14. oktober 2008

UKA 2008/129

Inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatit

Nassuiaatit nalinginnaasut

1. Aallaqqaasiut

Inatsisissatut siunnersuummut tunuliaqutaasoq

Timmisartoqarfiit pillugit Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuutip timmisartunut suluusalinnut mittarfinnik sanaartornissaq pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. 4, 12. juni 1995-imeersoq, kingusinnerusukkut allannguuteqartinneqartoq maannakkut atuuttoq taarsissavaa.

Inatsisissatut siunnersuummi anguniagassat arlallit naammassineqarnissaat siunnerfigineqarpoq.

Siullermik UKA2007/45-p Inatsisartunit suliarineqarnerata kingunerisaanik siunnersuut suliarineqarpoq, tassanilu Naalakkersuisut timmisartoqarfinnik nutaanik sanaartornissamut Inatsisartut inatsisissaannik suliaqaqqullugit Inatsisartunit peqquneqarput.

Aappaattut siunnersuusiornikkut Aaqqissuusseqqinnermut Isumalioqatigiissitap Namminersornerullutik Oqartussat kommunillu akornanni nammagassanik suliassanillu agguaanissamut inassuteqaataat naammassineqarpoq, tassanilu kommunit mittarfinnut aningaasalersuinikkut ingerlatsinikkullu akuutinneqarnissamut maannamut naleqqiullugu annertunerusumik periarfissinneqarput.

Pingajuattut Nunap Karsiata kisimi angallannermut aningaasaliissutissanut tamanut aningaasalersuisinnaannginnera nassuerutigalugu siunnersuut suliarineqarpoq. Taamaattumik inatsisissatut siunnersuummi aningaasalersueriaatsinik piginnittooriaatsinillu, mittarfinnut aningaasaliissutissat piviusunngortinneqarnissaannut qulakkeereqataasinnaasunik allanik, Nunap Karsiani missingersuutitigut killilersuinerup kingunerisaanik naammassineqarsinnaasussaanngikkaluartunik atuinissamut ilanngussisoqarpoq.

Sisamaattut mittarfinnik nutaanik sanaartornissamut aamma/imaluunniit sanaartukkamik pioreersunik alliliinissamut killissarititaasut paasiuminartut, assigiit ersarissullu pilersinniarlugit siunnersuusiortoqarpoq.

Ukiuni kingullerni timmisartoqarfinnik nutaanik sanaartornissaq, minnerunngitsumillu alliliinissaq annertusaanissarlu aallunneqarsimapput. Tassalu Nuummi Ilulissanilu timmisartoqarfinnik alliliinissamik piareersaataasunik suliaqartoqarsimavoq. Sanaartugassat taamaattut piviusunngortinneqarnerisigut timmisartut annerungaartut missinnaalissapput tingisinnaalissallutillu, taamaalillunilu Imarpik qulaallugu ornitassanut toqqaannartumik timmisartuussisarnissaq ajornarunnaassalluni.

Kisianni aamma suliassat minnerit allat pilersaarutigineqarput. Illoqarfinni minnerusuni arlalinni, ullumikkut qulimiguulinnut mittarfeqartuni imaluunniit qulimiguulinnut unittarfeqartuni mittarfinnik pisariitsunik sanaartornissaq eqqarsaatersuutigineqarpoq. Mittarfiit pisariitsut timmisartunit minnerusunit, 19-it tikillugit ilaasoqarsinnaasunit timmisartuussivigineqarsinnaassapput, tamatumalu kingunerisaanik timmisartuusseriaaseq alla atorneqalissalluni.

Matumani sanaartugassat annertuumik aningaasartuuteqarfiusussat pineqarput, taamaattumillu taakkununnga aningaasalersuinissaq pingaaruteqarluinnarpoq. Maannamut timmisartoqarfiliaasarsimasut aningasalersorneqartarnerat Namminersornerullutik Oqartussat kisimik isumagisarsimavaat. Inatsisissatut siunnersuut nutaaq manna aqqutigalugu aningaasalersueriaatsinik piginnittooriaatsinillu allanik atuilernissaq, taamaalillunilu soqutigisaqaqatigiit avataaneersut aningaasaliinissamut periarfissinneqarnissaat siunnerfigineqarpoq.

Siunnersuummi mittarfik pineqartoq qanoq sananeqassanersoq isummerfigineqanngimmat matumani erseqqissassallugu pingaaruteqarpoq. Siunnersuummi sioqqutsilluni misissueqqissaarnermi tamanna naapertuussorineqarpat aatsaat aningaasaliisoqarnissaa periarfissinneqarpoq. Taamatuttaaq siunnersuutip suliarineqarnerani sanaartugassaq aalajangersimasoq siunnersuummi matumani killissarititaasut iluanni sananeqassanersoq aalajangiiffigineqanngimmat erseqqissaatigineqassaaq.

Timmisartunut suluusalinnut mittarfinnik sanaartornissaq pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. 4, 12. juni 1995-imeersoq, Inatsisartut inatsisaatigut nr. 4-kkut, 6. juni 1997-imeersukkut allannguuteqartinneqartoq suliassaqarfimmut tassunga maleruagassatut atuuppoq. Inatsisartut inatsisaanni atuuttumi Kalaallit Nunaanni silaannakkut angallassinermi timmisartut suluusallit annertunerusumik atorneqalernissaannik kissaateqarneq tunngavigineqarpoq. Inatsisartut inatsisaanni atuuttumi illoqarfinni aqqi taasani timmisartoqarfinnik sanaartortoqarnissaa immikkut siunnerfigineqarpoq. Tamatuma kingorna illoqarfiit taaneqartut tamarmik, tassalu ataaseq kisimi pinnani timmisartoqarfiliorfigineqarsimapput, taamaattumillu inatsisartut inatsisaat siunissami sanaartugassanut tunngavissatut atorneqarsinnaajunnaarsimalluni.

Inatsisissatut siunnersuummi matumani timmisartoqarfinnik nutaanik pilersitsinissamut nutarterinissamullu killissarititaasut aalajangersarneqarput. Taamaalilluni piumasaqaatit timmisartoqarfimmi sanaartugassavinnik aallartitsisinnaanissamut naammassineqarsimasussat tassani aalajangersarneqarput. Tamatuma kingunerisaanik timmisartoqarfiup pilersinneqarnerani, neqeroortitsinermut najoqqutassani neqerooruteqariaasissat atugassarititaasussallu pillugit teknikkikkut aalajangersakkanik, tak. Inatsisartut inatsisaanni atuuttumi §§ 2 aamma 4, Inatsisartut inatsisissaatut siunnersuut ingerlatitseqqinngilaq. Taamatuttaaq inatsisissatut siunnersuummi timmisartoqarfinnik nutaanik pilersitsinermut atatillugu pinngitsaaliissummik taarsiissutitalimmik pigisanik piginnikkunnaarsitsisarnissaq, tak. Inatsisartut inatsisaanni atuuttumi § 5, ingerlateqqinneqanngilaq.

Timmisartoqarfinnik sanaartornermi tamatumalu kingorna taakku timmisartuussivigineqarnerini suliassaqarfimmut maleruagassat atuuttut malinneqartussaammata matumani erseqqissassallugu pingaaruteqarpoq. Inatsisissatut siunnersuut manna mittarfiit ilusissaat atortussallu pillugit aalajangersakkanik aalajangersimasunik imaqanngilaq. Inatsisissatut siunnersuut taamaallaat timmisartoqarfinnik sananissamut aalajangiisarnerni killissarititaasunut tunngasuuvoq, tassunga qanoq aningaasalersuisarnissaq ilaalluni. Taassuma atuutilerneratigut mittarfinnik sanaartornermut ingerlatsinermullu inatsisit allat atuutiinnassapput. Inatsisinut atuuttunut allanut silaannakkut angallassinermut inatsimmut nalunaarut (silaannakkut angallassinermut nalunaarut pillugu inatsimmut nalunaarut nr. 730, 21. juni 2007-imeersoq), kiisalu inuinnaat silaannakkut angallanneqarnerannut aalajangersakkat atuuttut assersuutigineqarsinnaapput.

Timmisartoqarfinnut piumasaqaatit 1995-imiilli annertuumik allanngorsimammata, aammalu Inatsisartut inatsisaannut atuuttumut siunertaasut naammassineqareersimammata, illoqarfinni taaneqartuni tamangajalluinnarni timmisartoqarfiit pilersinneqareersimallutik, maanna suliassaqarfimmi nutaamik inatsisiliornissaq pisariaqalersimavoq. Inatsisissatut siunnersuummi matumani siunertaasut sutigut tamatigut suliassaqarfimmi inatsimmit maannamut atuuttumit allaanerunerat pissutigalugu aalajangersakkat maannamut atuuttut inatsisissatut siunnersuummi matumani ingerlateqqinneqanngillat.

2. Inatsisissatut siunnersuutip immikkoortui pingaarnerit

Inatsisissatut siunnersuut Inatsisartut inatsisaata maannamut atuuttup akerlianik siunissami sanaartornissanut killissarititassatut eqqarsaatigineqarpoq. Inatsisartut inatsisaanni maannakkut atuuttumi sumiiffinni taaneqartuni timmisartoqarfiliornissat immikkut tunngavigineqarput, inatsisissatulli siunnersuummi Kalaallit Nunaanni sumiluunniit timmisartoqarfiliassanut nutaanut killissarititaasut taagorneqarput.

