20. april 2007

UPA 2007/41

 

Utoqqalinermi pensionisiat pillugit Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut

pillugu

Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliap

ISUMALIUTISSIISSUTAA

Peqqussutissatut siunnersuutip aappassaaneerneqarnerani saqqummiunneqartoq

Inatsisartut Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliaat suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:

Inatsisartunut ilaasortaq Olga P. Berthelsen, Inuit Ataqatigiit, siulittaasoq
Inatsisartunut ilaasortaq Emilie Olsen, Atassut, siulittaasup tullia
Inatsisartunut ilaasortaq Ruth Heilmann, Siumut
Inatsisartunut ilaasortaq Agnethe Davidsen, Siumut
Inatsisartunut ilaasortaq Astrid Fleischer Rex, Demokraatit

Ulloq 20. marts 2007-imi siullermeerinerup kingorna peqqussutissatut siunnersuut Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliap misissorpaa makkuninngalu oqaaseqarfigissallugu.

Tusarniaanermit akissuteqaatit
Siunnersuummik matuminnga ataatsimiititaliap suliarinninnerani atugassatut tusarniaanermi akissutigineqartut nuutinnerinik ataatsimiititaliaq pissarsiniarsimavoq. Tusarniaanermi akissutigineqartorpassuit soqutigalugit ataatsimiititaliap misissuataarpai. KANUKOKA-p uparuaataa ataatsimiititaliap ilumoornerassavaa, tusarniaanerummi sivikinnerpaamik sapaatit akunnerinik sisamanit sivisussuseqarnissaanit sivikinnerusumik akissuteqarnissamut piffissaqartitsilluni tusarniaaneq ingerlanneqarsimammat, tusarniaanermummi piffissaliunneqartumi ullut nalliuttut arlallit ilaatinneqarput. Inatsisiliornerulli nukingiussaavallaartumik ingerlanneqarsimaneranut Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliaq Inatsisartullu akisussaaqataaffigigaat oqaatigineqartariaqarpoq, inatsisissatummi siunnersuutip pilersikkasuarneqarnissaanut Naalakkersuisut Inatsisartunit tatineqarsimapput, tamannalu piviusut isigalugit pitsaanerpaajunngilaq. Sulinerminni ajornaatsuinnaanngitsunik atugassaqartitaagaluarlutik Naalakkersuisut suliassamik naammassinnissinnaasimanerat Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliamit nersualaarutigineqanngitsoorumanngilaq.

Siunnersuutip ilusiligaanerata misissuataarneqarnera
Noqqaassuteqarnerup kingorna ulloq 16. marts 2007-imi peqqussutissatut siunnersuutip ilusiligaaneranik pissarsilluaataasumik Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliamut saqqummiussiffigineqarpoq.

KANUKOKA-mik ataatsimeeqateqarneq
Minnerunngitsumik KANUKOKA-mit tusarniaanermut akissutigineqartoq immikkut soqutigineqarpoq. Tamatuma malitsigisaanik siunnersuummut oqaaseqaatiminik itisiliinissaanut periarfissikkumallugu KANUKOKA ulloq 28. marts 2007-imi ataatsimiinnissamut Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliamit aggersarneqarpoq. Pingaartumik § 14-imi inummut tapinut tunngasut malittarisassanut atuuttunut sanilliullugit killiliivigineqarpallaartut KANUKOKA isumaqarpoq. Utoqqarnut tapiissuteqarnissamut siunnersuummi § 14-imi periarfissiissutigineqartunit annertunerusumik periarfissinneqarnissaq kommunit ataatsimut isigalugu kissaatigaat. Siunnersuut maanna ilusimisut iluseqartillugu akuersissutigineqassappat siunnersuummi § 14-ip kingunerisaanik utoqqalinermi pensionisialippaaluit pensionisiatut tigusartagaat ikileriaateqassasut KANUKOKA-p tikkuarpaa. Kiisalu siunnersuutigineqartutut 1. juni atuutilernani siunnersuut 1. januar 2008-mi atuutilersinneqassasoq kissaatigigini KANUKOKA-p erseqqissaatigaa.

Apeqqutit
Ataatsimiititaliap siunnersuummik suliarinninneranut atugassatut apeqqutit 31-t akeqqullugit ataatsimiititaliap Ilaqutariinnermut Inatsisinillu Atortitsinermut Naalakkersuisoq qinnuigaa. Naalakkersuisunut ilaasortap akissuteqaataata nuutinnera ataatsimiititaliap apeqqutaanik imalik isumaliutissiissummut matumunnga Ilanngussaq 1-itut ilanngunneqarpoq.

Siunnersuutip imarisaa
Inatsisartuni amerlanerussuteqartut Siumumeersut, Inuit Ataqatigiinneersut Atassummeersullu isumaqatigiissutaanni erseqqinnerusumik allassimasut aallaavigalugit Naalakkersuisut siunnersuusiorput. Naalakkersuisut allassimasunik malinneqqissaarsimammata siunnersuut ataatsimut isigalugu partiit taakku soorunami naammagisimaarpaat.

Demokraatit Siumut, Inuit Ataqatigiit Atassutillu pensionisiat pillugit isumaqatigiissuteqarneranni peqataanngikkaluarlutik siunnersuummi anguniakkanik pingaarnernik taamatuttaaq tapersiipput.

