Meeqqanik inuusuttunillu ikiorsiisarneq pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuummut nassuiaatit.
Nalinginnaasumik nassuiaatit
Meeqqanik inuusuttunillu ikiorsiisarneq pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuummik matumannga saqqummiussinermut ilaatigut tunngaviupput Isumaginninnermut Iluarsaaqqinnermik Ataatsimiititaliarsuup isumaliutissiissutaa 1997-imeersoq ilaatigullu meeqqanut inuusuttunullu tunngasut pillugit Inatsisartuni oqallinnerit aalajangiinerillu.
Kalaallit Nunaanni Meeqqat Ukiuanni 2000-imi ataatsimeersuartoqarpoq "Meeqqat inuusuttullu isumagineqarneranni suleriaatsit nutaat", maleruagassat aaqqissuuteqqinnissaannik suliniuteqarfiillu pitsanngorsarneqarnissaannik arlalitsigut siunnersuutinik saqqummiussisoqarluni. Siunnersuutit taakku matumani aamma ilanngunniarneqarput.
Pisariaqartitsineq aallaavigalugu ikiorsiinissaq meeqqanik inuusuttunillu ikiorsiisarnermi tun-ngavigineqartalissaaq, taamaalilluni qanorpiaq suliniuteqarnissamut aalajangiisuussallutik meeqqap/inuusuttup pisariaqartitai, maannamut tunngavigineqartartoq ilaqutariit ataatsimut pisariaqartitai kisimik isiginiarneqarunnaassallutik. Taamaattumik meeqqap pisariaqartitavii peqqussummi sammineqarput. Kinguneriligassaa tassaavoq ilaqutariinni meerartalinni isumaginninnikkut ajornartorsiutit siusissukkut iliuuseqarfigineqarsinnaalerlutillu iliuuseqarfigineqartussanngussammata. Siusissukkut iliuuseqarnermi ajornartorsiutit meeqqamut inuusuttumulluunniit annertusivallaannginnissaat periarfissinneqassaaq, aammalu ajornartorsiutit annertunerulernatillu artornarsivallaannginnissaat periarfissinneqassalluni.
Siusissukkut akuliunneq aamma pinngitsoorani iliuusissanik pilersaarusiornissaq ilaqutariinni meerartalinni ajornartorsiutit annertusiartuinnarnissaannik pitsaaliueqataassaaq, peqatigisaanillu assersuutigalugu meeqqamik katsorsaanissaq siunertaralugu inissiinissamik pisariaqartitsinerit annikillisissallugit. Taamaattumik angerlarsimaffimmi suliuniutinut, inissiinermi siunertaq erseqqissarlugu, aammalu inissiinerup atorunnaarnerani (suliniutit atorunnaarneranni malinnaaneq) iliuusissanik pilersaarusiornissaq pillugu aalajangersakkat siunnersuutigineqarput, taamaalilluni meeqqap inuusuttulluunniit siunissaa isumagineqartusanngorlugu.
Ilaqutariinnik inuussutissarsiutigalugu paarsisartunik aaqqissuussineq meeqqat inuusuttullu ilaannut ulloq unnuarlu paaqqinniffimmut inissiinissamut taarsiullugu qinigassaassaaq. Ilaqutariinnik inuussutissarsiutigalugu paarsisartunik aaqqissuussineq aamma meeqqanut inuusuttunullu tusilartunut tutsarluttunullu ulloq unnuarlu paaqqinniffimmut inissinneqarnissamik immikkut pisariaqartitsinngitsunut, taamaallaalli immikkut aaqqissuussamik atuartitaanermut taamaallaat illoqarfimmi allami neqeroorutaasumi malinnaanissaminnik pisariaqartitsisunut iluaqutaasinnaavoq. Taamaattumik ilaqutariit inuussutissarsiutigalugu paarsisartut pillugit siunnersuut ilanngunneqarpoq.
Meeqqap / inuusuttup ilaqutariit nalinginnaasut qanoq ingerlariaaseqarnersut paasinnilersinnissaanik ilaqutariit inuussutissarsiutigalugu paarsisartut periarfissiissapput. Meeqqap / inuusuttup inersimasunit pingaartinneqarnissaa toqqissisimatinnissaalu angajoqqaarsiani ajornannginnerussaaq, tamannami ulloq unnuarlu paaqqinniffimmi sulisut nalinginnaasumik nikerartorujuusarneri pissutigalugu ajornakusoortarmat.
Aammattaaq meeqqap misigissusaanut qisuariartarneranullu tunngasut najuuffigiuarnerisigut inersimasut paasisimannilernissaat angajoqqaarsiani periarfissaqarluarnerussaaq taamaalillutillu meeraq akuerineqartutut misigisimalersissinnaallugu. Taamatut qanimut attuumassuteqarnermi aammalu inuussutissarsiutigalugu paarsisartut perorsaanermut tunngassuteqartumik tunuliaqutaqarnerini pikkorissartinneqartarnerinilu meeqqap qisuariarnerinik paasisaqarnissaq sioqqutsisumillu ilimasoreernissaq ajornannginnerulissaaq taamaalillunilu meeqqamut ataasiakkaamut suliniuteqarnissaq siunnerfileruminarnerulissalluni.
Taamaattumik inuussutissarsiutigalugu paarsisartut pillugit siunnersuut ilanngunneqarpoq.
Ilaqutariit inuussutissarsiutigalugu paarsisartut ulloq unnuarlu paaqqinniffinnut tapertaapput. Misilittakkat takutippaat meeqqanut inuusuttunullu katsorsartariaqartunut paaqqinniffinni inissanik pisariaqartitsineq annertusiartortoq, taamaattumillu inuussutissarsiutigalugu paarsisartut ulloq unnuarlu paaqqinniffinnut pioreersunut aamma inissiivissatut tapertaasussatut isumalluutaasinnaallutik.
Meeqqanut inuusuttunullu ulloq unnuarlu paaqqinniffinnut inissinneqartunut atajuarnerusumik ingerlaaseqarnissaq qularnaarniarlugu inissiinerup atorunnaarnerata kingorna aaqqissuussamik suliniuteqarnissamik aalajangersagaliortoqarpoq, taamaalilluni meeqqap / inuusuttup ulloq unnuarlu paaqqinniffimmit qimagutereernerani malitseqartitsinissaq suliniuteqarnerullu ingerlaqqinnissaa qularnaarneqarluni.
Siunnersuummi matumani aamma peqqussummi atuuttumi aalajangersakkat siumugassaapput, taakkuli malinneqarnerini kommunit tamatigut siunertaq eqqarsaatigisassavaat, taamaalilluni siunertaq naapertorlugu peqqussut atuutsinneqassalluni.
Aalajangersakkat ilaannik sukaterisoqarpoq taamaalilluni meeqqap inuusuttulluunniit qitiutinneqarnissaa nalornissutaajunnaassalluni.
Meeqqap pisinnaatitaaffii pillugit Naalagaaffiit Peqatigiit isumaqatigiissutaanni tunngaviusut peqqussummi pingaartinneqarput. Tamatuma malitsigaa meeqqat inuusuttullu misissuinerni suliniuteqarnernilu tamani tamatigut nammineerlutik isummersornissaannik ikiorneqassasut. Naqissuserneqarpoq meeqqap inuusuttulluunniit isumai tamatigut ilanngunneqassasut aammalu meeqqap ukiuinut inerisimassusianullu naleqquttumik pingaartinneqassallutik.
Inatsisinut allanut attuumassuteqarneq
Kommuninik aqutsinermik inatsit 1994-imi iluarsiivigineqarpoq aammalu pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsit ukioq taanna akuerineqarluni.
Taamaattumik meeqqat inuusuttullu pillugit peqqussutip matuma iluarsaanneqarnerani inatsisit qulaani taaneqartut marluk malitsigisaannik arlalitsigut allannguutissanik siunnersuusiortoqarpoq, taakkunani aalajangersakkanik nalinginnaasunik peqqussummi atuuttumi immikkut aalajangersakkat taarserneqarmata.
Kommuninik aqutsinermik inatsit:Kommuninik aqutsinermik inatsit naapertorlugu kommunalbestyrelsit ataasiakkaat aalajangertussaavaat qanoq ittumik kommunip aqunneqarnerani ileqqoreqqusaqassanersoq. Isumaginninnermut ataatsimiititaliami imaluunniit ataatsimiititaliami ataavartumi allami meeqqat inuusuttullu pillugit suliassat inissisimanissaannut kommunalbestyrelsip aalajangiisussatut taaneqarsimanera akornutaanngilaq. Aammattaaq suliani ataasiakkaani allaffissornikkut aalajangiinissamut tamanna akornutaanngilaq.
Aalajangersakkanut ataasiakkaanut nassuiaatini tamani kommuni suliassanik suliarinnittussatut oqartussatullu aalajangiisussatut taakkartorneqarpoq, kisiannili aalajangiinerit kommunalbestyrelsi sinnerlugu aalajangiinerussasut tamatumani soorunami allannguutaanngilaq.
Aqutsinermik inatsimmut naapertuuppoq,
aalajangiinerni ileqquusutut nalinginnaasuumik amerlanerussuteqartut isumaat malinneqartussaasoq
ataatsimiititaliami ilaasortap suliassaq kommunalbestyrelsimut saqqummiunneqassasoq piumasarisinnaagaa
ataatsimiititaliami siulittaasoq ataatsimiititaliaq sinnerlugu aalajangiisinnaasoq kiisalu
aalajangiinissat utaqqissunneqarsinnaanngitsut kommunalbestyrelsi sinnerlugu borgmesterip aalajangiiffigisinnaagai
Peqqussummi atuuttumi aalajangersakkat ilaanni tunngaviusunut naapertuuttunik aqutsinermik inatsimmi arlalinnik malittarisassaqareermat, siunnersuummi matumani kommunalbestyrelsit aammalu isumaginninnermut ataatsimiititaliat suliassaat/oqartussaassusermik agguataarinninnerat pillugit aalajangersakkat atorunnaarsinnissaat naleqquttuusorineqarpoq.
Pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsit:Siunnersuummi suliassat suliarineqarnissaannik aalajangersakkanut pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsit, ilitsersuineq, allagaatinik suliassamut tunngasunik ilisimatinneqarnissaq, oqaaseqartussaatitaaneq aamma suliamik attuumassuteqartumik tusarniaasarneq pillugit aalajangersakkanik erseqqissunik imaqartoq soorunami tapertaassaaq. Sulianik ingerlatsisup pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmik suliap ingerlanera tamaat qimerluuisarnissaa aammalu suliassanik suliarinninnermini immikkut malittarisassat paragraffini ataasiakkaani nassuiarneqartut ilannguttarnissai pingaaruteqarluinnarpoq.
Innarluutillit pillugit peqqussut:Peqqussummi atuuttumi aammalu siunnersuummi matumani meeqqat nalinginnaasut siunnerfigineqarput. Meeqqanut innarluutilinnut tunngatillugu annertuumik innarluutilinnut ikiorsiisarneq pillugu inatsisartut peqqussutaanni aalajangersakkat aalajangersakkanut tapertaassapput.
