Inatsisartut Akileraartarnermut aamma Akitsuusiisarnermut ataatsimiititaliaat
11. oktober 2006
Akileraaruserinermik ingerlatsineq pillugu inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut pillugu (UKA 2006/29)
Akileraartarnermut aamma Akitsuusiisarnermut ataatsimiititap allakkatigut 10. oktober 2006-imeersutigut Naalakkersuisut kajumissaarpaat Skatterådip allattoqarfianut tunngatillugu isummersimanertik eqqarsaatigeqqeqqullugu aamma ilaatigut allannguutissatut siunnersuusiornikkulluunniit saqqummiusseqqullugit, allattoqarfiup akileraaruserivimmit sulisutigut aamma aaqqissuussaanikkut avissaavitsinneqarsinnaaneranut apeqqut qulakkeeqqullugu.
Naalakkersuisut massakkumut siunnersuutigisamittut Skatterådip allattoqarfianik ingerlatsineq aalajangiusimaannassappassuk, Akileraartarnermut aamma Akitsuusiisarnermut ataatsimiititap Naalakkersuisut kaammattorpaat aningaasartuutiviit annertussusaannut aamma aningaasartuutit agguataarnerannut uppernarsaaqqullugit, Naalakkersuisut isumaat naapertorlugu allattoqarfiup akileraaruserivimmiit avissaavitsinneqarsinnaaneranut pinngitsoortitsinermi sipaarutaasussanik, imaluunniit Namminersornerullutik Oqartussat iluani naammagittaalliortarfimmik allamik ataatsimoorussamik allaffeqarfeqalernikkut aaqqissuussinikkulluunniit sipaarutissanik saqqummiusseqqullugit.
Naalakkersuisut aalajangiusimallutik suli isumaqarput, ataatsimut pissutsinik nalilersuereerlutik innuttaasut inatsisit naapertorlugit innarlitsaalineqarnerat pitsaanerpaamik tunngavissinneqassasut, akileraaruseriffik Skatterådimut allattoqarfittut ingerlatsiveqarluni pippat.
Aallaqqaasiutigalugu eqqaasitsissutigineqassaaq Skatterådimi suliat aalajangerneqartartut Skatterådimit ilaasortaasunit aalajangerneqartarmata, taakkulu allaffissornermit avissaavitsinneqarsimanermik siunnersuutigineqartutuut ilaasortat katitigaaneranit qulakkeerneqassasoq isumaqarfigineqarluni. Allattoqarfiup tunngaviusumik taamaallaat suliassarivaa suliamik ingerlatsineq, tamatumani naammagittaalliuuteqartunut suliamik saqqummiussaqarnermik il.il. aammalu Skatterådimut inassuteqaasiornermik suliaqassallutik.
Inatsisit naapertorlugit innarlitsaalineqarnissamut apeqqummut atatillugu immikkoortitsinerit pissusissamik eqqueqqissaarniarneq aamma inatsisit naapertorlugit innarlitsaalineqarnivikkut pisariaqarpoq.
Akileraartarnermut aamma Akitsuusiisarnermut ataatsimiititap allakkatigut 10. oktober 2006-imeersutigut siunnerfigivaa, aaqqissuussaanikkut aamma sulisutigut skatterådip allattoqarfiata aamma akileraaruseriffiup avissaartinneqarneri pissusissamik eqqueqqissaarniarluni inatsisit naapertorlugit innarlitsaalineqarneq oqimaalutarneqarluartariaqartoq. Nalinginnaasumik isumaqarnarpoq, innuttaasunut pissusissamik eqqueqqissaarniarluni inatsisit naapertorlugit innarlitsaalineqarnerisa innuttaasunuttaaq ajunngitsumik sunniuteqassammat.
Naalakkersuisulli nalileereernerminni isumaqarput, pisumi matumani ajunngitsumik sunniuteqassanngitsoq.
