12. november 2006 UKA 2006/42
Ilisimatusarfik pillugu Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarnissaanik Inatsisartut inatsisissaannut siunnersuut
(Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq)pillugu
Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaata
ISUMALIUTISSIISSUTAA
Siunnersuutip aappassaaneerneqarnerani saqqummiunneqartoq
Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaat suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:
Inatsisartunut ilaasortaq Juliane Henningsen, Inuit Ataqatigiit, siulittaasoq
Inatsisartunut ilaasortaq Kristian Jeremiassen, Atassut, siulittaasup tullia
Inatsisartunut ilaasortaq Ruth Heilmann, Siumut
Inatsisartunut ilaasortaq Otto Jeremiassen, Siumut
Inatsisartunut ilaasortaq Jens B. Frederiksen, Demokraatit
Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaata UKA 2006-mi siullermeerinnerup kingorna inatsisissatut siunnersuut misissorpaa.Siunnersuutip imarisaa
Ilisimatusarfik pillugu Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarnissaanik Inatsisartut inatsisissaannut siunnersuummik Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq saqqummiussivoq. Ilisimatusarfiup ataani akunnattumik sivisussususilinnik ingerlaqqiffiusumik ilinniartitaanerni ilisimatusarnermik tunngaveqarluni ilinniartitsinissamik neqerooruteqarsinnaanerup inatsisitigut tunngavissinneqarnissaa siunnersuuteqarnermi siunertarineqarpoq. Ilinniartitaanerit sivisussusiat, imarisaat, atuagarsornikkut qaffasissusiat aamma aaqqissuussaanermikkut ilusiligaanerat nunagisami nunallu tamalaat akornanni ilinniartitaanermik neqeroorutinut nallersuuttunngorlugit ilusiliivigineqassapput. Taamaaliornikkut ilinniarnermut allamut nuussinnaanerit, ilinniartunik paarlaasseqatigiinnerit ilinniartitaanernillu nunat tamalaat akuerinninnissaat ajornannginnerulissasoq naatsorsuutigineqarpoq.
Tamatumalu saniatigut ingerlaqqiffiusumik ilinniarnerit ataatsimoortumik ataqatigiissaakkamillu pilersaarusiornerisigut ilinniartitsinerup allaffissornerullu iluani nukiit pitsaanerusumik atorneqalernissaat aamma siunertarineqarpoq. Kiisalu masterinut, kandidatinut aammalu Ph.D-nut ilinniartitseqqinnernik ilinniaqqinnernillu neqerooruteqarnissamut atorfininnissamut sammisunik ilinniarnerit periarfissaqalernissaat siunertarineqarpoq.
Inuiaqatigiit kalaallit siunissami imminut napatissinnaanermut periarfissaqarnissaannik qulakkeerinninnissamik suliniuteqarnermi ilisimatusarneq tunngavigalugu ilinniagaqarsinnaanernik pilersitsineq qitiulluinnartutut Naalakkersuisunit isigineqarpoq.
Inatsisissatut siunnersuut pillugu tusarniaaneq
Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Pisortaqarfimmit tusarniaaneq pillugu allakkiaq naapertorlugu inatsisissatut siunnersuummik tusarniaaneq piffissami ulloq 16. majimit ulloq 16. juni 2006-imut ingerlanneqarpoq. Tusarniaavigineqartut pillugit inatsisissatut siunnersuummut nalinginnaasumik nassuiaatit innersuussutigineqarput.
Inatsisissatut siunnersuutip aningaasatigut kingunerisassai tusarniaavigineqartunit arlalinnit apeqquserneqarsimanerat Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliamit tikkuarumaneqarpoq.
Taamaalilluni siunnersuutip aningaasatigut kinguneqaatissai nassuiaatigineqarsimanngitsutut pisortaqarfimmit isigineqartut aammalu nutaamik suliniutissatut siunnersuutit allat assigalugit 2007-imi aningaasanut inatsisissatut siunnersuummut atatillugu Naalakkersuisut ataatsimoortumik tulleriiaarineranni siunnersuutip aningaasatigut kinguneqaatissai ilaatinneqarsimasariaqaraluartut Aningaasaqarnermut Pisortaqarfiup oqaatigaa.
