaaliissutinik akilersuinissamik pisussaaffilersinnaavaa, matumani ullormut akiliisitsinerit ilanngullugit.
Imm. 2. Pinngitsaaliissutinik akilersuisitsinerit Inatsisartut inatsisaanni matumani inatsimmi tunngaveqartut, Nunatta karsianut tutsinneqassapput.
Kapitali 20
Atuutilersitsinermut ikaarsaarnermullu aalajangersakkat
§ 78. Inatsisartut inatsisaat manna ulloq 1. januar 2020 atuutilerpoq.
Imm. 2. Peqatigisaanik innarluutillit ikiorserneqartarnerat pillugu Inatsisartut peqqussutaat nr. 7, 3. november 1994-imeersoq atorunnaarsinneqassaaq.
Imm. 3. Allaffissornikkut najoqqutassiat Inatsisartut peqqussutaanni taaneqartumi imm. 2-imi inatsisitigut tunngaveqartumik aalajangersagaasut, taarserneqarnissaasa imaluunniit inatsimmi matumani imaluunniit Inatsisartut inatsisaanni allani inatsisitigut tunngaveqartumik maleruagassanik aalajangersaanikkut atorunnaarsinneqarnissaasa tungaanut, atuutiinnassapput.
Inuit innarluutillit tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarnissaanut Inatsisartut inatsisaat nr. 5, 19. november 2021-meersoq (Inuit innarluutillit eqqartuussinikkut eqqartuussiviulluunniit aalajangeereerneratigut inissinneqarsimasut tikeraarlutik angalasinnaatitaannginnerat)[i]
§ 2
Inatsisartut inatsisaat ulloq 1. januaar 2022 atuutilissaaq.
Isumaginninnermut Inatsisinillu Atuutsitsinermut Naalakkersuisoqarfik, ulloq 30. maj 2022
Heidi Lindholm
Naalakkersuisoqarfimmi Pisortaq
/Betina Danielsen
Ataatsimoortunngorlugu allanneqarnera
- Inuit innarluutillit tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut inatsisaat - (13/2019)
- Inuit innarluutillit tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarnissaanut Inatsisartut inatsisaat (Inuit innarluutillit eqqartuussinikkut eqqartuussiviulluunniit aalajangeereerneratigut inissinneqarsimasut akiliunneqarlutik tikeraarlutik angalasinnaatitaannginnerat) - (5/2021)
Uunga inatsit tunngaviusussaq
- Inuit innarluutillit tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut inatsiaat ilitsersuut - (-/2019)
- Inunnut innarluutilinnut najugaqarfissatut neqeroorutit pillugit Namminersorlutik Oqartussat nalunaarutaat - (19/2019)
- Inuit innarluutillit tapersersorneqarnissaannut Namminersorlutik Oqartussat nalunaarutaat - (29/2020)
- Isumaginninnermi suliassaqarfimmi nakkutilliisarneq pillugu Namminersorlutik Oqartussat nalunaarutaat - (49/2021)
- Akigititanut quppersagaq – Isumaginninnermi akigititat 2024 - (-/2024)