Timmisartoqarfinnik sanaartornermut inatsisissatut siunnersuutitut saqqummiunneqartoq timmisartoqarfinnik nutaanik sanaartornermut, taamatullu timmisartoqarfinnik pioreersunik iluarsaassinernut alliliinernullu tunngasuuvoq.

Inatsisissatut siunnersuutip atuutilerneratigut Namminersornerullutik Oqartussat maannamut pisarnermissut sanaartornermut aningaasaliissutissanik kisimiillutik isumaginnissinnaanerannik periarfissaq atuutiinnassaaq. Inatsisissatut siunnersuummi saqqummiunneqartumi aningaasalersueriaatsit piginneriaatsillu annertusineqarput, taamaalillunilu Nunap Karsianit tapiissuteqartoqanngikkaluartoq timmisartoqarfinnik aningaasalersuinissaq sanaartortarnissarlu periarfissinneqarluni. Tassalu inatsisissatut siunnersuummi Aaqqissuussaanermut Isumalioqatigiissitap mittarfinnik ineriartortitsinermi kommuninik suleqataatitsisarnissamik inassuteqarnera naammassineqarpoq.

Taamatuttaaq Namminersornerullutik Oqartussat timmisartoqarfimmik pioreersumik aktiaatileqatigiiffimmut tunniussinermikkut aningaasalersueqataasinnaanissaat siunnerfigineqarpoq. Tunniussinikkut aningaasaleeqataanermi timmisartoqarfiup sanaartukkamut pineqartumut tunniunneqartup nalinga naliliiffigineqassaaq. Tamatuma kingorna Namminersornerullutik Oqartussat timmisartoqarfiup tunniunneqartup nalingata aktiaatit amerlassusaannut tamarmiusunut naleqqiullugu nalingat malillugu piginneqataalissapput. Tunniussinikkut aningaasaliinermi Namminersornerullutik Oqartussat amerlanerusunik pilersinniarneqartumi aktiasinissaat piumasaqaataanngilaq.

Timmisartoqarfinnik nutaanik sanaartornermi sanaartornermut aningaasaliissutaasut aningaasatigut imminut akilersinnaasuunissaa piumasarineqarpoq, taamatullu piumasaqaateqarnermi aningaasaliissutit killissarititaasut iluanni erniorsinnaassapput nalikillineqarsinnaassallutillu, kiisalu aningaasartuutissanut aalajangersimasunut matussusiisinnaassallutik. Tassalu aningaasaliissutissat erniortinnissaasa akilersornissaasalu atuisut akiliutaannut ilanngunneqarnissaat tunngavigalugu niuernermut pilersaarusiortoqassaaq.

Kiisalu angallannermi inuiaqatigiinnilu aningaasaqarniarneq eqqarsaatigalugit sanaartugassanut aningaasaliissoqartarnissaa pingaartinneqarpoq. Tamatuma ilaatigut kingunerisaanik timmisartoqarfiliortiternissat ataatsimut isigalugit Kalaallit Nunaanni attaveqarnermut iluaqutaaqataassapput. Assersuutigalugu nunap ilaani sumiiffimmi ataatsimi timmisartoqarfimmik alliliineq timmisartuussinissamut periarfissat ataatsimut isigalugit sumiiffimmut allamut ajornerulersitsissanngilaq.

Timmisortoqarfimmik pioreersumik iluarsaassinermi alliliinermilu imminut akilersinnaassuseqarnera pingaartinneqassaaq, taamatullu timmisartoqarfiup pisinnaasaanut piumasaqaatitigut allanngortitsinikkut imaluunniit isertitat amerlanerulernerisa uppernarsarneqarnerisigut siunertaasoq uppernarsarneqarsinnaassalluni.

3. Pisortanut aningaasaqarnikkut allaffissornikkullu sunniutissat

Inatsisissatut siunnersuut tunngavimmigut pisortanut aningaasaqarnikkut sunniuteqassagatigineqanngilaq. Nutaanik sanaartornissat aningaasaqarnikkut iminut akilersinnaanissaat immaqalu ingerlatsinikkut sinneqartoorfiusinnaanissaat naatsorsuutigineqarpoq.

Maannamut timmisartoqarfiliortitertarnernut naleqqiullugu Nunatta Karsia artukkerneqartariaqassanngilaq. Pisortat timmisartoqarfinnut aningaasartuutissaattut timmisartoqarfiit pioreersut tunniullugit aningaasalersuinermut ilanngunneqartarnissaat kisimi naatsorsuutigineqarpoq. Taamaattumik pisortat missingersuutaat kalluarneqartussaassanngillat. Taamaattorli pisortat aningaasaliissutaat kisiisa atorlugit sanaartugassanut aalajangersimasunut aningaasaliisinnaaneq suli pisinnaassaaq, taamatullu imminut akilersinnaassusissamut piumasaqaatit tamatigut naammassineqartarnissaat pisariaqartussaassanngilaq. Suliassamut namminersortut aningaasaleeqataasarnissaat piumasaqaataanngilaq. Tassalu suliassaq inatsisissatut siunnersuummi matumani aalajangersakkanik naammassinniffiusinnaappat sanaartortoqarnissaa politikkikkut aalajangerneqarsinnaavoq.

Allaffissorneq eqqarsaatigalugu suliassat tamakkiisut maannatut annertutigiinnarnissaat naatsorsuutigineqarpoq. Maannamut pisortat kisimik timmisartoqarfinnik nutaanik sanaartornernik iluarsaassinernilluunniit isumaginnittuusarsimapput. Siunissami sanaartortarnissat namminersortunit ingerlanneqartalerpata, pisortat suliassaat soorunami minnerulissapput. Kisiannili suli suliassat ataasiakkaat suliarineqarnerini akuersisarnermilu isumalluutinik atuisartussaapput.

Kiisalu aamma oqaatigineqassaaq, namminersortut suliassanik, pisortat kisimiillutik isumaginnittuusuuppata piviusunngortinneqarsinnaanngikkaluartunik ingerlatsisinnaanissaat eqqarsaatigineqarsinnaammat. Taamatut pisoqartillugu pisortat isumalluutissanik, siunertamut tassunga atorneqartussaasimanngikkaluartunik atugassiisartussaassapput.

4. Inuussutissarsiornermut aningaasaqarnikkut allaffissornikkullu sunniutissat

Mittarfinnut aningaasaliissutit atuisut akiliutaasa qaffannerisigut ernialersorneqassappata akilersorneqassaallutillu, bilitsinut akit qaffannerat tamatuma ersiutigissavaa. Tassani apuuffissanut toqqaannartumik timmisartuussineq pitsaanerusoq, immaqalu akunnittarnermik atorunnaarsitsiviusoq atorneqalissaaq. Tamanna piffissaq aningaasaqarnerlu eqqarsaatigalugit pissarsiviusinnaasutut ilimagineqarsinnaavoq.

Ataatsimut isigalugu tamatuma inuussutissarsiornermut sunniuteqarluarnissaa ilimagineqartariaqarpoq.

 

5. Avatangiisinut pinngortitamullu sunniutissat:

Inatsisissatut siunnersuut avatangiisinut piumasaqaatinik, suliassamut nassuiaammi tamarmiusumi malinneqartussanik imaqarpoq. Inatsisissatut siunnersuummi sanaartornermut atatillugu avatangiisinut tunngassuteqartut avaqqunneqarnissaat inerteqqutaavoq. Taamaattumik inatsisissatut siunnersuut malillugu timmisartoqarfinnik sanaartornerni avatangiisit pinngortitarlu sunniuteqarfiginerlunneqarnissaat naatsorsuutigineqanngilaq.

6. Innuttaasunut aningaasaqarnikkut sunniutissat

Mittarfinnut aningaasaliissutissat atuisut akiliutaasa qaffannerisigut erniortinneqartussanngorsinnaammata akilersorneqartussanngorsinnaallutillu ornigassat ataasiakkaat akornanni bilitsimut akit qaffattussaapput. Taamaalilluni timmisartuussineq pitsaanerusoq, piffissamik sipaarfiusinnaasoq atorneqalissaaq. Kiisalu ornigassani timmisartoqarfinnut ataasiakkaanut toqqaannarnerusumik timmisartuussisalernissaq anguneqarsinnaassaaq, taakkunanilu akunnittarneq atorunnaarsinneqarsinnaassalluni. Tamatuma piffissaq aningaasaqarnerlu eqqarsaatigalugit pissarsiffiusinnaanissaa ilimagineqarsinnaavoq.

Ataatsimut isigalugu bilitsip akianut akitsuutit qaffakkaluarpataluunniit tamatuma innuttaasunut pitsaasumik ineriartuutaanissaa naatsorsuutigineqartariaqarpoq, matumani timmisartuussineq pitsaanerusoq, aammalu immaqa aningaasaqarnikkut sipaaruteqarfiusinnaasoq pineqarmat.

7. Innuttaasunut allaffissornikkut sunniutissat

Siunnersuutip innuttaasunut allaffissornikkut sunniuteqarnissaa naatsorsuutigineqanngilaq.

