25. oktober 2004 UKA 2004/38
Radiukkut tv-kkullu aallakaatitsisarneq pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut.
Akissuteqaat
(Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilisimatusanermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq)
Aappassaaneerneqarnera
Naalakkersuisut naammagisimaarlugu paasivaat, radiukkut tv-kkullu aallakaatitsisarneq pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut Naalakkersuisunit saqqummiunneqartoq Inatsisartut Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Ataatsimiititaliaata amerlanerpaatigut tapersersoraa.
Ataatsimiititaliap peqqussutissatut siunnersuutip tusarniaassutigineqarnera pillugu oqaaseqaatai Naalakkersuisut aallarniutitut oqaaseqarfigisariaqarsoraat. Tassunga atatillugu eqqaasitsissutigineqassaaq siunnersuut tusarniaassutigineqartoq siunnersuummik siusinnerusukkut tusarniaassutigineqareersumik aallaaveqarmat. Taassuma saniatigut aamma tusarniaaffigineqartut pingaarnersaat inatsisissap piareersarneqarnera tamaat qanimut ingerlaavartumillu suleqatigineqarsimapput. Naalakkersuisut taamatut oqaaseqarlutik ataatsimiititaliap tusarniaaneq pillugu oqaaseqaatai tusaatissatut tiguaat.
Ataatsimiititaliap aallarniutigalugu Naalakkersuisut qinnuigai KNR-imut aningaasaliissutaasartut eqqarsaatigeqqeqqullugit. Siunnersuummut oqaaseqaatini atuarneqarsinnaasutuut Naalakkersuisut naliliipput, pisussaaffiit ataasiakkaat aningaasaliissutaareersut iluanni naammaginartumik piviusunngortinneqarsinnaassasut. Aammami pisussaaffiit ataasiakkaat annertussusii imarisaallu pisortat sullissinerannik (Public Service) isumaqatigiissuteqartarnissami isumaqatigiinniutigineqartartussaapput. Digitaliseriinissap piviusunngortinneqarnissaa siunertaralugu KNR-ip teknikkikkut atortorissaarutaasa nutarternissaannik pisariaqartitsinermik misissuinissamut tunngatillugu oqaatigineqarsinnaavoq, tamakku pillugit oqaloqatigiinnerit KNR-ip aamma Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Pisortaqarfiup aallartereermatigik.
Ataatsimiititaliap peqqussutissatut siunnersuutip imarisarpiaanut tunngatillugu siullertut oqaaseqaateqarfigaa, aallakaatitassianik kalaallisut oqaasertalinnik pingaarnerutitsinissamik siunnersuutip anguniagaa. Aallakaatitassianik kalaallisut oqaasertalinnik pingaarnerutitsinissamut tunngatillugu ataatsimiititaliap oqaaseqaatai nalinginnaasut Naalakkersuisut tamakkiisumik isumaqatigisinnaavaat. Ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartut, tassaasut Demokratit, Naalakkersuisunik peqqusipput nuna tamakkerlugu kanalimik, Danmarks Radio-p aallakaatitaasa toqqaannartumik aallakaatinneqarfissaannik pilersitseqqullugit, taamaaliornikkut KNR-ip aallakaatitassiat Kalaallit Nunaanni aallakaatitassiarineqartut kalaallisullu oqaasertallit annertunerusumik aallussinnaalissammagit. Inatsisitigoortumik KNR peqquneqarsinnaanngilaq Danmarks Radio-p imaluunniit radioqarfiup tv-qarfiulluunniit allap aallakaatitaanik aallakaatitseqqullugu. Tamanna aallakaatitsiviup pineqartup aallakaatitanik piginnittussaaneranik innarliinerussaaq. Taannaannarluunniit pissutigalugu ikinnerussuteqartut inassuteqaataat piviusunngortinneqarsinnaanngilaq. Aamma KNR-ip aallakaatitsisarnerminik aaqqissuussisinnaatitaaneranut taama toqqaannartigisumik aalajangersimatigisumillu akuliuttoqassappat tamanna KNR-ip nammineersinnaassusianik innarliinerujussuussaaq. Aamma kanalinik nutaanik atuilernissaq pillugu apeqqut aallakaatitsinermut aqqutit digitalisererneqarnissaat pillugu suleqatigiissitaliamit suliarineqartussaavoq.
Aamma ataatsimiititaliap Danmarks Radio-p aallakaatitaanik atuineq pillugu oqaatigisaanut Naalakkersuisut naqqiuteqalaassapput. Tassa KNR-ip aallakaatitanik kissaatigineqartunik sunilluunniit aningaasartuutitaqanngitsumik atuisinnaanera eqqunngilaq. Maannakkut isumaqatigiissutaasumi akiliummik isumaqatigiissuteqartoqarnikuuvoq, naak akiliut taanna annertunngikkaluartoq.