Naartuersittarneq pillugu Kalaallit Nunaannut Inatsit nr. 232, 12. juni 1975-imeersoq:Inuusuttut 18-iliisimanngitsut angajoqqaatik akuersiteqqaarnagit naartuersinnissaannut inatsisitigut tunngavissaq inatsimmi § 6, imm. 2-imiippoq.
Inatsisit qulaani taakkartorneqartut saniatigut aamma oqartussaasoqarfiit assigiinngitsunik suliallit pillugit inatsisartut peqqussutaannut aammalu kommunit akunnerminni akiliiffigeqatigiittarnerat pillugu Inatsisartut peqqussutaannut attuumassuteqartoqarpoq.
Siunnersuut nassuiaataalu KANUKOKA-mut kommunit sinniisigisaannut, suliffeqarnermi illuatungeriinnut, kattuffinnut attuumassuteqartunut il.il. tusarniaassutigineqarsimavoq. Tusarniaanermi akissutigineqartut peqqussutissatut siunnersuummut ilanngunneqarput.
Aqutsinikkut aamma aningaasaqarnikkut kingunerisassat
Suliniutit nutaat soorlu arnanut naartusunut siusissukkut akuliunneq, ilaqutariinnik katsorsaaneq, oqilisaassineq, meeqqap angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarneranut atatillugu angajoqqaanut tapersersuineq, efterskole/ ineqarfiutigalugu atuarfimmiinneq, iliuusissanik pilersaarut, ilaqutariit inuussutissarsiutigalugu paarsisartut, ilaqutariinnut paarsisartunut kommunit pisussaaffeqarnerat, Meeqqat pillugit paasisimasalittut qitiusumik ataatsimiititami suliassaalertussat kiisalu ulloq unnuarlu paaqqinniffinnik kommunimit pigineqartunik pilersisitsinnalerneq soorunami kommuninut Naalakkersuisunullu aqutsinermi suliassaqarnerulernermik kinguneqassaaq.
Taamaattoq suliassaqarnerulernermik oqaatigineqartut annikinneroriataarsinnaapput. Allaffissornikkut suliassat annertunersaat pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsit naapertorlugu suliassaareerput. Assersuutitut taaneqarsinnaapput: suliamut paasissutissiineq, suleqataasunik tusarniaaneq, ataatsimiittarnerit, iliuusissanik pilersaarusiornermut atatillugu allaffigeqatigiittarnerit. Aamma kommunini arnanut naartusunut siusissukkut akuliunneq, ilaqutariinnik katsorsaaneq, oqilisaassineq kiisalu ilaqutariinnut paarsisartunut neqerooruteqartarneq annikigisassaanngitsumik pioreerpoq.
Suliniutitut nutaanut imaluunniit pioreersunut allannguutissatut siunnersuutini aningaasatigut naatsorsuisoqarpoq: inuttut siunnersorti, oqilisaassineq, efterskolemiinneq, ilaqutariit inuussutissarsiutigalugu paarsisartut aamma meeqqat paarisassat pilersorneqarnissaannik nalilersuineq, kiisalu ilaqutariinnik paarsisussanik aamma ilaqutariinnik paarsisussanik sullissisunut pikkorissaaneq.
Meeqqanik inuusuttunillu ilaqutariinnut inissiinermut tunngatillugit aningaasartuutit tamarmiusut aningaasatigut kingunerisassat naatsorsorneranni ilanngunneqarput, kommunit ani-ngaasartuutit ilaannik aningaasartuuteqartareeraluartut.
Aningaasartuutaanerulersussat ataatsimoortumik tapiissutit pillugit 2003-imut isumaqatigiissummi ilaareersut katillugit ukiumoortunngorlugit 18,3 mio. kr.-inik annertussuseqarput, takuuk skema ilanngussaq. (pdf-format) Aningaasat taakku 2003-imut Aningaasanut Inatsisissatut siunnersuummut ilanngunneqarput.
2003-imut ataatsimoortumik tapiissutit isumaqatigiissutigineqarneranni tunngavigineqartut peqqussutip naatsorsuutigineqartumit ukiup affaanik kingusinnerusukkut atuutilernissaa pissutigalugu allanngormata 2003-imi aningaasatigut kingunerisassat 18,3 mio. kr-ininit annikinnerussapput. Taamaalilluni 2003-imut ataatsimoortumik tapiissutit pillugit isumaqatigiissummi tunngavigineqartoq allanngorpoq kommuninullu 2003-imut ataatsimoortumik tapiissutit pillugit isumaqatigiissut isumaqatiginninniutigineqaqqissaaq.
Aalajangersakkanut ataasiakkaanut nassuiaatit
§ 1-imut
Peqqussut aallarnerneqarpoq siunertassaq aalajangersarlugu, ilanngullugu meeraq qitiutinneqassasoq.
Peqqussummi atuuttumi tunngaviusutut atuutsinneqarsimavoq meeqqap ilaqutariillu ataatsimut isigalugit qanoq ikiorserneqarnissaannut angajoqqaat meqqaminnut pisinnaatitaaffii aalajangiisuutillugit. Ilaqutariit tamarmiusut pisariaqartitaat suli aallaavigineqassapput ikiorserneqarnissaminnik neqeroorfigineqarlutik, kisiannili tamatuma meeqqap ataasiakkaatut pisariaqartitai, amerlanertigut angajoqqaat sumiginnaanerannik tunngaviliisuusartoq ersigunnaarsissanngilaa. Meeqqap inuusuttulluunniit toqqissisimasumik peroriartornissaminik pisariaqartitai tunngavittut aallaaviuvoq.
§ 2-imut
Siunertaq naapertorlugu meeqqanut inuusuttunullu tamanut peroriartornermi sapinngisamik pitsaanerpaamik atugassaqarlersitsisoqassaaq. Meeqqanut inuusutunullu immikkut pisariaqartitsinngitsunut ulluunnerani neqerooruteqarnissamik, atuartitaanissamik il.il. kommunit pisussaafeqarput.
Neqeroorutinut taakkununnga tapertaliunneqarput meeqqanut inuusuttunullu immikkut pisariaqartitsisunut peqqussummi matumani aalajangersakkat. Kommuninut suliniutissatut peqqussummi periarfissaliunneqartut iluanni suliniutit meeqqamut inuusuttumulluunniit ataasiakkaamut pisuni ataasiakkaani naleqqunnerpaaq qinerneqassaaq. Taamaattumik meeqqamut inuusuttumulluunniit pissutsinik misissuinerup aallartinnerani pisariaqartitap paasineqartup aaqqiivigineqarnissaanut naleqquttuusorineqartoq ikiorsiinissamik periarfissatut piaarnerpaamik aallartittariaqarpoq.
Meeqqanut inuusuttunullu immikkut ittunik pisariaqartitsisunut ikiorsiinissami siunertaavoq peroriartornermi pitsaanerpaamik atugassaqalersitsinissaq, taamaalillutik inuttut saqqummernissamut, ineriartornissamut peqqinnissamullu periarfissaminnik atorluaanissaat periarfissinneqassammat.
Ikiorsiisoqassaaq sapinngisamik siusinnerpaamik, aallaavigalugu siusissukkut iliuuseqarneq arlalitsigut naleqqutinngitsumik pisoqalerneranik unitsitsisinnaammat.
Meeqqanut inuusuttunullu annertuumik timimikkut eqqarsartaatsimikkulluunniit piginnaanikillisimasunik imaluunniit immikkut inooqataanermi ajornartorsiuteqartunik, assersuutigalugu imigassamik ikiaroornartumillu atuipilunnerup kingunerisaanik imaluunniit tarnimikkut nappaatilinnik angajoqqaalinnut ilaqutariinnut tunngasumik pitsaaliuinermillu suliniuteqarnissap pingaaruteqarnera immikkut innersuussutigineqarsinnaavoq.
Eseqqissarneqarpoq meeqqat ulorianartorsiortunut ilaappata arnanut naartusunut kommuni immikkut suliniuteqassasoq, pissutigalugu meeqqap ineriartornissaanut periarfissanut piffissaq inunngungajalernermi aamma inunngoriitsiarnermi pissutsit annertuumik apeqqutaasarmata.
§ 3-imut
Nunap iluani nalunaarusiat ukiut tallimakkaarlugit Naalagaaffiit Peqatigiit Meeqqanut komite-anut nassiunneqartarput tullianillu taamaattoqassaaq 2003-imi. Meeqqanut inuusutunullu atugassarititaasut pillugit ilumoortumik allaaserisaqarnissaq anguniarlugu pingaaruteqarpoq kommunit najukkaminni suliniuteqarnerminnut allanilluunniit pissunik nalunaarusiorlutik peqataarsarnissaat.
§ 4-imut
Aalajangersakkami kommunip nakkutiginnittussaatitaanera nalorninaallisinneqarpoq.
Nakkutiginnittussaatitaanermi pissutsit meeqqat inuusuttullu najukkami inuunerminni atugassaannut pingaaruteqartut tamarmik pineqarput. Taamaattumillu aamma oqartussaasunut allanut kommunip pisussaaffigaa pissutsit naleqqutinngitsut ilisimatitsissutiginissaat.
Nakkutilliinermi kommunimi ingerlatsiviit akornanniinnaanngitsoq aammali pisortat oqartussaasut allat suleqatiginissaat pingaaruteqarpoq, assersuutigalugu nakorsaq peqqinnissakkut nakkutilliisuutitaq. Kommunimi meeqqanut inuusuttunullu neqeroorutinik assigiinngitsunik kommunip ilisimaarinissaannut aamma peqatigiiffinnik namminersortunik namminnerlu kajumissutsimik suliaqartunik suleqateqarnissaq pisariaqassaaq. Tamanna pingaartumik siusissukkut pitsaaliuinissamut periarfissanut tunngatillugu pisariaqarpoq.
Kommunit nakkutiginnittussaatitaaneranni aamma pineqarput meeqqat inuusuttullu angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarsimasut. Taamaattumik maannakkutut kommunerivitaq pinnani kommunilu meeqqap najuligaa meeqqanut inuusuttunulluunniit avataanut inissinneqarsimasunut nakkutiginnittussaavoq.
Aalajangersakkap erseqqissarpaa nakkutilliineq ingerlanneqassasoq meeraq inuusuttorluunniit immikkut ittumik ikiorserneqarnissamik tapersersorneqarnissamilluunniit pisariaqartitsisorinartoq paasineqarpat siusissukkut iliuuseqartoqarsinnaalernera.
Kommunip nakkutiginnittussaatitaanera meeqqanut inuusuttunullu kommunimiittunut tun-ngasuuvoq, taamaattumillu aamma pineqarput meeqqat inuusuttullu qimarnguinniittut. Tamatuma nassataraa meeqqanut inuusuttunullu kommunimi qimarnguinniittunik kommuni attaveqartariaqarlunilu pissutsinik ingerlaavartumik ilisimasaqarniartariaqarmat, siunertaralugu meeqqamut inuusuttumulluunniit ilaqutaanullu siusinnerpaamik nalequttumik ikiorsiinissamik neqerooruteqarnissaq. Tamanna soorunami pissaaq qimarnguinni atuisut kinaassutsiminnik isertuussineranni illersorneqarnerat sianigalugu.