8. Pissutsit Naalagaaffeqatigiinnermut namminersulernissamullu sunniuteqartussat

Siunnersuutip Naalagaaffeqatigiinnermut namminersulernissamullu suniuteqarnissaa naatsorsuutigineqanngilaq.

9. Pisortanut kattuffinnullu tusarniaaneq:

Siunnersuutitut saqqummiunneqartoq Air Greenland A/S-imut, Mittarfeqarfinnut, Kalaallit Nunaanni Takornariaqarnermut Inuussutissarsiornermullu Siunnersuisoqatigiinnut, Siunnersuisoqatigiinnut Ataatsimiititalianullu Aqutsisoqarfimmut (Unammilleqatigiinnermik Nakkutilliisunut), Sulisitsisut Peqatigiiffiannut, NUSUKA-mut, SIK-mut, KANUKOKA-mut aamma Kalaallit Nunaanni kommuninut tamanut, Naalakkersuisut siulittaasuata Naalakkersuisoqarfianut, Nunap iluani allaffimmut, Siulersuisunut allattoqarfimmut, Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Naalakkersuisoqarfimmut, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoqarfimmut, Inuussutissarsiornermut, Suliffeqarnermut Inuussutissarsiutinullu Ilinniartitaanernut Naalakkersuisoqarfimmut, Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisoqarfimmut, Aningaasaqarnermut Nunanullu Allanut Naalakkersuisoqarfimmut, Aatsitassanut Ikummatissanullu Pisortaqarfimmut kiisalu Avatangiisinut Aqutsisoqarfimmut, Angallassinermut ministeriamut aamma Statens Lufthavnsvæsen-imut tusarniaassutigineqarpoq.

Piffissap tusarniaaffiusup naanerani tusarniaaffigineqartunit ukunannga akissutinik tigusaqartoqarpoq: Air Greenland A/S, Mittarfeqarfiit, Kalaallit Nunaanni Takornariaqarnermut Inuussutissarsiornermullu Siunnersuisoqatigiit, Unammilleqatigiinnermik Nakkutilliisoqarfimmi Siunnersuisoqatigiinnut Ataatsimiititalianullu Aqutsisoqarfik, Kalaallit Nunaanni Sulisitsisut Peqatigiiffiat, SIK, KANUKOKA, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoqarfik, Aatsitassanut Aqutsisoqarfik, Avatangiisinut Aqutsisoqarfimmi Nuna tamakkerlugu pilersaarusiortarnermut immikkoortortaqarfik, Angallannermut Ministeriaqarfik aamma Statens Luftfartsvæsen.

Tusarniaanermi akissutigineqartut inatsisissatut siunnersuummut ilanngunneqartut matuma kinguliani issuarneqarput.

Air Greenland A/S:

Sanaartukkani Europami pitsaassusissat, tassunga ilaallutik EASA, ICAO (Annex 14) aamma SLV, malinneqarnissaat pillugu Naalakkersuisut isummersuutaannut aammalu kingulliullugu taaneqartoq Kalaallit Nunaanni timmisartoqarfinnik sanaartornermi oqartusaasutut inissisimaannassasoq Air Greenland isumaqataavoq. Tamatumunnga atatillugu Air Greenlandip maluginiarpaa Statens Lufthavnsvæsen tusarniaaffigineqartunut ilaatinneqanngitsoq, inassutigalugulu aammattaaq SLV danskillu angallannermut ministeriaqarfiat (TRM) inatsisissatut siunnersuummut oqaaseqaateqarnissamut periarfissinneqassasut.

Inatsisissatut siunnersuut Kalaallit Nunaanni mittarfeqarfinnik aningaasalersueriaatsinut annertuumik sammitinneqarpoq, tamannalu nunatsinni suliniutaavoq nutaaq, taamaattumillu kalaallit attaveqaateqarnerani suleriaasiulluni ilisimaneqanngitsoq. Tamanna pissutigalugu attaveqaatit ineriartornerannut kinguneqartitsisoqartussaavoq, taamaattumillu Air Greenland isumaqarpoq SLV-miit TRM-iillu ilanngussisoqarnissaa inatsisissatut siunnersuutip kingunerisassaanut pitsaasumik sunniuteqassasoq, Danmarkimi timmisartoqarfiit namminersortunit pigineqartut namminersortunillu aningaasalersorneqartut misilittagaqarfigineqarmata.

Naalakkersuisut taamatut isummerneq isumaqatigaat, tamannalu tunngavigalugu Angallannermut Ministeriaqarfik aamma Statens Lufthavnsvæsen tusarniaaffigineqartussanut ilanngunneqarput. Tamatuma kingorna illuatungeriit marluullutik inatsisissatut siunnersuummut oqaaseqaatissaqaratik nalunaarput.

Timmisartoqarfinni sanaartugassanik ingerlatsinermilu suliassanik siaruarterinermi mittarfiit sananeqarnerini tamatumalu kingorna ingerlanneqarnerini pitsaassutsit assigiinngissuseqalersinnaanerat Naalakkersuisut eqqumaffigisariaqarpaat. Tamanna pissutigalugu suliassap Mittarfeqarfiit ataanni qitiusumik suleriaatsit assigiiaartut atorlugit ingerlaannarnissaa Air Greenlandimit inassutigineqarpoq. Assigiiaartumik suliarinnittarnissaq kissaatigineqartoq oqaaseqaatini allassimavoq, kisiannili tamanna qanoq iliorluni iliuusissatut siunnersuutigineqartuni qulakkeerneqartassanersoq allassimanani.

Tamatumunnga tunngatillugu oqaatigineqassaaq, Naalakkersuisut assigiinngissuseq tunngaviatigut ajortutut isumaqarfiginngimmassuk. Ullumikkut Kalaallit Nunaanni timmisartoqarfiit amerlanersaat Mittarfeqarfinnit pitsaanerpaamik aqunneqarput, kisiannili oqartoqanngilaq timmisartoqarfiit allatut ingerlanneqarsinnaanngitsut. Taamaattumik atuisut nutaamik timmisartoqarfiliortoqannginnerani pissutsinit ajornerusunik atugassaqalertannginnissaat timmisartoqarfinnut piumasaqaatigineqartarnissaa pingaaruteqarpoq. Tamanna pissutigalugu § 9-mi immikkoortut ilaneqarput, tassanilu Naalakkersuisut timmisartoqarfinnut piumasaqaatinik aalajangersaasinnaanissaat periarfissinneqarpoq.

Mittarfeqarfiit:

Mittarfeqarfiit taaguutaanut nutaamik siunnersuuteqarput: Kalaallit Nunaanni suluusalinnut mittarfiit aamma qulimiguulinnut mittarfiit pillugit Inatsisartut inatsisaat nr. x.x, x.x 2008-meersoq, imaluunniit taaguut "timmisartoqarfiit" tamanut taaguutitut atorneqarsinnaavoq, soorlumi siunnersuummi taanna atorneqartoq.

Tassunga tunngatillugu oqaatigineqassaaq, inatsisissatut siunnersuummi Kalaallit Nunaanni timmisartoqarfiit pineqassappata, qulequtaani mittarfiit qanoq ittorpiaat pineqarnersut allassallugit tunngavissaqassanngimmat. Inatsisissatut siunnersuummi tamarmiusumi taaguut timmisartoqarfiit atorneqarmat, qulequtaa imatut allanngortinneqarpoq: "Kalaallit Nunaanni timmisartoqarfiit pillugit Inatsisartut inatsisaat nr. x.x. 2008-meersoq".

Inatsimmi oqaatigineqartariaqarpoq timmisartoqarfik tassaammat "Nunami immamiluunniit sumiiffik aalajangersimasoq (tassalu illut, atortulersuutit atortullu) minnermut, aallarnermut aamma silaannakkut angallatinik aqutsinermut tamakkiisumik ilaannaasumilluunniit atorneqartussatut naatsorsuunneqartoq".

Erseqqissaataasop taanna naleqquttutut isumaqarfigineqarpoq, inatsisissatullu siunnersuummut § 1, imm. 1-ip ataani aalajangersakkanut ataasiakkaanut nassuiaatinut ilanngunneqarluni.

§ 1 nunatsinni mittarfinnut tamanut atuuttussaavoq. Kisiannili mittarfiit pingasut Air Greenlandimit pigineqarput. Tamatuma peqatigisaanik oqaaseqaatit iluarsineqartariaqarput, taakku atuutinngitsut tassani oqaatigineqarmat. Aamma sakkutuut mittarfii inuinnarnit timmisartorfigineqartartut pigineqarput, taakkulu matumani taaneqartariaqarput.

Erseqqissaatit taakku naleqquttutut isumaqarfigineqarput, inatsisissatullu siunnersuummut § 1, imm. 1-ip ataani aalajangersakkanut ataasiakkaanut nassuiaatinut ilanngunneqarlutik.

§ 2, imm. 3-mi [ maanna § 7, imm. 1-imi] pissutsit § 6, imm. 1-imi taaneqartut nassuiaammut ilaatinneqartussaanerat ilassutigineqartariaqarpoq.

Erseqqissaat taanna naleqquttutut isumaqarfigineqarpoq, inatsisissatullu siunnersuummut ilanngunneqarluni.

