10. marts 2006
UKIU 2006/8
Inatsisartunut Naalakkersuisunullu ilaasortat aningaasarsiaqartitaanerat il.il. pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisaattut siunnersuut
(Soraarnerussutisiatut naafferartumik tunniussassatut imaluunniit inuuneq naallugu soraarnerussutisiatut ilusilerlugit soraarnerussutisiaqartitsinermik aaqqissuussineq kiisalu ukioqqortuneq pissutigalugu soraarnerussutisiassanut akiliutinik tunniussinissamut periarfissaq. Inatsisartunut ilaasortanut sinniisussat soraarnerussutisianut akiliutaat. Inatsisartunut ilaasortat ineqarnerat)
pillugu
Inatsisartut Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliaata
ISUMALIUTISSIISSUTAA
Siunnersuutip aappassaaneerneqarnerani saqummiunneqartoq
Inatsisartut Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliaat suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:
Inatsisartunut ilaasortaq Johan Lund Olsen, Inuit Ataqatigiit (siulittaasoq)
Inatsisartunut ilaasortaq Vittus Mikaelsen, Siumut
Inatsisartunut ilaasortaq Agnethe Davidsen, Siumut
Inatsisartunut ilaasortaq Godmand Rasmussen, Atassut
Inatsisartunut ilaasortaq Jens B. Frederiksen, Demokraatit
Inatsisartunut ilaasortaq Otto Jeremiassen, Siumut (sinniisussaq)
Inatsisartunut ilaasortaq Kristian Jeremiassen, Atassut (sinniisussaq)
Siunnersuutip siullermeerneqarnerata tunngavigalugu siunnersuut nassuiaatitai ilan-ngullugit Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap misissuataarpaa.Inatsisissatut siunnersuut imaattunik siunertaqarpoq:
Ataatsimiititaliap isumaliutersuutai.1. Teknikikkut iluarsisassat erseqqissaatissallu
2. Inissianik atugassanngortitassanik pilersitsinissaq
3. Inatsisartunut sinniisussat inaasa atorunnaarneqartarnerinut sivisunerusumik piffissaliinissaq
4. Ukiorisat tunngavigalugit soraarnerussutisianut akiliutinik tunniussinissamut periarfissaq
5. Inatsisartunut sinniisussanut soraarnerussutisianut akiliutit
1-imut atatillugu) Teknikikkut iluarsisassat erseqqissaatissallu.Teknkikkut iluarsisassatut erseqqissaatissatullu siunnersuutigineqartut pillugit Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliaq naliliivoq taakku ajornartorsiutaasussaanngitsut. Allan-nguutit kattuffiit isumaqatigiinniarsinnaatitaasut eqqortut inatsisip oqaasertaani taaneqarsimasarnissaat kiisalu soraarnerussutisiatut tunisassiat tamanut atuuttut il.il. innersuussutigineqartarnissaat kingunerissavaat. Tamatuma peqatigisaanik oqaasertaliussat pisariinnerulersinneqarput assersuutigalugit ilaasortat katissimanngitsut soraarnerussutianik aaqqissuussinermik aapparisamik qulakkeerinnitsitsisuusumik soraarnerussutisianit aningaasanik atuinissamut inatsisikkut pisussaatinneqassanatik. Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap iluar-siinerit taakku taperserpai.
2-mut) Inissianik atugassanngortitassanik pilersitsinissaq.Inissianik atugassanngortitassanik pilersitsinissaq pillugu aalajangersakkat Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap paasinninnera malillugu aammattaaq teknikikkut aaqqiinertut pissuseqarnerupput. Ataatsimiititaliap malugaa
- Namminersornerullutik Oqartussat sulisut pisortaannut ininik atugassiissutinik pissarsisinnaanermik aaqqissuussineq maannakkut atoqqusaasoq naatsorsuutigisatut pisinnaanngitsoq,
- Aaqqissuussinissatut maannakkut siunnersuut Inatsisartunut ilaasortat ineqartitaanerannik, akiliinermi tunngavissanik Nuummiluunniit ineqalernissamut pitsanngoriaataananiluunniit ajorseriaataassanngitsoq siunertaasoq,
- Allannguutissatut siunnersuut landskarsimut aningaasartuutaassanngitsoq,
- Kiisalu allannguutissatut siunnersuut atorneqarnissamigut ima eqaatsigisumik ilusiligaasoq inissat inoqanngitsut sapinngisamik annertunerpaamik pinaveersaarneqassasut, taamaalillunilu inuiaqatigiinnit iluaqutissatut atugassat pingaartut maannaannartinneqassanngitsut.Piumasaqaatit taakku atorlugit nutaamik aaqqissuussinissamut Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliaq akerliliissutissaqanngilaq.
