Piniarneq aallaaniarnerlu pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut.
(Piniaqatigiinnermik aqutsisussamik toqqaasarneq, kiisalu Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinnik pilersitsineq)
Nalinginnaasumik nassuiaatit
Allannguutit piniaqatigiinnermik aqutsisussamik toqqaasarnissamut peqatigiiffiit kattuffiillu piginnaatinneqarsinnaasunngorlugit inatsisitigut tunngavissaqarnissaq pillugu Inatsisartut Ombudsmandiata saaffiginnissutaa naammassiniarlugu Naalakkersuisut kissaateqarnerannik ersersitsinerupput.
Tamatuma saniatigut Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit inuttalersugaanerannik allanngor- titsineq iluarsiineruvoq Aalisarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit inuttalersugaanerata tusarniar- neqartarneratalu allanngortinneqarnerinut UPA 2002/16-imi akuersissutigineqartunut naaper- tuuttoq. Tamatuma saniatigut Timmissat illersorneqarnerat pillugu naalakkersuisut nalunaarusiaannik nr. 38-imik, ulloq 6. december 2001-imeersumik KNAPK-p naammagittaalliuutiginninnera pissutigalugu Ombudsmandip oqaaseqaataa ulloq 19. september 2002-meersoq isiginiarneqarsimavoq. Oqaaseqaat taanna tunngavigalugu Ombudsmandip Naalakkersuisut qinnuigai nalunaaruteqaqqullugit Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinnit malittarisassatigut tunngavigisaanik Ombudsmandip naliliinera tunngavigalugu qanoq iliuuseqalersaarnerminnik. Qinnuigineqarneq tamanna tunngavigalugu siunnersuummi § 16, imm. 3-mut allannguummik Naalakkersuisut suliaqarput, kiisalu tassunga nassuiaatit sukumiinerusunngorlugit itisilerlugit.
Siunnersuut Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinni ilaasortanut ataasiakkaanut, kommuninut tamanut, KNAPK-mut, KANUKOKA-mut, Avatangiisinut Pinngortitamullu Pisortaqarfimmut, Pinngortitaleriffimmut, TPAK-mut, nunatsinni Politimestereqarfimmut, Grønlands Kommandomut Naalagaaffiullu Sinniisaanut tusarniaassutigineqarpoq.
Tusarniaanermit akissutit qulingiluat tiguneqarput. Siunnersuut 11. juli 2002 tusarniaassutigineqarpoq akissuteqarnissaq aggustip ulluisa 12-iannut killilerlugu. Tusarniaanermut akissuteqarput Qeqertarsuup Kommunia, Kommuneqarfik Upernavik, KNAPK, KANUKOKA, Avatangiisinut Pinngortitamullu Pisortaqarfik, Pinngortitaleriffik, TPAK kiisalu Politimestereqarfik.
Tusarniaanermi akissuteqartunit sisamat siunnersuummut tusarniaassutigineqartumut kaam- mattuuteqarlutilluunniit oqaaseqaateqarput. Tusarniaanermi akissutit inatsisissatut missi- ngiummut nassuiaatinut ilassuteqalaarnissamut tunngavissiipput, tak. § 1, nr. 2-mut nassui- aatini immikkoortut pingajuat.
Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit sap. ak. 42/2002-mi ataatsimiipput, tassanilu § 16, imm. 3-mi allannguutissaq nassuiaatillu itisilerneqarnerat akuersissutigineqarput.
Inatsisip aningaasatigut allaffissornikkullu kingunerisassai
Inatsit Nunatta Karsianut aningaasartuuteqarnerulernermik imaluunniit Namminersornerullutik Oqartussani allaffissornerulernermik kinguneqassanngilaq.
Siunnersuummi aalajangersakkanut ataasiakkaanut nassuiaatit
§ 1
Nr. 1 –imut
§ 8 a-mi aalajangersagaq tunngaveqarpoq Inatsisartut Ombudsmandiannit saaffiginnissummik. Ombudsmandip innersuussutigaa piniarneq aallaaniarnerlu pillugit Inatsisartut inatsisaanni piniaqatigiilluni qoorortuut sakkortuut atorlugit tikaagullinniarnermut atatillugu aqutsisussamik toqqaasinnaanermut najukkami aalisartut piniartulluunniit peqatigiiffiinik piginnaatitsissut amigaataammat. Siunnersuutikkut Naalakkersuisut amigaat taanna iluarsivaat.
