13. maj 2004

UPA2004/19

 

Aningaasarsianit akileraarutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut
(Umiarsuit takornarianik angallassissutit DIS-imut nalunaarsorneqarnerat aamma ilinniartut ilaannut immikkut ittumik ilanngaateqartitsineq)

 

pillugu

 

Inatsisartut Akileraartarnermut Akitsuusiisarnemullu Ataatsimiititaliaata

 

ISUMALIUTISSIISSUTAA

 

siunnersuutip aappassaaneerneqarnerani saqqummiunneqartoq

 

 

Inatsisartut Akileraartarnermut Akitsuusiisarnermullu Ataatsimiititaliaat suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:

Inatsisartunut ilaasortaq Kalistat Lund, Siumut, Siulittaasoq
Inatsisartunut ilaasortaq Agathe Fontain, Inuit Ataqatigiit, Siulittaasup tullia
Inatsisartunut ilaasortaq Jensine Berthelsen, Atassut
Inatsisartunut ilaasortaq Per Skaaning, Demokraatit
Inatsisartunut ilaasortaq Ole Thorleifsen, Siumut
Inatsisartunut ilaasortaq Finn Karlsen, Atassut

 

Inatsisartut Akileraartarnermut Akitsuusiisarnermullu Ataatsimiititaliaata siunnersuut qulaani taaneqartoq UPA 2004-mi siullermeerneqareermat nassuiaatai ilanngullugit misissuataarpaa.

Tusarniaanermit akissutisiat

Siunnersuutip matuma ataatsimiititaliami suliarineqarnissaanut atugassatut tusarniaanermit akissutisiat assilineri kiisalu inatsisip suliarineqarneranut atatillugu inassuteqaatit ataatsimiititaliap pissarsiarisimavai.

Aallaqqaasiullugu Naalakkersuisut siunnersuutaat Kanukokamut, Aningaasaqarnermut Pisortaqarfimmut, Ineqarnermut Attaveqarnermullu Pisortaqarfimmut aammalu Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Pisortaqarfimmut ulloq 19. februar 2004, ulloq 26. februar 2004 nal. 12.00 tusarniaanermi akissuteqarfiusussanngorlugu, tusarniaassutigalugu nassiunneqartoq ataatsimiititaliap paasivaa. Tusarniaanermi akissuteqarnissamut killiliussap sivisunerunnginnera ataatsimiititaliap tunngaviatigut ajuusaarnartuutippaa, tusarniaaffigineqartartulli sangipinngisamik akissuteqarnissaannut piffissamik naleqquttumik periarfissinneqartarnissaat Naalakkersuisunut kaammattuutigissallugu.

Naalakkersuisut SIK KIK-lu ilanngullugit tusarniaavigisinnaasimassagaluaraat ataatsiiititaliap ilanngullugu paasivaa.

Naggasiullugulu ataatsimiititaliap paasivaa siunnersuummut inatsisillu suliarineqarneranut atatillugu kaammattuutinut tunngasunik tusarniaavigineqartut oqaaseqaatinik saqqummiussaqarsimanngitsut.

Siunnersuutip imarisaa

Siunnersuut manna ajornartorsiuteqarfinnut marlunnut tunngavoq.

1. Ilinniartut ilaannut immikkut ilanngaateqartitsineq

2003-mi ukiakkut ataatsimiinnermi Naalakkersuisut ilinniagaqarnersiutit aammalu inuussutissarsiutinik ilinniartitaanerit kiisalu AEB pillugu inatsimmut allannguutissatut siunnersuutaat inatsisartut akuersissutigaat. Allannguutit kinguneraat ilinniartut ilaasa ulloq 1. januar 2004 allarnerfigalugu ilinniagaqarnersiutinik aammalu ilinniartutut akissarsianik pisartagaqarnermit ilinniartuuneq tamakkerlugu, ilinniarfimmiinneq ilanngullugu, sulisitsisunit ilinniartutut akissarsiaqalernerannik. Ilinniagaqarnersiutisisarnermilli akissarsiaqarnermut ikaarsaarnermi siuliani taaneqartut aningaasarsianik B-nik isertitaarutitinneqarput, taamaalillunilu Aningaasarsianit akileraarutit pillugit Inatsisartut inatsisaanni § 15 naapertorlugu ukiumut akileraarusingaanngitsunik B-nit isertitanit 5.000 kr.-inik atuisinnaajunnaarlutik.