§ 5-imut
§ 5 naapertorlugu nalunaartussaatitaanermik malittarisassat § 9 naapertorlugu kommunip a-ngajoqqaatut oqartussaassuseqartumut allanulluunniit meeqqamik inuusuttumilluunniit isumaginnittunut ilaqutariinni ajornakusoorutinik aaqqiiniarnissaq siunertaralugu siunnersuisussaaneranut aammalu kommunip meeraq inuusuttorluunniit immikkut tapersersorneqartariaqarsorinarpat pissutsinik meeqqamut inuusuttumulluunniit tunngasutigut misissuisussaaneranut attuumassuteqarput.
Innuttaasut tamarmik nalunaaruteqarnissamik pisussaaffeqarput. Meeqqat inuusuttullu iluamik pineqarnissaat inunnut tamanut aamma kikkunnulluunnit soqutiginarpoq.
Allagaqarnikkut nalunaaruteqartoqartillugu ingerlatsinermi pitsaasumik ileqqoqarnissamut naapertuutissaaq kommunip nalunaaruteqarnermik tigusaqarsimanerminik nalunaaruteqartoq paasitikkuniuk.
§ 5 naapertorlugu nalunaaruteqarneq ima isumaqanngilaq kommuni iliuuseqanissaminik pisussaaffeqalersoq. Saaffiginninnerit ilaanni pisariaqassaaq kommunip § 4 naapertorlugu nalinginnaasumik nakkutiginnittussaatitaanerminut atatillugu misissortariaqaraa ikiorserneqarnissamik pisariaqartitsisoqarnersoq.
Ilaqutariit ilisimatinneqartariaqarnersut suliami aalajangersimasumi susoqarnersoq apeqqutaassaaq, kommunilli misissuisoqartariaqalernerani assigisaanniluunniit ilaqutariit sapinngisamik siusinnerpaamik peqataatinneqalernissaat eqqumaffigisariaqarpaa.
Allattuisussaatitaanermut tunngatillugu pisortat ingerlatsinerat pillugu paasitinneqarsinnaatitaanermik inatsimmi § 6 innersuussutigineqarsinnaavoq, taanna malillugu paasissutissat suliani pisortanit oqartussanit aalajangiiffigineqartussani suliap aalajangiiffiginiarneranut pi-ngaaruteqartut allattorneqartussaatitaammata.
Immikkut ajornartorsiutaalertarpoq kinaassutsiminnik isertuussiumallutik saaffiginnissutit. Ajornartorsiutit pissutsini assigiinngitsuni marlunni pilersinnaavoq. Pisup aappaani nalunaaruteqartoq kinaassutsiminik isertuussisoq aamma kommunimut, kinaassutsiminik isertuussilluni nalunaaruteqarneq tunngavigalugu kommuni misissuisariaqarsinnaavoq, pissutsinilu ataasiakkaani sussusia annertussusaalu apeqqutaasorujuussapput.
Pisup aappaani kommunip nalunaaruteqartup aqqa nalunngilaa, taannali ilaqutariinnut kinaassutsiminik isertuussiumavoq. Pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 15 malillugu nalunaaruteqartup aqqa allagaatinik suliassamut tunngasunik ilisimatinneqarnissami ilanngutinngitsoorneqarsinnaavoq, aatsaalli tamanna pisinnaavoq nalunaaruteqartumut immikkut qajassuussinissaq tunngavigineqarsinnaappat, aatsaalli qajassuussinissap taassuma nalunaaruteqartup kinaassusaanik ilaqutariit ilisimatinneqarnissamik pisariaqartitsinerannit ersarissumik pingaaruteqarneruppat. Taamaattumik kommunip nalunaaruteqarnermi neriorsuutigisiinnaanngilaa pineqartup kinaassusaa ilaqutariinnut isertuunneqassasoq.
§ 6-imut
Aalajangersakkap nalorninaallisarpaa misissuinissaq kommunip qanoq aallartissaneraa piviusunngortissaneraalu. 15-leereersimaneq toqqarneqarpoq meeqqap taama ukioqalernermini pinerluttulerinermi minnerpaamik ukiussarititaasut qaangereertarmagit.
Meeraq inuusuttorluunniit misissuiffigineqarnissaminut pinaaserpat, tamanna aalajangiiffigineqassaaq napparsimasup kissaataanut akerliusumik nakorsartinnermut tunngasut maleruagassat naapertorlugit misissorneqarsinnaassanersoq.
Misissuinermi paasinarsippat meeraq innarluuteqartoq, tamatumunnga suliassaq annertuumik innarluutilinnut ikiorsiisarneq pillugu inatsisartut peqqussutaat naapertorlugu suliarineqassaaq.
Najukkami inuit ilinniagaqarsimasut assersuutigalugu ukuusinnaapput, tarnip pissusaanik immikkut ilisimasallit, perorsaasut, meeraaqqerisut, isumaginninnermi perorsaasut. Aalajangersagaq tunngavissaliivoq angajoqqaatut oqartussaassuseqartoq akuersiteqqaanngikkaluarlugu misissuisoqarnissaa anguniarlugu kommunip meeraq inuusuttorluunniit paaqqinniffimmut inissikkallarsinnaagaa imaluunniit napparsimavimmut tarnimikkulluunniit nappaatilinnut immikkoortortamut unitsissinnaagaa.
§ 7-imut
Misissuineq kinguneqarsinnaavoq meeqqamut ilaqutariinnulluunniit tunngatillugu ikiorsiiniutinik aallartitsinissamik kommuni aalajangiisoq. Ikiorsiiniutit sapinngisaq tamaat atorluarniarlugit ersersinneqassaaq angajoqqaat meerarluunniit ikiorsiinissamut qanoq isumaqarnersut.
Ikiorsiissutit assigiinngitsut § 9-mi taakkartorneqarput.
Ilaqutariit ataatsimoortillugit suliniuteqarfigineqarnissaat periarfissaqaraluartoq Meeqqap pisinnaatitaaffii pillugit Naalagaaffiit Peqatigiit isumaqatigiissutaanni piumasarineqartutut tamatigut meeraq/inuusuttoq taakkulu pisariaqartitaat aallaavigineqartassaaq.
Siunertaavoq suliniutit suusinnaaneri assersuuteqarnikkut, aammalu qaqugukkut periarfissat assigiinngitsut atorneqarnissaat naleqqunnerusinnaanersoq ilitsersuummi nassuiarneqassasut.
§ 8-imut
Aalajangersagaq malillugu tamatigut meeqqap oqaloqateqarnissamik periarfissinnissaanut kommuni pisussaaffeqavinngilaq. Ataasiakkaatigut kommunip naliliivigissavaa, meeqqamut iluaqutaasumik suliaq pillugu oqaaseqarsinnaanersoq. Meeraq oqaaseqarumannginnissaminik pisinnaatitaavoq, tamatumunngalu paasissutissaq suliami ersersinneqassalluni.
Kommunip meeqqap oqaloqateqarnissaanik periarfissiineranut angajoqqaatut oqartussaassuseqartoq akerliusinnaanngilaq.
Pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsit aalajangersaavoq, qaqugukkut kommuni suliamut attuumassuteqartunik tusarniaasussaatitaanersoq. Aalajangersakkalli sukkulluunniit suliamut attuumassuteqartunik tusarniaasarnissamut akornutaanngillat. Sulianik ingerlatsinermi ileqqorisaarnerussaaq suliamut attuumassuteqartunik aamma tusarniaasoqassappat, naliliisoqarpat aalajangiinissamut tunngaviusut takunissaannut piumagunilu oqaaseqarfiginissaannik inuusuttoq soqutiginnissinnaasoq, tamatumani imaassimanngippat tamanna pisortat imaluunniit namminersortut allat soqutigisaannik pingaartitsinermut akerliusoq.
Oqartussaasoqarfiit assigiinngitsunik suliallit ataatsimiititaat meeqqat atuarfianiit, isumaginnittoqarfimmiit peqqinnissaqarfimmiillu sinniisoqarpoq, suliassaqarfiilu Inatsisartut peqqussutaanni nr. 14-imi, 1. november 1982-imeersumi takuneqarsinnaapput.
§ 9-imut
Meeqqami ilaqutariinnilu pissutsit imaappata kommuni ikiorsiinissamik neqerooruteqartariaqartoq, angajoqqaatut oqartussaassuseqartup aamma meeqqap, taanna 15-ileereersimappat, akuersinissaannik kommuni piumasaqassooq. Meeqqamut neqeroorutigineqartoq meeqqap immini, ilaquttamini avatagiisiminiluunniit ajornartorsiutinik qaangiiniarluni immikkut pisariaqartitsineranik aallaaveqassaaq. Ikiorsiiniarluni suliniut ataasiinnaasinnaavoq ataatsikkulluunniit arlaliusinnaallutik.
Suliniutit iluatsittumik ingerlanissaannut tunngaviuvoq angajoqqaat meeqqallu suleqataanerat aammalu pineqartut tamatumunnga piumassuseqarnerat. Sapinngisamik ikiorsiinissatut aalajangiunneqartoq meeqqap inuusuttullu pisariaqartitaanut naapertuutissaaq, taamaattumillu angajoqqaatut oqartussaassuseqartoq imaluunniit allat meeqqamut inuusuttumulluunniit isumaginnittut paaseqatigalugit suliniutit aallartinneqarlutik. Aammattaaq ilaqutariit tamarmik suliniuteqarfigineqarsinnaassapput taamaattumillu meeqqap, inuusuttup aamma angajoqqaatut oqartussaassuseqartup suliniutini suleqatiginissai pingaaruteqarpoq.
Ikiorsiiniarluni suliniutit tulleriinnilersorneri suliap ingerlanerani piffissamik pi-ngaarnersiuinertut paasineqassanngillat. Aalajangersakkat ilaat ersarereermata immikkut itisilersorneqanngillat.
Nr.1 pillugu:Ilaqutariinnut isumaginninnermi sullissinikkut ikiorsiinermi aallaaviussaaq immikkut paasisimasalinnik oqaloqateqarneq.
Ilaqutariit aamma meeqqap inuusuttulluunniit oqaloqatigineqartarnerisa kingunerisinnaavaa, naliliisoqartoq erseqqissaasoqartariaqartoq ilaqutariit periaaseq aalajangersimasoq malissagaat, immaqa suliniutinut erseqqinnerusumik taaneqartunut atatillugu assersuutigalugu:
- meeraq ulluunerani neqeroorutini qinnuteqaallugu,
- meeqqap inuusuttulluunniit atualernissaanik allatulluunniit ilinnialernissaanik qinnuteqarlutik, inuusuttut klubbiat assigisaannilluunniit, imaluunniit
- meeraq peqatigiiffinni assigiinngitsuni peqataassasoq.
