21. november 2008

UKA2008/129

 

Timmisartoqarfiit pillugit Inatsisartut inatsisaattut siunnersuut
(Attaveqarnermut, Avatangiisinut Aatsitassanullu Naalakkersuisoq)

pillugu


ISUMALIUTISSIISSUT


Inatsisissatut siunnersuutip aappassaaneerneqarnerani saqqummiunneqartoq.


Inatsisartut Attaveqaqatigiinnermut Ineqarnermullu Ataatsimiititaliaat suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:


Inatsisartunut ilaasortaq Godmand Rasmussen, Atassut, siulittaasoq
Inatsisartunut ilaasortaq Jonathan Motzfeldt Siumut, siulittaasup tullia
Inatsisartunut ilaasortaq Per Rosing Petersen, Siumut
Inatsisartunut ilaasortaq Esmar Bergstrøm, Inuit Ataqatigiit
Inatsisartunut ilaasortaq Olga P. Berthelsen, Inuit Ataqatigiit


1. Inatsisissatut siunnersuutip siullermeerneqarnera

Siunnersuut naalakkersuinikkut annertuumik taperserneqartoq partiit oqaaseqaataat aammalu oqaatigineqartut tunngavigalugit ataatsimiititaliamit oqaatigineqassaaq. Taamatuttaaq UPA08-mi immikkoortoq 45-imik Inatsisartut aammalu Attaveqaqatigiinnermut Ineqarnermullu ataatsimiititaliap suliarinninnerannut tapiliussatut Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut pineqartoq saqqummiunneqarmat ataatsimiititaliap oqaatigisinnaavaa.


2. Siunnersuutip imarisaa

Timmisartoqarfiit siunissami pilersinneqarsinnaasut maleruagassiorfiginissaat siunertaralugu Inatsisissatut siunnersuut sinaakkutitut inatsisissaavoq. Maannakkut timmisartunut suluusalinnut mittarfínnik sanaartornissaq pillugu Inatsisartut inatsisaat sumiiffinni aalajangersimasuni timmisartoqarfinnik immikkuullarissunik sanaartornissamut sammititaavoq. Paarlattuanik timmisartoqarfinnik, sumiluunniit taakku pilersinneqassagaluarpata, sanaartornissamut inatsisitigoortumik sinaakkutissat siunnersuutip pineqartup tikkuuppai. Timmisartoqarfinnik sanaartornermut atatillugu avataaniit aningaasalersuisinnaanermut periarfissaq siunnersuutip ammaappaa. Taamaalilluni siunissami timmisartoqarfissat pisortat tapiissuteqartinnagit sanaartorneqarsinnaanerat siullertut pingaarnertullu anguniarneqarpoq. Namminersornerullutik Oqartussat aammalu aningaasaliisup namminersortup akornanni avillugu aningaasaliineq taama ittoq aqqutigalugu, timmisartoqarfimmik ingerlatsisussamut suliffeqarfiulerumaartumut timmisartoqarfik pioreersoq aningaasaliissutitut akiliutigissallugu Namminersornerullutik Oqartussat inatsisissatut siunnersuutikkut pineqartukkut pisinnaatinneqalissapput. Aningaasaliinerit aningaasaqarnikkut mianerisassat eqqarsaatigalugit ingerlanneqassasut aningaasaliinerillu nunatsinni attaveqaateqarnermut tamarmiusumut patajaallisaataassasut inatsimmi pingaartinneqarput. Mannali tikillugu pisarsimasutuut Namminersornerullutik Oqartussat timmisartoqarfinni kisimiillutik aningaasaliisarnerat inatsisissatut siunnersuummit atorunnaarsinneqanngilaq.


