17. november 2003

UKA 2003/155

 

Aalisarneq pillugu Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut

pillugu

Inatsisartut Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliaata

ISUMALIUTISSIISSUTAA

inatsisissatut siunnersuutip aappassaaneerneqarnerani saqqummiunneqartoq

 

 

Inatsisartut Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliaat suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:

 

Inatsisartuni ilaasortaq Aqqalukasik Kanuthsen, Inuit Ataqatigiit, (siulittaasoq)
Inatsisartuni ilaasortaq Ole Dorph, Siumut, (siulittaasup tullia)
Inatsisartuni ilaasortaq Ruth Heilmann, Siumut
Inatsisartuni ilaasortaq Finn Karlsen, Atassut
Inatsisartuni ilaasortaq Palle Christiansen, Demokraatit

Inatsisartut Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliaata Aalisarneq pillugu Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut nassuiaatitai ilanngullugit UKA 2003-mi siullermeerneqareermat misissuataarpaa.

 

Tusarniaanermi akissutisiat
Siunnersuummik matumani pineqartumik ataatsimiititaliamit suliarinninnermut atugassatut ataatsimiititaliaq tusarniaanermi akissutitut tunniunneqartut nuutinneqarnerinik pissarsivoq. Ataatsimiititaliap paasivaa kattuffiit, oqartussaaffiit sulliviillu tulliini taaneqartut tusarniaavigineqarsimasut: KNAPK, Kalaallit Nunaanni Sulisitsisut Peqatigiiffiat, Akileraartarnermi Pisortaqarfik, Royal Greenland A/S, Kalaallit Nunaanni Kommuneqarfiit Kattuffiat, Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Pisortaqarfik (KANUAANA), Pinngortitaleriffik kiisalu Unammilleqatigiinnermut Ataatsimiititaliaq.

Aallarniutigalugu Aalisarneq pillugu Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut Inatsisartut Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliaata ilassilluarpaa. Inuussutissarsiornermi tamanut atuuttumik atugassarititaasunut tun-ngatillugu inatsit Naalakkersuisut iluarsiivigineqartariaqartutut pissutissaqartimmassuk ataatsimiititaliap pitsaasutut isigaa.

Ataatsimiititaliattaaq inuussutissarsiornermi inuiaqatigiinnilu nalinginnaasumik ineriartornermut tunngatillugu maleruagassiornissamik pisariaqartitsisoqalissagaluarpat inatsisip ingerlaavartumik naleqqussarneqartarnissaa pingaartutut isigaa. Tunisassiorfiit tunitsiviillu nutaat pilersinneqarnerinut pioreersulluunniit allatut aaqqissuunneqarnissaannut atatillugu qinnuteqaatinik suliarinnittarnerit inatsisissatut siunnersuutikkut eqaallisaaviginissaat Naalakkersuisut siunertaraat.

§ 22 a, imm. 1-ip oqaasertalerneqarneratigut tunitsivinnik tunisassiorfinnillu pilersitsinerup allatulluunniit aaqqissuussinerup maleruagassiorneqarnissaa Naalakkersuisut periarfissaqarfigiinnassavaat. Taamaaliornikkut qulakkeerneqassaaq tunisassiorfinnik allatut aaqqissuineq pilersitsinerluunniit, kingornagut atortulersuutitigut tapiissutaasinnaasutigulluunniit inuiaqatigiinnit aningaasaliivigineqartunit, Naalakkersuisut siumut ilisimateqqaarnagit akuersiteqqaarnagillu pisinnaanngitsoq.

Ataatsimiititaliaq isumaqarpoq § 22 a, imm. 1-ip qasukkaallatinneqarneranik siunnersuut tun-ngavissaqarluartoq. Tunisassiorfiup tunitsiviullu allatut aaqqissuunneqarnissaasa akuersissutigineqarnissaanik aatsaat pisariaqartitsisoqassaaq tunisassiortoq aningaasaliisorluunniit tunisassiornermik, pisortat missingersuusiaannik aamma inuiaqatigiit nukissiuutitigut pilersuineq atortulersuuteqarnerluunniit atorlugit malitsigisatut toqqaannartumik toqqaannanngitsumilluunniit nammatassanngortinneqartunik pilersitsissamaarpata.

Inatsisip siusinnerusukkut oqaasertaliivigineqarnermigut kingunerisarpaa aalisakkanik tunisassiornermi tunisassiortutut sulliviit Naalakkersuisunit akuersissummik pisimanngikkunik tunisassiornerminnik allatut aaqqiisinnaannginnerat. Aalajangersagaasimasoq, sulliviit pineqartut niuernermik ingerlatsivittut oqartussaaffiinik, niuerfinni pissutsit aalisarnermilu tamanut atugassaritaasut malillugit tunisassiornermi atortorisaminnik tunisassiorsinnaassutsiminnillu nalinginnaasumik iluarsiiviginnissinnaanerinik killiliisuusutut paasineqarsinnaasimavoq. Taamaammat siunnersuummi siunnersuutigineqartutut allannguutissaq ataatsimiititaliap iluarisimaarpaa.

Tunisassiorfiit allatut aaqqiivigineqartarnerisa inuiaqatigiinnit aningaasaliivigisassaanngitsut tunisassiortunit aningaasaliisunillu nalunaarutigineqartussaanerata ingerlaannarnissaanik Naalakkersuisut atuutsitsiniarnerat ataatsimiitaliap pissutissaqartutut isigaa. Ataatsimiititaliap Naalakkersuisutulli pingaartutut isigaa nalunaaruteqartussaatitaaneq atorlugu naalakkersuisoqarfiup ingerlaavartumik, sukkulluunniit tunisassiorsinnaassutsip aammalu tigooraasinnaassutsip umiarsuarnik tunitsiviliinikkut annertusineqarnissaanik pisariaqartitsinerup akornanni Naalakkersuisut isumaliutersuutigilluagaasumik oqimaaqatigiissaarineranni tunngaviusinnaasunik, paasissutissanik tuniorarneqarnissaa.