Inatsisartunut ilaasortat taamatullu Naalakkersuisunut ilaasortat ineqarnikkut assigiimmik pineqarnissaat, tassungalu ilanngullugu A/S INI-mit akiliutigitinneqartartut atorlugit akiliinermut piumasaqaatit assigiiaat atorneqarnissaat siullermeerinermi Demokraatit oqaaseqartuannit ujartorneqarpoq.
Naalakkersuisunut ilaasortat atorfimminnik isumaginnissinnaajumallutik aalajangersimasumik Nuummi najugaqarnissamut pisussaatitaammata tassunga tunngatillugu Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap oqaatigissavaa. Taamaalillutik Naalakkersuisunut ilaasortat nuunnermut atatillugu annertoorujussuarnik aningaasartuuteqartussaapput kiisalu angerlarsimaffiit marluk aningaasartuuteqarfigisariaqarsinnaallugit, ilaqutariilluunniit inuunerat allan-ngortittariaqassallugu. Tamatumunnga assersuullugu Inatsisartunut ilaasortat Nuummi najugaqarumanerlutik nammineerlutik naqisimaneqaratik aalajangigassaraat, sinerissamiluunniit najugaqarfigeriigartik pigiinnarlugu, tamatumalu kinguneratut angalanermut aningaasartuutit utertitsissutigalugit.
Naalakkersuisunuttaaq ilaasortat inigisamik ilasseqatigiinnertut siunertanut naleqquttutut aalajangersimasumik pitsaassusilimmik ineqartussaapput. Naalakkersuisunut ilaasortaq Nuummi najugaqartooreersimappat namminerlu najukkaminiiginnarnissani kissaatigippagu aalajangersumik nalileereernikkut Naalakkersuisut akuersitillugit tamanna pisinnaavoq.
Naalakkersuisunut ilaasortanut atugassarititaasutut nassuiaatigineqartut atorfillit (tjenestemandit) atorfimmut atasumik najugaqarnissamut pisussaatitaanerannut atugassarititaasunut pingaarnertut isigalugu sanilliunneqarsinnaasut inatsisiliortup nalilerneqarsimavoq. Atorfim-mut atasumik ineqarnermi akiliutinut maleruagassat Naalakkersuisunut ilaasortat ineqarne-rannut taamaalillutik atuupput.
Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliami amerlanerussutillit Siumup, Inuit Ataqatigiit Atassutillu ilaasortaatitaat qulaani oqaatigineqartut tunngavigalugit isumaqarput Naalakkersuisunut ilaasortat ineqarnerannut maleruagassatut atuuttut tunngavissaqarluartutut isigisariaqartut. Taamaammat inatsisissatut siunnersuutip matumani saqqummiunneqartup suliarineqarneranut atatillugu Naalakkersuisut ineqartitaanerannut atugassarititaasut pillugit apeqqut nutaamik iluarsisarialittut amerlanerussuteqartut isiginngilaat.
Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliami ikinnerussutillip Demokraatit ilaasortaatitaata oqaatigaa: Innuttat nalinginnaasumik ininik attartorneranni atugassarititat assinginik Inatsisartunut Naalakkersuisunullu ilaasortat sapinngisamik annertunerpaamik atugaqartariaqartut. Atorfillit inaannut akiliuteqarnermut pitsaaqutitalerujussuarmik atugassarititaasut atorneqarnerisigut Naalakkersuisunut ilaasortat iluaqutissarsisarnerisigut sipaarutigineqartartut Naalakkersuisut Siulittaasuata UKA 2004/22-imi nassuiaatigai. Taamatut iluaqutissartalinnik atugaqartitaaneq eqqortuliornerunngitsoq Demokraatit isumaqarput.Minnerunngitsumik atorfillit inigisaanni najugaqartussaatitaanermik maleruagassanik innersuussineq Naalakkersuisut salliutinneqarnerannut nassuiaataasinnaanngilaq, ilaasortammi pisariaqartitsineq malillugu najugaqartussaatitaanermik malinnittussaajunnaarsinneqarsinnaammata. Nunnermuttaaq aningaasartuutinut tunngatillugu angerlarsimaffinnullu marlunnut aningaasartuuteqarsinnaaneq eqqarsaatigalugit Naalakkersuisunut ilaasortat innuttat sulisuusut nalinginnaasumik atugarisaattut ittunik atuinissaq akuerisinnaasariaqarpaat. Taamaammat Naalakkersuisunut ilaasortat salliutinneqarnerat tamatuma peqatigisaanik aaqqiivigineqan-ngippat aningaasarsiaqarneq pillugu inatsimmi ineqarnermut maleruagassat allanngortinneqarnissaat Demokraatit tapersersinnaanngilaat.
3-mut) Inatsisartunut sinniisussat inaasa atorunnaarneqartarnerinut sivisunerusumik piffissaliinissaq.Siunnersuutigineqarpoq Nuummi najugaqalersimasutut Inatsisartunut sinniisussat inaasa qimanneqarnissaannut piffissaliineq sivisunerussasoq, Inatsisartunut ilaasortat sinneri assigalugit inigisamik qimatsinermi sivikinnerpaamik qaammatinik pingasunik piffissaqartinneqartussat. Sinniisussat tunngaviusumik isigalugu ilimasaarneqaqqaarnatik inigisaminnik arsaarneqarsinnaanerat ersittumik maleruagassat maannakkut atuuttut eqqunngitsuliorfiginninnertut oqaatigineqartariaqartut Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliaq oqarumavoq. Pisartunimi ima pisoqartarsimanngilaq Inatsisartunut sinniisussat taakkulu ilaqutaat taamak sakkortutigisumik pineqartarlutik.
Tassani piumasaqaatit erseqqissut, pissusissamisoortut piviusorsiortullu maleruagassatut siunnersuutigineqartup pilersippai. Allannguullu sulisoqarnikkut sunniuteqaraniluunniit annikitsuinnarmik sunniuteqartussaammat allannguutissaq ataatsimiititaliap tamakkiisumik tapersiivigaa.
4-mut) Ukiorisat tunngavigalugit soraarnerussutisianut akiliutinik tunniussinissamut periarfissaq.Ukioqqortuneq pissutigalugu soraarnerussutisiassanut akiliutinik tunniussinissamut periarfissatut siunnersuut Inatsisartunut Naalakkersuisunullu ilaasortanut 50-inik ukioqalersimasunut soraarnerussutisianik katersinissamut periarfissanik eqaannerusunik atuinissamik siunertaqarpoq. Taamaliornikkut ilaatigut pisartunut tunngatillugu pisariaqartitat isumagineqassapput, inatsimmimi soraarnerussutisiatut tunisassiat nalinginnaasut (soraarnerussutisiat naafferartumik tunniussassat inuunerlu naallugu soraarnerussutisiat) inunnut ukiutigut killissarititanik aalajangersimasunik ukioqalersimasunut neqeroorutigineqarneq ajormata. Ilaasortat 60-inik ukioqalersimasut inatsimmit naatsorsuutigineqartutut soraarnerussutisianik aaqqissuussinernik taamaalillutik pilersitsisinnaanngillat. Tamatuma malitsigisaatut aningaasat soraarnerussutisianut akiliutitut immikkoorsinneqarsimasut ilaat iluaqutigineqaratik uninngaannartarput, tamannalu illersorneqarsinnaanngilaq. Taamaammat soraarnerussutisianut akiliutinik arlaatigut tunniussisinnaatitaanissaq pisariaqarluinnartutut isikkoqarpoq.