Siunertarineqanngitsumik ilinniagaqartut aningaasarsiaasa appariaataasa ikiorsiivigineqarnissaat siunnersuutip matuma § 1 nr. 1-iata siunertaraa, taamaattumillu ilinniagaqartut § 1 nr. 1-imi taaneqartut ukiumi akileraarfiusumi 2004-mi akileraarutaasussatut aningaasarsiaasa, ilinniagaqartut iliniarfimmiinnerini isertitat B-tut isertitaasutut naatsorsorneqarsimasinnaanerannut, naapertuuttunngorlugit, siornatigumullu atuuttunut naapertuuttunngorlugit appaavigineqarnissaat siunnersuutigineqarpoq.

Allannguut taanna taamaallaat ukiumut akileraarfiusumut 2004-mi atuuttussatut siunnersuutigineqarpoq, 2005-imimmi atuutilersumik akileraarutitigut ilanngaatit il.il. qaffanneqarnissaannik naatsorsuutigineqartut (UPA2004/18) ilinniagaqartut ilanngaateqarsinnaajunnaarnermikkut annaasaqaataat matussisiivigissagaat Naalakkersuisut naatsorsuutigimmassuk.

Siunnersuutip kingumut atuutitilersinneqarnissaa atatsimiititaliamit aallaqqaasiullugu ajuusaarnartuutinneqarpoq, siunnersuummimi § 2 naapertorlugu ulloq 1. januar 2004 aallarnerfigalugu siunnersuut atuutitilersinneqassammat. Innuttaasut inatsisitigut toqqissisimanartumik atugaqartitaanissaat, tassanilu minnerunngitsumik innuttaasut inatsisinik ilisimaarinninnissaat eqqarsaatigalugu, inatsisiliortut kingumut atuutilersussanik inatisiliornermi kisaataannut naleqqiullugu aallaavittut pingaartinneqarnissasoq ataatsimiititaliaq isumaqarpoq. Tamannalu minnerunngitsumik akileraartarnermut tunngasunut pingaaruteqarpoq. Siunnersuutilli § 1-ia inuttaasunut iluaqutaasussaasuummat siunnersuutikkut kingumoortumik inatsisiliorneq pitsaasuunngitsutut nalilersorneqartariaqanngitsoq ataatsimiititaliaq isumaqarpoq. Taamaakkaluartorli siunissami siunnersuutit matumunnga assigusut pisariaqalinnginnissaat siunertaralugu Naalakkersuisut piffissaagallartillugu inatsisiliornerminni sukumiisumik suliaqartarnissaannik ataatsimiititaliap kaammattunngitsoorusunngilai.

2. Umiarsuit takornarissanik angallassissutit DIS-imi nalunaarsorneqarnerat.

Dansk Internationalt Skibsregisterimi (DIS) umiarsuit nalunaarsoneqarsimasuni kalaallit umiarsuaataanni takornarissanik angallassisutini inuttat aningaasarsiaasa akileraaruserneqartannginissaannut tunngaviliinissaq siunnersuutip matuma § 1 nr. 2-ata imaraa. Saqqit Ittup 2004-mi Kalaallit Nunaanni takornarissanut angallassisussatut attartortinneqarnissaa siunnersuummut matumunnga tunngaviuvoq. Angallassinissami aaqqissuussisup siunnersuut manna akuersissutigineqassanngikkaluarpat inuttanut aningaasartuutit appaaviginiarlugit kalaaliunngitsunik inuttaliinissaa ilimagineqartariaqarpoq.

Aningaasarsianik akileraaruteqartarneq pillugu Inatsisip § 34-ani aaqqissuussinernik assigusunik makkuninnga ullumikkut peqareerpoq:

1. Tamakkiisumik akileraartussaatitaasut umiarsuarni Dansk Internationalt Skibsregisterimi nalunaarsorsimasuni Kalaallit Nunaatalu imartaani angalasuunngitsunut.

2. Tamakkiisumik akileraartussaatitaasut umiarsuarni usinik angallassissutini Dansk Internationalt Skibsregisterimi nalunaarsugaasuni sulinermikkut akissarsisimasunut, aammalu Kalaallit Nunaata nunallu allat, matumani ilanngullugit Danmarki Savalimmiullu, akornanni aalajangersimasumik usinik angallassinermi inuttaasunut.