Ataatsimiititaliap radio tv-lu pillugit ataatsimiititaliamut tunngatillugu Naalakkersuisunut inassutigaa, radio tv-lu pillugit ataatsimiititaliamik pilersitsinermut aningaasaliissutit annertussusii eqqarsaatigeqqinneqassasut. Ataatsimiititaliap tassunga atatillugu oqaatigaa ataatsimiititaliamik pilersitsinerup siunertaa pingaarneq tassaasoq aallakaatitsisinnaanermut akuersissutinut tunngatillugu suleriaatsip pisariillisarneqarnissaa eqaallisarneqarnissaalu. Ataatsimiititaliamik pilersitsinerup siunertaa pillugu Naalakkersuisut oqaatigissavaat, aallakaatitsisinnaanermut akuersissutinut tunngatillugu suleriaatsip pisariillisarneqarnissaata eqaallisarneqarnissaatalu pingaarnertut siunertaaneranik oqarneq eqqunngimmat. Tassami peqqussutissatut siunnersuummut oqaaseqaatini allassimavoq ataatsimiititamik pilersitsinerup radiumut tv-mullu tunngasunik sutigut tamatigut pitsanngorsaataanissaa naatsorsuutigineqartoq. Taakku tungaasigut paasisimasaqarluartut ataatsimiititaliami siunnersuutigineqartumi ataatsimoortinnerisigut sullissisoq Naalakkersuisunut siunnersortitut iluaqutaalluaannanngitsoq, aammali radiumik tv-millu suliaqartut aamma iluaqutigisinnaasaat pigineqaleriartussaaq. Aammattaaq ataatsimiititaliap pilersinneqarnerata kingunerissavaa taakku tungaasigut nakkutilliinermik suliassat maannakkumornit annertunerusumik malitsinneqarsinnaanissaat.
Naalakkersuisut radio tv-lu pillugit maalaartarfik maannakkut atuuttoq pillugu oqaatigisinnaavaat, maalaartarfiup taassuma atorunnaarsinneqarneratigut sipaaruteqartoqarnissaanik naatsorsuutiginnittoqannginneranut tunngaviusoq tassaammat, maalaartarfik taanna ukiuni arlalinni sulisimanngimmat maalaartarfimmut suliakkiissuteqartoqarsimannginnera pissutigalugu. Tassunga atatillugu eqqaasitsissutigineqassaaq ataatsimiititaliaq nutaaq siunnersuutigineqartoq radio tv-lu pillugit maalaartarfimmit maannakkut atuuttumit allaanerujussuarmik annertunerujussuarmillu akisussaaffeqartussaammat.
Tusarnaartartut pillugit misissuisitsisarnissanut aningaasaliissutinut tunngatillugu Naalakkersuisut eqqaasitsissutigerusuppaat pineqartut tassaassammata attuumassuteqanngitsut avataaneersut misissuisarnissaat, KNR-illu aallakaatitaannaanut tunngassuteqanngitsut. Tassa imaappoq pisariaqartitsinernik misissuinerit aamma tusarnaartartut isiginnaartartullu aallakaatinneqartartunik allanillu radiukkut tv-kkullu neqeroorutaasartunik atuineri pillugit ingerlaavartumik misissuisoqartassaaq. Taamaalillutik misissuinerit inerneri aamma atuisunut, suliaqartunut, tassa imaappoq KNR-imut sumiiffinnilu radioqarfinnut tv-qarfinnullu, aammalu Naalakkersuisunut pingaaruteqarsinnaassapput. Ilanngullugu oqaatigineqassaaq KNR-ip oqaatigisimammagu, aallakaatitsivik aningaasaliissutit pioreersut iluanni tusarnaartartut isiginnaartartullu pillugit misissuinernik taamaattunik suliaqarnissaminut akissaqanngitsoq. Misissuisitsisarnissanut aningaasaliissutissatut missingersuutit misissuinerit taamaattut akigisartagaat pillugit paasissutissanik piniarneqarsimasunik tunngaveqarput. Naalakkersuisut tamanna tunngavigalugu radio tv-lu pillugit ataatsimiititaliamut aningaasaliissutit allanngortinneqarnissaannik siunnersuuteqarnissaminnut pissutissaqarsorinngillat.
Ataatsimiititaliap tulliullugu inassutigaa siunnersuummi § 29, imm. 3 peerneqassasoq. Ataatsimiititaliap taama inassuteqarnerminut tunngavilersuummisut oqaatigaa, KNR sullissinernik assigiinngitsunik suliaqartartunut unammillertitut ingerlalissanngitsoq taamatullu isigineqassanngitsoq. Aalajangersakkap siunnersuummi ilanngunneqarneratigut siunertarineqarpoq KNR allamik ingerlataqarsinnaasunngorlugu periarfissaasa annertusineqarnissaat. KNR-ip ingerlatsinera siunnersuummi § 29, imm. 6 malillugu unammilleqatigiinnermik tunngaveqarluni pissaaq. Ataatsimiititaliarli isumaqatigiissoq tamanna pillugu ersarissumik inassuteqarmat Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuummik taassumunnga naapertuuttumik saqqummiussipput.