3. Siunnersuutip tusarniaassutiginera

Siunnersuut saqqummiunneqartoq Air Greenland A/S-imut, Mittarfeqarfinnut, Kalaallit Nunaanni Takornariaqarnermut Inuussutissarsiornermullu Siunnersuisoqatigiinnut, Siunnersuisoqatigiinnut Ataatsimiititalianullu Aqutsisoqarfimmut (Unammilleqatigiinnermik Nakkutilliisunut), Sulisitsisut Peqatigiiffiannut, NUSUKAmut, SIK-mut, KANUKOKA-mut aamma Kalaallit Nunaanni kommuninut tamanut, Naalakkersuisut siulittaasuata Naalakkersuisoqarfianut, Nunap iluani allaffimmut, Siulersuisunut allattoqarfimmut, Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Naalakkersuisoqarfimmut, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoqarfimmut, Inuussutissarsiornermut, Suliffeqarnermut Inuussutissarsiutinullu Ilinniartitaanernut Naalakkersuisoqarfimmut, Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisoqarfimmut, Aningaasaqarnermut Nunanullu Allanut Naalakkersuisoqarfimmut, Aatsitassanut Ikummatissanullu Pisortaqarfimmut kiisalu Avatangiisinut Aqutsisoqarfimmut, Angallassinermut ministeriamut aamma Statens Lufthavnsvæsen-imut tusarniaassutigineqarsimavoq. Tusarniaanermi akissuteqarnissamut piffissaliussap qaanngiunnerani akissutit tusarniaaffigineqartunit tulliuttunit tiguneqarsimapput: Air Greenland A/S, Mittarfeqarfiit, Kalaallit Nunaanni Takornariaqarnermut Inuussutissarsiornermullu Siunnersuisoqatigiit, Unammilleqatigiinnermik Nakkutilliisoqarfimmi Siunnersuisoqatigiinnut Ataatsimiititalianullu Aqutsisoqarfik, Kalaallit Nunaanni Sulisitsisut Peqatigiiffiat, SIK, KANUKOKA, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoqarfik, Aatsitassanut Aqutsisoqarfik, Avatangiisinut Aqutsisoqarfimmi Nuna tamakkerlugu pilersaarusiortarnermut immikkoortortaqarfik, Angallannermut Ministeriaqarfik aamma Statens Luftfartsvæsen.


4. Ataatsimiititaliap isumaliutersuutai nalilersuinerilu.

Pisariaqartitat assigiissut arlallit siunnersuutip pineqartup naammassigai ataatsimiititaliaq isumaqarpoq. Timmisartoqarfiit pillugit suliniutini kommunit aallusseqataasutut peqataasinnaanerannut pisariaqartumik sinaakkutinik pilersitsisinnaaneq pillugu Aaqqissuussaanermut Isumalioqatigiissitaq ilisimaneqartutuut isumaliutissiissutimini inassuteqarpoq. Taamatuttaaq suliassamik tamatuminnga kivitsinissaq nunatta karsiata kisimi nammassinnaanngikkaa nassuerutigineqartariaqarpoq. Naalakkersuisut isumaat taamaalilluni ataatsimiititaliamit taperserneqarpoq. Inatsisartut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaat assigalugu UKA07-imi immikkoortoq 45 pillugu isumaliutissiissummini ataatsimiititaliap oqaatigaa, siunissami angallannermut aningaasaliissutissat mianersortumik aningaasaqarnermik tunngaveqartumik aallaaveqartariaqartut. Siunertap taassuma piviusunngortinnissaanut siunnersuut sunniuteqaqataassaaq, tassami suliniut niuernikkut akilersinnaassuseqanngitsoq aningaasaliisumit namminersortumit soqutigineqarnavianngimmat. Suliassaqarfimmit tassani pisortat aningaasaliissuteqarnissaat pisut ilaanni suli pisariaqartinneqarsinnaasoq ataatsimiititaliap pisinnaasutut isigaa, tassami timmisartoqarfiit pillugit suliniuteqarfigineqartut sumiiffiit ilaat aningaasaliisumit namminersortumit peqataaffigissallugit niuernikkut pilerinartuunavianngitsut nassuerutigisariaqarmat. Matumani pisariaqartumik annertussuseqartumik sukumiisuusumillu misissuinerup kingorna inuiaqatigiit sinnerlugit tulleriaarinerit allat mianeralugit nunatta karsia aningaasaliisutut inissittariaqarsinnaassaaq. Taamaalilluni nunatsinni timmisartukkut angallannermik tapersiisussanut siunissami attaveqarnermut aningaasaliissutissanut aningaasalersuinissamut tunngavissat annertusineqarnissaannik inuiaqatigiit pisariaqartitaannit aallaaveqartut siunnersuutikkut naammassiniarneqarput. Timmisartoqarfiit, namminersortut aningaasaataannit taamaallaat pilersinneqartut, siunnersuutip aamma maleruagassiorfigimmagit pissusissamisoortoq ataatsimiititaliaq isumaqarpoq. Tamanna timmisartoqarfiit pillugit suliniutit namminersortunit ingerlanneqartut maanna angallannikkut atukkanik equtitsinermik siunertarineqanngitsumik nassataqarnissaannik pinngitsoortitsinissaq siunertaralugu.