Qoorortooq atorlugu tikaagullinniarnerup saniatigut piniagassanik allanik piniaqatigiittoqar-sinnaammat Naalakkersuisut siunnersuusiorput piniaqatigiinnernut tamanut atuuttussamik. Taamaalilluni piniaqatigiit tamarmik, soorlu miluumasunik imarmiunik nunamiunilluunnit, piniarnermi aqutsisussamik toqqaasinnaassapput. Piniarnerup ingerlanneqarnera, pisat agguarneqarnerat pisallu piniaqatigiit sinnerlugit nalunaarutiginissaat aqutsisutut toqqarneqartup akisussaaffigisinnaavai.
Nr. 2-mut§ 16, imm. 1-imi aalajangersagaq ima allanngortinneqarpoq Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Pisortaqarfik aamma Avatangiisinut Pinngortitamullu Pisortaqarfik Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinni ilaasortaanngikkaluarlutik ataatsimeeqataasinnaanngorlugit. Maannamut pisortaqarfiit ilaasortaasimagaluarput aammalu Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Pisortaqarfik, Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinnut allattoqarfiulluni. Allanngortitsinermut pissutaavoq Naalakkersuisut pisortaqarfiit imminnut siunnersortarnissaat tulluarpallaarsorinngimmassuk. Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Pisortaqarfik Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinnut allattoqarfiuinnassaaq, taamaattumillu tusarniaanerit, allakkatigut tusarniaanerit ingerlanneqarneri ilanngullugit, ingerlanneqartarnissaat pisortaqarfiup suliassariinnassallugu. Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit oqaluuserisassat apeqqutaatillugit pisortaqarfik qinnuigisinnaavaat sinniisinik allanik peqataatitaqaqqullugu.
Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinnut ilaasortaapput kattuffiit suliffeqarfiillu piniarnermut attuumassutillit. Manna tikillugu suleriaatsit imaassimapput KNAPK-p tungaaniit ilaasortaatitassanik marlunnik toqqaasoqartarluni, KANUKOKA TPAK-llu tungaanniit tamarmik immikkut ataatsimik toqqaasoqartarluni, Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Pisortaqarfimmiit aamma Avatangiisinut Pinngortitamullu Pisortaqarfimmiit tamarmik immikkut ataatsimik toqqaasoqartarluni. Tamatuma saniatigut soqutigisaqaqatigiiffiit oqartussallu aalaja-ngersimasumik aalajangeeqataasinnaanatik peqataasartut tungaanniit tamarmik ataatsimik aallartitaqartarlutik. Taakku tassaapput Pinngortitaleriffik, piniarnermik aalisarnermillu nakkutilliisut, NuKa A/S kiisalu Great Greenland A/S. Taamaalilluni assersuutigalugu kattuffimmik tusarniaanerup, soorlu KNAPK-mik, Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinnik tusarniaaneq assiginngilaa, tassami tassunga inuit toqqakkat ilaasortaammata.
Imm. 2-mi aalajangersagaq nutaaq suleriaatsimik, siullermik Naalakkersuisunit 1997-imi akuersissutigineqartumik, inatsisitigut naqissusiineruvoq. Suleriaaseq, ilaatigut Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit inuttalersugaanerat ilaasortallu qassiunissaat pillugu aalajangersakkanik imaqartoq, tamatuma kingorna nutarterneqassaaq.
Imm. 3-mi aalajangersagaq inatsimmit atuuttumit allaassuteqarpallaanngilaq imaralugulu suliassani suni Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit tusarniarneqartassanersut. Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit kommunit ileqqoreqqusaliornerannut (§ 8, imm. 3) imaluunniit piniakkanut killilersukkanut akuersissutinik agguaassinermut (§ 5) atatillugu tusarniarneqartassanngillat. Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit suliassani nalinginnaanerusuni taamaallaat tusarniarneqartassapput. Tusarniutigineqartut isummerfigineqartassapput Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit suleriaasissaat malillugu.
Ombudsmandip oqaaseqaammini uparuarpaa piniarneq aallaaniarnerlu pillugit inatsimmi atuuttumi nr. 12-imi 29. oktober 1999-imeersumi makku isummerfigineqarsimanngimmata
1) Naalakkersuisut aalajangiinissanut tunngavissiorneranni Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit oqaaseqaataat qanoq pingaartinneqassanersut,
2) Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit oqaaseqaateqarnissaminnut pisussaaffeqarnersut, aamma
3) suliap ingerlanerani qaqugukkut Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit tusarniarneqartassanersut.Tamatuma makkuninnga erseqqissaateqarnissaq pissutissaqartilerpaa:
Tusarniaasarneq pissusissatut maleruaqqusaavoq, piniartut atuisullu ilisimasaannik pissarsiniarnissamik qularnaarisussaq.
