3.november 2006

UKA 06/45

 

Inissianik attartorneq pillugu Inatsisartut peqqussutaata

allanngortinneqarneranik Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut

pillugu

Inatsisartut Attaveqaqatigiinnermut Ineqarnermullu Ataatsimiititaliaata

ISUMALIUTISSIISSUTAA

siunnersuutip aappassaaneerneqarnerani saqqummiunneqartoq


Inatsisartut Attaveqaqatigiinnermut Ineqarnermullu Ataatsimiititaliaat suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:


Inatsisartunut ilaasortaq Agathe Fontain, Inuit Ataqatigiit, siulittaasup tullia
Inatsisartunut ilaasortaq Ellen Christoffersen, Godmand Rasmussenimut sinniisussaq, Atassut, siulittaasoq
Inatsisartunut ilaasortaq Isak Davidsen, Tommy Marømut sinniisussaq, Siumut
Inatsisartunut ilaasortaq Jens Lars Fleischer, Agnethe Davidsenimut sinniisussaq, Siumut
Inatsisartunut ilaasortaq Lene Knüppel, Palle Christiansenimut sinniisussaq, Demokraatit


Inatsisartut Attaveqaqatigiinnermut Ineqarnermullu Ataatsimiititaliaata peqqussummut siunnersuutip nassuiaatitai ilanngullugit tusarniaanermullu akissutit siullermeernerata kingorna misissorneqarsimapput.

Isumasioqatigiilluni ataatsimiinneq

Ataatsimiititaliami siunnersuutip suliarinerani Ineqarnermut, Attaveqarnermut Aatsitassanullu Naalakkersuisunut ilaasortaq isumasioqatigiilluni ataatsimeeqatigineqarpoq. Ataatsimiititaliap apeqqutai Naalakkersuisullu akissutai isumaliutissiissummut ilanngunneqarput.

Siunnersuutip imarisai

Inatsisartut peqqussutaanni atuuttumi siunnersuutit teknikkikkut ersarissaatinik arlalinnik aammalu atortunut allannguutinik ataasiakkaanik imaqarput. Inatsisinut tunngavissamut allannguutinut siunertami pingaarneq tassaavoq attartortut piginnittunngorsinnaanerat taamatullu atorfimminnut atatillugu inissiartik nalinginnaasumik inissiaq attartortutut pingilersinnaalerlugu. Taassuma saniatigut inissiat attartortakkat ajornannginnerusumik piginneqatigiilluni inissianngortissinnaaneri siunertaapput, kiisalu Namminersornerullutik Oqartussani kommuninilu inissiat attartortakkat aningaasanik akileqquneqartarnissannut tunngaviussaaq, ininut akiliutit najugarisap avatangiisiisa nalinginnaasumillu eqqarissaarnissap pitsanngorsarnissaannut atatillugu peqqussummi allannguutini siunnersuutigineqarput.

Ataatsimiititaliap peqqussummut siunnersuummut isumaliutai aalajangersagaalu immikkut ittut

Inatsisartuni siunnersuutip siullermeerneqarnerani Siumumiit Atassummiillu ilalertinneqarpoq, Inuit Ataqatigiinniillu ataasiakkaanik nangaassutigineqarluni. Demokratit inatsisartut peqqussutaani allannguuteqartoqarnissaa kissaatigaat. Inatsisartunili najoqqutassat naleqqussarnissaat pisariaqartinneqartoq paasinartinneqarput Naalakkersuisullu siunnersuummi anguniakkat tunuliaqutaasut saqqummiunneqarnerani siunertarivaat.

Siunnersuummi nr. 4 tunngavigalugu attartortoq suliffimminut atatillugu najugalik inissiaq attartortakkatut attartulersinnaagaa ataatsimiititaliap pissusissamisoortutut isigaa. Taamatut taanna annertunerusumik suliffissaqarniarnikkut nuttarnerulersinnaavoq, taamaalilluni suliffimmut aalajangersimasumut pituttorsimajunnaassagami. Nalinginnaasumik inissianik utaqqisut allattorsimaffianni allatsissinnaatitaaffimmut piumasaqaatit atorunnaarsinneqassasut ataatsimiititaliaq Naalakkersuisutulli isumaqarpoq. Tamatumunnga ullumikkut aalajangersakkat atuuttut malillugit inuttaasut atorfimminnut atatillugu inigisatik nalinginnaasumik attartorsinnaalernissaannut ajoqutaasutut tunngavigineqarsimagamik.