Tusarniaanermi akissutit taamaattut siunnersuutip aningaasatigut inuiaqatigiillu aningaasaqarnerannut kinguneqaatissaasa sukumiisumik misissuiffigeqqissaarneqarnerannik kinguneqartariaqaraluartut aammalu misissueqqissaarnerup inerneri inatsisissatut siunnersuummut nalinginnaasumik nassuiaatini ilanngunneqarsimasariaqaraluartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaq isumaqarpoq. Tamatuma pisimannginnera naammaginanngitsutut ataatsimiititaliamit isigineqarpoq.
Ataatsimiititaliap siunnersuummik suliarinninnera
Siunnersuuteqartup siunnersuuteqarnermini anguniagaa siunertarisaalu Inatsisartuni partiinit tamanit taperserneqartut ataatsimiititaliap maluginiarpaa. Nunatsinni ilinniagaqassutsip qaffassarneqarnissaa anguniarlugu Naalakkersuisut iliuutsinik aallartitsinerat Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliamit nuannaarutigineqarlunilu anguniakkat pitsaasut piviusunngortinneqarnissaat qilanaarineqarpoq. Ilinniagaqartut assersuutigalugu nunani allani ilinniarfimmut akuerisaasumut ukioq ataaseq ilinniariartornissamut periarfissaqarsinnaaqqullugit ilinniartitaanerit naleqqussarneqarnissaannik eqqarsaat ataatsimiititaliamit taperserneqarpoq.
Ilinniarnerit akunnattumik sivisussusillit atorfininnissamut sammisumik bacheloritut ilinniarnertut ingerlanneqarsinnaanerannut tunngavissiineq ataatsimiititaliamit pitsaasutut isigineqarpoq, taamaaliornikkut taama ilinniagallit ilisimatusarfinni ilinniarnerminnik ingerlatitseqqissinnaaqqullugit. Taamaaliornikkut ilinniartitaaneq eqaannerulersinneqassaaq. Atorfininnissamut sammisumik bacheloritut ilinniarnerit ingerlanneqarsinnaanerannik piviusunngortitsiniarneq sumut killinnersoq aammalu allannguutit qaqugu tamakkiisumik atuutsinneqalissanersut pillugit paasissutissanik erseqqinnerusunik pissarsisinneqarnissani ataatsimiititaliap kissaatigaa.
Siunnersuutikkut anguniarneqartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliamit maannangaaq taperserneqarput. Ataatsimiititaliarli arlalinnik eqqarsarnartoqartitsivoq, taakku aningaasalersuinissamut tunnganerupput. Tamanna tunngavigalugu sammisat sisamat matuma kinguliani allassimasut pillugit pissutsit pingaarutillit inatsisissatut siunnersuummik aappassaaneerinissaq sioqqullugu paasinarsisinneqarnissaat ataatsimiititaliamit pisariaqartutut isigineqarpoq. Taamaattumik allakkani 9. oktober 2006-imeersuni ataatsimiititaliap Naalakkersuisunut ilaasortaq Doris Jakobsen arlalinnik apeqquteqarfigaa. Taamaattumik ataatsimiititaliap atorfininnissamut sammisumik bacheloritut ilinniarnerit killiffiat qinnutigaa. Ataatsimiititaliap allagai kiisalu Naalakkersuisut akissuteqaataat 17. oktober 2006-imeersoq ilanngussatut ilanngunneqarput.
Kiisalu Naalakkersuisunut ilaasortaq ulloq 9. oktober apeqqutinik arlalinnik ataatsimiititaliamit nassinneqarpoq kiisalu Naalakkersuisunut ilaasortaq ulloq 24. oktober isumasioqatigalugu ataatsimeeqatigineqarluni. Ataatsimiititaliap allagai Naalakkersuisunullu ilaasortap 31. oktober akissuteqaatitut allagai kiisalu isumasioqatigiilluni ataatsimiinnissamut oqaasissat allattorsimaffiat ilanngussatut ilanngunneqarput.