Nr. 2 pillugu:Ulluunerani paaqqinnittarfinni isumaginninnikkut perorsaanermik imalimmik neqerooruteqartoqarsinnaavoq, tamatumani ersarippat meeqqap angajoqqaaminit pissarsiarisinnaanngisaminik immikkut inuummarissarneqarnissamik, ulluinnarni pisartunik suliassaqarnissamik pisariaqartitsisoq. Inuusuttumut iluaqutaasinnaavoq assersuutigalugu ilinniarnissaq imaluunniit suliffimmut naleqqussarnissaq siunertaralugu sulilluni misiliinermik aallartitsineq.
Nr. 3 pillugu:Ilaqutariinnut ikiorsiineq tassaasinnaavoq ilaqutariit ulluinnarni aaqqissuulluakkamik inuunissaannik tapersersuineq, meeqqat atuariartornissannik, timersoriarnissaannik assigisaannilluunniit isumaginninneq, angajoqqaat meeqqaminnut killilersuinissaannik tapersersuineq, angajoqqaat sammisassaqarnissaannik kajumissuseqalersitsiniaaneq aammalu ilaqutariit avatagiisiminnut attaveqarnissaannik tapersersuineq.
Tapersersuineq inummit kommunimit atorfeqartinneqartumik angerlarsimaffimmi ingerlanneqassaaq, siunertaralugu ilaqutariit ingerlalluarnerulernissaat imaluunniit angajoqqaat nukittorsarnissaat. Tapersersuineq perorsaanertut issinnaavoq aammalu suliassanik suliaqarnerusinnaalluni imaluunniit arlaannik pisariaqartitsineq malillugu. Sulisussaq suliamut tulluartuunersoq aalajangiinermi nalilersorneqassaaq ilaqutariit pisariqartitaannut tunngatillugu piginnaanerit suut pisariaqarsorinarnersut nalilersorneqassallunilu ajornartorsiutit qanoq ittuunersut.
Tapersersuineq piffissani nikerartuni pisinnaavoq qaammatialunniit ukiunut arlalinnut, aammalu tapersersortip ilaqutariinniittarnera nikerartuusinnaalluni ullut tamaasa tiimerpaalunnit sapaatip akunneranut ullulluunniit 14-ikkaarlugit ataasiarluni marloriarluniluunniit pulaartarnermut, apeqqutaalluni qanoq annertutigisumik suliniuteqarnermi ajornartorsiutit ikiorsiivigineqarsinnaanersut.
Nr. 5 pillugu:Assersuutigalugu ernereernerup kinguninngua inissiinissaq pisariaqarsinnaavoq, anaanaasup naartunerani ersarippat, isumaginninnissaminut piginnaassusikitsoq imaluunniit inoorlaap paarinissaanut isumassornissaanullu ilisimanninnera amigarpat. Kommunip anaanaq meerarlu ulloq unnuarlu paaqqinniffimmut ataatsimoortillugit inississinnaavai, anaanaasoq suleqataarusuppat suleqataasinnaappallu aammalu ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu meeqqap isumaginissaa ilikkarsinnaagaa ilimanaateqarpat. Anaanaasup inissiinermi siunertaq aammalu angerlartitsinermi imaassinnaasoq meeqqani angerlaqatigisinnaannagu ilisimaarissavai.
Nr. 6 pillugu:Aalajangersagaq oqilisaassinertut inissiinissamik tunngavissaliivoq, tamatumani oqilisaassineq inissiinissamik maleruaqqusaniitinnagu. Tamanna atuuppoq oqilisaassinermi meqqanut inuusuttunullu timimikkut eqqarsartaatsimikkullu piginnaanikillisimasunut imaluunniit meeqqanut inuusuttunullu inooqataanermi ilungersunartorsiortunut. Oqilisaassinermik aaqqissuussineq arlalinni siunertaqarsinnaavoq, assersuutigalugu angajoqqaanik oqilisaassineq, meeqqamik perorsaaniarnermi tapersersuineq imaluunniit meeqqamik assigiinngitsutigut sungiusaaneq. Tamatigut pineqarpoq meeqqanut inuusuttunulluunniit angerlarsimaffimmiittunut ikiorsiineq.
Piffissaq eqqarsaatigalugu oqilisaassinertut inissiinerit uteqattaartumik ullumik ataatsimit marlunnut sapaatip akunnerinut marlunnut pingasunut sivisussuseqarsinnaapput. Oqilisaassineq pineqartoq ukiut arlerlugit taamatut ingerlasinnaavoq, imaassinnaalluni peroriartorneq tamaat.
Ulluinnarni sulinermi oqilisaassinertut inissiineq aamma atorneqartarpoq nikerartumik paaqqinniffimmut ulloq unnuarlu inissiinertut, ilaqutariinnut inuussutissarsiutigalugu paarsisartunut imaluunniit ilaqutariinnut paarsisartunut. Taamaattoqartillugu oqilisaassinermi inissiineq nr. 10 malillugu ulloq unnuarlu inissiinermut ilaavoq.
Nr. 9 pillugu:Meeqqap inuusuttulluunniit ineqarfiutigalugu atuarfimmiinneranni efterskole-miinneranniluunniit angajoqqaat aningaasartuutissaasa matussuserneqarnissaannik ikiorsiinissamik aalajangersakkami periarfissiisoqarpoq, tamatumani pineqarnani meeqqamik inuusuttumilluunniit angerlarsimaffiup avataanut inissiineq.
Aalajangersagaq pisuni arlalinni atorneqarsinnaassaaq, kommunip meeqqap inuusuttulluunniit ineqarfiutigalugu atuarfimmiinneq/efterskole-miinneq iluaqutigissagatippagu, angajoqqaallu nammineq akiliutissaminnut tamakkiisumik ilaannakortumilluunnit aamma/imaluunniit angalanermut nammineerlutik akissaqanngippata. Ikiorsiisoqarsinnaavoq meeqqap/inuusuttup ajornartorsiutai, ilanngullugit eqqarsartaatsikkut ajoqusernerit, annertuvallaanngippata, angerlarsimaffiup avataanut inissiinissamut tunngaviusussanit annikinnerullutik.
Nr. 10 pillugu:Suliniutinut allanut aalajangersakkami taakkartorneqartunut ataqatigiissillugit angerlarsimaffiup avataanut inissiineq nalilersorneqassaaq. Inissiinermi siunertaq naammassiumallugu ilaqutariinnut ikiorsiinertut suliniutit arlallit pisariaqartinneqarsinnaapput.
Inuusuttoq 18-iliisimanngitsoq nammineq meeraqartoq meeraq ilagalugu angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarpat inissiineq isigineqassaaq inuusuttumut meeqqamullu ataatsimut ikiorsiinermi suliniutitut. Taamaattumik meeqqap angajoqqaatut oqartussaassuseqartoq ilagippagu immikkut meeqqamut tunngasumik aalajangiisoqassanngilaq.
Nr. 11 pillugu:Aalajangersagaq nutaajuvoq ilanngunneqarlunilu kommunip meeraq, inuusuttoq suleqatigalugu suliniutinik ingerlateqqiinissaata pingaaruteqarnera naqissuserniarlugu, meeraq, inuusuttoq ikiortariaarunnissaata, taamaalillunilu peqqussut manna naapertorlugu ikiorserneqarani nammineersinnaalernissaata tungaanut.
Aalajangersagaq imm. 3-mi kommunip siunnersuutaanut piumasaanulluunniit toqqaannartumik atassuteqartumik aningaasartuutinut ilaqutariit nammineerlutik akissaqartinngisaannut ikiorsiinissamik aalajangersagaq periarfissiivoq, tak. nr. 1.-imit 11-imut.
§ 10-imut
Akuersisitseqqaarnani angerlarsimaffiup avataanut inissiisarneq pillugu aalajangersakkat peqqussummi atuuttumi aalajangersakkanut naleqqiullugu ersarinnerulerput. Erseqqissarneqarpoq qaqugukkut kommuni iliuuseqartassanersoq akuersisitseqqaaranilu inissiisassanersoq. Immikkoortitsineq ersarippoq § 9-imi angajoqqaatut oqartussaassuseqartoq suleqatigalugu ikiorsiiniuteqartarneq aamma § 10-imi pinngitsaaliinikkut akuliuttarneq.
Pisariaqartitsineq aallaavigalugu iliuuseqarnissaq isumaqarpoq angerlarsimaffiup avataanut inissiisoqarsinnaasoq, meeqqap pisariaqartitavii naammassineqarsinnaasimanngippata meerarlu immikkut isumassorneqarnissamik paarineqarnissamillu pisariaqartitsippat, imaluunniit meqqap / inuusuttup allatigut ineriartornerata peqqissusaatalu annertuumik ajoquserneqarnissaa navianaateqarpat.
Nr. 1 malillugu akuersisitseqqaarani angerlarsimaffiup avataanut inissiinissamik kommuni aalajangiisinnaavoq, meeraq inuusuttorluunniit inuunermini toqqissisimananngitsunik atugaqarpat aammalu meeqqap inuusuttulluunniit angerlarsimaffimmiiginnarnissaa kommunimit akuerineqanngippat.
Nr. 2 malillugu meeqqap inuusuttulluunniit ineriartornera peqqissusialuunniit annertuumik ajoquserneqarnissaannut navianartorsiorneq tassaasinnaavoq meeqqamut inuusuttumulluunniit persuttaaneq, imaluunniit kinguaassiutitigut atornerluisoqarnera pasitsaanneqarsimappat imaluunniit innarliivigineqarsimappat.
Nr. 3 malillugu navianartorsiorneruvoq meeraq inuusuttorluunniit atuipilunnermik ajornartorsiuteqarpat, pinerlunniarnermik pissusilersortuuppat imaluunniit allatigut annertuumik inooqataanermi oqimaatsorsiorpat, meeqqap inuusuttulluunniit angerlarsimaffimminiiginnarneratigut qaangerneqarsinnaanngitsunik. Meeqqap naleqquttumut inissinneqarnissaa kommunip isumagissavaa.
§ 11-imut
Aalajangersakkamiippoq angajoqqaatut oqartussaassuseqartoq suliamut aalajangiisoqannginnerani oqaaseqarsinnaatitaaneranik kommunip paasititsisussaatitaanera. Matumani oqaatigineqarpoq angajoqqaat illersuisoqarnissamik neqeroorummik atuerusunnginneranni pisussaaffik taanna kommunip immikkut eqqumaffigisariaqaraa. Aalajangersagaq malillugu pisussaaffiup kommuni suliamut attuumassuteqartumut tusarniaasariaarutsinngilaa, tak. pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 19-imi maleruagassat.
Aalajangersakkami taamaallaat kommuni piumaffigineqarpoq pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmiittoq pisinnaatitaaffik ataasiinnaq suliamut attuumassuteqartumut ilisimatitsissutigissagaa. Tamatuma malitsigaa aallagaatinik suliamut tun-ngasunik ilisimatinneqarsinnaatitaaneq suliamut attuumassuteqartut pisinnaatitaaffigisaat. Pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi aamma allagaatinik suliassamut tunngasuni ilisimatinneqartussaatitaanermi pineqanngitsunik aalajangersakkat taamaalillutik atuutissapput.
