30. marts 1998 UPA1998/18
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit pillugit Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuummut oqaaseqaatit.
Oqaaseqaatit nalinginnaasut.
Naligiissitaalernissamut maannakkut ataatsimiititaliaqarpoq. Ataatsimiititaliaq taanna Inatsisartunit pilersinneqarpoq Kalaallit Nunaanni Arnat Angutillu Naligiissitaalernissaat Pillugu Ataatsimiititaliaqalernissamik Inatsisartut Inatsisaat nr. 17, 8. november 1985-imeersoq, Inatsisartut inatsisaatigut nr. 19, 3. november 1994-imeersukkut allanngortinneqartoq tunngavigalugu.
Kalaallit Nunaanni Arnat Angutillu Naligiissitaalernissaat pillugu Ataatsimiititaliaq massakkut atuuttoq.Naligiissitaalernissamut ataatsimiititaliaq qulingiluanik ilaasortaqarpoq. Siulittaasoq ilaasortarlu ataaseq Inatsisartunit toqqagaapput. Taakkua saniatigut soqutigisaqaqatigiiffiit assigiinngitsut arfineq-marluk tamarmik immikkut inummik ataatsimik inassuteqartarput, Inatsisartunit toqqarneqartussanik. Taamaattumik Naligiissitaalernissamut Ataatsimiititaliaq Inatsisartut ataatsimiititaliarinngilaat, ataatsimiititaliaallunili siunnersuisutut inissisimasoq.
Ataatsimiititaliap aaqqissuussaanera ataatsimiititaliap sulineranut akornutaasoq paasinarsisimavoq. Pingaaruteqartut marluk tamatumunnga pissutaapput:
* Naligiissitaalernissamut Ataatsimiititaliaq namminerisassaminik aningaasaliiffigineqarneq ajorpoq. Aningaasalersorneqarpoq Inatsisartut sulinerannut atugassanit (konto pingaarneq 01.10.10). Naligiissitaanissamut ataatsimiititaliap ilaatigut suliassaraa angutit arnallu naligiissitaanissaat pillugu paasisitsiniaanissaq taassumali saniatigut atuagassianik saqqummersitsisarnissamut aningaasatigut tunngavissaqanngilaq. Massakkut aningaasa-leeriaatsip kinguneraa Ataatsimiititaliap naligiissitaaneq pillugu atuagassianik pisiarineqarsinnaasunik saqqummersitsisinnaannginnera. Taama ilusilimmik paasititsiniaasarneq nunani allani arlalinni naligiissitaanissamut siunnersuisoqatigiinnit atorneqarpoq. Tamatuma kinguneraa Ataatsimiititaliap paasissutissiuisinnaannginnera.
* Naligiissitaalernissamut Ataatsimiititaliaq Namminersornerullutik Oqartussat allaffeqarfissuanni allattoqartinneqarpoq. Naligiissitaalernissamut Ataatsimiititaliaq pillugu Inatsisartut inatsisaanni § 3, imm. 1 naapertorlugu Naalakkersuisut ataatsimiititaliamut allattoqarfeqartitsisussaapput. Inatsisartut ataatsimiititaliaasa allattoqarnikkut ikiorteqartitaanerisa ataatsimut Inatsisartut Allattoqarfiannut 1997 januarimi nuunneqarneranni Naligiissitaalernissamut Ataatsimiititaliap allattoqarfeqarnera Inatsisartut Allattoqarfiannut nuunneqarpoq - inatsisitigut allannguisoqarani.
Kisianni allattoqarfik Inatsisartuniippat Naalakkersuisuniikkaluarpalluunniit allattoqarfik su-liamut attuumassuteqarnikkut ajornartorsiuteqartussaavoq Naligiissitaanissamut Ataatsimiititaliap suliassai eqqarsaatigalugit.
Inatsimmi allassimavoq Naligiissitaalernissamut Ataatsimiititaliap ilaatigut inuiaqatigiinni ineriartorneq malinnaaffigissagaa - inatsisiliorneq ilanngullugu - kiisalu misissugarisassallugit naligiissitaanissamut akornutaasinnaasut, taamaattoqaraangallu allannguutissanik siunnersuuteqartassalluni. Naligiissitaanissamut Ataatsimiititaliaq siunnersuisuussaartaaq Namminersornerullutik Oqartussanut kommuninullu. Suliassat taakkua kingunerisinnaavaat allattoqarfiup Ataatsimiititaliamut ikiuuttarnissaa, nammineq aaqqissuussaanerminut tunngasunik isornartorsiuisarnikkut siunnersortaasarnikkullu.
Ajornartorsiutaavortaaq aningaasassaqaranilu sulisussaqannginnera allattoqarfiup inuiaqatigiinni naligiissitaanissamut tunngasunik misissuisarnissaanut.
Siunissami Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit.Inatsisissatut siunnersuutikkut angutit arnallu naligiissitaanerannik siuarsaanissaq siunertarineqarpoq. Kalaallit Nunaanni naligiissitaanissaq pillugu sulininermi atugassarititaasut pitsaanerulerssinniarlugit Naligiissitaanissamut Ataatsimiititaliap aaqqissuussaasumik pimoorussisumillu naligiissitaanissamut siunnersuisoqatigiinngortinneqarnera siunnersuutip kingunerissavaa.