Akileraaruserinermik suliassaqarfiup iluani allaffissornikkut anguniagaq pingaarneq, matumani naammagittaalliutinik suliaqarnermi, tassaavoq inatsisit naapertorlugit innuttaasunut akileraarutitigut aamma akitsuutitigut akiliisitsiniaanerit, minnerusumik annerusumilluunniit pinnani. Pissutsit piviusut naapertorlugit Skatterådi aamma akileraaruseriffik nalilerneqartarput, anguniakkamut tamatumunnga anguniagaqarnermikkut angusaqartarnersut.
Anguniagaq tamanna anguneqassappat, tunngavigineqartariaqarpoq siullermeeraluni aammalu aappassaaneerilluni suliaqarnermi akileraaruserisutut sulisuusut suliamut piginnaasaqartariaqarnerannik. Allatut iliortoqassappat qularutissaanngilluinnarpoq eqqunngitsumik aalajangiisarnissat annertusarneqaannarnissaannik.
Akileraaruserinermik ingerlatsiviup ilisarnaatigilluarpaa sulisuni ataasiakkaani immikkut ilinniagaqarfigalugulu piginnaasaqarfiummat. Akileraartarnermi inatsisip ineriartortinneqarnerata aammalu innuttaasut aammalu suliffeqarfiit annertusiartuinnartumik inuussutissarsiutigalugu siunnersuisarfinnik atuinerisa annertusinerannik, ukiuni aggersuusuni pisariaqartitsisoqalissaaq, sulisuusut suli immikkut ilinniagaqarlutik piginnaasaqarnerulernissaannik pisariaqartitsineq annertusissammat.
Akileraartarnermut Pisortaqarfiup ullumikkut aammalu ukiuni qaangiuttuni kingullerni sulisut pisariaqartinneqartut suliamut naammaginartumik ilisimasaqarluartut pissarsiariniartarneranni ajornartorsiuteqartarpoq. Ukiuni aggersuni ajornartorsiut tamanna ilorraap tungaanut saatsinneqarnavianngitsoq aamma ilimanaateqarpoq. Aamma isumaqartoqassanngilaq, skatterådimut allattoqarfiup sulisuinik avissaartitsineq, sulisussanik suliamut ilisimasaqarluartunik aalajangersimasunillu ilisimasassalinnik pissarsiniarnissaq ajornannginnerulernissaanik.
Taamaammat ilimanaateqarluartumik navianartoqarpoq Skatterådip allattoqarfianik avissaartitsivinneq akileraaruserinermik suliaqarfiup iluani ataatsimut ilisimasanik annaasaqaateqarfiuginnarnissaanik, tamannalu inatsisit naapertorlugit innarlitsaalineqarnermut pitsaaqutaanngilluinnarluni. Tassunga atatillugu akileraaruseriffimmi sulisut ilaat skatterådip allattoqarfianut avissaartinneqarsimasumut suliffissarsiorsinnaanerat isumaqanngilaq, tassami akileraaruseriffimmi piginnaasat taakku sulisuusuni taakkunani annaaneqaannassammata, matumanilu suliassaqarfinnut allanut atatillugu toqqannartumik naammagittaalliuteqartarnermi sulianik sammisaqarfimmut naleqqiullugittaaq.
Akileraaruserinermik ingerlatsineq pillugu Inatsisartut inatsisissaannut siunnersuummi aaqqissuussinerup toqqarneqartup kingunerissavaa, skatterådip allattoqarfiani sulisuusut ulluinnarni soorluttaaq pisuni suligasuapallaffiusartuni aammattaaq akileraaruseriffiup suliassaqarfiini allani pilliuteqarnermikkut suliaqarsinnaammata. Skatterådip allattoqarfiata attaveqannginnera qulakkeerumallugu, tunngaviusumik skatterådip allattoqarfiani sulisuusut allattoqarfiup suliassaqarfiani taamaallaat suliaqartinneqassapput. Skatterådip allattoqarfianik avissaartitsivinneq taamaammat sulisunik atorluaanermik periarfissaqartitsinavianngilaq, taamaammallu akileraaruserinermi allaffissorneq taamaasilluni naatsorsuutigineqartariaqarluni akisuneruliinnarnissaanik.