§ 3. imm, 1[ maanna § 4, imm. 1] " Naalakkersuisut aningaasaliissutigissavaat..." imatut allanngortinneqartariaqarpoq: " Naalakkersuisut aningaasaliissutigisinnaavaat ..."

Tassunga tunngatillugu oqaatigineqassaaq Naalakkersuisut sanaartukkat pioreersut ingerlatseqatigiiffimmut aalajangersimasumut aningaasaliissutigisariaqanngimmatigit. Taamaattumik "aningaasaliissutigisinnaavaat" allassallugu eqqornerussaaq, tamannalu pissutigalugu § 4, imm. 1-imi taanna iluarsineqarpoq.

§ 6, imm. 1-ip immikkoortunut marlunnut avinneqarnissaa siunnersuutigineqarpoq: Timmisartoqarfinnik nutaanik sananermi imaluunniit timmisartoqarfinnik pioreersunik nutarterinermi mittarfiup annertussusilerneqarnerani angallannermut attaveqaatit ataatsimut atorneqarneri pitsanngortinniarlugit annertussusiliisoqassaaq." (Tamanna mittarfinnut pisortanit taamatullu namminersortunit aningaasalersorneqartunut atuutissaaq. – peerneqassaaq). Imm. 2: imm. 1-imut siunnersuutip sinnera. Imm. 3: Imm. 2-jusimagaluartoq.

Tassunga tunngatillugu oqaatigineqassaaq, § 6, imm. 1-ip avinneratigut inatsisip atuaruminassusia paasiuminassusialu pitsanngortinneqassammat. Paragraffi allannguuteqartinneqarpoq. Taamatullu paragraffimut tassunga nassuiaatit tassunga naapertuuttunngorlugit iluarsineqarput.

Kalaallit Nunaanni Takornariaqarnermut Inuussutissarsiornermullu Siunnersuisoqatigiit (GTE):

§ 6, imm. 2-mut [ maanna § 6, imm. 3-mut] oqaaseqaatini erseqqissaatigineqarpoq, "timmisartoqarfinnik alliliinermi nutaanilluunniit sanaartornermi atuisut eqqarsaatigineqassapput. Tassunga atortut pioreersut timmisartoqarfinnut pineqartunut timmisartuussisinnaanissaat ilaatinneqarluni". Oqaatsit taakku isumatusaartumik ersarissumillu isummersornerupput, timmisartoqarfissalli sullissisut pioreersut atortui malillugit killilerneqarnissaannik annertussusilerneqarnissaannillu kinguneqassanngillat. Siunissami timmisartoqarfiit ilusissaasa ineriartornermut, sullissisunik nutaanik ilaanngutsitsiviusinnaasumut, assartuinermi periarfissanik nutaanik pilersitsiviusinnaasumut aammalu atuisunut atortutigut aaqqiissutissanik pitsaanerpaanik pilersitsiortorfiujuarsinnaasunut suliniuteqarfigineqartarnissaat pingaaruteqarpoq.

Paragraffimi tassani siunissami timmisartoqarfissanik atuisunngortussat sullissisunut (timmisartuutileqatigiiffinnut) naligitinneqarlutik taagorneqarput. GTE Isumaqarpoq atuisut innuttaasunik, suliffeqarfinnik takornarianillu taagorneqanngippata – sullissisutut pinnatik – tamanna ajornartorsiortitsilersinnaasoq. Pisortat tungaanniit kingulliullutik atuisut – taamaalillunilu inuiaqatigiit aningaasaqarnerisa nalingat, timmisartoqarfiit nutaat allineqartullu aqqutigalugit nunatta pissarsiarisinnaasaat - eqqumaffigineqartariaqarput.

Tassunga tunngatillugu oqaatigineqassaaq, sullissisut kisimiillutik timmisartoqarfinnik annertussusiliisarnissaat siunertarineqanngimmat. Kisiannili sumiiffinni timmisartoqarfiit sullissisullu taakkuninnga atuisut annertuumik suleqatigiinnerat piviusuuvoq. Suleqatigiinneq taamaattoq ingerlalluassappat, illuatungeriit akunnerminni ataqqeqatigiittarnissaat pingaaruteqarpoq.

Maannarpiaq Kalaallit Nunaanni sullissisoq pingaarneq ataaseq ukioq kaajallallugu sullissisarpoq, nunalu tamakkerlugu sullittarlugu, kiisalu sullissisut minnerit arlallit, pingaartumik piffissami angalanerpaaffiusumi angallavinni sinneqartoorfiusinnaasuni sullissisarput. Unammilleqatigiinnermi tunngavissat inuiaqatigiinni malitassat pingaarnersaattut Naalakkersuisunit isigineqarput, tamatumali peqatigisaanik nunatsinni sumiiffiit ilaanni niuernermik tunngaveqarluni ingerlassisoqarsinnaannginnera isiginiassallugu pingaaruteqarpoq. Nunatsinni aammattaaq siunissami isorliunerusunut timmisartuussisarnerup ingerlaannarnissaa pingaaruteqarpoq, taamaattumillu atortut sullissisooreersut pigisaat eqqarsaatigineqartariaqarput. Imaanngilaq sullissisuni, siunissami timmisartuusseriaatsinut nutaanut piareersimasariaqartuni ineriartortitsisoqarsinnaanngimmat. Periaatsit niuerfimmi timmisartunik nutaanik aammalu sullissisunik amerlanerusunik inissaqartitsisinnaasut.

Inatsisissatut siunnersuummi § 6, imm. 3-mi allassimavoq, maannakkut taamatullu siunissami sullissisut atortunik toqqaasarnissaat eqqarsaatigineqassasoq. Tamanna paragraffimut tassunga nassuiaatini immikkut allassimanngilaq, taamaattumillu iluarsineqarluni.

Sullissisut nassuiarneqarnissaannut tunngatillugu inatsisissatut siunnersuummi soqutigisallit assigiinngitsut assigiinngiiaartunik aallussallit inatsisissatut siunnersuummi ilaatinneqarnerat Naalakkersuisut erseqqissassallugu naleqquttutut isumaqarfigaat. Tassalu timmisartoqarfiit, mittarfillit timmisartunullu oqquisitsisarfillit pingaartumik silaannakkut angallassisartunut sammitinneqassapput, kiisalu terminalit illutaat taakkulu ilusilersugaanerat pingaartumik ilaasunut sammitinneqassallutik.

Kingulliullutik atuisussat aallunneqarnissaasa, aammalu inuiaqatigiit aningaasaqarnikkut iluanaaruteqarnissaasa eqqarsaatigineqarnissaata pingaaruteqarnera pillugu Naalakkersuisut GTE isumaqatigaat. Tamanna tunngavigalugu siunnersuummi § 6, imm. 2-imut nassuiaatit iluarsineqarput, taamaalillunilu matumani timmisartoqarfinnik atuisut amerlanerusut pineqarnerat ersarissumik allassimalerpoq.

Siunnersuisoqatigiinnut Ataatsimiititalianullu Aqutsisoqarfik (Unammilleqatigiinnermik Nakkutilliisut):

§ 1, imm. 2, nr. 2-mut [ maanna § 1, imm. 3-mut] nassuiaatini naligititaasumut killissarititaasoq DKK 5 millioner koruuninut aalajangerneqarpoq. Naligititaasumut killissarititaasup taassuma aalajangersakkamut toqqaannartumik ikkunneqarnera siunertamut iluaqutaanersoq eqqarsaatigineqartariaqarpoq.

Taamatut isummernermut Naalakkersuisut isumaqataapput, taannalu naapertorlugu § 1, imm. 3 iluarsillugu.

Kalaallit Nunaanni Sulisitsisut Peqatigiiffiat (GA):

Nassuiaatini nalinginnaasuni Namminersornerullutik Oqartussat aningaasalersueqataanissaannut akerliusumik oqaaseqartoqarpoq. Qupp. 2-mi allassimavoq: "Inatsisissatut siunnersuutip atuutilerneratigut Namminersornerullutik Oqartussat sanaartukkanut maannamut pisarnertut kisimiillutik aningaasalersuisinnaanerat ingerlaannassaaq", aammalu qupp. 3-mi allassimavoq: "Timmisartoqarfinnik sanaartornerit maanna suliarineqartartut paarlattuanik Nunap Karsia artukkerneqartassanngilaq".

Tamatumunnga tunngatillugu oqaatigineqassaaq, oqaaseqaatini akerleriittoqartoq isumaqartoqarsinnaammat, taamaattumillu taakku aaqqinneqarput, taamaalillunilu Nunap Karsiata artukkerneqartariaqannginnera allassimalerluni. Nunap Karsia sanaartukkamut aalajangersimasumut suli aningaasalersuisinnaassaaq.

KANUKOKA:

Qeqqata kommuniani ikaarsaarnermut ataatsimiititaliamit ataatsimut isigalugu najukkani nunallu immikkoortortaani, kiisalu nunat tamat akornanni mittarfiit pillugit Inatsisartut inatsisissaatut siunnersuutip allannera ajorineqanngilaq. Ikaarsaarnermut ataatsimiititaliap isumaa malillugu inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatini ajoraluartumik Nuummi Ilulissanilu mittarfinnik alliliinissat illuatungaannarsiortorujussuarmik siunnerfigineqarput. Tassalu pitsanngorsaasinnaanermi qeqqata kommunia kommunerujussuarni kisiartaalluni siunissami timmisartoqarfinnik pitsanngorsaaviusinnaasutut taaneqanngilaq.