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiinni ilaasortat Naalakkersuisunit toqqarneqartartussaapput, ullumikkullu Naligiissitaalernissamut Ataatsimiititaliamut ilaasortat Inatsisartunit toqqarneqartarlutik.
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit siulittaasuat Naalakkersuisunit toqqaannartumik toqqarneqartassaaq. Ilaasortassat allat inassuteqartoqarnera tunngavigalugu toqqarneqartassapput. Tamanna Naalakkersuisut aamma Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit qanimut suleqatigiinnissaannut tunngavissaqalersitsivoq. Apeqqutini naligiissitaanissamut tunngassuteqartuni Naalakkersuisut oqartussaaffiata Naalakkersuisunut ilaasortamut naalakkersuisoqarfimmullu naligiissitaanissamut apeqqutinik suliaqartartumut tunniunneqartarnissaa naatsorsuutigineqarpoq.
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ukiuni sisamani ukiunut Inatsisartut qinigaaffiinut nikingasuni atuuttussatut toqqarneqartartussaapput. Taamaalillutik Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit eqqissillutik sulisinnaalissapput, sulinerat assersuutigalugu maanaannaq qinersisoqarneratigut akornusersorneqartarunnaassammat.
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ilaasortaasa katitigaanerat allanngortinneqassaaq, siunnersuisoqatigiit ilaasortaat inuiaqatigiinni amerlanerusunut sinnersaasinnaanngoqqullugit, Naligiissitanissamummi Ataatsimiititaliaq ullumikkut taamatut katitigaanngimmat. Taamaaliornikkut ilaasortat amerlanerulernissaat Naalakkersuisut kissaatigisimanngilaat. Tassunga taarsiullugu suliniaqatigiiffiit amerlanerusut Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiinni nikittaallutik ilaasortaatitaqartarnissaminnut periarfissaqalerput. Aammattaaq Inatsisartuni partiit annerpaat pingasut tamarmik ilaasortaatitassaminnik ataatsimik inassuteqartassapput. Taamaalilluni naligiissitaanissamik apeqqut ulluinnarni naalakkersuinikkut oqallisaasunut ilaalissaaq. Aammattaaq angutit arnallu tamarmik ikinnerpaamik pingasunik ilaasortaatitaqarnissaannik piumasaqaat aqqutigalugu Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiinni arnat angutillu oqimaaqatigiikannersumik ilaasortaatitaqalernissaat qulakkeerneqarpoq.
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit Aningaasanut Inatsimmi immikkut aningaasaliiffigineqartalissapput, ingerlatanillu isertaqaataasinnaasunik ingerlatsinissamut kiisalu aningaasaateqarfinnit, namminersortunit suliniaqatigiiffinnillu il.il. aningaasanik pissarsiarniartarnissaminnut periarfissaqalerlutik. Aningaasalersorneqarnermut periarfissat taakku atornerisigut Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ingerlataminnik annertusisitsinnaalerpoq.
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit nammineq allattoqarfimmik pilersitsissapput, allattoqarfiullu sulisuinik atorfinitsitsisinnaasapput soraarsitsisinnaallutillu. Taamaaliortoqarneratigut allattoqarfiup suliassat ilaanni suleqataasinnaasannginnissaat pinngitsoortinneqassaaq. Allattoqarfiup Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ulluinnarni suliassaat isumagissavai, kiisalu ataatsimiinnissat, ataatsimeersuarnissat, suliniutit paasisitsiniaanerillu aaqqissuuttarlugit , aammalu Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit sulinerani ikiortassallugit.
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ukiut tamaasa missingersuutissanut siunnersuusiortassapput ukiumoortumillu naatsorsuutinik saqqummiisassallutik. Ukiumoortumik naatsorsuutit Naalakkersuisunit akuereriikkat Inatsisartunut ilisimatitsissutitut tunniunneqartassapput.
Aningaasaqarnikkut aqutsinikkullu kingunerisassai:Inatsisissatut siunnersuutip saqqummiunneqarnerani Naalakkersuisut Ilassutitut Aningaasaliissutissatut Siunnersuut I-imut missingersuutinut ilanngussamik saqqummiussissapput, tassanilu Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit Isumaginninnermut, Suliffeqarnermut Pisortallu Suliassaqarfiutaannut Naalakkersuisup ataani Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit massakkut inissinneqarfianni kontomik pingaarnermik nammineq atugassaminnik peqalissallutik.
Naligiissitaanissamut Ataatsimiititaliap sulineranut atatillugu Namminersornerullutik Oqartussat allaffeqarfissuannit aningaasartuutigineqartarsimasut siunissami Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ukiumoortumik aningaasaliiffigineqartalernerisigut matusissutissinneqartalissapput. Taamaalillutik aningaasaliissutit taakku allaffinnik atartornermut, sulisunut, ingerlatanut assigiinngitsunut, angalanernut ataatsimiinnernullu kiisalu Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit aningaasarsiaannut aningaasartuutit matusartussavaat.