Ataatsimiititaliap aallakaatitassianik paarlaateqatigiittarnissaq aallakaatitassioqatigiittarnissarlu pillugit oqaatigisimavaa, KNR-ip tusagassiuutinik atuinissamut sungiusarfimmik sulisut ilinniarnerminnik nangitsinissaannut periarfissiisinnaasumik, tassungalu ilutigitillugu inuusuttut radioqarnermi tv-qarnermilu qanoq suleriaaseqartoqartarneranik paasisaqarnissaannik periarfissiisinnaasumik pilersitsinissamik pilersaarutai tapersersorini. Ataatsimiititaliap Naalakkersuisunut inassutigaa isummat taakku aamma Naalakkersuisunit tapersersorneqassasut. Tusagassiuutinik atuinissamut sungiusarfimmik pilersitsiniarluni siunertat taaneqartut Naalakkersuisut tapersersorpaat, kisianni tassunga ilutigitillugu ilisimaqqussallugu siunertat aamma allatigut, aammalu KNR-ip pilersaarutitut siunnersuummisut maannamut saqqummiussimasaanit annikinnerusumik anguniagaqarnikkut piviusunngortinneqarsinnaanissaat Naalakkersuisut nalilermassuk. Aammattaaq Naalakkersuisut ilisimaqqussavaat sumiiffinni radioqarfinni tv-qarfinnilu sulisuusunik pikkorissartitsisarnerit Namminersornerullutik Oqartussanit tapiiffigineqartartut maannakkut ingerlanneqartareermata. Taamaammat Naalakkersuisut KNR aamma STTK tamanna pillugu erseqqinnerusumik oqaloqatigeqqaarniarpaat, matumani aamma pisortat sullissinerannik (Public Service) isumaqatigiissummik KNR-imut isumaqatigiissuteqarnissamut atatillugu.
Kiisalu ataatsimiititaliaq KNR-ip siulersuisuisa nutaamik katitigaalernissaannik siunnersuut pillugu oqaaseqaateqarpoq. Amerlanerussuteqartut, tassaasut Siumut, Inuit Ataqatigiit aamma Atassut, siulersuisuni ilaasortat suliamik ilisimasaqarluartuunissaannik isummat nutaat, taamaalillutillu siunnersuut taamatut ilusilik tapersersorpaat. Ikinnerussuteqartut, tassaasut Demokratit, siunnersuutigaat partiit siulersuisuni ilaasortassanik toqqaanissamut periarfissaqaannassasut, siulersuisunili ilaasortat sinneri siulersuisut suliamik ilisimasaqarluarnerunissaannik isummamik aallaaveqarluni toqqarneqartarsinnaasut.
Immikkut soqutigisaqaqatigiit suliffeqarfiillu partiinut sanilliullutik innuttaasunit tapersersorneqannginnerunerarlugit ikinnerussuteqartut oqaatigisaannut tunngatillugu Naalakkersuisut oqartariaqarput tassunga isumaqataanngilluinnarlutik. Tassa imaappoq sinerissami tusagassiiviit takusassiiviillu kattuffiat innuttaasunit tapersersorneqarsimanngippat tamanna sumik patsiseqarnersoq Naalakkersuisut paasiuminaatsippaat. Kattuffiup sumiiffinni radioqarfiit tv-qarfiillu, tamarmik immikkut sumiiffimminni innuttaasunit tapersersugaasut sinniisuuffigai. Tusarnaartartut isiginnaartartullu kattuffiannik pilersitsisoqarpat aamma taassuma innuttaasunit sooq tapersersorneqannginnissaa takujuminaassaaq. Siulersuisut nutaamik katitigaalernissaannik siunnersuutip naalakkersuinermut attuumassuteqanngitsunik siulersuisoqarnertut taaneqarsinnaannginneranik ikinnerussuteqartut oqaatigisaannut tunngatillugu Naalakkersuisut siullermik erseqqissassavaat, siulersuisuni ilaasortat amerlanersaat inassuteqartoqarnera tunngavigalugu toqqarneqartussaammata. Taamaammat taakku politikkikkut toqqagaasutut isigineqarsinnaanngillat. Taassuma saniatigut aamma aalajangiisuulluinnartoq tassaavoq siulersuisut suliamik ilisimasaqarluartuunissaat Naalakkersuisut kissaatigimmassuk, tassa politikkikkut toqqaanermut taarsiullugu, tassanimi suliffeqarfiup atugarissaarnissaa pinnagu politikki pingaarneruteqqajaaneqalersinnaammat.
Aamma ataatsimiititaliap isumaqatigiissup tusarnaartartut isiginnaartartullu nuna tamakkerlugu kattuffiinik pilersitsinissaq tapersersorpaa Naalakkersuisunullu inassutigalugu aamma taakku tapersersuissasut. Ataatsimiititaliap isumaa Naalakkersuisut isumaqatigilluinnarpaat, neriuutigalugulu taamaaliornissamik soqutiginnilerneq siunnersuutip matuma suliarineqarnerani pilerumaartoq.
Naalakkersuisut taamaatut oqaaseqarlutik inassutigaat siunnersuutip allannguutissatut siunnersuutikkut saqqummiunneqarnermisut maannakkutut iluseqarluni aalajangiutivinneqarnissaa.