Tamatumunnga tunngatillugu oqaatigineqassaaq, nassuiaatini assersuusiornermi piaarinerunngitsumik Nuuk Ilulissallu taaneqarsimammata, tamannalu Nuummi Ilulissanilu suliassat akuerineqarsimanerinik kukkusumik inerniliinermik kinguneqarsinnaammat. Siunnersuut suliassanut aalajangersimasunut tunngasuunngimmat assersuutit iluarsineqarput, taamaalillunilu suliassanik ataasiakkaanik taaguineq annikillisinneqarluni.

Kiisalu attaveqaatinut ataatsimut aaqqiinerni, aqqusinernik umiarsualivinnillu sanaartorfiusuni mittarfeqarfiit aktiaatileqatigiiffinnut aningaasaliissutigineqarsinnaanerat nassuiaatini allassimasariaqarpoq. Tassalu Kangerlussuarmi qeqqatalu kommuniata sinnerani timmisartoqarfiit, suliassanut pilersaarut A/S Umimmak Traffic-imut isumaqatigiissutaasoq tunngavigalugu Sisimiut Kangerlussuullu akornanni aqquserniornermut atatillugu aningaasaliissutigineqarsinnaanerat nassuiaatini toqqaannartumik allassimasariaqarpoq.

Tassunga tunngatillugu erseqqissaatigineqassaaq, suliassanut allanut, timmisartoqarfinnut toqqaannanngitsumik attuumassuteqartunut atatillugu timmisartoqarfiit aningaasaliissutigineqarsinnaanissaat inatsimmi siunertaasumut akerliummat. Sanaartukkat pioreersut suliassanut, silaannakkut angallannermut tapertaasussanut aningaasaliissutigineqarsinnaanissaat siunertarineqarpoq – angallannerup ilusaata sinneranut pinnani. Kisiannili Naalakkersuisut isumaat malillugu timmisartoqarfik aningaasaliissutigineqartussaq aningaasalersuinermi qanoq atorneqassanersoq ingerlatseqatigiiffiit ataasiakkaat namminneerlutik aalajangertassavaat. Timmisartoqarfilli aningaasaliissutigineqartoq timmisartoqarfiup piorsarneqarnissaanut aningaasaliissuteqarnermut sanilliullugu siunertamut allamut atorneqassappat, tamanna aktiaatillit akornanni 100%-imik isumaqatigiissutigineqartariaqarpoq. § 1-imut nassuiaatit tassunga naapertuuttunngorlugit iluarsineqarput.

Avatangiisinut Aqutsisoqarfimmi Nuna tamakkerlugu pilersaarusiortarneq:

§ 2, imm. 3-mi [ maanna § 7] allassimavoq, "Nutaamik sananerup (...) nunap sinneranut kingunerisassaannut nassuiaasiortoqassaaq. Taamatuttaaq sanaartukkat annerit avatangiisinut sunniutissai nalilersorneqassapput." Kikkut nassuiaasiornissamut avatangiisinullu sunniutissanik (VVM) naliliinissamut akisussaasuunersut nalornissutigineqalissanngippat, tamanna aalajangersimasumik, inatsimmi imaluunniit nassuiaatini toqqaannartumik taaneqartariaqarpoq. VVM nalinginnaasumik piginnittumut/sanatitsisumut suliakkiissutigineqartarpoq, kingunerisassanillu naliliinerit oqartussaasunit suliassaallutik.

Tamatumunnga tunngatillugu oqaatigineqassaaq, sanatitsisup nammineerluni nalunaarusiornissaq, taamatullu suliassap avatangiisinut sunniutigisinnaasaanik naliliinissaq isumagisassappagu tamanna naapertuutinngissinnaasoq. Naalakkersuisulli isumaqanngillat kingunerisassanik naliliinissaq pisortat suliarisariaqassagaat. Tamanna tunngavigalugu § 7, imm. 2-mut nassuiaatit allanngortinneqarput, taamaalillunilu sanatitsisup, tassalu inuup ingerlatseqatigiiffiulluunniit (pisussaatitaasup pisinnaatitaasullu) nalunaarusiornissaq akisussaaffigissagaa allassimalerluni.

 

Inatsisissatut siunnersuummi aalajangersakkanut ataasiakkaanut nassuiaatit

§ 1-imut

Imm. 1-imut

Timmisartoqarfinnik nutaanik sanaartornermut taarsigassarsinikkut imaluunniit Inatsisartut aningaasanut inatsisaatigut tapiissuteqarnikkut aningaasalersorneqartunik sanaartornermut Inatsisartut inatsisaat atorneqassaaq. Taamatuttaaq timmisartoqarfinnik nutaanik, pisortat aningaasaliissutaannik atuiffiunngitsumik sananeqartunut inatsit atuutissaaq. Tamatuma nassatarisaanik inatsimmi matumani timmisartoqarfinnut nutaanut piumasaqaatit aamma aningaasaliisunit namminersortunit, Kalaallit Nunaanni timmisartoqarfinnik sanaartornissamik kissaateqartunit malinneqassapput.

Timmisartoqarfiit tassaapput nunami immamiluunniit sumiiffik aalajangersimasoq, minnermut, aallarnermut aamma silaannakkut angallatinik aqutsinermut tamakkiisumik ilaannaasumilluunniit atorneqartussatut naatsorsuunneqartoq. Timmisartoqarfiissinnaapput mittarfiit aamma mittarfiit illutaasa saavi, qulimiguulinnut mittarfiit, qulimiguulinnut unittarfiit kiisalu terminalit taakkununnga atasut, illut sullissiviit, timmisartunut oqquisitsisarfiit aammalu sullissisunut atortulersuutit, kiisalu aqqusinernut tamanit atorneqartunut aqqusernit.

Kalaallit Nunaanni timmisartoqarfiit pisortanit pigineqartut 59-iupput, taakkunanngalu timmisartunut suluusalinnut mittarfiit 13-iullutik, qulimiguulinnut mittarfiit arfiniliullutik aammalu qulimiguulinnut unittarfiit 40-uullutik. Inatsisissatut siunnersuutip suliarineqarnerani Kalaallit Nunaanni timmisartoqarfiit pingasuupput, Air Greenland A/S-imit pigineqartut (Igaliko-mi Saarlumi aamma Qassiarsunni qulimiguulinnut unittarfiit pineqarput). Taakkunannga nutarterinerit, allanngortiterinerit imaluunniit iluarsaassinerit siunnersuummi matumani aalajangersakkat naapertorlugit suliarineqartussaassapput.

Danskit sakkutuuisa timmisartoqarfiutaat pioreersut nutarterneqarnissaat, allanngortinneqarnissaat iluarsaanneqarnissaallu siunnersuummi matumani aalajangersakkani pineqanngillat, taakku danskit inatsisaasa ataanniimmata. Tamannattaaq Pituffimmi timmisartoqarfimmut aamma atuuppoq.

Timmisartoqarfiit § 1, imm. 1 naapertorlugu taagorneqartut tamakkiisumik allattorneqarput.

Nr. 1

Timmisartoqarfinnut, sanaartornermut taarsigassarsititsinikkut imaluunniit aningaasanut inatsit aqqutigalugu tapiissuteqarnikkut pisortanit aningaasaliiffigineqartumik sananeqartunut inatsit atuuttuuvoq. Taamaattumik sanaartornermut Inatsisartut aningaasanut inatsisaanni aalajangersakkat malinneqartussaapput. Malittarisassat taakku Namminersornerullutik Oqartussat missingersuutinut malittarisassaanni takuneqarsinnaapput.

Nr. 2

Inatsit timmisartoqarfinnut namminersortut namminneerlutik suliniuteqarnerisigut namminersortullu aningaasaliissutaat atorlugit sananeqartunut atuuttuuppoq. Timmisartoqarfiit nutaat imaluunniit allineqartut attaveqaatinut avatangiisunut annertuumik sunniuteqarnissaasa naatsorsuutigineqarnera tamatumunnga pissutaavoq. Assersuutigalugu Imarpik ikaarlugu timmisartunut nutaamik mittarfiliorneq timmisartuussisarnermut atuuttumut annertuumik sunniuteqartussaavoq. Tamatumani pineqarput Imarpik ikaarlugu timmisartunut mittarfinni pioreersuni timmisartuussisarneq aammalu timmisartoqarfiit mikinerusut allat, taamatuttaaq timmisartuussivigineqartarnerisa allannguuteqarnissaat ilimanaateqarsinnaasoq.

Inatsilli taamaallaat timmisartoqarfiit namminersortunit sananeqarsimasut tamanit atorneqartillugit atuutissaaq. Timmisortoqarfik assersuutigalugu ilisimasassarsiornermik aallartitsiniarluni mittarfiugallartussatut atugassaannartut sananeqartoq inatsisissatut siunnersuummi matumani aalajangersakkani pineqanngilaq. Mittarfik taamaattoq Aeronautical Information Package-imi (=AIP, qallunaatut Den Integrerede Integrationspakke), Kalaallit Nunaannut atuuttumi aalajangersakkat naapertorlugit tamanit atorneqarsinnaasunngortinneqarpat, timmisartoqarfik inatsisissatut siunnersuummi matumani aalajangersakkanut ilanngunneqassaaq.