§ 1, nr. 4 pillugu annertuumik inissianik isumaginninnermi utoqqalinersiutilinnut ajornartorsiutaakkajuttarpoq, imatut taakku utoqqalinersiuteqarnermut ikaarsaarnermi inissiaqarnikkut qulakkeerneqarsinnaasartut ataatsimiititaliap paasivaa. Naalakkersuisut peqqussummi § 32, imm. 8-mi aalajangersakkami tassani attartortitsisoq attartortumit tapiissummik piumasaqarsinnaalluni piginnaatitaassasoq Namminersornerullutik Oqartussat kommunillu ilaqutariinnut arlalinnut illutaanni attartortup aningaasartuutaat najugaqarfinni pitsanngorsarnissaasa matussuserneqarnissaannut imaluunniit inissiami aningaasaleeqqinnermut atugassatut ilaatinneqassasut ataatsimiititaliap kissaatigigaa. Aalajangersakkani § 32, imm. 7 taperitinneqarpoq maannakkut peqqussummi atuuttumi, imatut allassimasumi (oqaatsit issuakkat aallartipput:) "Attartortitsisup Namminersornerullutik Oqartussat kommunillu ilaqutariinnut arlalinnut illuutaanni attartortut akiliisissinnaavai, najugaqatigiiffimmi aserorterisarnermik pinaveersaartitsinermut atatillugu aningaasartuutinut naleqquttunut matussutissanik." (oqaatsit issuakkat naapput.) Aalajangersagaq nutaaq taanna imm. 8-mi innuttaasunut siammasinnerusumik sunniuteqarpasippoq. Inatsisartut oqaaseqaatini ilaatigut oqaatigaat (oqaatsit issuakkat aallartipput:) "Taakku saniatigut akiliutit aamma attartortitsisup inissiaataanni aningaasaleeqqinnernut atorneqarsinnaapput, assersuutigalugu igaffinnut nutaanut, perusuersartarfinni uffarfinnilu pisattanut nutaanut imaluunniit illup qaliaannik aneerasaartarfiinillu iluarsaassinermut. Akiliutissaq akilersinneqartoq attartortitsisup inissiaataannut tamanut ataatsimut atugassatut akilersinneqartassaaq, tassani aningaasanik agguaassisarnissaq pisariaqartitsinerup naliliiffigineqarnera naapertorlugu pisassammat. Taamaattumik assersuutigalugu Sisimiuni imaluunniit nunaqarfiit ilaanni akiliutigitinneqartut Nuummi inissianut atorneqarsinnaapput aammalu paarlattuanik pisoqarsinnaalluni." (oqaatsit issuakkat naapput.)

Aammattaaq Naalakkersuisut oqaaseqaatini oqaatigaat (oqaatsit issuakkat aallartipput) "Akiliutissap annertussusissaa ukiumoortumik Inatsisartut aningaasanut inatsisaanni oqaasertaliinikkut aalajangerneqartassaaq" (oqaatsit issuakkat naapput). Aningaasanut inatsimmi tapiissutit aalajangernerat ilanngussinikkut tapiissutip annertussusaa naleqqussarlugu allanngorarsinnaatilerpaa. Ilanngussap aamma Inatsisartut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaa tapiissutini allannguutaasinnaasunut naliliisinnaanngortippaa.

§ 1, nr. 14-imi maalaarsinnaanermut allannguut.

Ineqarnermut maalaaruteqartarfimmi immikkut ittumi piginnaanngorsaanermi ineriartortitsinermilu maalaaruteqarsinnaanissap ajornannginnerusumik pisinnaalerniassammat allannguutissamut siunnersuutip atuutilersinneqarnissaa qulakkeerneqassaaq, ataatsimiititaliaq paasinnippoq. Immikkoortortap taassuma Namminersornerullutik Oqartussaniit kommuniniillu avataaniit aqutsisuutinneqartup suliassat aalajangiunneqareersut tunngavigalugit innuttaasunit maalaarutit suliarisassavai. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI imaluunniit Iserit A/S assersuutigalugu avataaniit aqutsisuusinnaapput. Aalajangersakkap Namminersornerullutik Oqartussat pisortani oqartussat qaffasinnerinnaat aalajangigassaattut inissisimanera killilerpaa. Attaveqaqatigiinnermut Ineqarnermullu Ataatsimiititaliap innuttaasut inatsisitigut inissisimanerat maalaarutinut sulianut tunngatillugu tunngaviliisutut allannguineq allannguisutut isiginngilaat. Aningaasaqarnikkut aqutsinikkulluunniit naliliinermi pisortani oqartussat qaffasinnerinnaat aalajangiisarnerat imminnut atanngitsumik ataavartinnissaat annertuumik iluaqutaassapput, innuttaasut maalaarnerminnut atatillugu isummerfigissagaat ataatsimiititaliap paasivaa.

Nammaqatigiilluni akiliisarnissamut nalinginnaasumik eqqarsaatit (uunga immikkoortortamut ataatsimiititaliaq qanoq isumaqarpa?)

Najugaqarfimmi pitsanngorsaanermi inissiaqarfinnilu atoruminarsaasinnaanermut atatillugu nammaqatigiilluni akiliisarnissamut ajunngequtaasinnaasut ajoqutaasinnaasullu Attaveqaqatigiinnermut Ineqarnermullu Ataatsimiititaliap eqqarsaatigisimavaat. Aallaqqaatitut oqaatigineqarsinnaavoq, aqutsinikkut aaqqiinerit Inatsisartunit siunnersuutigineqartutut ingerlatseriaatsini ajunngequtit aqukkuminarmata. Ataatsimullu isigalugu attartortunut tamanut najugaqarfimmi pitsanngorsaanermi inissiaqarfinnillu atoruminarsaasinnaanermut atatillugu nammaqatigiilluni akiliisarnissaq nammaqatigiinnermi nalimmassaassaaq.