Imm. 2-imi aalajangersakkami qularnaarneqarpoq meeqqamik isumaginnittoq pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsit naapertorlugu suliamut attuumassuteqanngikkaluarluni tusarniarneqartussaatitaammat.
Angajoqqaat imaluunniit meeqqamut inuusuttumulluunniit isumaginnittoq akissuteqaateqan-ngippata kommunip akuersisitseqqaarnani inissiinissaa aalajangersakkami akornuserneqan-ngilaq. Taamaattumik angajoqqaat akuersisitseqqaarani inissiinissaq akornusersinnaanngilaat, sumiinnerminnik ilisimatitsinaveersaarnermikkut imaluunniit oqaaseqaateqarnissamik piumasaqaatip akinaveersaarneratigut.
§ 12-imut
Aallajangersakkap qularnaallisissavaa angajoqqaatut oqartussaasuseqartup sapinngisamik piaarnerpaamik meeqqap angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarnissaanik aalajangiisoqarneranik ilisimatinneqarnissaa.
Nukiginnartumik inissiisoqarnissaanik aalajangiineq pillugu aammalu paasissutissanik annertunerusunik pissarsiniarunik imaluunniit meeraq angerlarteqqinniarunikku sumut saaffiginnissinnaanersut pillugit nalunaarut angajoqqaatut oqartussaassuseqartup najugaanut tunniunneqarsinnaavoq. Aalajangiineq tunngavilersorneqarsimassaaq taamaattoqartillugulu tunngavigissallugu naammappoq meeraq inersimasumik akisussaassuseqartumik nakkutigineqanngitsoq naammattoorneqarsimasoq taamaattumillu meeqqap toqqissisimanissaa inuulluarnissaalu pingaartillugit angerlarsimaffimmit peersinneqarnissaa pisariaqartoq.
Sivisunerusussamik inissiinissamik aalajangiinermi nalunaarut aamma taamatut tunniunneqarsinnaavoq, kisiannili aalajangiinermi tunngaviusoq nassuiaqqissaarneqassaaq.
Pisuni taakkunani marlunni ilisimatitsissutigineqassaaq aalajangerneq isumaginninnermut naammagittaalliuuteqartarfimmut naammagittaalliuutigineqarsinnaasoq.
§ 13-imut
Ullumikkut Pisortaqarfiup nunap immikkoortuini immikkoortortaqarfiinut nalunaarut ingerlanneqartarpoq siunissamilu aamma taakkununnga nalunaarut ingerlanneqartassaaq.
§ 14-imut
Meeqqanut inuusuttunullu aamma annertuumik innarluutilinnut ulloq unnuarlu paaqqinniffiit il.il. pillugit Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 64, 29. december 1994-imeersoq naapertorlugu angerlarsimaffiup avataanut inissiinissamik aalajangiisoqannginnerani kommunit iliuusissanik pilersaarusiortussaapput. Ullumikkut annikitsumik taamaaliortoqartarpoq, kisiannili meeqqat angerlarsimaffiup avataanut ilaqutariinnut imaluunniit ulloq unnuarlu paaqqinniffinnut inissinneqartartut pillugit misilittakkat takutippaat amerlasuutigut iliuusissanik pilersaarusiortoqartanngitsoq.
Nukinginnartumik inissiinermi § 10-imi aalajangersakkat naapertorlugit suliarineqartumi, inissiinermi siunertaq naatsukullammik nassuiarneqassaaq, meeraq ullulluunniit pingasuinnaat qaangiunnerisigut angerlaqqissangaluarpalluunniit. Meeqqamik nukinginnartumik inisseeqattaarnermi iliuusissanik pilersaarusiakkut ersarinnerulissaaq meeqqamut / ilaqutariinnut ikiorsiiniutinik aallartitsisoqartariaqartoq taamaalilluni ajornartorsiutit alliartuinnannginnissaat pitsaaliorneqarsinnaalerluni.
Iliuusissanik pilersaarusiornermi ilusilersuinermi ilaqutariit meerarlu peqataatinneqassapput. Soorunami kommunip suliamut immikkut ilisimaarinnittutut suliniutit nalilersussavai iliuusissanillu pilersaarut suliarissallugu, aammalu kommunip akisussaaffigaa iliuusissanik pilersaarusiamik suliaqartoqassasoq.
Suliniuteqarneq annikinnerusoq sivikinnerusorlu pineqarpat taamaallaat iliuusissanik pilersaarusiortoqassaaq angajoqqaat imaluunniit meeqqap tamanna kissaatigippassuk.
§ 15-imut
Iliuusissanik pilersaarut sinaakkutissatut pilersaarutaavoq, taassuma iluani katsorsaanissamik pilersaarut il.il. suliarineqarsinnaallutik.
Iliuusissanik pilersaarummi suliniutip sivisussusissaa sapinngisaq naapertorlugu ersittariaqarpoq, meeqqap angajoqqaallu ilisimaniassammassuk qaammatit ukiulluunniit pineqarnersut. Aammalu ersarissarneqassooq suliniut nalinginnaassumik inissiinerunersoq imaluunniit katsorsaanertalimmik suliniutaanersoq aammalu meeraq inuusuttorluunniit immikkut ikiortariaqarnersoq paaqqutarineqartariaqarnersorlu.
Iliuusissanik pilersaarut skemanngorlugu tamanut atortussianngorlugu ilusilersorneqartariaqaraluarpoq (ajornanngippat qarasaasiakkut), tassani pisariaqartitsinerit ataasiakkaat malillugit iliuusissat pillugit immikkoortut ataasiakkaat itisilerneqarlutik. Iliuusissanik pilersaarut ilusilersorneqassaaq suliamik ingerlatsisumik aamma eqqaamasassat allassimaffiattut atorneqarsinnaasunngorlugu. Suliani ataasiakkaani paasissutissanut pisariaqavissunut, misissuinermi ingerlaaseq aamma iliuusissanik pilersaarut pillugit aalajangersimasumik paasissutissanik allattuiffeqassaaq.
Iliuusissanik pilersaarut siunnerfeqarluartumik kommunip suliniuteqarneranik meeqqamut qularnaarisuussaaq. Immikkoortukkuutaanik anguniagaqarnermi pissusissamisuussaaq taakkua piviusunngorsinnaallutillu uuttortarneqarsinnaappata, taamaalilluni ingerlaavartumik iliuusissanik pilersaarummik nalilersuisoqarsinnaallunilu iluarsiisoqarsinnaassalluni.
Iliuusissanik pilersaarutip ilaqutariit oqartussallu allat meeqqamut meeqqallu ilaqutaanut suleqatigiinnikkut attuumassuteqartut suleqatigalugit suliarineqarnissaa pingaaruteqarpoq.
Aammattaaq iliuusissanik pilersaarut ilaqariinni sulinissamik immikkoortortaqassaaq. Immikkoortoq immersorneqassaaq ilaqutariinni sulisoqarpat sulisoqanngikkaluarpalluunniit. Angerlarsimaffiup avataanut inissiinermi iliuusissanik pilersaarummiissapput meeqqap angerlarteqqinnginnerani immikkut ilaqutariinnut suliniutigineqartussat ikiorsiiniutit il.il. qanoq ilusillit tapersersuinerillu aallartinneqassanersut.
Iliuusissanik pilersaarut ilaqutariinnik suleqateqarnermi aamma oqartussanik suleqateqarnermi atorneqassaaq, ingerlaavartumillu iluarsaanneqarsinnaassalluni suliani ataasiakkaani ingerlaaseq apeqqutaatillugu.
Suliami ataasiakkaami iliuusissanik pilersaarut oqartussaasoqarfinnut assigiinngitsunik sulialinnut / isumaginninnikkut attaveqaatitut sulialinnut sulinermi sakkussaasinnaavoq pingaaruteqartoq.
Angerlartitsinissaq sioqqullugu iliuusissanik pilersaarusiamiissaaq meeraq inuusuttorluunniit qanoq angerlartinneqassanersoq aammalu suliniuteqareernermi malinnaaneq ingerlanneqassanersoq isummerfigineqassaaq. Isumaginnittoqarfiup pisussaaffigissavaa suliniuteqareernermi malinnaaneq pillugu suliami attuummassuteqartut peqatigalugit pilersaarusiussalluni. Ulloq unnuarlu paaqqinniffiit/angajoqqaarsiat allalluunniit meeraq pillugu suliamut attuummassutillit suliniuteqareernermi malinnaaneq pillugu pilersaarusiornermi peqataatinneqartariaqarput. Piffissap iluani suliniutitut ingerlanneqartussaq, suliniuteqareernermi malinnaaneq pillugu qanoq imaqassanersoq, siunertaq tassanilu suliassat taassuma ingerlanerani suliarineqartussat paasinarsisimassapput. Paatsooqatigiinnerillu pinngitsoorniarlugit ersarissunik isumaqatigiissusiortoqarsimassaaq suliassanut tunngatillugu kina qanoq iliussanersoq.
Suliniuteqareernermi malinnaaneq inuttut siunnersortimik imaluunniit tapersersortimit akisussaaffigineqarsinnaavoq.
Kommunip ukiumoortumik inissiinernik sulianik aaqqissuusseqqittarnerata qularnaallisissavaa meeqqanut inuusuttunullu ataasiakkaanut tamanut pissutsit naapertuuttuaannartuusut.
§ 16-imut
Meeqqanut inuusuttunullu, assersuutigalugu suliffik, ilinniarneq sunngiffilluunniit pillugit ilitsersorneqarnissamik siunnersorneqarnissamillu pisariaqartitsisorinartunut inuttut siunnersorti toqqarneqarsinnaavoq. Inuttut siunnersortip suliassaraa pissutsini arlalitsigut meeqqap inuusuttulluunniit peroriartornerani aamma/imaluunniit siunissami inuunermi sulinermilu atugassarititaasut pillugit tapersersortariaqarsorinartuni ilitsersuinissaq siunnersuinissarlu.
Tunngaviatigut ikiorsiinermi inuusuttup akuersinissaa piumasaqaataanngilaq, kisianni inuusuttumut ersarissumik tamatumunnga akerliusumut inuttut siunnersortimik toqqaaneq nali-nginnaasumik siunertaqanngitsutut oqaatigineqarsinnaavoq. Inuusuttoq akuersitillugu inuusuttup 18-ileereernerata kingorna § 27, imm. 2. malillugu ikiorsiineq ingerlatiinnarneqarsinnaavoq.
Inuttut siunnersorti tassaasinnaavoq atuarfimmi ilinniartitsisoq, perorsaasoq assigisaalluunniit, imaluunniit inuk meeqqamit tatigineqartoq, assersuutigalugu siornatigut ilinniartitsisuusimasoq imaluunniit siornatigut paaqqinniffimmi attaveqaataasimasoq, imaluunniit tassaasinnaalluni ilaqutariinnut ilaasoq nukissaqarluartoq, meeqqap kommunillu ilisarisimasaat tatigisaallu.