Ataatsimiititaliap maluginiarpaa, isummersuutit tulliuttut Demokraatit oqaaseqartartuata oqaatigigai:

"Inatsisissatulli siunnersuummi annikitsunnguamik allannguuteqartariaqassaaq. Siunnersuummi allassimavoq Inatsisartut peqataatinngikkaluarlugit suliassatut pilersaarutini assigiinngitsuni sanaartukkanut pioreersunut tapiissutit aallerfigineqarsinnaasut. Eqqortuliornerussammat taava Inatsisartut ilanngunneqassapput, tamannalu pisinnaavoq tapiissutit aallerfigineqarsinnaasut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliamit sukkulluunniit issiatitaqartumit AKUERSISSUTIGINEQARSINNAASSAMMATA."

Isummersuutit taakku imarisaat ataatsimiititaliap taperserpai. Konto pingaarnermut 87.73.10, Umiarsualivinnut tunngasumi oqaasertaliussat piusut atorneqartut malillugit ilusilimmik 2009-mut Aningaasanut inatsimmut oqaasertaliussamik Naalakkersuisut inaarsaanissaat ataatsimiititaliap qinnuigissavaa, taamaalilluni qulakkeerneqassalluni Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliamit siumoortumik akuersissuteqarnikkut aatsaat aningaasaliissutitut akiliuteqartoqartarnissaq. 2009-mut Aningaasanut inatsit piffissami matumani akuersissutigineqareermat, ataatsimiititaliap Naalakkersuisut qinnuigissavai ukioq nutaaq aallartissimalerpat oqaasertaliussamik taama ittumik ikkussisoqarnissaanik taamatullu ilassutitut aningaasaliissuteqarnissamik qinnuteqaat Inatsisartut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaannut qinnutigissagaat. Taamaattumik kissaatigineqartutut allanneqartut allannguutissatut siunnersuummik saqqummiussinngikkaluarluni naammassiniarneqarsinnaasut ataatsimiititaliaq isumaqarpoq. Tassunga atatillugu timmisartoqarfiit aningaasaliissutitut akiliutigineqarsinnaanerannut atatillugu, piumasaqaatigineqartutuut, illuatungerisat pingasuannit sumulluunniit attuumassuteqanngitsumit pitsaasumik misissuiffigineqarsimanerat aqqutigalugu timmisartoqarfiit taakku nalingat aalajangersarneqartassaaq. Taamaaliornikkut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliap aalajangiinissaminut tunngavissaa pitsaanerpaaq qulakkeerneqassalluni. Siunnersuutip aappassaaneerneqarneranut akissuteqaammi Naalakkersuisut akissutaat ataatsimiititaliamit pissarsiariumaneqarpoq.

4.1 Aningaasaqarnikkut isumaliutersuutit

Ataatsimiititaliap maluginiarpaa, Naalakkersuisut allakkaat:

"Mittarfinnut aningaasaliissutit atuisut akiliutaasa qaffannerisigut ernialersorneqassappata akilersorneqassallutillu, bilitsinut akit qaffannerat tamatuma ersiutigissavaa. Tassani apuuffissanut toqqaannartumik timmisartuussineq pitsaanerusoq, immaqalu akunnittarnermik atorunnaarsitsiviusoq atorneqalissaaq. Tamanna piffissaq aningaasaqarnerlu eqqarsaatigalugit pissarsiviusinnaasutut ilimagineqarsinnaavoq."