Nammaqatigiilluni akiliisarnissamut attartortutut init najugarinngisat nungullarnikut nutarterneqarnissaannut akiliummi aningaasaliinermut akileeqataasinnaaneq soorunalimi ajoqutaasinnaavoq. Nammaqatigiilluni akiliisarnissamut ilutsip naalakkersuinikkut anguniakkani agguaqatigiinnermi isiginninnermik aamma imaqarpoq. Namminersornerullutik Oqartussat kommunillu ilaqutariinnut arlalinnut illuutaasa qanoq issusiat nutarternissamullu pisariaqartitaat assigiinngeqaat. Inissiani immikkoortortani ataasiakkaani namminneq aningaasaatinik akiliisassagaanni, nutarterinernut pisarialinnut piumasaqaatigineqartunullu inissianut akiliummut annertuumik assigiinngisitsisinnaavoq, apeqqutaalluni sumi attartortuunerluni. Innuttaasut piviusumik attartugassanut assigiinngitsunut toqqaasinnaannginnerat maluginiaqquneqarpoq. Namminersornerullutik Oqartussat atorfilinnut inissiaataanni innuttaasunullu isumaginnernermut atatillugu inissianut tunineqartartunut assersuutigalugu aamma atuuppoq.

Nunatsinni inissiat amerlanersaat nungullarnikuupput. Ukiut ingerlanerini sila atuinerullu inissiat nungullarnerannut ataavartumik aserfallatsaaliinerit malinnaasimanngillat. Inissianut akigititat ukiut ingerlanerini ilimagisamik aningaasatigut pisariaqartitat pisortatigut inissiaateqarnermi piumasaqaatitut ataavartumik aserfallatsaaliinermi nutarterinermilu aningaasatigut iluanaarutit tamakkiisumik malinnaasimanngillat. Ulloq manna tikillugu inissianut attartortut, attartornermut nutarterinermullu kinguaattoornernut atatillugu aningaasartuutit piviusoq malillugu assigiinngimmata akiliutitik iluanaarutigisinnaasimavaat. Attartortunit nutarterinissamut pisariaqartitat aningaasaliiffigineqarnianngippata, inissiaqarnerit nungullarteqqinneqaannassapput imaluunniit akileraartarnikkut qaffaanikkut akilerneqartariaqassapput. Aningaasat landskarsimiittut Inatsisartunit sanaartornissanut pilersaarutinut aalajangersimasunut tassa atuarfinnut, utoqqaat illuinut, erngup nukinganut nukissiorfinnullu pituttorsimasuummata ataatsimiititaliap Naalakkersuisut sanaartornissaq siunnersuutigineqartoq pissusissamisoorsoraat. Taamaattumik inissiat pisortanit pigineqartut aseroriartoqqinnissaat kissaatiginartinneqanngilaq. Aamma akileraartarnikkut qaffaanikkut aningaasaliinissaq aallaavissatut naleqqutinngilaq nunatta ajunngitsumik aningaasatigut ineriartornerata ataavartinneqarnissaata tunngavia eqqarsaatigalugu. Taamaattumik innuttaasunik inissiaqarnermut agguaassinermilu tunngasuni assigiitsitsineq naalakkersuinikkut anguniakkani inissisimanermi nammaqatigiilluni akiliisarnissamut periuseq malillugu pitsaanerpaamik qulakkeerneqassasoq ataatsimiititaliap isigaa.

Atuuttussanngortitsinermut atatillugu sapinngisaq tamaat ersarissaasoqarnissaa Naalakkersuisut tassunga attuumassutilimmik aningaasaliissutit aningaasaqarnermi inatsimmi angissusilerneqarnerisa qulakkeerumaaraa naggataarutaasumik Ataatsimiititaliamit maluginiarneqarneqarpoq.

Ataatsimiititaliap inassuteqaatai

Ataatsimiititaliaq isumaqatigiittoq siunnersuut ilusimisut iluseqartoq akuersissutigineqassasoq innersuussutigaat.

Inatsisartut peqqussutaannut allannguutissatut siunnersuut inatsisartut peqqussutaanni inissianik attartorneq pillugu siunnersuutip aappassaaneerneqarnissaata ingerlateqqinnissaanut Inatsisartut Attaveqaqatigiinnermut Ineqarnermullu Ataatsimiititaliaat taamatut oqaaseqarpoq.

 

Agathe Fontain
Siulittaasuugallartoq


Jens Lars Fleischer

Ellen Christoffersen

Lene Knuppel

Isak Davidsen

Ilanngussaq 1 (pdf-format)

Ilanngussaq 2 (pdf-format)