3. Tamakkiisumik akileraartussaatitaasut umiarsuarni usinik angallassissutini 1.100 bruttotonnage taakkuluunniit qaangerlugit usitussusilinni Dansk Internationalt Skibsregisterimi nalunaarsugaasuni aammalu umiarsuarni usinik angallassissutini imm. 2-mi taaneqartuni Kalaallit Nunaanni umiarsualivimmiit umiarsualivimmut usinik aalajangersimasumik angallassinermi inuttaanermikkut akissarsiaqartut kiisalu uuliamik assartuutini 450 bruttotonnage taakkuluunniit qaangerlugit usitussusilinni.

Umiarsuit Kalaallit Nunaanneersut allat DIS-i atorlugu aaqqissuussinermut iluaqutaasumik ilanngunneqarsinnaanerat ataatsimiititaliap suliarinninnermini eqqarsaatersuutigaa. Tassanilu suliffissaqartitsinerup qulakkeerneqarnissaa anguniarlugu aalisariutit Kalaallit Nunaanneersut ilanngutitinneqarsinnaanerat ataatsimiititaliap immikkut soqutigaa.

Nunarsuarmioqatigiit akornanni unammillernerup annertusiartornera tunuliaqutaralugu DIS-imik aaqqissuussineq 1988-imi Danmarkimi pilersinneqarsimasoq ataatsimiititaliap paasivaa. Danskit umiarsuaat amerlanerugaluttuinnartut nunat allat erfalasuisa ataanni angalalerput, nunamullu najugaqarfimmut ajoqutaasumik, taammaalillunilu akileraarutitigut isertitanik aammalu nunami kaaviiaartitaannit annaasaqarfiusumik, nunanik allamiunik inuttalersorneqalerlutik. Inuttanut aningaasartuutit erfalasumik taarsiisarnerni peqqutaaqataapput, taakkumi ingerlatsinermi aningaasartuutini pingaaruteqarajuttuupput, erfalasorineqartorlu apeqqutaatillugu nikerartuusarlutik.

Akileraartarnermut inatsit tunngavingalugu Umiarsuarni DIS-imi nalunaarsorsimasuni inuttat akileraaruserneqartusaanngitsunik aningaasarsitinneqarsinnaapput. Kingumut qiviarluni tamanna inuttanut aningaasartuutinik ima appaatigivoq, allaat danskit umiarsuaataat kingumut danskit erfalasuinik erfalasulernerinik kinguneqarluni. Taamaalilluni aaqqissuussineq suliffissaqartitsinermut iluaqutaallunilu naalagaaffiup karsiata inuttanit toqqaannartumik akileraarutitigut isertitaqarunnaarsinneqarneratigut toqqaannanngitsumik akileraarutinik assigisaanillu isertitaqartarnera qulakkeerpaa. Taamaalilluni piffissamut umiarsuit erfalasuminnik taarsiinngikkallarnerannut naleqqiullugu ataatsimut tamaat isigialugu aningaasatigut annaasaqarsimanissaq ilimagineqarsinnaavoq, tamannalu pitsaanngeqatigajaanik ajornartorsiummik aaqqiinerusussatut nalilerneqarsimavoq.

Dansk Internationalt Skibsregister pillugu Inatsimmi, ulloq 11. april 1997-imi LBK nr. 273-kut saqqummiunneqartumi § 2 naapertorlugu aalisariutit ujarattaatillu DIS-mut nalunaarsorneqarsinnaanngillat. Umarsuit taakku ajornartorsiutaasumik nunat allat erfalasuinut nuutinneqarnikuunatillu nunani allamiunik inuttaqanngillat, taamaattumillu nalagaaffiup karsiata umiarsuarni taakkunani inuttat nalinginnaasumik akileraartarnerisa atorunnaarsinneqarnissaat kissaatigisimanngilaa.

Tamanna tunngavingalugu ataatsimiititaliap aalisariutit Kalaallit Nunaanni angerlarsimaffeqartut DIS-imik aaqqissuussinermut ilanngutitinneqarsinnaanerat periarfissaqarsorinngilaa.

Tamanna tunngavingalugu kalaallit sulisorineqartut amerlineqarnissaat siunertaralugu Naalakkersusiut periarfissanik allanik, taamaalilluni kalaallit aalisariutini inuttaajuaannarnissaat qulakkeerumallugu, misissuissasut ataatsimiititaliap kaammattorumavai.