Taamaalillunilu Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliap isumaqatigiittup siunnersuummi pingaarnertut anguniakkat taperserpai.

Siunnersuutip pingaarnertut imarisai eqqarsaatigalugit siunnersuummut nalinginnaasumik nassuiaatit, siunnersuummi immikkoortunik pingaarnernik ajunngilluinnartumik nassuiaataasut, Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliamit innersuussutigineqassapput.

Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliap apeqqutaanut 31-iusunut Naalakkersuisut ersarissumik paatsuugassaanngitsumillu akissuteqaataat misissoqqissaareerlugu makku oqaaseqarfiginissaat Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliamit pissutissaqarsorineqarpoq:

• Saniatigut isertitat aningaasartaat tamakkiisut pensionisianik iluarsiissuteqarsinnaanermi aalajangiisuusut Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliap maluginiarpaa. Tassa akileraarutinik akiliinnginnermi saniatigut isertitat tamakkiisut.

• Isertitat tamarmiusut isertitanik akileraaruteqaataasussanik naatsorsuinermi ilanngunneqartarnerat akileraartarnermi pingaarnertut tunngaviusoq erseqqissassallugu Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliap pissutissaqarsoraa.

• Kommunit aningaasanik aalajangersimasunik tigusartagaqartitsinermik kommunit atuisinnaanerat siunnersuutikkut maanna ilusimisut iluseqartukkut mattunneqarmat Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliap erseqqissassavaa.

• Kiisalu inuuneq annaanniarlugu ikiorsiissutit siunnersuummi taaneqartut nerisassaannarnut tunnganngimmata Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliamit oqaatigineqassaaq.

• Ataatsimiititaliap apeqqutaanut 23-24-imut Naalakkersuisut akissuteqaataat innersuussutigalugu oqaatigineqassaaq inummut tapinut aningaasanik kommunit, kommuninut ataatsimoortumik tapiissutit aqqutigalugit pissarsisinneqarneq ajormata. Pissutsit taamaannerannik allanngortitsinissamik siunnersuuteqarnissaq Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliamit pissutissaqarsorineqanngilaq.

• Inatsisartut peqqussutaannut ilitsersuut kingusinnerpaamik 1. juli 2007-imi suliarineqarsimassammat, tamatumalu aalajangersakkanik piginnaatitsissutaasunik Naalakkersuisut atuinerannut aamma atuummat Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliamit maluginiarneqarpoq.

Kommunit annertunerusumik piginnaatinneqarnissaasa aalajangiusimaneqarnissaanik pisariaqartitsineq

Utoqqarnut tunngasuni najukkami anguniakkanut ilaatillugu kommunimi utoqqalinermi pensionisialinnut tamanut atuuttussanik inummut tapinik immikkulluunniit tapinik tunniuttakkanillu siunnersuummi § 14-imi aalajangersarneqartunit annertunerusunik aalajangersaanissamut kommunit periarfissinneqarnissaat pisaraiqartinneqartoq Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliaq isumaqatigiittoq isumaqarpoq. Kommunimi utoqqalinermi pensionisiallit aningaasanik aalajangersimasunik tigusartagaqartinneqarnissaannik kommunit aalajangersaasinnaanissamut piginnaatitaaffilerneqassapput. Pensionisiat pillugit Naalakkersuisut 2006-imi nassuiaataanni utoqqalinermi pensionisiallit atugaasa assigiinnginnerujussuat uppernarsarneqarpoq. Kommunit ikilisillugit kommuninik nutaamik iluarsaaqqinnikkut nunatsinni utoqqalinermi pensionisiaqartunut aningaasatigut equngassutaasut nalimmassarneqarumaartut Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliaq isumaqarpoq, taamaattumillu siunnersuummi siunniunneqartumit annertunerusumik kommunit aalajangersaasinnaatinneqarnissaat Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliamit annertunerusumik isumakuluutigineqanngilaq. Taamatut annertunerusumik aalajangersaasinnaaneq kommuninit atorumaneqarpat aningaasatigut atugassarititaasut atuuttut iluanni tamanna pisinnaavoq.

Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuummik saqqummiussinissaannik pisariaqartitsineq

Tamanna tunngavigalugu ataatsimiititaliap siuliani kaammattuutaanut naapertuuttumik allannguutissatut siunnersuummik Naalakkersuisut saqqummiussereerpata aammalu siunnersuutip maanna ilusimisut iluseqartup 2008-mit tamatumalu kingorna ukiut tamaasa 53 mio. kr.-inik Landskarsimut aningaasartuutaanerussutaanissaa qanoq aningaasalersorneqalersaarnersoq pillugu oqariartuummik ersarissumik Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliaq tigusaqareerpat siunnersuutip iluseriligassamisut iluseqartup akuersissutigineqarnissaa Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliap isumaqatigiittup.

Taama oqaaseqarluni Ilaqutariinnermut Ataatsimiititaliap siunnersuut aappassaaniigassanngortippaa.

	Olga P. Berthelsen Siulittaasoq
Emilie Olsen		Ruth Heilmann
Agnethe Davidsen		Astrid Fleischer Rex

 

Ilanngussaq 1a (pdf-format)

Ilanngussaq 1b (pdf-format)