Inuttut siunnersortip pingaarnertut suliassaraa meeqqap inuusuttulluunniit nammineq ingerlaqqinnissaanut aammalu inuttut iluitsutut inuttut allatut naleqassuseqarluni inuunissaanut periarfissanik siuarsaanissaq. Aamma inuttut siunnersortip meeraq inuusuttorluunniit imaluunniit ilaqutaasut peqatigalugit meeqqap inuusuttulluunniit attaveqaateqalernissaa sulissutigisinnaavaa.
Inuttut siunnersortip pisussaaffii pisinnaatitaaffiilu Naalakkersuisunit nalunaarutikkut aalaja-ngersarneqassapput taakkualu ullumikkut Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 2, 18. januar 1993-imeersumiipput.
§ 17-imut
Kinaluunniit meeqqamik paarisassamik tigusisinnaanngilaq kommuni allaganngorlugu akuersissuteqaqqaartinnagu. Ilaqutariinnut paarsisartunut tamanut tamanna atuuppoq, nammineq aaqqissuutamik ilaqutariinnut paarsisitsineruppat imaluunniit kommunip aaqqissuutaanik ilaqutariinnut paarsisitsineruppat. Angajoqqaarsiat kommunimit akuerineqassapput, tassani qinnuteqartumut inooqaataanermi pissutsit misissoqqissaarneqassallutik.
Nutaatut siunnersuutigineqarpoq inuit paarsinissamut akuersissummik qinnuteqartut pinerluuteqarsimanermut nalunaarsuiffimmit takussutissiamik takutitsinissaannik aalajangersagaq.
Paasinarsisimappat paarsinissamik akuersissummik qinnuteqartoq taassumaluunniit aappaa / inooqataa allagartamik pillagaasimanermik imaqanngitsumik takussutissiisinnaanngitsut, kommuni ataasiakkaani naliliissaaq paarsinissamik akuersissummik tunisisoqarsinnaanersoq. Pillagaasimanermi allagartamiippat qinnuteqartoq inoqatiminut persuttaasimasoq imaluunniit persuttaanissamik sioorasaarisimasoq, kinguaassiutitigut atornerluisimasoq assigisaannilluunniit pissutsinik ittoqartoq, nalinginnaasumik paarsinissamik akuersissummik tunniussisoqartariaqanngikkaluarpoq.
Akerlianilli pineqartup meeqqerinissaanik piukkunnarunnaarsitsinngitsut pissutsit allat pineqarpata, suliami allaaserineqassaaq paarsinissamik akuersissummik tunniussinnginnermi kommuni qanoq eqqarsaatersorsimanersoq.
Meeqqanut ataasiakkaanut tamanut paarsinissamik akuersissut allaganngorlugu tunniunneqassaaq. Kommunip qularnaarsimassavaa ilaqutariit paarsisussat isumannaatsumik suliassamik nakkutiginnissinnaasut. Peqqussut atuuttoq malillugu ilaqutariit paarsisartut amerlanerpaanik meeqqanik inuusuttunilluunniit pingasunik tigummisaqarsinnaapput. Aalajangersagaq taanna atorunnaarsinneqassasoq siunnersuutigineqarpoq, tassani suliani ataasiakkaani naliliineq apeqqutaassammat, kisianni soorunami qularnaarneqassaaq meeqqat paarineqartussat tamarmik inissaqarnersut, ilaqutariit namminneq meeraannut ajoqutaanngitsumik.
Paarsinissamik akuersissut ingerlaannartumik atorunnaarsinneqassaaq tamanna tunngavissaaruppat, imaappoq meeraq inuusuttorluunniit ilaqutariinni paarsisartuni pissutsinik naammaginanngitsunik atugaqartinneqarpat.
§ 18-imut
Ilaqutariit inuussutissarsiutigalugu paarsisartut nutaatut neqeroorutaapput, maannakkut atuuttuunatik.
Ilaqutariit inuussutissarsiutigalugu paarsisartut tassapput ilaqutariittut paarsinissamik immikkut ittunik tunngavissallit, assersuutigalugu isumaginninnikkut sullissinissamut ilinniakkamik tunuliaqutallit assigisaanilluunniit inuussutissarsiornermi misilittagallit. Ilaqutariinni inuussutissarsiutigalugu paarsisartuni inissinneqassapput meeqqat inuusuttullu eqqarsartaatsimikkut annertuumik ajoqusersimasut imaluunniit meeqqat annertuumik sumiginnagaasimasut, imaluunniit meeqqat annertuumik timimikkut eqqarsartaatsimikkullu innarluutillit immikkut isumassorneqarnissamik paarineqarnissamillu pisariaqartitsisut.
Angajoqqaarsiat aappaa tamarmilluunniit ulloq unnuarlu tiimit 24-it piareersimasuussapput taamaattumillu allamik suliffeqarnissamik periarfissaqassanatik aammalu aningaasarsiornissaminnik pisariaqartitsisariaqanngikkaluarlutik. Ilaqutariit inuussutissarsiutigalugu paarsisartut tassanerupput paaqqinniffeeraq, perorsaanermik tunngaveqartumik maleruagassaqarluni sulisoq.
Angajoqqaarsiat marluullutik angerlarsimaffiup avataani inuussutissarsiutigalugu suliffeqarnissaat kommunip akuerisinnaavaa. Assersuutigalugu ullut tamaasa sapaatilluunniit akunneranut tiimialunnguit, meeraq inuusuttorluunniit ulluunerani paaqqinniffimmiinnerani atuarneraniluunniit.
Qularnaarneqassaarli meeqqap/inuusuttup angerlarsimaffimmiinnerani inersimasunik angerlarsimaffimmiittoqartuaannarnissaa. Angajoqqaarsiat arlaata tamarmilluunniit allamik inuussutissarsiutigalugu suliffeqarnissaanik kommuni akuersitinnani qularnaaqqaassavaa meeraq inuusuttorluunniit atuarnersoq, ulluunerani paaqqinniffimmiinnersoq imaluunniit angerlarsimaffiup avataani allatigut sammisaqarnersoq.
§ 19-imut
Aalajangersagaq manna aalajangersakkamit atuuttumit annertuumik allaassuteqanngilaq. Ilaqutariit nalinginnaasumik paarsisartut meeqqamik inuusuttumilluunniit ataatsimik arlalinnilluunniit angerlarsimaffimminni tigusinissamik suliassallu isumaginissaanut nukissaqartuussapput. Ilaqutariit paarsisartut paarsinertik ulloq tamaat suliffiginngilaat marluullutillu angerlarsimaffiup avataani inuussutissarsiutigalugu suliffeqarsinnaallutik.
Meqqanut inuusuttunullu angajoqqaavi napparsimavimmi uninnganeq pissutigalugu sivikitsumik angerlarsimaffimmiinngikkallartillugit aamma meeqqanut inuusuttunullu sumiginnagaasunut innarluutilinnullu nalinginnaasumik ilaqutariit paarsisartut periarfissaasinnaapput.
Ilaqutariinnut paarsisartunut inissiinissaq, tamanna meeqqamut ajunnginneruppat, meeqqap inuusuttulluunniit najukkami inuiaqatigiit akornanniiginnarnissaanik pingaartitsineq naapertuuppoq. Meeqqap ilaquttatut qanigisaanut inissinneqarnissaa akornutissaqanngilaq, taamaattoqartilluguli ilaqutariit taakku angajoqqaarsiatut allatullu paaqqinninnersiuteqarsinnaanermik pisinnaatitaassapput.
§ 20-imut
Angajoqqaatut oqartussaassuseqartup nammineerluni meeqqaminut paarsinissaq isumassuinissarlu nukissaqarfiginngikkuniuk aammalu kommuni inissiissatinnagit angajoqqaatut oqartussaassuseqartoq nammineq aaqqissuussamik ilaqutariinnik paarsisussanik nassaarsinnaavoq. Imaakkajuttarpoq ilisarisimariikkaminnik meeqqamik inuusuttumilluunniit isumaginninnissaminik nukissaqarluartunik.
Nammineq aaqqissuussamik ilaqutariinnut inissiinermi angajoqqaatut oqartussaassuseqartup meeqqap inuusuttulluunniit pilersorneqarnissaa nammineerluni isumagissavaa. Ilaqutariit paarsisut paarsinissamut akuersissummik peqarnertik tunngavigalugu eqqartuussivik aqqutigalugu meeqqanut akilersuutinik aaqqissuussinissamik qinnuteqarsinnaapput. Meeqqanut aappariinnerup avataatigut inunngortunut /imaluunniit angajoqqaat illoqatigiikkunnaarnerisigut aappaasoq aapparminut meeqqanut akilersuinissaanik akilersuutit nalinginnaasut pillugit malittarisassat atuuttut naapertorlugit akilersuinissamik isumaqatigiissusiakkut pilersuinissap aaqqissuunneqartarnera ileqquuvoq. Piumasaqaataavoq meeraq inuusuttorluunniit pisortanit tamakkiisumik pilersorneqassanngitsoq, imaluunniit meeraq qitornavissiartaarnissaq siunertaralugu tiguneqarsimassanngitsoq. Ilaqutariit nammineq aaqqissuussamik parsisussat peqatigalugit angajoqqaat meeq-qamik pilersuinissamik aaqqissuussinissaat aamma periarfissaavoq.
§ 21-imut
Ilaqutariinnut inuussutissarsiutigalugu paarsisartunut imaluunniit ilaqutariinnut nalinginnaasumik paarsisartunut inissiisarnermi aalajangersakkat nutaat akillu ilaqutariittut paarsisartuunissaq pilerinarnerulersissavaat.
Inissiinerit amerlanerpaartaanni meeqqat sumiginnagaasuusarmata, siullerpaatut ilaqutariit paarsisartut pikkorissarnissaat pingaaruteqarpoq. Ilaqutariit paarsisussat suliassaminnik sukumiisumik ilitsersuunneqarnissaat tamatumani pisariaqarpoq. Ilaqutariit paarsisussat meeqqamut ilaqutaasunullu iliuusissanik pilersaarummik peqassapput, taamaalillutik pissutsinik aammalu meeqqap ilaqutaviini susoqarnersoq ilisimaarinninniassammata. Iliuusissatut pilersaarutip siunertai anguniarneqarneranut ilaqutariit paarsisartut peqataassapput, aammalu iliuusissatut pilersaarutip piffissap iluani naleqqussaanermi peqataasassallutik.
Ilitsersuussinermik nukittorsaanermillu il.il. kommuni neqerooruteqartoqassaaq. Ilaqutariit paarsisartut perorsaanermi ineriartortitsinermik suliaqarnissamik pisariaqartitsipput, tassani meeqqamut inissinneqarsimasumut isumaginninnermik suliaqarnissamik pikkorissiartuinnassallutik.
Angajoqqaarsianik nalinginnaasumik ilaqutariinnik paarsisartunik aammalu inuussutissarsiutigalugu paarsisartunik kommuni atorfinitsitsisuussaaq. Taamatullu angajoqqaarsiat inuussutissarsiutigalugu paarsisartussatut piukkunneqartut pisariaqartumik pikkorissarnissaannik neqerooruteqarnissamik kommuni akisussaasuuvoq, Pisortaqarfiulli akisussaaffigaa inuussutissarsiutigalugu paarsisartunut pikkorisaanernik naleqquttunik peqarnissaa.