Tassungali atatillugu ataatsimiititaliamit pingaartillugu oqaatigineqassaaq, timmisartoqarfinnut aningaasaliinermut atatillugu atuisut akiliuteqaratarsinnaanerat ilusilerneqartariaqartoq akiliut taanna innuttaasunut artukkiisussaajunnaarlugu. Pingaarnertut inuiaqatigiinni mianerisassat matumani siunissami timmisartoqarfinni akinut akiliisarnermullu malittarisassat atulersussani Naalakkersuisunit ersarissumik allanneqarsimanissaat ataatsimiititaliap naatsorsuutigaa. Peqatigisaanik timmisartuussisartut, timmisartuussisarnissamik timmisartoqarfimmilu atortuutinik taakkuninnga atuisarnissamik kissaateqartut, siunissami piginneqatigiilluni ilusiliinermit sukkulluunniit taakkuninnga atuisinnaanermik inerteqquteqarfigineqannginnissaat qulakkeerunneqartariaqartoq ataatsimiititaliamit pingaartutut isumaqarfigineqarpoq. Mittarfiit minnerusut sanaartorneqarnissaat, matumani ujaraaqqat atorlugit mittarfiit ilanngullugit, pineqartillugu suliassami tassani aningaasalersuinissaq Namminersornerullutik Oqartussanit suli isumagineqartassasoq ataatsimiititaliamit naatsorsuutigineqarpoq.

§ 1, imm. 4, suliniutit 5 millioner koruunit sinnerlugit missingersuusiorneqartut kisimik inatsimmi matumani pineqarmata ataatsimiititaliap oqaatigissavaa. Suliniutini inatsimmi ilaatinneqarsinnaasuni killigitinneqartoq, timmisartoqarfiup pineqartup nalingata ilaa %-inngorlugu atorneqassappat naleqqutinnginnerunersoq isumaliutigineqassasoq ataatsimiititaliap Naalakkersuisunut kaammattuutigissavaa.

Ataatsimut isigalugu nunatta karsianik nammakkiinermut niuernikkut aaqqissuussineq taama ittoq killileeqataasinnaasoq aamma oqaatigineqartariaqarpoq. Taamaalilluni attaveqarnernermut tunngasutigut aningaasaliinernut innuttaasut akileraarutitigut akiligassaat annikillisinneqarsinnaapput. Timmisartoqarfinnut aningaasaliinerit aningaasaliisumit namminersortumit peqataaffigineqartut siuliini taaneqareersut nassatarissavaat, aningaasaliinerit atuisartut akiliuteqartarnerisa qaffannerisigut iluanaaruserneqarsinnaapput. Aningaasaqarnikkut ataqatigiinneq taanna avaqqunneqarsinnaanngilaq. Taamaakkaluartoq tassunga atatillugu Open Skies-imik tunngavissarititaasumi periarfissat inatsisissatut siunnersuutip matuma periarfissiissutai aamma ataatsimoortillugit isumaliutigineqarpata iluaqutaasinnaasoq matumani ataatsimiititaliaq isumaqarpoq. Taamaaliornikkut piffissaq ungasinnerusoq isigalugu silaannakkut angallannermi unammillernerup patajaannerusup pilersinnissaanut periarfissat pilersinneqarsinnaassapput. Atuisut aningaasartuutiginerulersinnaasaannut, namminersortut timmisartoqarfinnut aningaasaliinermi peqataanerannut atatillugu atuisunit akiliutitut atuisup akileeqataaffigisassai, unammillernermi atugarisat ilaasa malitsigisaannik patajaallisaanernik taarserneqarsinnaasut naatsorsuutigineqarsinnaavoq. Siunnersuutip matuma aappaassaaneerneqarneranut akissuteqaammi tamanna naatsumik oqaaseqarfigissagaat Naalakkersuisut ataatsimiititaliamit qinnutigineqassapput.


5. Inaarutaasumik oqaaseqaatit

Siunnersuutip siullermeerneqarnerai apeqqutit kinguliini allassimasut Inuit Ataqatigiit sinniisuutitaasa saqqummiussimammatigit ataatsimiititaliamit maluginiarneqarpoq. Inuit Ataqatigiit isummersuutaat taakku ataatsimiititaliamit taperserneqarput aappassaanerinissamullu akissuteqaammi akissutip tigunissaa ataatsimiititaliamit qinnutigineqassaaq.


6. Inassuteqaat

Siunnersuummik siuliini allanneqartutuut paasinnilluni ataatsimiititaliap isumaqatigiittup siunnersuut akuersissutigineqassasoq inassutigaa.

 

Siulittaasoq