1. Ilinniartitaanernik nunarsuarmioqatigiinnut naleqqussaaneq
Naalakkersuisut erseqqissarpaat "ingerlaqqiffiusumik ilinniartitaanerit nunat tamat akornanni ilinniartitaanertulli qaffasissuseqassasut. Ingerlaqqiffiusumik ilinniartitaanerit tungaasigut pisariaqarpoq ilinniartitaanerit naleqqussarneqarnissaat angusanik nuussisinnaaneq, ingerlaqqiffiusumik ilinniarnissamut periarfissaqarneq aamma nunat tamat akornanni akuerinninnissaq immikkut ittumik eqqarsaatigalugit nunani allani ilinniartitaanernut assingusunut naapertuutilersinneqaqqullugit."
Ilinniartitaanernik nunani tamalaani piumasaqaatinut nallersuuttunngortitsinermi inuiaqatigiit kalaallit pisariaqartitaasa pissutsillu atugaasa sallersaatillugit mianerineqarnissaat aammalu tamatuma aningaasaqarnikkut artukkiilinnginnissaa qulakkeerneqarnissaa pingaaruteqartoq ataatsimiititaliaq isumaqarpoq.
2. Piffissaq inatsimmik atortuulersitsivissaq
Ilinniarfiit pineqartut ilisimatusarnermut tunngasunik pisussaaffeqanngitsunik ullumikkut ilinniartitsisoqartut Ilisimatusarfiup tikkuaraa ataatsimiititaliamit maluginiarneqarpoq. Tamanna tunngavigalugu ilinniartitaanerit 1. december 2006 (ulloq inatsisip atortuulerfissaa) aallarnerfigalugu ilisimatusarnermik tunngaveqartumik ilinniartitaanernut allanngortinneqarsinnaanerat piviusorsiunngitsutut Ilisimatusarfimmit isigineqarpoq. Ilinniartitsisut ilaat amerlanerit ilisimatusarnermut tunngasunik ilinniartitsinissamut pisussaaffillit ilinniartitsisorilernissaat anguneqassappat ukiut 5-6-it ikaarsaariarfittut atorneqarnissaat pisariaqartoq Ilisimatusarfik naliliivoq. Taamaalillunilu ilisimatusarnermik tunngaveqartumik ilinniartitsineq tamakkiisoq siusinnerpaamik 2011-mi 2012-imiluunniit piviusunngortinneqarsinnaasoq Ilisimatusarfik naliliivoq.
Inatsisip imarisaa malillugu atuussinnaassuseqarlersoq allaffissornikkut aatsaat qulakkeerneqarsinnaalerpat inatsit aatsaat atortuulersinneqassasoq nalinginnaasumik kissaatiginartartoq ataatsimiititaliap erseqqissassavaa.
3. Aningaasalersuineq
Inatsisissatut siunnersuut aningaasartuuteqarnermik nassataqassanngitsoq aammalu innuttaasunut allaffissornikkut aningaasarsiornikkullu kinguneqaateqassanngitsoq Naalakkersuisut paasissutissiissutigaat. Kiisalu Naalakkersuisut una oqaatigaat: "Ataatsimut isigalugu siunnersuut maannakkut aningaasaliissutigineqarsimasut iluanni akissaqartinneqarpoq, tassami naatsorsuutigineqarmat ilinniartitsinerup aamma allaffissornerup iluani nukiit pitsaanerusumik atorneqalernissaat, nukinnillu aningaasanillu atorluaanerup ilisimatusarnermik tunngaveqarluni ilinniartitsineq qulakkiissavaa." Naalakkersuisut taamaalillutik naatsorsuutigaat siunnersuummut atatillugu aningaasartuutit kontomut pingaarnermut 40.12.33-imut, Ilinniartitaanernut ingerlaqqiffiusunut ilinniarfinnut tunngasumut, kontomut pingaarnermut 40.12.27-imut, Ilimmarfiup ingerlanneqarneranut tunngasumut, kontomut pingaarnermut 40.01.10-mut, Inerisaavimmut/Pilersuiffimmut tunngasumut, aamma kontomut pingaarnermut 32.10.06-imut, Peqqissaanermut Ilinniarfimmut tunngasumut, sinaakkusiussat iluini ingerlanneqarsinnaasut.