Ilaqutariit inuussutissarsiutigalugu paarsisartut pillugit aalajangersakkat nutaajupput, taamaattumillu suliassamut tassunga akissaateqartitsinissaq aalajangersarneqartussaavoq, tassaasinnaalluni nalinginnaasumik sulinikkut aningaasarsiaqarnermut nallersuussinnaasoq. Siunertaavoq ilaqutariit inuussutissarsiutigalugu paarsisartut inuussutissarsiornerminni allanik isertitaqarnissamik pisariaqartitsinnginnissaat taarsiullugulu angerlarsimaannarnissaat meeqqamut inissinneqartumut sumiginnagaasimasumut artorsaateqartumullu piareersimajuarlutik.
Inuussutissarsiutigalugu paarsisartunut atorfeqarnermi atugassarititaasut pillugit erseqqinnerusunik aalajangersaanissamik Imm. 2-imi Nalakkersuisut pisinnaatinneqarput. Pisinnaatitaaneq taanna nalunaarusiornikkut atorneqassaaq, tassani angajoqqaarsiat ataasiakkaat qanoq piumasaqarfigineqarnissaat pillugu nalinginnaasumik atugassarititaasut aalajangersarneqassallutik.
§ 22-imut
Aalajangersakkakkut paaqqinniffiit assigiinngitsunut agguataarneqanngillat, taamaattumillu meeqqanut inuusuttunullu assigiinngitsunik ukioqqortussusilinnut aammalu attaveqarnissamik, katsorsarneqarnissamik, sammisassaqartinneqarnissamik il.il. assigiinngitsunik pisariaqartitsisunut paaqqinniffiit Naalakkersuisut ataqatigiississinnaallugillu atorluarsinnaavaat. Maannakkorpiaq ulloq unnuarlu paaqqinniffiit katillugit 15-iupput, meeqqanik, inuusuttunik aamma innarluutilinnik tigusisartut.
Ulloq unnuarlu paaqqinniffinnut perorsaanerup tungaatigut Naalakkersuisut ilitsersuinissaat Pisortaqarfiup ulloq unnuarlu paaqqinniffinnut allaffiatigut isumagineqassaaq.
Maannamut paaqqinniffiit piusut Namminersornerullutik Oqartussanit pilersinneqarsimasuullutillu ingerlanneqartuupput. Aalaajangersakkakkut siunissami kommunit paaqqinniffinnik kommunimit ataatsimit arlalinnilluunniit pigineqartutut pilersitsinissaannik periarfissinneqarput.
§ 23-imut
Pilersitsinissamut, pisatsersuinissamut, siulersuinissamut ingerlatsinissamullu malittarisassanik aalajangersaanissamut aalajangersagaq tunngavissaliivoq. Piginnaatitsissut taanna atorluarneqarpoq meeqqanut inuusuttunullu aamma annertuumik innarluutilinnut ulloq unnuarlu paaqqinniffiit il.il. pillugit Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 64, 29. december 1994-imeersumik aalajangersaasoqarnerani. Aalajangersagaqarpoq meeqqanut inuusuttunullu imaluunniit annertuumik innarluutilinnut ulloq unnuarlu paaqqinniffik pisatsersorneqarlunilu ingerlanneqassasoq taamaalilluni sapinngisaq tamaat ineqartut nalinginnaasumut qaninnerpaamik inuuneqalersinnaaqqullugit. Ulloq unnuarlu paaqqinniffimmi perorsaanermik sulineq aaqqissuunneqassaaq ineqartut ukiuinut innarluutigisinnaasaannullu ataasiakkaanut naleqquttumik.
§ 24-imut
Paaqqinniffik suleqatigalugu kommunip qularnaassavaa meeraq inissiiviusumut eqqortumut inissinneqartoq. Tamanna isumaqarpoq kommunip isumagissagaa meeqqap suliniuteqarfigineqarnissaminut pisariaqartitai paaqqinniffiup siunertaanut taassumalu immikkut suliassaanut naapertuuttut.
Kommuni inissiisoq paaqqinniffillu assortuuppata, apeqqut aalajangiiffigisasanngorlugu Namminersornerullutik Oqartussanut saqqummiunneqarnissaanik aalajangersagaq periarfissiivoq. Tamatuma suliassartaa Pisortaqarfiup ulloq unnuarlu paaqqinniffinnut allaffiatigut isumagineqartarpoq.
§ 25-imut
Aalajangersakkami naqissuserneqarpoq kommunit angerlarsimaffiup avataanut inissiinermi ulloq unnuarlu paaqqinniffimmut akiliuteqassasut ulloq unnuarlu inissisimaffimmut ataatsimut annertussusilikkamik. Akiliutaasartoq isumaginninnikkut tunniuttakkat pillugit kaajallaasitami takuneqarsinnaavoq.
Paqqinniffinnik ingerlatsinermi aningaasartuutaasartut siunissami akiliutissatut aalajangersaasarnermi aallaviussapput.
Tamatuma saniatigut ulloq unnuarlu paaqqinniffimmut inissiinermi meeqqap inuusuttulluunniit atisassaanut aataasiartumik aningaasartuuteqarsinnaavoq. Tassunga akiliutaasartoq isumaginninnikkut tunniuttakkat pillugit kaajallaasitami takuneqarsinnaavoq.
§ 26-imut
Ulloq unnuarlu paaqqinniffiit Naalakkersuisunut ukiumoortumik nalunaaruteqartassapput tamatumunngalu malittarisassat ersarinnerusut Naalakkersuisunit aalajangersarneqassapput. Ukiumoortumik nalunaarusiaq siullermeersumik 2001-mi tunniunneqarpoq 2002-milu Inatsisartut upernaakkut ataatsimiinneranni saqqummiunneqarluni. Ukiumoortumik nalunaarusiortarnissami siunertaavoq ulloq unnuarlu paaqqinniffinni pissutsinik paasisimanninnissaq.
§ 27-imut
Ikiorsiinermik unitsitsinermut imaluunniit angerlartitsinermut atatillugu §§ 14 - 15 naapertorlugit iliuusissanik pilersaarutit anguneqarsimanersut kommunip isiginiassavaa.
Peqqussummi atuuttumi ikiorsiinerup 20-inik ukioqalernissap tungaanut sivitsornissaa periarfissaqarpoq. Ukioqqortussusermik killiliineq taanna atorunnaarsinneqassasoq siunnersuutigineqarpoq, ikiorsiineq qanoq sivisutigisumik ingerlassanersoq ataasiakkaatigut naliliineq apeqqutaassammat, taannalu 20-ileereernermut ingerlasinnaavoq.
Kommunip inuusuttoq suleqatigalugu qularnaassavaa inuusuttoq 18-leereeraluartoq pisariaqartitai aallaavigalugit ikiorsiinissaq ingerlaannassasoq, inuusuttup ikiorserneqarnissamik pisariaqartitsijunnaarnissaata, taamaalilluni peqqussut manna naapertorlugu ikiorserneqan-ngikkaluarluni nammineersinnaalernissaata tungaanut. Suliassaq ingerlatiinnarnissaanut siunertaq iliussissatut pilersaarummi allassimassooq.
§ 28-imut
Meeqqap angerlartinneqannginnerani ilaqutariit paarsisartut aamma ulloq unnuarlu paaqqinniffik tusarniarneqarnissaannik imm. 1-imi aamma 2-imi aalajangersakkat qularnaarisuussapput. Ilaqutariit paarsisartut/ulloq unnuarlu paaqqinniffik suliamut attuumassuteqartuunngillat taamaattumik tusarniarneqarnissaat qularnaarniarlugu ersarissumik tunngavissaliinissaq pisariaqarpoq.
Ilaqutariit paarsisartut kommunimi allami najugaqartuuppata kommuni taanna aamma tusarniarneqassaaq, taakkua ilaqutariinnut nakkutiginnittuummata taamaattumillu suliami paasissutisseeqataasinnaallutik immaqalu ilaqutariinnit paarsisartunit paasissutissat pissarsiarineqartut eqqortuunerarsinnaallugit/eqqortuunnginnerarsinnaallugit.
Siunnersuutip matuma suliarineqalernissaanut atatillugu suliaqaleqqaarnermi Inatsisartunit kissaatigineqarsimavoq pisortaasut maalaarnissaannik periarfissinneqassasut, taamaalillutik meeqqap angerlartinneqarnissaa pinngitsoortissinnaallugu, naliliisimagunik meeraq ilaqutariilluunniit angerlartitsinissamut piareersimanngitsut.
Maalaarnissamik periarfissap naleqquttuussussa nalilersoqqissaarneqarsimavoq. Ilaaatigut ajornartorsiutaasinnaavoq suliap Isumaginninnermut Naammagittaalliuuteqartarfimmi aalajangiiffigineqarnissaata tungaanut taamatut maalaarnissamik periarfissaliineq kinguarsaataasussaammat.
Aalajangerneq taanna qaammatit arlallit qaangiutereersut takkuppat qularnanngitsumik kommuni susoqaraluarpalluunniit suliamik nutaamik naliliisariaqartussaavoq nutaamillu aalaja-ngiisussaalluni. Isumaginninnermut Naammagittaalliuuteqartarfiup kommunip aalajangernera atortussaatippagu, meeraq angerlartinneqarsinnaasimasoq, periarfissaavoq kommuni pisortamit taarsiivigineqarnissamik tunniussilluni ajugaasinnaasoq, pisariaqanngitsumik piffissami sivisunerusumi akiliuteqarnertik pissutigalugu.
Qulaani taakkartorneqartut aallaavigalugit pisortanut maalaarnissamik periarfissiinissamut taarsiullugu aalajangersagaliisoqarpoq paaqqinniffiup isummernera angerlartitsinissamut akerliuppat kommunilu angerlartitsinissamik kissaateqaannarpat, kommunip immikkut meeqqanik paasisimasalittut ataatsimiititaliamut suliaq saqqummiutissagaa.
§ 29-imut
Meeraq qitiutillugu sulisoqassaaq meeqqap pisariaqartitai aallaavigalugit, aammalu angerlartitsisinnaanermi aalajangiinisaq ataatsimut isigalugu meeqqamut pitsaanerpaasariaqarnera apeqqutaatinneqassaaq. Kommuni angerlartitsisinnaanngilaq kommunip aningaasaqarnera aallaavigalugit.
§ 30-imut
Angerlarsimaffiup avataanut inissiinermik taamaatitsinerup nalunaarutigineqarnissaa aalaja-ngersakkakkut qularnaarneqarpoq. Ulloq unnuarlu paaqqinniffimmiigunnaartitsinermut tun-ngatillugu tamanna Namminersornerullutik Oqartussat paasissutissaatigereerpaat, paaqqinniffiit Namminersornerullutik Oqartussanit ingerlanneqarmata.