Imm. 2-imut

Inatsisartut inatsisaat timmisartoqarfiit pioreersut, Namminersornerullutik Oqartussanit pigineqartut iluarsaanneqarnerannut allineqarnerannullu atuuppoq. Aalajangersagaq timmisartoqarfinnut namminersortunit pigineqartunut tamanit atorneqarsinnaasunut atuuppoq, tak. § 1, imm. 3-imut nassuiaatit.

Timmisartoqarfiit pioreersut aktiaatileqatigiiffimmut, sanaartugassat ingerlanneqarnerinut timmisartoqarfiillu siunissami ingerlanneqarnissaannut akisussaasuusussamut aningaasaliissutitut tunniunneqarsinnaapput.

Namminersornerullutik Oqartussat aktiaatileqatigiiffimmi piginneqataagaluarpata piginneqataanngikkaluarpataluunniit aningaasaliissutitut tunniussinissaq pisinnaavoq. Tamatuma kingunerisaanik Namminersornerullutik Oqartussat aningaasaliissutitut tunniussap nalinga tunngavigalugu piginneqataalersinnaapput. Aamma Namminersornerullutik Oqartussat allatut iliorlutik, assersuutigalugu Nunap Karsianit tapiissutitigut imaluunniit sanaartornermut taarsigassariarititatigut, timmisartoqarfiup aningaasalersorneqarnissaanut peqataanissamut periarfissaqarput.

Aallarniutissatut aningaasaliissutaasut suliassanut, silaannakkut angallannermut tapertaasunut aningaasaleeqataassutigineqartarnissaat siunertarineqarpoq, angallannermut attaveqaatinut allanut attuumassuteqaratik. Kisiannili aktiaatileqatigiiffimmi aningaasaliissutaasut suliassami aningaasaliissutissanut allanut ilaatinneqarnissaat isumaqatigiissutigineqarsinnaappat, tamanna piviusunngortinneqarsinnaassaaq.

Imm 3-imut

Timmisartoqarfiit pioreersut nutarterneqarnerannut, allanngortinneqarnerannut iluarsaanneqarnerannullu tunngatillugu inatsit atuuppoq. Tassani timmisartoqarfinni allanngortiterinerit tamarmik pineqarput, tamatumani timmisartoqarfimmik alliliinerup annikillisitsinerulluunniit pineqarnera apeqqutaatinneqarani.

Imm. 4-imut

Sanaartugassat annerpaamik 5 millioner koruuninik missingersuusiorneqartut inatsimmut matumunnga ilaatinneqassanngillat. Taamaalilluni inatsisissatut siunnersuummi matumani aalajangersakkat atunngikkaluarlugit timmisartoqarfinnik pioreersunik ingerlaavartumik iluarsaassisarnissamut periarfissiisoqassaaq. Killissarititaasoq taanna timmisartoqarfinni ulluinnarni ingerlatsineq qulakkeerniarlugu aalajangerneqarpoq, tamatumuunakkut nutarterinernik, allannguinernik iluarsaassinernilluunniit timmisartoqarfiit pitsaassusaannik qulakkeerisussanik pilertornerpaamik suliaqartarnissaq pisinnaalissalluni.

§ 2-mut

Imm. 1-imut

Nutaanik sanaartornerit, nutarterinerit, allannguinerit iluarsaassinerilluunniit Naalakkersuisunit akuerineqaqqaartussaapput. Taamaaliornikkut nunatsinni attaveqaatit ataatsimoortuarnissaat qulakkeerneqartussaavoq.

Imm. 2-mut

Timmisartoqarfinnik nutaanik pilersitsinissamik, allannguinissamik imaluunniit nutarterinissamik qinnuteqaat kingusinnerpaamik ukiup sanaartorluni aallartiffissap siuliani februaarip aallaqqaataani Naalakkersuisunut nassiunneqassaaq. Qinnuteqarnissamut piffissaliussaq suliniutinut namminersortunit taamatullu pisortanit tamakkiisumik ilaannaasumilluunniit aningaasalersorneqartunut assigiimmik atuutissaaq. Tamanna siullertut qinnuteqaatinik suliarinnittarnissaq eqqarsaatigalugu atuutissaaq, suliassat aallartinneqannginneranni naammassiniagassat tamarmik inissinneqarnissaat piffissaqarfigineqartariaqarmat. Aappassaannik piffissaliussaq aalajangiunneqarpoq, Nunap karsianit tapiissuteqartoqartussaassappat tamanna Inatsisartut aningaasanut inatsisaannut ilanngunneqarnissaanut angumersisoqarsinnaaniassammat.

Aammattaaq sanaartugassamut piumasaqaatigineqartut qinnuteqaammi ilaatinneqartassasut aalajangersakkami aalajangersarneqarpoq.

§ 3-mut

Imm. 1-imut

Suliassaq § 1, imm. 1 naapertorlugu Nunap Karsiata tamakkiisumik ilaannaasumilluunniit aningaasaliiffigisaa imaluunniit toqqaannartumik tapiiffigisaa piviusunngortinniarlugu, siunnersuutip aningaasanut inatsisikkut saqqummiunneqarnissaanut piumasaqaatit uku naammassineqartussaapput:

Nr. 1

Aalajangersagaq manna timmisartoqarfinnut pisortanit tamakkiisumik ilaannaasumilluunniit aningaasalersorneqartumik pilersinneqartunut atuuppoq. Aningaasaliissutissat Inatsisartut aningaasanut inatsisaanni aningaasartaliussatut immikkoortinneqartunit amerlanerunnginnissaat uppernarsarneqarsinnaassaaq. Tassalu sanaartugassami sanaartornermut peqqussutit, Namminersornerullutik Oqartussat missingersuusiornermi malittarisassaanni nassuiarneqartut malinneqassapput.

Nr. 2

Tamatumunnga ilassutitut timmisartoqarfiup ingerlanneqarnerani matussutissanik sinneqartoorsinnaanissaq uppernarsarneqarsinnaassaaq. Tamatuma kingunerisaanik timmisartoqarfimmi ingerlatsineq niuernermik tunngaveqarluni ingerlanneqassaaq, taamaalillunilu aningaasanik taarsigassarsiat erniaannut nalikilliliinernullu aammalu aningaasaleeqqinnissamut aningaasanik illuartitsinissamut atugassanik pissarsisoqarsinnaassalluni.

Imm. 2-mut

Timmisartoqarfimmik pisortat aningaasartuutissaannik tamakkiisumik ilaannaasumilluunniit pinngitsoortitsisinnaasussatut naatsorsuutigineqartumik sanasoqarsinnaassaaq. Tamatumunnga Paamiuni mittarfik 2007-imi decembarimi atoqqaartinneqartoq assersuutissaavoq. Taassuma ilaatigut qulimiguulik S-61 atorlugu kiffartuunneqarnissamik isumaqatigiissutip aningaasartuuteqarfiusorujussuup atorunnaarsittussaanerata kingunerisaanik sananeqarpoq, tamatumalu kingunerisaanik sanaartornermut aningaasaliissutit ukiut 20-t ingerlanerini utertinneqarssapput.

Taamatuttaaq timmisortoqarfimmik ilanngaaseereerluni isertitaqarnerulertussatut naatsorsuutigineqarsinnaasumik sanasoqarsinnaassaaq. Tassani assersuutigalugu taaneqarsinnaavoq timmisartoqarfimmik pioreersumik allilerineq, taamaalilluni takornarissanik amerlanerusunik tikittoqartalernissaanut naammassinnissinnaaneq annertunerulersillugu.

§ 4-mut

Imm. 1-imut

Aalajangersagaq taanna § 1, imm. 2-imut attuumasuuvoq, tassanilu Namminersornerullutik Oqartussat timmisartoqarfimmik pioreersumik aktiaatileqatigiiffimmut aningaasaliissutitut tunniussinnginnerani sanaartugassanut piumasaqaatigineqartut nassuiarneqarput.

Nr. 1

Tunniussineq niuernermik tunngaveqarluni pissasoq allassimavoq. Tassanilu isumaasoq tassaavoq, mittarfimmi niuernermut pilersaarusiornermi aningaasaliissutinut erniat akilersuutillu atuisut akiliutaannut ilanngunneqartarnissaasa tunngavigineqarnissaa.

Tassani aamma sanaartornerup inuiaqatigiinni angallannermilu aningaasaqarnermut iluaqutaasinnaanissaat pineqarpoq. Inuiaqatigiinni aningaasaqarnermut iluaqutaasinnaasoq assersuutigalugu tassaasinnaavoq, toqqaannarnerusumik timmisartuussisalernikkut bilitsimut akiusup tamakkiisup appartinneqarnissaa, aammalu akunnittarnerup peerneqarsinnaanera. Taamatuttaaq piffissap angalaffiusup sivikillineratigut inuiaqatigiit pissarsiassaat annertusineqarsinnaapput, ilaasut piffissaq sipaagartik allamut atorsinnaalissagamikku.