Tassunga atatillugu toqqaannartumik imaluunniit piffikkaartumik inatsisiliussinikkut inuussutissarsiutinik siuarsaanerit tapiissuteqartarnerit il.il. ataatsimut isigalugu pisarnissaat atatsimiititaliap kaammattuutigiumavaa, taamaalilluni assersuutigalugu toqqaannganngitsumik imaluunniit aalajangersimasunut iluaqutaasunik aningaasarsianut akileraartarnermut inatsit aqqutigalugu immikkut aaqqissuussinerit atornagit tapissutit tapiissutisisussanut sapinngisamik toqqaannartumik tunniunneqartarnissaat pisartussanngortillugit. Taamaalilluni inatsisiliorneq pisariitsoq paasiuminartorlu anguneqassasoq ataatsimiititaliaq isumaqarpoq, tamannalu naggataagut inuttaasut inatsisitigut illersugaanerannut iluaqutaasussaassaaq.

Siunnersuutip iluanaarutitigut kinguneqaatissai.

Ilinniartut isertitaannit akileraarutaasussaatitaasunit appaanissamik § 1 nr. 1-imi siunnerssutigineqartoq Landskarsip 2 mio kr.-inik iseritakinneruneranik kinguneqartussatut naatsorsuutigineqarpoq. Soorlu siusinnerusukkut iserifigineqareersutut isertitat taakku pissutsinit siunertarineqanngitsunit tunngassuteqarput, taamaattumillu aningaasanut inatsimmi kommunilluunniit missingersuutaanni isertitat taakku allassimanngillat.

Umiarsuarnik takornarissanik angallassissutinik angallassinissat § 1 nr. 2-mi pineqartut aalajangersakkat maanna atuuttut naapertorlugit kalaallinik inuttaqarluni pinissaat naatsorsuutigineqarsinnaanngilaq, taamaattumillu akileraarutitigut isertinngitsuukkat landskarsimut annaasaqaataasutut taaneqarsinnaanngillat.

Taamaattumik siunnersuut ataatsimut isigalugu missingersuutigineqartunut naleqqiullugu isertitatitgut kinguneqaateqartussaanngitsutut Naalakkersuisunit naatsorsuutigineqarpoq.

Ataatsimiititaliaq isumaqatigiittoq siunnersuut pillugu ima oqaaseqarpoq:

Aallaqqaasiullugu ataatsimiititaliap oqaatigissavaa siunnersuut taperserlugu.

Ilinniagaqartut ilinniarnermik nalaanni aningaasatigut pitsaasumik toqqammaveqartitaanissaata qulakkeerneqarnissaa ataatsimiititaliap pingaartuutippaa, taamaattumillu siunnersuutip matuma siunertarineqanngitsumik ilinniagaqartut aningaasatigut atugaannik ajorseriaat illuatungilermagu ataatsimiititaliap nuannaarutigaa.

Aammattaaq Naalakkersuisut umiarsuarni inuttat kalaallit suliffissaqarnikkut pitsaanerusumik periarfissinneqarnissaat siunnersuut manna aqqutigalugu anguniarmassuk ataatsimiititaliap ilanngullugu nuannaarutigaa. Aningaasarsianit akileraarutit pillugit inatsisip § 34-iata allanngortinneqarnissaanik siunnersuutikkut umiarsuarnut ilaasartaatinut imartatsinni takornarissanik angassillutik ingerlaartuni inuttat nunatsinneersut atorfinitsitaanerannut akileraaruseeriaatsit pissutsilluunnit allat inatsisinut tunngassutillit matuma kingorna akornutaanatilluunniit illuatungiliuttuunnginnissaat Naalakkersuisut qulakkiissagaat ataatsimiititaliap naatsorsuutigaa.

Naalakkersuisut sapinngisamik piaartumik siunnersuutip matuma, taamaalillunilu kalaallinik inuttaqannginnissamut aningaasatigut tunngavissaasupakornusiisussaannginnerata, umiarsuaatileqatigiinnit attuumassuteqartunit allanillu ilisimaneqalernissaa sulissutigissagaat ataatsimiititaliap kaammattutigissavaa.

Tamanna tunngavingalugu Ataatsimiititaliap isumaqatigiittup siunnersuut akuersissutigineqassasoq inassutigaa.

Taama oqaaseqarluni Inatsisartut Akileraartarnermut Akitsuusiisarnermullu Ataatsimiititaliaata siunnersuut aappassaaniigassanngortippaa.

 

	Kalistat Lund, Siulittaasoq
Agathe Fontain, Siulittaasup tullia		Jensine Berthelsen
Per Skaaning		Ole Thorleifsen