8.december 2009

UPA 2010/84

 

Inatsisissamut oqaaseqaatit


Oqaaseqaatit nalinginnaasut

1. Inatsisissatut siunnersuutip tunuliaqutaa

Biilinut akitsuutip allanngortinneqarnissaa pillugu Inatsisartut UKA 2009/23-mi aalajangiiffigisassatut siunnersuut oqaluuseraat, imaalillugu, biilit uulia tunngavigalugu atuinngitsut, ukiuni sisamani misileraaffiusumi akitsuutitaqanngitsumik eqqunneqarsinnaanngorlugit. Siunnersuuteqartup kissaatigaa Kalaallit Nunaanni CO2-mik aniatitsinerup annikillisinneqarnissaa, tamannalu biilit uulia tunngavigalugu atuinngitsut ikililernerisigut anguneqarsinnaavoq.

Aalajangiiffigisassatut siunnersuut Inatsisartunit tamarmiusunit isumaqatigineqarpoq.

Akileraartarnermut Akitsuusiisarnermullu Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaani isumaliutigineqarpoq, biilit ingerlatit akuleriisillugit ingerlasinnaasut, akitsuutitaqanngitsumik eqqunneqarsinnaasunut ilanngunneqassanersut, aamma qamutit motorillit akileraarutaannik akiliisannginnissaq ilanngullugu, biilimmi innaallagissamik ingerlatillit oqimaannerusarmata, ullumikkut alajangersakkat oqimaassutsit tunngavigalugit akitsuusersuisoqartarmat taakkununnga malittarisassat naleqqutinngimmata.

Biilit innaallagissamik nalinginnaasumillu ingerlatillit eqqarsaatigalugit Naalakkersuisut isumaqarput inatsisissami ilaatinneqassanngitsut. Tassunga peqqutaavoq biilit innaallagissamik nalinginnaasumillu ingerlatillit periarfissaqarmata uuliamik aallaaveqartumik (soorlu aammarsuarnik, uuliamik, issumik gassimillu) ingerlaserneqarsinnaaneri. Biilit taamatut ingerlateqarsinnaasut akitsuuserneqannginnissaannut tunngavissat suut aallaavigineqassanersut aalajangiiffigissallugu ajornakusoorpoq. Assersuutigalugu piumasaqaataassavaa biilit orsussaasivia 5 liiteriinnarmik imaqarsinnaassasoq? Imaluunniit batteerit iluaqutsiullugit minnerpaamik 100 km-it ingerlasinnaasuussappaat? Piumasaqaatit qanorluunniit issagaluarpata biilit sunik ingerlateqarneri nakkutigiuminaatsuussaaq. Taamaammat qularnaarneqarsinnaanngilaq biilit taamaallaat innaallagissamik ingerlateqarnerisa nakkutigineqarnissaat, taamaammat avatangiisinut sunniutigisinnaasai nalileruminaassalluni.

Piffissami misileraaffiusumi Naalakkersuisut biilit misilerarneri malinnaaffigissavaat, misileraaneq naammassippat Inatsisartut naliliinissaannut toqqammavissaqarsinnaaqqullugit.

Malugeqquneqassaaq biilit innaallagissamik brintimillu ingerlatillit suliffeqarfimmit biileritinneqartut, Aningaasarsianit akileraarutit pillugit Inatsiartut inatsisaat naapertorlugu akileraartinneqartassammata.


2. Inatsisissatut siunnersuutip imaa

Inatsisartut inatsisaat naapertorlugu, biilit innaallagissamik brintimillu ingerlatillit ukiuni sisamangajanni misileraanerup ingerlanerani eqqunneqarnerini akitsuuserneqassanngillat qamutit motorillillu akileraarutaannik akiliisinneqassanatik.