Inuiaqatigiinni aningaasaqarnermut iluaqutissat ajoqutissallu naatsorsorneqarnerini aningaasartuutissat iluaqutissallu tunngavigalugit (cost-benefit) naatsorsuusioriaaseq aallaavigineqartariaqarpoq. Aningaasartuutissat iluaqutissallu tunngavigalugit naatsorsueriaaseq annaasaqarneq eqqarsaatigalugu atugarissaarnermi allannguutinik naatsorsuinermi atorneqartarpoq. Tassani suliap iluaqutissartaasa aningaasartuutissartaasalu aningaasanngorlugit naatsorsorneqarnissaat, aningaasallu taakku nalingisa inunnut ataasiakkaanut suliffeqarfinnullu assigiinngitsunut isumaasa imminnut assersuunneqarsinnaanissaat, taamaalillunilu ataatsimut kisinneqarnissaasa isumaqalernissaa siunnerfigineqartarpoq.

Angallannermi aningaasaqarnermut iluaqutissani attaveqaatit tamakkiisut pitsanngorsarneqarnissaat pineqarpoq. Pitsanngorsaanermi assersuutigalugu nunat immikkoortuini timmisartuussinermi periarfissat pitsaanerulersinneqarsinnaapput – assersuutigalugu mittarfinnik pisariitsunik amerlanerusunik, ornigassat amerlanerusut akornanni timmisartut suluusallit atorlugit timmisartuussisinnaalernermik nassataqartumik sanaartornerup kingunerisaanik.

Nr. 2

Timmisartoqarfimmik pioreersumik tunniussinissaq taamaallaat pisinnaavoq, nuna tamakkerlugu angallannikkut sullinneqarneq tamarmiusoq ajorseriartinneqassanngippat. Tassalu nunap immikkoortuani ataatsimi timmisartoqarfimmik nutaamik sananeq, nunap immikkoortuani allami innuttaasut timmisartuussisarnikkut ajornerusunik atugaqalernerannik kinguneqassanngilaq.

Tamatumanili ataatsimut isiginninnissaq pingaaruteqarpoq. Timmisartoqarfimmik alliliinermi pissarsiassat ajoqutissanut tamakkiisumik matusisinnaappata - aammattaaq taakku nunami sumiiffimmi allamiikkaluarpata – suliassaq naammassineqarsinnaassaaq. Kujataani nunap immikkoortuani mittarfimmik sanasoqarnerata Narsarsuup timmisartuussivigineqartarneranut annertuumik sunniuteqarnissaa ilimagineqarsinnaavoq, kisiannili nutaamik mittarfiliorneq Kalaallit Nunaata kujataanut tamarmiusumut iluaqutaasussaasoq paasinarsissappat, tamatuma Narsarsuarmut sunniuteqarnissaa apeqqutaatinnagu sanasoqarsinnaassaaq.

§ 5-mut

Aalajangersagaq taanna § 1, imm. 3-imut attuumasuuvoq, aammalu timmisartoqarfinnik nutarterinermut, allanngortiterinermut iluarsaassinermulluunniit atatillugu piumasaqaatinut tunngasuulluni.

Imm. 1-imut

Nr. 1

Sanaartornermut aningaasaliissutit aningaasaqarneq eqqarsaatigalugu Inatsisartut aningaasanut inatsisaanni killissarititaasut iluanniissapput.

Nr. 2

Pisariaqartitsinertut uppernarsarneqartut tunngavigalugit sanaartornermut aningaasaliisoqartassaaq. Tassalu paasissutissanik pisariaqartitsinermut uppernarsaataasunik katersisoqaqqaartinnagu misissuisoqaqqaartinnaguluunniit suliassanut Inatsisartut aningaasanut inatsisaanni aningaasaliisoqarsinnaanngilaq. Pisariaqartitsinerit uppernarsarneqarsimasut ilaasut amerliartornerannut, timmisartoqarfiup pioreersup allineqarnissaanut tunngaviliisumut, imaluunniit suliniutinut nutaanut uppernarsarneqarsimasunut, takornariat amerlinerannik taamaalillunilu ilaasoqarnerulernermik kinguneqartussanut tunngasinnaapput.

2009-mi Kangerlussuarmi mittarfiup illutaata allilerneqarnissaa taamatut sanaartornermut aningaasaliissuteqarnermut assersuutigineqarsinnaavoq. Alliliinissap akuerineqarnissaa sioqqullugu suliarilluakkamik, ilaasut amerliartornerannik, taamaalillunilu terminalimiit angallannerup ingerlanneqarnerani tattorliuunnermik akimmisaarfinnillu kinguneqartumik nassuiaateqarfiusumik tunngavissiortoqarpoq.

Nr. 3

Timmisartoqarfiup allanngortiterneqarnerata isertitat ilanngaaseriikkat amerlanerulernissaasa niuerneq eqqarsaatigalugu ilimanaateqarnissaannik piumasaqaat matuma siuliani allassimasunut attuumassuteqarpoq. Assersuutigalugu Ilulissani mittarfiup, timmisartut annerit Imarpik qulaallugu toqqaannartumik timmisinnaasut missinnaalersillugit allilerneqarneqarnissaa sumiiffimmut takornariat amerlanerulernerannik kinguneqartussatut ilimagineqarsinnaavoq.

Imm. 2-imut

Timmisartoqarfinnik pioreersunik nutarterinerit, allannguinerit iluarsaassinerillu oqartussaasut, soorlu politiit qatserisartullu piumasaqaateqarnerisa kingunerisaanik pisinnaapput. Tassani aamma sillimaniarnermut piumasaqaatinik allannguinerit, sanaartukkanik allannguinisamik pisariaqalersitsisut, assersuutigalugu nunap immikkoortuini timmisartoqarfinni sillimaniarnermut atatillugu misissuinerup annertusineqarnissaanik piumasaqaateqarfiusut, taamaalillunilu ilaasut nunat tamat akornanni timmisartuussinerni misissorneqarnerisa assinganik misissorneqartalernissaannik kinguneqartut pissutaasinnaapput.

§ 6-imut

Imm. 1-imut.

Timmisartoqarfiliorneq aamma timmisartoqarfinnik pioreersunik nutarterinerit, allannguinerit iluarsaassinerillu Kalaallit Nunaanni angallannermut attaveqaatinut tamarmiusunut ilaatinneqassaaq pitsannguutaassallunilu. Assersuutigalugu mittarfinnik pisariitsunik, timmisartunit minnernit 19-inik ilaasoqarsinnaasunik miffigineqarsinnaasunik sanasoqassappat, timmisartut taakku timmisartoqarfiup qanitaani timmisartoqarfinnut arlalinnut atorneqarsinnaanissaat pingaaruteqarpoq. Taamaalilluni timmisartuusseriaaseq nutaaq pitsaanerusorlu pilersinneqarsinnaavoq. Aalajangersagaq manna timmisartoqarfinnut pisortanit taamatullu namminersortunik aningaasalersorneqartunut atuuppoq, timmisartuusseriaaseq timmisartoqarfiit ataasiakkaat aninaasalersorneqarnerannut attuumassuteqanngimmat.

Imm. 2-imut

Timmisartoqarfimmut pineqartumut aaqqiissutissatut naliliinermi timmisartoqarfiup atorneqarnissaanut periarfissat, aammalu aningaasat ikinnerpaat atorlugit iluaqutaanerpaasinnaasutut qinerneqarsinnaasut sanaartortitsisumit eqqarsaatigineqassapput. Tamatumani aaqqiissutissap akikinnerpaap pinngitsoorani toqqarneqarnissaa eqqarsaatigineqanngilaq. Aaqqiissutissap timmisartoqarfimmi siunertaasumit qanoq annertutigisumik naammassinnissinnaanera tunngavigalugu naliliisoqassaaq. Aalajangersagaq manna timmisartoqarfinnut pisortanit tamakkiisumik ilaannaasumilluunniit aningaasalersorneqartunut taamaallaat atuuppoq, aningaasatigut toqqaannartumik tapiissuteqarneq pineqarnersoq imaluunniit timmisartoqarfimmik pioreersumik aningaasaliissutitut tunniussineq pineqarnersoq apeqqutaatinnagu.

Imm. 3-mut

Timmisartoqarfinnik nutaanik sananissamik imaluunniit nutarterinissamik, allannguinissamik iluarsaassinissamillu pilersaarusiornerup nalaani, sanaartortitsisumit mittarfinnik atuisut eqqarsaatigineqassapput. Tamanna siullermik nunap iluani silaannakkut angallassinermi sullissisuusut atortuisa eqqarsaatigineqarnissaannik paasineqassaaq. Tassalu timmisartunut suluusalinnut timmisartoqarfimmik sanasoqassappat, timmisartoqarfik atortut pigineqareersut atorlugit timmisartuussivigineqarsinnaassaaq. Tamanna pissanngippat silaannakkut angallassinermi sullissisuusup siunissami qaninnerusumi atortunik mittarfimmut atorneqarsinnaasunik pisinissamik neriorsuutaa pigineqartariaqarpoq. Tamanna maanna sullissisuusunut sullissisunullu allanut, siunissami Kalaallit Nunaanni timmisartoqarfinnik atuisalernissamik naatsorsuuteqartunut atuutissaaq.