Tamatuma peqatigisaanik Pisortaqarfiup paasissutissiissutigaa aningaasartuuteqarnerussutaajunnartut annertussusissaat ullumikkut suli oqaatigineqarsinnaanngitsoq kiisalu "Ilinniartitaaneq Naalakkersuisunit assut pingaartinneqarpoq. Akissarsianut aningaasartuutit qaffannissaasa aarleqqutiginerat pissutigalugu iluarsaaqqinnissat aallartinneqanngitsoorneqartariaqanngillat".
Aningaasartuutit annertussusissaat nukinnilluunniit pitsaanerusumik atuinikkut iluaqutissarsissutissat erseqqinnerusumik paasinarsisinneqarsimatinnagit nukinnik pitsaanerusumik atuinikkut iluaqutissarsissutissatut naatsorsuutigineqartut aqqutigalugit inatsisissatut siunnersuummik aningaasalersuinissaq eqqarsaatigineqarmat ataatsimiititaliamit eqqarsarnartoqartinneqarpoq. Inatsisissatut siunnersuut aningaasaqarnikkut allaffissornikkullu pisortanut taamatullu inuiaqatigiit aningaasaqarnerannut kinguneqaateqannginnissaanut uppernarsaatissat ataatsimiititaliamit amigaatigineqarput.
Tamanna tunngavigalugu siunnersuutip aningaasanut tunngasortaasa aappassaaneerinissaq sioqqullugu sukumiilluinnartumik qulaajarneqarnissaat ataatsimiititaliamit kissaatigineqarsimavoq.
4. Oqalutsinik nutserisunillu ilinniartitsineq
Oqalutsinik nutserisunillu ilinniartitsinerup bacheloritut ilinniarnertut ineriartortinneqarsinnaaneranut periarfissat Oqaatsinik Pikkorissarfimmik peqateqarluni Naalakkersuisunit misissuiffigineqarnissaat ataatsimiititaliap ilassilluarpaa.
Aningaasaliissutaareersut iluanni aningaasalersuinissaq qanoq ilillutik Naalakkersuisut ajornanngitsutut isigineraat itisiliivigineqassasoq ataatsimiititaliamit kissaatigineqarpoq, suliassammi nutaat pineqartillugit aningaasaliissutaarersut saniatigut atuinerussuteqartoqarsinnaagajummat.
Naalakkersuisunut ilaasortap akissuteqaammini paasissutissiissutigaa: "Naalakkersuisut Ilisimatusarfik pillugu nutaamik inatsisissatut siunnersuummik 2007-imi Inatsisartut ukiakkut ataatsimiinneranni saqqummiussinissartik naatsorsuutigaat. Ilinniarfiit ullumikkut atorfininnissamut sammisumik taaneqartartunik ilinniartitaanernik neqeroorutillit Ilisimatusarfimmiitinneqarnissaat pilersaarutaavoq, taamani Ilimmarfik pillugu tunngavissiami allaaserineqartutut. Siunnersuutip (UKA2006/42) imai maanna Inatsisartunit suliarineqartut Ilisimatusarfik pillugu inatsimmi nutaami ilaatinneqassapput. "aamma" Siunnersuutigineqartoq ukiumik ataasiinnarmik sivisussuseqassangatinneqarmat tamanna tunngavigalugu aningaasaqarnikkut kingunerisassat pillugit nassuiaatit isigineqassapput. "Aammattaaq Naalakkersuisunut ilaasortap paasissutissiissutigaa" Ilisimatusarfik pillugu inatsisissatut nutaatut siunnersuummik saqqummiussinissap tungaanut KIIIP ilinniarfiillu 2008-mit aningaasaqarnikkut kingunerisassanut attanneqarsinnaasumik tunngavissiussapput.