Ilaasortat 55-inik ukioqalersimasut inuuneq naallugu soraarnerussutisianik taamaallaat pilersitsisinnaapput. Tamanna ilaatigooriarluni pissusissamisuunngitsumik aaqqiinertut paasineqartarpoq, allaffissornermummi aningaasartuutit piffissami kingusinnerusukkut soraarnerussutisianik tunniussisarnermut sanilliullugit annertungaatsiarmata. Inunnuttaaq suli 55-iliisimanngitsunut aningaasartuuteqarnermut ajornartorsiut arlaannut killilimmik aammattaaq atuussinnaavoq. Taamaammat ilaasortanut pineqartunut soraarnerussutissianik akiliutinik tunniussisinnaanerup pisariaqassusianik siunnersuuteqartup oqarnera Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap isumaqatigigini nalunaassavaa.
Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliami amerlanerussutillit Siumup, Inuit Ataqatigiit Atassutillu ilaasortaatitaat aaqqiissutissatut siunnersuutigineqartoq tapersersinnaavaat. Inatsisartunut Naalakkersuisunullu ilaasortanut soraarninngungajalersunut 50-inik ukiulinnut maleruagassaq immikkut eqqarsaatiginnittuuvoq. Tamatuma peqatigisaanik inatsisip aallaaviatut soraarninngornissamut sipaagaqarnissamut maannakkut pisussaaneq siunnersuutip aalajangiusimavaa. Taamaalilluni siunnersuutip illua tungaatigut allannguuteqartitsinissatut paasisaq illua tungaatigullu ilaasortat soraarninngornissamut tunngaviusumik sipgaaqarnissannik pisussaaffiup aalajangiusimaneqarnissaanik kissaateqarneq oqimaaqatigissinniarpai.Soraarnerussutisiassanik naleqquttumik sipaagaqarnissaq inummut ataatsimut aningaasatigut isumannaarinerinnartut isigineqassanngitsoq, aammali maannakkut siunissamilu kinguaariinnut inuiaqatigiit atugarissaqartitsiit atugarissaarnissaannik qulakkeerinnissutit pingaartut ilaatuttaaq isigineqartariaqartoq tassunga atatillugu amerlanerussutillit eqqaasitsissutigerusuppaat. Ajornartinnagu aammalua naalakkersuinikkut atuuffinnut atugassarititaasunut naapertuuttumik nuna tamakkerlugu qinikkaat taamaalillutik maligassiuisuusariaqarput.
Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliami ikinnerussutilik aningaasanik tunniussisarnermut maleruagassat siunnersuuteqartut saqqummiussaannit eqqaannerusumik ilusilerneqartariaqartut Demokraatit ilaasortaatitaat isumaqarpoq. Tamanna 50-inik ukioqarnermut killiliinerup peerneqarneratigut pisinnaavoq, taamaalillunilu ilaasortat tamaasa soraarnerussutinut akiliummik tunineqarnissaannut ukiui apeqqutaatinnagit periarfissiisoqarluni. Taamatut allannguineq toqqaanissamut nammineersinnaanermik annertusisitsissaaq ilaasortallu tamaasa assigiimmik atugassaqartillugit.Inatsisissatut siunnersuut maannakkut ilusiligaanermisut ilaasortamit ataatsimit ilumut ani-ngaasanik pisassarineqartunut tunngatillugu pinngitsoorani sipaagaqarnissamik aalajangiusimannissasoq, inuillu ataasiakkaat kissaataat pisariaqartitaallu aallaavigalugit pitsaanerpaamik atorneqassasoq ikinnerussuteqartoq taamaalilluni isumaqarpoq. Taamaammat 50-inik ukioqarnermut maleruagassaq ukiorisat tunngavigalugit pisariaqanngitsumik assigiinngisitsinertut isigineqartariaqarpoq. Tamanna tunngavigalugu ikinnerussuteqartut siunnersuut akerliullutik taasissutigissavaat.