3. Aningaasatigut allaffissornikkullu pisortanut sunniutigisinnaasai

Maannakkorpiaq biilinik innaallagissamik ingerlatilinnik, aammalu brintimik ingerlatilinnik amerlasoorsuanngorlugit sanaartortoqarnissaanut suli pilersaarutinik takussaasoqanngimmat, nunatsinnilu pinngortitap pissusaanut naleqqussagaaneri nalunarmata misileraanerup ingerlanerani ilimagisariaqarpoq eqqunneqarnerini akitsuutinik qamutit motorillillu akileraarutaannit iluanaarutinik annaasaqarnissaq annikitsuinnaassasoq. Aningaasatigut sunniutissaa naatsorsuutigineqarpoq 500.000 kr.-it inorlugit ajunaarutaassasoq.

Eqqunneqarnerini, qamutit motorillillu akileraarutaannik allaffissornikkullu annikitsuinnarmik sunniuteqassaaq.

Misileraanermi biilit innaallagissamik ingerlatillit orsersorneranni avatangiisinut sunniutigisinnaasaat malittarineqassapput, soorlu batteerit immernerini erngup nukinga imaluunniit uuliamik ikummatilinnit batteerit innaallagissamik immerneqarnersut malinnaavigineqassallutik.

Naalakkersuisut ilisimatitsissutigissavaat siunnersuummi uani akitsuutissat Akileraartarnermut Atugarissaarnissamullu Isumalioqatigiissitap suliassaasa ilagimmassuk.


4. Suliffiutilinnut aningaasaqarnikkut allaffissornikkullu sunniutigisinnaasai

Suliffiutillit biilinik innaallagissamik brintimillu ingerlatilinnik pisinermikkut batteerit innaallagissamik immersinnerini benzinamut dieselimulluunniit akiliutissaraluatik biilit innaallagialersornerannut brintilersornerannullu atortalissavaat. Aningaasartuutit tamakku ingerlatsinermi aningaasartuutitut nalilerneqassapput, taakkulu aningaasarsianit akileraaruteqaataasussatut ilanngaatigineqarsinnaasutut nalunaarutigineqartassapput. Suliffeqarfiutillit biilinik innaallagissamik brintimillu ingerlatilinnik pisinermikkut eqqussinermi akitsuut sipaassavaat, soorlulu ukiup affakkaartumik qamutit motorillit akileraarutaat misileraanerup nalaani sipaassallugu.


5. Avatangiisinut pinngortitamullu sunniutigisinnaasai

Illoqarfinni erngup nukiliorfeqarfiusuni siunnersuut iluaqutaassaaq. Illoqarfinni uuliamik nukissiorfeqartuni kingunerisinnaasai nalorninartortaqarput. Misileraanerulli ingerlanerani nalilersuinerit kingunerisinnaasai paasinarsissapput.


6. Allaffissornikkut innuttaasunut kingunerisinnaasai

Allaffissornikkut innuttaasunut inatsisissatut siunnersuut sunniuteqassanngilaq.


7. Naalagaaffeqatigiinnermut Namminersorluni Oqartussanullu kingunerisinnaasai

Inatsisissatut siunnersuut naalagaaffeqatigiinnermut sunniuteqassanngilaq.


8. Oqartussanik kattuffinnillu tusarniaanerit

Siunnersuut ukunani tusarniaassutigineqarpoq:

Grønlands Arbejdsgiverforening, NUSUKA, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Angallannermullu Naalakkersuisoqarfik, Inuussutissarsiornermut Suliffeqarnermullu Naalakkersuisoqarfik, KANUKOKA, Nunamut namminermut Pinngortitamut Avatangiisinullu Naalakkersuisoqarfik, Nukissiorfiit aamma Nuup Bussii A/S.


Tusarniaanermi akissuteqartut tulleriiaarneri oqaaseqaatillu:

Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfimmit paasissutissiissutigeqquneqarpoq akitsuutit atorunnaarsinneranni iluanaarutissaagaluit 500.000 kr.-t inutsiarlugit annaasaqaataanissaanni naatsorsuineq suna tunngavigalugu nassaarineqarsimanersoq. Eqqoriaanerinnaavoq, ilisimaneqanngimmammi biilitt innaallagissamik ingerlatillit qanoq amerlatigisut  pineqarnersut. Nukissiorfiit akissuteqarnerminni naatsorsuutiginerarpaat biilit innaallagissamik ingerlatilinnik sanaartortut 2012-imiit tuniniaalernissaat ilimaginerarlugu. Taamanikkornissaata tungaanut misiligutitut arlaqanngitsuinnaat atorneqassapput. Biilinik innaallagissamik ingerlatilinnik pisisussat issittumi atorneqarsinnaanerisa misilerarneqarnerat utaqqimaassagunarpaat, apeqqutaatilluguttaaq angallassissutit innaallagissamik ingerlatillit amerlasuunngorlugit sanaartorneqarneranni akigititaasoq qanoq annertutigissanersoq.