Skatterådip allattoqarfianik avissaartitsivittoqarneratigut sulisunik aqutsisumillu suliamut ilisimasaqarluartunik pissarsisoqarsinnaanera naatsorsuutigigaanni, allattoqarfik taamatut ittoq sulisut soraarnerisigut, nappaalasarnerisigut, sulinngiffeqartarnerisigut assigisaanilu pisoqarneratigut inatsimmi aaqqissuussinermut siunnersuutigineqartumut naleqqiullugu malussarissumik ajortuujanerussaaq. Tassunga atatillugu oqaatigineqassaaq, isumaliortoqartariaqanngimmat Namminersornerullutik Oqartussat nalinginnaasumik sulisunik taarseraasarnerujussui, skatterådip allattoqarfianik avissaartinneqavissumik pilersitsinikkut annikinnerulersitsissaneranik – immaqalumi akerliusumik, tassami sulisunut amerlasuunut suliamut piginnaasaqarluartunut unammillerfissaqannginneq killilerneqangaatsiarsinnaammat. Taamaattorli skatterådip allattoqarfiata suliassaqarfia akileraaruseriffimmit ingerlanneqarsinnaappat malussarissumik ajortuujaneq annikinneerarsuussaaq, tassami ingerlatsiviup sulisuinik nuussigallarnermik kinguneqartitsissammat.
Akileraaruserinermik ingerlatsineq pillugu Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuummik suliaqalernerup siornatigut, skatterådip allattoqarfeqarneranut apeqqut ilaatigut professor Ole Bjørn, siusinnerusukkut danskit skatterådianni siulittaasuusimasoq aammalu akileraaruserinerup iluani ilisimasaqarluarluni akileraarusiisarnermut, matumani akileraaruserinermi inatsisinut suliassanullu suliaqarfinni ilisimatuutut ilisimaneqartoq, oqaloqatigineqarsimavoq. Professor Ole Bjørnip oqaloqatiginerani isummerpoq oqaatigalugulu, innuttaasut amerlassusaat isiginiaraanni aammalu akileraaruserinermik suliaqartut ilisimasallit piginnaasallillu amerlavallaanngitsut nalilersuilluni isiginiarneranni, pereersunik misigeriikkanillu tunngaveqartumik aaqqissuussisoqartariaqartoq, pissusissamik eqqueqqissaarniarluni inatsisit naapertorlugit innarlitsaalineqarneq imatut ingasattajaarunneqartariaqanngitsoq, nalinginnaasumik inatsisit naapertorlugit innarlitsaaliinermut ajoqusiiginnassaneranik isiginiaraanni. Professor Ole Bjørnip taamaammat Skatterådip allattoqarfeqarnera suli akileraaruserivimmiit ingerlanneqartariaqartumut isumamut tapersiivoq.
Ataatsimut isigalugu Naalakkersuisut isumaqarput, Skatterådip allattoqarfianik avissaavitsitsineq innuttaasunut inatsisit naapertorlugit innarlitsaalineqarnerannut piviusutigut appaavigineqarneranik kinguneqaannassasoq.
Takussutissiami ilanngullugu nassiunneqartumi Naalakkersuisut aningaasartuutissat missangersorneqarnerannik annertussusiliinermi aammalu agguataarnerannik saqqummiussisimavoq, Naalakkersuisullu isumaat naapertorlugu allattoqarfimmik avissaartivinneqarsimasumik pilersitsinnginnermi sipaarutaasinnaasunik.
Ilanngulluguttaaq pissuserissuunissaq eqqarsaatigalugu 1. januar 2007-imi atuutilersussami Akileraartarnermut Pisortaqarfiup aaqqissuussaanerata titartarneqarnera aammalu Danskit skatteministeriaqarfiata aaqqissuussaanerata titartarneri nassiunneqarput.
Inussiarnersumik inuulluaqqusillunga
Josef Motzfeldt
Ilanngussaq 2 (pdf-format)