1) pillugu: Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit apeqqutini piniarnermut tunngasuni Naalakkersuisunik siunnersuisartuupput, tassani pisuussutit uumassusillit eqqarsaatigalugit apeqqutit ineriartornerlu kiisalu taakku iluaqutiginiarneqarnerisa aqunneqarnerat oqallisigineqartarlutik. Taamaalillutik Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit suliassat piniarnerup iluani suliniarnernut tunngasut oqaluuserisinnaavaat tamanna pillugu Naalakkersuisunut oqaaseqaateqarnissaq siunertaralugu. Assersuutigalugu uumasut ilaat pillugit nalunaarutissatut missingiutit tusarniaassutigineqartinnagit Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinnut saqqummiunneqarsimapput, taamatullu aamma tusarniaanermit akissutit tiguneqarsimaleraangata skemanngorlugillu ilusilersorlugit. Tusarniaanermi missingiutit, tusarniaanermi akissutit, Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit siunnersuinerat kiisalu pisortaqarfimmit naliliinerit tunngavigalugit inassuteqaasiortoqartarpoq Naalakkersuisut aalajangiiniarnerminni tunngavigisassaannik.
Inatsimmi § 2, imm. 3-mi allassimavoq piniarnermut tunngasut allaffissornikkut aqunneqarneranni piniartut ilisimasaasa aalajangiiniarnerni isumaliuutinut ilaatinneqartarnissaat pingaartinneqassasoq ilaatigut kattuffiit susassaqartut kiisalu Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit aqqutigalugit. Tamatuma saniatigut Naalakkersuisut pisussaapput Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinnik tusarniaasarnissamut. Naalakkersuisut pisussaapput § 2, imm. 2 naapertorlugu naliliinermi ingerlanneqartussami Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit oqaaseqaataat naliliinerilu ilaatissallugit, tamannali isumaqanngilaq paasissutissanut allanut sanilliullugit siunnersuisoqatigiit oqaaseqaataat pingaarnerutinneqassasut, kisiannili aamma tunngavissaqanngilaq siunnnersuisoqatigiit oqaaseqaataasa isiginngitsuusaaginnavinneqarnissaannut.
Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinnik tusarniaasarnerup allatigut sunik siunertaqarnerata nalilerniarneqarnerani Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit aaqqissuussaanikkut siunnersuisartuvittut inissisisimaneri pingaartinneqartariaqarpoq.
2) pillugu: Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiinnut suliassarititat 1997-imeersut malillugit siunnersuisoqatigiit suliassanik oqaluuserinnissinnaapput Naalakkersuisunut oqaaseqaateqarnissaq siunertaralugu, taamaattumillu pisussaanatik saaffiginnissutit tamaasa oqaaseqarfiginissaannut. Siunnersuisoqatigiit taamatuttaaq Naalakkersuisut kissaateqarnerisigut oqaaseqaateqartinneqarsinnaapput. Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit oqaaseqaataat Naalakkersuisut aalajangiiniarneranni tunngavissat ilagissavaat. Taamaattumik Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit nammineq soqutigisaraat Naalakkersuisunit saaffiginnissutit akisarnissaannut oqaaseqaateqartarnissamulluunniit.
3) pillugu: Suliassap ingerlannerani qaqugukkut Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit tusarniarneqartassanersut eqqarsaatigalugit najoqqutassiortoqarsimanngilaq. Tusarniaanerli piffissaagallartillugu pisariaqarpoq Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit naliliineri Naalakkersuisut naliliinerannut ilaatinneqarsinnaassappata.
Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit tassaapput tusarniarneqartartussat taakkuullutillu akissuteqaateqartartussat. Taamaattumik Naalakkersuisut isumaqarput taamallaat Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit tunuliaqutaannik (KNAPK, TPAK aamma KANUKOKA) tusarniaaneq naammanngitsoq § 16, imm. 3-mi tusarniaasussaatitaaneq naammassineqassappat.
Kiisalu Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit eqqarsaatigalugit eqqaamasariaqarpoq Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit qanoq akulikitsigisumik ataatsimiittarsinnaanerat eqqarsaatigalugu aningaasatigut periarfissat killeqarmata. Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit suleriaasiat naapertorlugu siunnersuisoqatigiit ukiumut ikinnerpaamik pingasoriarlutik ataatsimiissinnaapput. Aningaasatigut periarfissat killeqarnerat pissutigalugu allakkatigut tusarniaasoqarsinnaavoq imaluunniit oqarasuaatikkut ataatsimiittoqarsinnaalluni.
Imm. 4-mi aalajangersagaq nutaaq Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit tusarniarneqartarnerat eqqarsaatigalugu imm. 3-mik erseqqissaaneruvoq. Malugineqassaaq oqaatsini "isummerniarlutik ataatsimiissinnaanngikkaangata" tassani aamma pineqarmat oqarasuaatikkut ataatsimiinnerit.
§ 2-mut
Inatsisartut inatsisaat 15. april 2003 atuutilissaaq.