Qamutit motorillit ukiumut akileraarutaat maanna atuuttut Naalakkersuisut erseqqissaassutigaat:

Qamutit 900 kg.-t tikillugit oqimaassusillit:                                5.958 kr.

Qamutit 901-1.500 kg.-t tikillugit oqimaassusillit                       8.374 kr.

Qamutit 1.500 kg-t sinnerlugit oqimaassusillit                          10.950 kr.

 

Eqqunneqarneranni akitsuut biilit akii apeqqutaatillugit annertussuseqarput.

Inunnik angallassissutit: Aalajangersimasumik 50.000 kr.-nik akitsuuserneqassapput, pisinermilu akigititat 50.000 kr.-nik, 150.000 kr.-lli inorlugit akeqarpata 100 %-mik ilaneqartarpoq, sinnerilu 125 %-imik akitsuuteqarput.

Biilit usisaatit 4 tons inorlugit oqimaassusillit: Aalajangersimasumik akitsuutigitinneqarpoq 50.000 kr. pisinermilu akigititaq 50.000 kr.-t sinnerpagit 50 %-ianik akitsuuserneqartarput.

Usisaatit, bussit, angallassissutillu 4 tons sinnerlugit oqimaassusillit: 50.000 kr.

Biilit innaallagissamik ingerlatillit misilerarnerat Naalakkersuisut malinnaaffigissavaat.


Ineqarnermut, Attaveqarnermut Angallannermullu Naalakkersuisoqarfiup qamutit brintimik innaallagissamillu ingerlatillit akitsuuserneqannginnissaat tapersersorpaat, biilit ingerlatit assigiinngitsut atorlugit ingerlasinnaasut inatsisissatut siunnersuummi ilanngunneqannginnissaat isumaqatigalugu. Naalakkersuisoqarfiup nunaqarfinni ikittuni naammattumik innaallagiaqartannginnissaa malugeqquaa. Tamannali annerusumik ajornartorsiutaassanngilaq, biilimmi innaallagissamik ingerlatillit amerlanersaat illoqarfinni innaallagissamik amikkisaarfiunngitsuni pisiarineqarsinnaalernissaat qularnanngimmat.

Naalakkersuisoqarfiup § 1-ip paatsoorneqarsinnaanera uparuarpaa, tassami ingerlatissamik innaallagissiornermi CO-2-mik mingutsitsisoqannginnissaa pineqarmat, biilit ingerlatissaannik brintiliornerup qanoq ingerlanneqarnera apeqqutaatillugu akitsuut atortinneqartannginnissaa pingaartinneqarluni.

Paatsoorneqarsinnaasumik inatsisiliornissaq Naalakkersuisut siunertarinngilaat, § 1-imilu oqaaseqaatit matumuunakkut iluarsiissuteqarfigalugit.

Nunamut namminermut, Pinngortitamut Avatangiisinullu Naalakkersuisoqarfik oqaaseqaateqanngillat, siunnersuullu tamakkiisumik taperserlugu, Kalaallimmi Nunaanni CO2-mik mingutsitsineq, nalinginnaasumillu silaannaap mingutsinneqarnera taamaalilluni annikillisinneqarsinnaammat.


KANUKOKA kommunillu

Oqaaseqaateqanngillat.


Grønlands Arbejdsgiverforening Biilit uulia tunngavigalugu ingerlateqanngitsut  eqqunneqarneranni, qamutit motorillit akileraarutaannut akiliinnginnissaq tamakkiisumik taperserpaat.