Siunnersuuteqartunit isummerfigeqquneqartumit, assersuutigalugu 50-inik ukioqarnermut killiliinerup peerneqarneratigut, ukiut apeqqutaatinnagit ilaasortat tamarmik soraarnerussutisianut akiliummik tunniussivigineqarnissaannut tunniussisarnermut maleruagassat eqaannerusunngortinneqartariaqarnerat Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap oqaluuserisimavaa. Oqallinneq pivoq siunnersuutip siullermeerneqarnerani Demokraatit oqaaseqartuata saqqummiussaa tunngavigalugu, tassuuna ujartorneqarmata ilaasortat tamarmik toqqaasinnaanerisa annertunerunissaa assigiimmillu atugaqarnissaat. Aaqqissuussinertut siunnersuutigineqartup aningaasat ilaasortamut ataatsimut pissusissamisoortumik pisassarititaasut pillugit sipaakkanik katersuinermut pinngitsaaliissummik aaqqissuussinissaq isuma tamanna tunngavigalugu aalajangiusimaneqarpoq, tamatumalu saniatigut aaqqissuussineq ukiorisat pissutigalugit assigiinngisitsinertut isigineqartariaqarluni.
5-imut) Inatsisartunut sinniisussanut soraarnerussutisianut akiliutit.Inatsisartunut sinniisussanut soraarnerussutisianut akiliutinik atuutilersitsinissaq eqqarsaatigalugu aallarniutigalugulu oqaatigineqassaaq inatsisissatut siunnersuutip ilaa taanna aningaasartuutinik ukiumut 200.000,- kr. pallillugit angissusilinnik aningaasartuutaasussaasoq. Siunnersuutip siullermeerneqarnerani aningaasartuutit taakku Kattusseqatigiit Partiiata oqaaseqarfigai.
Inatsisartunut ilaasortanut atugassarititaasut nalinginnarmik pitsanngorsaavigineqarnissaannik isumaliuteqarnissamut piffissaq nallersimanngitsoq Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliaq isumaqatigiittoq pissutissaqarluni erseqqissaavoq. Taarsiullugu ukiuni makkunani aningaasaqarnikkut tulleriiaarinermi pingaartinneqassapput inuiaqatigiit siunissaannut annertuunik aningaasaliissuteqaatissat arlallit.
Inatsisartunulli sinniisussat soraarnerussutisiaqarnikkut atugarisaasa allanngortinneqarnissaannik siunnersuut nalinginnarmik pitsanngorsaataanngimmat Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap pissuteqarluni maluginiaqqussavaa. Maleruagassat maannakkut atuuttut Inatsisartunut ilaasortat qinersinerup kinguninngua ivertinneqartut aamma ilaasortat nunatsinni Naalakkersuisunut ilannguttut kingusinnerusukkut taarserlugit inuit ivertinneqartut akornanni assigiinngisitsinermik oqallisigineqartariaqanngitsumik suliamullu naleqqutinngitsumik nassataqartussaapput.
Maleruagassat maannakkut atuuttut kingunerissavaat suliat assigiit assiinngitsumik aningaasarsissutaasussaanerat, inatsisartunummi sinniisussat Inatsisartunut ilaasortatut allatulli qularutissaanngitsumik assinganik sulisussaammata. Inatsisartunulli sinniisussat aningaasarsiaqarnissamut utoqqalinissaminnullu qulakkeerunneqarnissamut ajornerusumik piginnaatitaanissaat naammaginartumik tunngavissaqartutut Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap isigisinnaanngilaa, taamaammallu maannakkut atugassarititaasut pissusissamisooratillu taamaattussaanngitsutut isigisariaqarlutik. Taamaammat soraarnerussutisianut akiliutinut tunngatillugu Inatsisartunut sinniisussat naligiimmik pineqarnissaannik siunnersuuteqartut kissaatigisaat Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap tapersiivigaa.
Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap inassuteqaataa.Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliami amerlanerussutillit Siumup, Inuit Ataqatigiit Atassutillu ilaasortaatitaasa inatsisissatut siunnersuut saqqummiunneqarnermisut ilusilik Inatsisartut aappassaaneerinerminni akuersissutigissagaat inassutigaat.
Inatsisit Atortinneqarneranni Ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartup Demokraatit ilaasortitaata siunnersuut saqqummiunneqarnermisut ilusilik itigartitsissutigineqassasoq inassutigaa.
Johan Lund Olsen
Siulittaasoq
Vittus Mikaelsen
Kristian Jeremiassen
Agnethe Davidsen
Jens B. Frederiksen