§ 31-imut
Meeraq annikitsuinnarmik sumiginnagaasimaneq tunngavigalugu inissikkallarneqarnissamik pisariaqartitsippat kommuni aalajangersinnaavoq meeraq inuusuttorluunniit ilaqutariinnut nali-nginnaasumik paarsisartunut inissinneqassasoq. Meeraq annertunerusumik sumiginnagaasimaneq pissutigalugu immikkut ittumik pisariaqartitsippat aammalu inunnut ikittuinnarnut attaveqarnikkut eqqissisimanerusumik avatangiiseqarnissamik pisariaqartitsippat kommuni aalajangersinnaavoq meeraq inuusuttorluunniit ilaqutariinnut inuussutissarsiutigalugu paarsisartunut inissinneqassasoq. Meeraq inuusuttorluunniit annertuumik sumiginnagaasimappat aammalu katsorsarneqarnissamik pisariaqartitsilluni kommuni aalajangersinnaavoq meeraq inuusuttorluunniit ulloq unnuarlu paaqqinniffimmut inissinneqassasoq.
Kalaallit Nunaanni inissiinissamik periarfissat tamarmik periarfissaajunnaarsimappata Naalakkersuisut aalajangiisinnaapput Kalaallit Nunaata avataani inissiisoqarnissaa akueralugu. Suleriaaseq malillugu imaappoq Danmarkimut. Namminersornerullutik Oqartussat Danmarkimi allaffiata ilaatigut suliaraa suliat ingerlaneranni siunnersuineq ilitsersuinerlu aammalu inissiinerni ikiuuttarluni.
§ 32-imut
Inissiiviusumut ingerlaavartumik attaveqarnikkut qularnaarneqassaaq angerlarsimaffiup avataanut inissiineq ingerlalluartuaannartoq aammalu sapinngisamik meeqqap inuusuttulluunniit pisariaqartitai annertunerpaamik isumagineqartut.
Inissiinermi anguniakkanut ilaavoq meeraq ullut arlaanni angerlaqqissasoq, taamanngilarli meeqqamut inuusuttumulluunniit mianerinninnissamut tamanna akerliuppat. Meeqqap soqutigisai isumannaarniarlugit angerlartitsiartuaarneq atorneqarsinnaavoq, tassa imaappoq meqqap angajoqqaallu akornanni attaveqarneq ineriartuaartillugulu siunnerfeqariartuaartissallugu. Meeqqap inuusuttulluunniit angajoqqaaminnut uternerat toqqissisimasumik eqqarsaatigilluakkamillu tamatumani isumannaarneqassaaq.
§ 33-imut
Meeqqap angajoqqaaminut attaveqaannarnissaa inissiiviusoq suleqatigalugu kommunip isumagissavaa. Meeqqap angerlarteqqinneqarnissaanut periarfissiinissaq kommunip qularnaassallugulu isumagissavaa. Kommunip sianigissavaa ilaatigut meeqqap angajoqqaaminik ilisarisimanninnissaminik pisinnaatitaafii imaluunniit meeraq angajoqqaavinut illersussallugu, tamatumani angajoqqaanut attaveqarnermi meeqqap ineriartornissaa peqqinnissaalu ajoquserneqarsinnaappat.
§ 34-imut
Angerlartitsinissaq pillugu aalajangiinermi ulloq unnuarlu paaqqinniffinni pisortat maalaarnissamik periarfissinneqarnissaat pillugu Inatsisartut akuersaarnerannut taarsiullugu siunnersuutigineqarpoq meeqqanik paasisimasalittut ataatsimiitamik pilersitsisoqassasoq.
Ataatsimiititaq inuttalersorneqassaaq suliffik aqqutigalugu meeqqanik inuusuttunillu suliaqartut akornanni, assersuutigalugu inatsisileritooq meeqqanik paasisimasalik ileqquusumik Naalagaaffiup sinniisoqarfianiit inuttalerneqartarsinnaassaaq.
Siunnersuut isumaqarpoq ataatsimiititaliaq suliani taamaattuni akerliusinnaatitaasoq. Suliap i-ngerlaqqinnerani ileqquussaaq suliaq ukiup affaa imaluunniit ukioq ilivitsoq qaangiunnerani qaqeqqinneqassasoq, aammalu piffissami tassani kommuniminngaaniit meeqqap angerlaqqinnissaanut assigiinngitsunik suliniuteqartoqassasoq. Aalajangersakkami tassani naatsorsuutigineqarpoq angerlartitsinissamik akerliliisoqarsinnaasariaqarneranik Inatsisartut kissaataat akuersaarneqartoq.
Siunnersuutigineqarpoq ataatsimiititaliaq ukiunut sisamakkaartunut toqqarneqartassasoq. Ilaasortaq soraarpat Naalakkersuisut ilaasortassamik nutaamik ataatsimiititaliap atuuffissaata sinnerani atuuttussamik toqqaassapput. Ataatsimiititaliap atuuffissaa aallartissaaq matuma peqqussutip atortuulernerata kingorna ataatsimiititaliap ilaasortassanik nutaanik toqqaanermit siullermit. Naalakkersuisut / Ilaqutariinnermut pisortaqarfik ataatsimiititaliamut allatseqartitsissaaq.
§ 35-imut
Aalajangersakkami kommunit orniguttarfinnik pilersitsinissaat imaluunniit suliniutinik allanik meeqqamut, inuusuttumut ilaqutariinnulluunniit naleqquttuusorinartunik misiliinissaat periarfissinneqarpoq.
Suliniutinik pilersitsinermi kommuni Naalakkersuisut akuersinissaannik qinnuteqassaaq.
Qinnuteqaatip imarissavai.
Misileraarutip aqqa inullu attaveqarfissaq
Siunertamik, tunngavimmik, suleriaatsimik annertussutsimillu nassuiaat
Peqarpat piffissanik pilersaarut
Aqutsinermut pissutsit
Peqarpat aningaasanik missingersuutit aningaasalersuinissarlu
Peqarpat aningaasatigut kingunerisassat
Misileraarummik nakkutiginninneqNaalakkersuisut suliniutinik akuersaarnissaanni siunertaavoq, suliniutit nutaat takkukkumaartussat ilisimaarinissaat naleqqummat kiisalu kommunit kommunimit ingerlanneqartumik ulloq unnuarlu paaqqinniffimmik pilersitserusuttut Naalakkersuisut nakkutiginnittussaatitaaneranni ilaalertussaammata.
§ 36-imut
Peqatigiiffiit akuerineqarsimasut assersuutigalugu tassaapput Peqatigiiffik Kalaaliaqqat, Røde Kors aamma Red Barnet. Peqatigiiffik Kalaaliaqqat kommunimik ataatsimik suleqateqarluni meeqqanut inuusuttunullu orniguttarfimmik pilersitsisimavoq, tassani arlaannilluunniit peqquteqartumik unnuakkut angerlarnissaq ajornakusooraangat orniguttarfimmi inersimasumik nakkutigineqarlutik unnuakkut oqquiffissarsiorsinnaallutillu sinissinnaallutik.
§ 37-imut
Peqqussut naapertorlugu ikiorsiissutinut aningaasartuutit kommuninit aningaasartuutigineqassapput. Kommunit aningaasartuutai Landskarsip ataatsimoortumik tapiissutigisartagaani ani-ngaasaliivigineqartarput.
Inatsisartut paaqqinnittarfiit sananerinut ingerlatinnerinullu aningaasartuutinut tapiissuteqarsinnaaneranut periarfissaq peqqussummut atuuttumut naapertorlugu allanngortinneqanngilaq.
§ 38-imut
Meeqqanut inuusuttunullu 18-iliisimanngitsunut, meeqqanut inuusuttunullu inissiivinni angerlarsimaffiup avataaniittunut inissisimanermi aningaasartuutinut isertitatik aallaavigalugit minnerpaamillu nalinginnaasumik meeqqanut akilersuutinut aningaasartat annertoqqataannik tapersiinissaminnik angajoqqaat pisussaaffeqarput.
Angajoqqaat akiliutissaasa annertussusissaannik malittarisassanik erseqqinnerusunik aalaja-ngersaanissamik aalajangersagaq tunngavissaliivoq, piginnaatitsissut taanna maannakkut meeqqanik inuusuttunillu ikiorsiisarneq pillugu Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 2, 18. januar 1993-imeersumi §§ 17 - 20-imiipput.
Isertitat SIK-tut ilinniagaqarsimanngitsutut sulisut agguaqatigiisillugu akissarsiaatut annertussuseqarpata, akiliutissaq minnerpaamut, nalinginnaasumik meeqqanut akilersuutit atuuttut annertoqqataannik annertussusilerlugit aalajangiunneqassaaq. Isertitat annertuneruppata annertunermik akiliuteqartoqassaaq.
Kommunip angajoqqaat aappaa tamaasaluunniit akiliuteqanngitsissinnaavai, akiliuteqarnissamik pisussaaffeqarnermi pineqartoq ataasiakkaatigut naliliineq naapertorlugu imminut ilaquttaminullu pisariaqartitanut naleqquttumik inuuniaannarnissaminnik ajornartorsiuteqalersinnaappat.
Erseqqissarneqassaaq inuusuttunut 18-ileereersimasunut angajoqqaat inuusuttup angerlarsimaffiup avataaniinnerani aningaasartuutinut akiligassinneqarnissaat soorunami inatsisitigut tunngavissaqanngimmat.
Aalajangersagaq atuuttoq meeqqanik inuusuttunillu ikiorsiisarneq pillugu Inatsisartut peqqussutaat nr. 9, 30. oktober 1992-imeersumi § 45-imi, meeqqap inuusuttulluunniit inissiinermi aningaasartuutinut tamakkiisumik ilaannakortumilluunniit akiliuteqartussaatitaanera peerneqarpoq. Tamanna pivoq innersuussutigalugu meeqqap inuusuttulluunniit sunngiffimmini sulerusugunnaarneranut meeqqamut inuusuttumulluunniit akiliuteqartussaatitaaneq pisooqataasinnaammat.
§ 39-imut
Aalajangersagaq peqqussummi atuuttumi § 49-imik ingerlateqqiineruvoq allannguutigalugu erseqqissarneqarmat aalajangiinerit suut Isumaginninnermut Naammagittaalliuuteqartarfimmut ingerlateqqinneqarsinnaanersut. Tamatumuuna suliassat isumaginninnermut naammagittaalliuuteqartarfimmut ingerlanneqartartut amerlassusai killilersimaarniarneqarput suliassanut kommunip naliliisimaneranik tunngaveqartunut.
§ 40-imut
Aalajangersakkami erseqqissarneqarput pinerluttulerinermut inatsit aamma peqqussummi aalajangersakkanik unioqqutitsinermi aamma naapertorneqassasoq, saniatigut aalajangersakkap malitsigaa inuit qinigaanikkut suliaqartut unioqqutitsippata pinerluttulerinermut inatsit aamma naapertorneqassasoq.
§ 41-imut
Atortuulersitsinissaq 1. juli 2003-imut aalajangiunneqarpoq, taamaalilluni peqqussutissatut siunnersuutip akuerineqareernerani piviusunngortitsinissamut piffissaqarniassammat.
Naatsorsuutigineqarpoq peqqussutip matuma malitsigisaanik 2003-imi julip aallaqqaataa tikitsinnagu nalunaarusiortoqassasoq.