Aappaattut aalajangersakkap atuutilerneratigut aamma atuisut, tassalu ilaasut timmisartoqarfinnik atuisuusut aallunneqartussaapput. Assersuutigalugu terminalip illutaanik sananermi nutarterinermiluunniit, allannguinermi imaluunniit iluarsaassinermi ilaasut pisariaqartitaat illumilu misigisassaat isiginiarneqartassapput.

§ 7-imut

Imm. 1-imut

Suliassami nutaamik sananerup, nutarterinerup, allannguinerup imaluunniit iluarsaassinerup nunatsinni sanaartukkanut pioreersunut sunniutissaat nassuiarneqassapput. Tassalu timmisartoqarfiit, pisortanit taamatullu namminersortunit aningaasalersorneqarlutik inatsisissatut siunnersuut manna naapertorlugu sananeqartut, nutarterneqartut, allanngortinneqartut iluarsaanneqartulluunniit nunap iluani angallannermut attaveqaatinut tamarmiusunut tapersiissapput. Taassuma atuunneratigut sanaartukkat sukkulluunniit angallannerup naapertuuttumik ingerlanneqarneranut akornusiissanngillat. Tassalu sanaartorneq nunap iluani sumiiffinnut allanut angallannermut akornutaassanngilaq, imaluunniit ataatsimut isigalugu ilaasut angalanissamut periarfissat eqqarsaatigalugit ajornerusunik atugaqalersinneqassanatik.

Timmisartoqarfinnik nutaanik sananermi, nutarterinerni, allannguinerni iluarsaassinernilu nunap iluani nuttarsinnaassuseq eqqarsaatigineqassaaq. Tassalu timmisartoqarfimmi inuit ataasiakkaat nuttarsinnaassusiisa tapersersorneqarnissaat, taamaalillutillu assersuutigalugu sulinermut, ilinniagaqarnermut, sunngiffimmi soqutigisanut, ilaqutsiarnermut sulinngiffeqarluniluunniit angalanermut atatillugu ajornartorsiutitaqanngitsumik sumiiffimmit ataatsimiit sumiiffimmut allamut angalasinnaanissaa pingaarnertut siunertarineqassaaq.

Najukkami ineriartortitsinissamut tapertaanissaq, taamaalillunilu assersuutigalugu aatsitassarsiorfinnik, aatsitassanik piiaaviusussanik pilersitsiniarluni suliniuteqarnermut inuussutissarsiutitigut tapertaanissaq pingaarutilittut tunngavigineqassaaq.

Kiisalu silaannaap pissusaa eqqarsaatigalugu sanaartornernissaq pingaaruteqarpoq. Assersuutigalugu eqqarsaatigineqartussaq tassaasinnaavoq nuna qeriuaannartoq, nunamut mittarfeqarfimmik inissiiviusussamut annertuumik sunniuteqartoq. Taamatuttaaq assersuutigalugu anorimut silamullu ilisimasat timmisartuussisinnaanermut annertuumik pingaaruteqarsinnaapput.

Pissutsit angallannermut attaveqaatinik tamarmiusunik atuinermik pitsanngortitsisinnaasut § 6, imm. 1-imi taaneqartut nassuiaammut ilanngunneqassapput.

Imm. 2-mut

Mittarfeqarfimmik sanaartornermi nutarterinermiluunniit, allannguinermi imaluunniit iluarsaassinermi sanaartukkap avatangiisinut sunniutissai naliliiffigineqassapput (VVM-imut nassuiaat) Tamatumunnga siunissami sanaartugassat annerusut suliarineqarnerini VVM-imut nalunaarusiortarnissap piumasarineqartalernissaa tunngavigineqarpoq. VVM-imut nassuiaat inummit allamit attuumassuteqanngitsumit suliarineqartassaaq, tassungalu aningaasartuutissat sanatitsisumit, tassalu inummit ingerlatseqatigiiffimmilluunniit (pisussaatitaallunilu pisinnaatitaasumut) imaluunniit pisortani oqartussaasumit, timmisartoqarfimmik sananissamut nutarterinissamulluunniit, allannguinissamut imaluunniit iluarsaassinissamut akuersissummik qinnuteqartumit akilerneqartassapput.

Imm. 3-mut

Nassuiaammi immikkut ittumik suliarineqartumi sanaartornissamut aningaasaliissuteqarnermi inuiaqatigiit aningaasaqarnerannut, avatangiisinut il.il. kingunerisassat nalunaarusiorneqarnissaat piumasaqaatigineqarsinnaavoq.

Nassuiaasiortoqanngippat piumasaqaatit, inatsisissatut siunnersuummut matumunnga allanneqartut kisimik atuutissapput.

Nalunaarutit pitsaassutsikkut misissuinerit allattukkallu tulleriiaakkat suut misissuinerni pisariaqartinneqartuni ilaatinneqartassanersut pillugit ilitsersuutinik imaqarsinnaassapput. Tamatuma saniatigut VVM-imut nassuiaammut pitsaassutsikkut annertussutsikkullu piumasaqaatit nalunaarummi aalajangersarneqarsinnaassapput. Kiisalu naatsorsuutitigut najoqqutassat, sanaartornissamut qinnuteqaammut ilaatinneqartussat pillugit nalunaarusiortoqarsinnaassaaq.

Aalajangiinerit, aningaasaqarnikkut inuiaqatigiinnut annertuumik pingaaruteqartut matumani pineqarpata, tamanna pitinnagu taakku Inatsisartut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaannut saqqummiunneqartassapput.

§ 8-mut

Imm. 1-imut

Timmisartoqarfimmi pineqartumi akinut akiliisarnermullu malittarisassiortoqassaaq. Akinut akiliisarnermullu malittarisassani aningaasartuutissat, timmisartuutileqatigiiffiit ataasiakkaat timmisartoqarfimmut pineqartumut mittarnerisa kingunerisaanik akilerneqartartussat maleruagassiuunneqassapput. Malittarisassani aallarnermut akit, ilaasunut akit, uninnganermut akit, ammaanermut akit, avatangiisinut akit kiisalu orsersornermut, sullinneqarnermut aqutsinermullu akiligassat ilaatinneqartarput. Akinut akiliisarnermullu malittarisassat timmisartoqarfinni ataasiakkaani aningaasalersuisinnaanermut tunngavissatut ilaatinneqarsinnaapput.

Ingerlatsisuusup akinut akiliisarnermullu malittarisassat silaannakkut angallassinermut naalakkersuisumut, suliassaqarfimmut akisussaasuusumut saqqummiutissavai, tamatumalu kingorna naalakkersuisup malittarisassat Naalakkersuisunut akuerisassanngorlugit saqqummiutissallugit.

Imm. 2-mut

Akinut akiliisarnermullu malittarisassat sivikinnerpaamik ukiut tallimakkaarlugit Naalakkersuisunit akuerineqartassapput. Kisiannili akinik allannguinissaq pisariaqalersimappat, soorlu akitsuutinik nutaanik CO2-mut akitsuutitut ittunik atulersitsinerup kingunerisaanik, Naalakkersuisunut akuersititseqqaarnissaq pisariaqartussaanngilaq. Taamaattorli tassani aningaasat nalikilliartornerat ingerlaannartoq ilaatinneqanngilaq, tassalu Kalaallit Nunaanni atuisunut naleqqersuutit naapertorlugit malittarisassat Naalakkersuisunut saqqummiuteqqaanngikkaluarlugit akit iluarsineqarsinnaapput.

Akinut akiliisarnermullu malittarisassat Naalakkersuisunut saqqummiunneqartarnerannut tunngaviusoq, timmisartoqarfiit Kalaallit Nunaanni attaveqaatini pingaarutilittut, pisortanit nakkutigineqartariaqartutut inissisimanerannik peqquteqartutut isigineqassaaq. Tamatuma peqatigisaanik Naalakkersuisut aqutsissutissamik pitsaasumik, naatsorsuutiginngisamik sunniutaasinnaasunik akiuiniarnissamut atorneqarsinnaasunik tunngavissinneqarput.

Imm. 3-mut

Naalakkersuisut timmisartoqarfinnut pisariaqartutut isumaqarfigisaminnut piumasaqaateqartassapput. Tassani assersuutigalugu timmisartoqarfiit ingerlanneqarnerannut, ammasarfiinut kiffartuussinerullu qaffasissusissaannut piumasaqaatit eqqarsaatigineqarput. Taakku ullumikkut akinut akiliisarnermullu malittarisassat, Naalakkersuisunit akuerineqartut aqqutigalugit aalajangersarneqartarput.

Aalajangersakkami pitsaassusissap minnerpaaffissaa inassuteqaatillu aalajangersarneqarsinnaapput, aammalu assersuutigalugu ingerlatsinissamut akuersissummik pissarsiniartoqassappat piumasaqaatit aalajangersarneqarsinnaallutik.

§ 9-mut

Imm. 1-imut

Inatsisartut inatsisaat 1. januar 2009-mi atulersinneqassasoq siunnersuutigineqarpoq.

Imm. 2-mut

Tamatumunnga peqatigitillugu timmisartunut suluusalinnut mittarfinnik sanaartornissaq pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. 4, 12. juni 1995-imeersoq atorunnaarsinneqarpoq.