§ 22 a, imm. 3-mut tunngatillugu ataatsimiititaliap paasivaa, siunnersuumi oqaasertaliineq "peqataasutut naleqquttut tamarmik", Unammilleqatigiinnermut Ataatsimiititaliap tusarniaanermut akissummini nammineerluni siunnersuutigimmagu tusarniaavigisassatut allattorsimaffimmit peerneqarnissani, "peqataasut naleqquttut"-nik oqaasertaliinermik taarserneqassasoq. Tusarniaanermut akissummini Unammilleqatigiinnermut Ataatsimiititaliap kissaatigisani namineerluni ima tunngavilersorpaa:

"Unammilleqatigiinnermut Ataatsimiititaliap tusarniaavigineqartussatut allattuiffimmit peerneqarnissamik kissaataa - minnerunngitsumik unammilleqatigiinnermut inatsimmi § 4 naapertorlugu Unammilleqatigiinnermut Ataatsimiititaliap nammineerluni suliassanik oqaluuserinninnissaamut periarfissaqarnera eqqarsaatigigaanni - allaffissornikkut suliassanuinnaq tunngatillugu innimigisassanit illua tungiliivigineqarnerani unammilleqatigiinnermut inatsisitigut nakkutilliineranik ajornerulersitsisuususutut kinguneqarnissaanik isumaqarfiginanngitsoq". Taamaammat imm. 3-mi allannguinissamut ataatsimiititaliaq oqaaseqaatissaqanngilaq.

Tusarniaanermi akissutigineqartunut allanut tunngatillugu ataatsimiititaliap maluginiarpaa taakkunatigut isummernerit ataatsimut isigalugit iluarisimaarinninnerusut, tusarniaavigineqartulluunniit siunnersuummut oqaaseqarfiginninnissamut pissutissaqaratik oqaaseqartut. Taamaalillunissaaq ataatsimiititaliap paasivaa tusarniaavigineqartut amerlanerit akissutaanni oqaaseqarnerit annertuutigut inatsisissatut siunnersuummut tassungaluunniit nassuiaatinut ilanngunneqarsimasut. Royal Greenland A/S-ili tusarniaanermut akissummini ima oqaaseqaateqarpoq:

Ataatsimut isigalugu isumaqarpugut aalajangersagaq naleqquttuunngitsoq, tak. ulloq 12. februar 2002-mi tusaniaanermut akissuterput (nuutinneqarnera ilanngunneqartoq), taamaammallu atorunnaarsivinneqartariaqartoq. Tamatuma peqatigisaanik isumaqarpugut pisortanit aningaasaliissutigineqarsinnaasunut tunngasut atorfeqarfiit ilaat allat aqqutigalugit isumagineqarsimasut, assersuutigalugu Nukissiorfiit akuersissuteqarnerat atorlugu." Suliffeqarfissuarli ilanngullugu oqarpoq: § 22 a-mut allannguutissatut siunnersuutigineqartoq alloriarnertut eqqortutut pitsaanerpaap tulliatut isigaarput". (Issuaaneq naavoq). § 22 a-mik maannakkut oqaasertaliineq Royal Greenland A/S-imit isornartorsiummik naaperiaanertut annertuutut ataatsimiititaliap isigaa.

 

Siunnersuutip imarisai
Naggataagut Inatsisissatut siunnersuut pillugu Inatsisartut Aalisarnermut Ataatsimiititaliaat i-maattumik oqaaseqarniarpoq: Pisortatut oqartussaasut pisortanit aningaasaliinerit maleruagassiorneqarnissaannik aqutsivigineqarnissaannillu pisariaqartitsinerat aammalu inuussutissarsiutinik ingerlatsisut eqaatsumik ingerlatsinissamik kiffaanngissuseqartumillu iliuuseqarsinnaanermik pisariaqartitsinerat siunnersuutip ilusiligaaneratigut naleqquttumik oqimaaqatigiissaarneqartut ataatsimiititaliaq naliliivoq. Pisortat kikkulluunniillu soqutigisaraat suliap tamatuma toqqissisimanartumik isumagineqarnissaanut paasissutissanik pisariaqartinneqartunik allaffissornikkut peqartoqarnissaa.

Pisortat aqutsinissamik pisariaqartitsinerat niuerfiit unammilleqatigiinnerullu piumasaqaataannut tunngatillugu inuussutissarsiutinik ingerlatsisut ingerlatsinermik aaqqissuussisinnaanissamut annertusaanissamullu tunngaviusumik isigalu kiffaanngissuseqarnissamik pisariaqartitsinerannut ingerlaavartumik oqimaaqatigiissaariffigineqarnissaa nalilerneqartarnissaalu pingaartuuvoq. Ataatsimiititaliaq isumaqarpoq inatsisip taamatut iluarsiivigineqarneratigut inuiaqatigiit tunngaviusumik naligiimmillu pisariaqartitaasa taakku akornanni Naalakkersuisut oqimaaqatigiisitsisimasut.

 

Aalisarneq pillugu Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut iluserisamisut akuersissutigineqassasoq ataatsimiititaliap isumaqatigiittup inassutigaa.

Aalisarneq pillugu Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut Inatsisartut Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliaata taama oqaaseqarluni aappassaanigassanngortippaa.

 

	Aqqalukasik Kanuthsen, siulittaasoq, Inuit Ataqatigiit
Ole Dorph, siulittaasup tullia, Siumut		Ruth Heilmann Siumut
Palle Christiansen Demokraatit		Finn Karlsen Atassut