Ataatsimiititaliap inassuteqaataa
Siuliani allassimasunik oqaaseqaateqarlutik siunnersuut akuersissutigineqassasoq ataatsimiititaliami amerlanerussutillit Siumumeersut, Atassummeersut Inuit Ataqatigiinneersullu inassutigaat. Siunnersuummik matuminnga ataatsimiititaliaq sukumiisorujussuarmik suliaqarsimasoq ataatsimiititaliami amerlanerussutillit isumaqarput, ajoraluartumilli siunnersuummik suliarinninnermut atatillugu ataatsimiititaliap Naalakkersuisunut ilaasortamut apeqquterpaalussuisa ersarissumik sukumiisumillu akissuteqarfigitinnissaat ajornartorsiutaasimavoq.
Aningaasatigut malitsigisassai ersernerluttut pillugit Naalakkersuisup 2007-ip aallartinnerani piaartumik ataatsimiititaliamut ilisimatitsinissaa naatsorsuutigalugu sulinerullu kinguarsarneqannginnissaa toqqammavigalugu matumuuma amerlanerussuteqartut siunnersuummut akuersaarput. Naalakkersuisunut ilaasortap akissuteqaatitut allakkiaani, isumaliutissiissummi matumani ilanngussatut ilanngunneqartumi, allassimasunit allaanerusunik aningaasatigut kinguneqaateqartoqannginnissaa tunngavissaatillugu ataatsimiititaliami amerlanerussutillit aalajangiinerat pivoq.
Ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartup, Demokraatineersup ima oqaaseqaateqarluni siunnersuut itigartitsissutigineqassasoq inassutigaa: Siunnersuutip aningaasatigut kinguneqaatigisinnaasai pillugit Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq naammattumik nassuiaasimanngitsoq Demokraatit isumaqarput. Immikkut aningaasartuutaaratarsinnaasut ataatsimoorussilluni ingerlatsinerup iluaqutissartaannik matussuserneqassasut Naalakkersuisunut ilaasortap paasissutissiissutigaa. Siunnersuut aningaasartuuteqarnermik kinguneqassannginnerarlugu KIIIP-ip oqarnera Aningaasaqarnermut Pisortaqarfimmi atorfilittat tusarniaanermut akissumminni qularutigisimammassuk ataatsimiititaliaq apeqquteqaqqaarsimavoq, tamatumalu kingorna Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisumik isumasioqatiginnilluni ataatsimeeqateqarsimalluni kiisalu siunnersuutip aningaasatigut kinguneqaatissaanut missingersuutinillu naatsorsuinissamik tunngasunik imaqartunik allakkatigut pingajussaaneerluni apeqquteqarsimalluni. Naalakkersuisunut ilaasortaq kingullermik akissuteqarami siunnersuutip kinguneqaatissai pinnagit maanna aningaasanut tunngasut kisiisa nassuiaatigai. Aningaasatigut nassataqaatissat misissueqqissaarnikkut qulaajarneqarsimatinnagit inatsimmik matuminnga Inatsisartut akuersissappata, tamanna assorsuaq akisussaassuseqannginnertut Demokraatinit isigineqassaaq.
Taama oqaaseqarluni Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaata aalajangiiffigisassatut siunnersuut aappassaaniigassanngortippaa.
Juliane Henningsen,
siulittaasoq
Kristian Jeremiassen
Ruth Heilmann
Otto Jeremiassen
Jens B. Frederiksen
Ilanngussaq 1 (pdf-format)
Ilanngussaq 2 (pdf-format)
Ilanngussaq 3 (pdf-format)
Ilanngussaq 4 (pdf-format)
Ilanngussaq 5 (pdf-format)
Ilanngussaq 6 (pdf-format)
Ilanngussaq 7 (pdf-format)