Taamaattorli qamutit uulia tunngaviginagu ingerlatillit akitsuuserneqartarnerat sukumiisumik misissullaqquaa, Danmarkimisummi qamutit sungaartunik normu-pladillit akitsuutitaqannginnerat Kalaallit Nunaanni atuutinngimmat. Tamaammat qamutit usisaatillit Danmarkiminngarnit Kalaallit Nunaanni  akisunerungaatsiarput. Siunnersuutigineqarpoq akitsuutaat peerneqassasut, Danmarkimisulluunniit normu-pladit sungaartut atortuulernissaat.

Peqatigiiffiup isumaa Naalakkersuisut maluginiarpaat.


Nukissiorfiit eqqarsaatigeqquaat biilit uulia tunngavigalugu kiassarneqartartut immikkoortittariaqartut. Malugeqquneqarpoq biilit paarlakkaallugit uuliamik, innaallagissamillu ingerlatillit 50 km-it inorlugit ingerlasussat innaallagiaannarmik ingerlasarnissaasa ajornaquteqannginnera. Ilisimatitsissutigaallu 2012-imiit angallassissutinik innaallagissamik ingerlatilinnik sanaartortut nioqquteqalernissaat ilimagalugu. Taassuma tungaanut amerlanngitsuinnaat misileraatigineqassapput.

Nukissiorfiit oqaaseqaataat Naalakkersuisut maluginiarpaat, oqaaseqaatinilu erseqqissaatigalugulu biilit kiassarneqarneranni uuliap atorneqarsinnaanera.

 

Tusarniaanermi akissuteqaatit Akileraartarnermut Akitsuusiisarnermullu Ataatsimiititaliamut ingerlateqqinneqarput.

 

 

Aalajangersakkanut ataasiakkaanut oqaaseqaatit


§ 1-imut.

Aalajangersakkani naqissuserneqarpoq biilit taamaallaat innaallagissamik brintimillu ingerlatillit 1. januar 2014 tikillugu akitsuutitaqanngitsumik eqqunneqarsinnaassasut aammalu qamutit motoorillit akileraarutaannik akiliisinneqartaratik.

Aalajangersakkami taamaallaat pineqarput biilit innaallagissamik brintimillu ingerlatillit. Biilit in-naallagissamik ingerlatillit tassaapput batteri immeqqittagaq atorlugu ingerlatillit. Biilit brintimik ingerlatillit erngup silaannaallu iltip sananeqaataasa ataatsimoortillugit aggornerisigut. Taamaalil-luni brint CO2-mik akuerutissaaq.

Biilit ingerlatissanik allanik sunilluunniit taaneqartut saniatigut ingerlataasinnaasunik atortulerne-qassanngillat. Tamatumunnga siunertaavoq annikinnerusumik CO2-mik aniatitsinikinnerunissamik piffissami misileraavimmi misilittakkanik katersinissaq, Akileraartarnermut Atugarissaarnissamullu Ataatsimiititaliamiit inassutinut ilassutissatut tapertaasalluni.

Malugineqassaaq biilit ingerlatissaat kisimik pineqarmata. Taamaasillunilu biilit kiassarneqarne-rinut ikummatissat uuliamik aallaaveqartut atorneqarnissaat ajornassanani.

 

§ 2-mut.

Siunnersuuteqartup Inatsisartut tapersersuisoralugit siunnersuutigaa misiliilluni ukiut sisamangajaat inatsit atuutsinneqassasoq.

Siunnersuutigineqarpoq inatsit 1. juni 2010 atortuulissasoq, atorunnaassasorlu 1. januar 2014-imi. Taamaalilluni siunnersuut malillugu misileraaneq ukiuni pingasuni qaammatinilu arfineq marlunni ingerlassaaq, aningaasaqarnermut inatsit malillugu ingerlasinnaaqqullugu.

Misileraanerup atorunnaarnissaa sioqqullugu soorunami nalilersorneqassaaq inatsit atuutiinnassa-nersoq, allatigulluunniit akitsuusiisoqassanersoq.