Namminersornerullutik Oqartussani aqutsinikkut sulisut Naligiissitaanissamut Ataatsimiititaliamit sulisorineqartarunnaarnissaat siunnersuutip kingunerissavaa, tassami Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiinngortussat namminerisaminnik allattoqarfeqalerlutillu sulisoqalersussaammata.
Aalajangersakkanut ataasiakkaanut oqaaseqaatit.
§ 1-imutAalajangersakkakkut tassuuna Kalaallit Nunaata Naligiissitaanissamut Ataatsimiititaliaa allanngortinneqarpoq Kalaallit Nunaanni Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiinngorlugit. Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiinnik pilersitsisinnaatitaaneq Inatsisartuniit Naalakkersuisunut nuunneqarpoq. Tamatumuuna ilaasortassanik toqqaasarneq pisariinnerulersinneqarqarpoq, tassa ilaasortat taarserneqarsinnaalermata Inatsisartut ataatsimiinnerisa avataanni. Inatsisartunili partiit anginerpaat pingasut Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ilaasortalersorneqarnerannut sunniuteqaqataalerput. Tamatumunnga tunngatillugu § 3-mut oqaaseqaatit takukkit.
§ 2-mutAalajangersagaq taanna Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit siunertarisaat pillugit aalajangersagaavoq. Aalajangersakkap taassuma Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit Naligiissitaanissamut Ataatsimiititaliamit pisinnaatitaaffeqarnerulersippai, suliassaqarfiilu naatsumik ilanngullugit nalunaarsorlugit. Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit taamaalillutik suliassaqalerput nunani avannarlerni, uatsinnut sanilliuttakkatsinni naligiissitaanissamut siunnersuisoqatigiit suliassarisartagaannut assingusunik.
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ukiut tamaasa Naalakkersuisunut nalunaarusiortassapput. Tamatumunnga pissutaavoq Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit Landskarsimit aningaasalersugaanerat. Aammattaaq ukiumoortumik nalunaarusiap Naalakkersuisut paasisittassavai Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit piumasarinerullugit kissaatigisaannik. Ukiumoortumik nalunaarusiaq inuiaqatigiit kalaallit Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit sulinerannut malinnaasinnaaqqullugit tamanut saqqummersinneqartarsinnaavoq.
§ 3-mutAalajangersagaq taanna Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ilaasortalersugaaneranut tunngasuuvoq. Siunnersuisoqatigiit inuiaqatigiinnit sinniisuuffigineqarluartumik ilaasortaqartitaanissaat pingaartuuvoq. Tamatuma angutinik arnanillu naligiissitsineq pillugu apeqqut inuiaqatigiit oqallinneranni pingaarutilimmik annerulersissavaa, Naligiissitaanissamullu Siunnersuisoqatigiit sulinerat sunniuteqarnerulersissallugu.
Isumaliutersuutit tamakku suliniaqatigiiffinnit partiinillu inassutigineqartunik ilaasortat katiterneqartarnissaannik toqqaanermi tunngaviusimapput. Massakkut angutit suliniaqatigiiffiinik soqanngilaq. Taamaattoqaraluarpat taakku Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiinni soorunami ilaasortaatitaqarsimassagaluarput.
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit pitsaanerpaamik sulisinnaassappata angutit arnallu sapinngisamik amerlaqatigiinnik ilaasortaatitaqarnissaat aammattaaq piumasaqaataavoq. Tamanna angutit arnallu tamarmik immikkut pingasunik ilaasortaatitaqarnissaannik aalaja-ngersakkami tunngaviuvoq.
Taamaattumik suliniaqatigiiffiit partiillu inassuteqaateqartartut kajumissaarneqarput sapinngisamik angummik arnamillu toqqagassamik inassuteqaateqartaqqullugit. Taamaaliornissaq ajornarpat suleqatigiiffik/partii ataasiinnarmik inassuteqaateqassaaq.
Inassuteqaataasut tunngavigalugit ilaasortat Naalakkersuisunit toqqarneqartassapput, angutit arnallu amerlaqatigiinnik ilaasortaqarnissaannik piumasaqaat eqqortinneqarsinnaaqqullugu.
Tamatuma saniatigut Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit amerlanerusunik ilaasortaqalernermikkut suliamminnik ingerlatsisinnaajunnaarsinnaanerat eqqarsaatigineqarsimavoq. Tamatuma suliniaqatigiiffiit nikittaallutik ilaasortaatitaqartinneqartarnissaat ilaatigut kingunerisimavaa.
Ilaasortassatut inassutigineqartut suliniaqatigiiffimmi inassuteqartuusumi ilaasortaassapput.
Suleqatigiiffinnut nikittaallutik inassuteqartartussanut tunngatillugu taakku ukiut sisamakkaartut allortarlugit ilaasortassamik angummik arnamillu inassuteqarsinnaassapput. § 4 imm. 5-imi takuneqarsinnaapput suleqatigiiffiit sorliit piffissami siullermi ilaasortassamik inassuteqassanersut. Taamaalilluni ukiuni sisamakkaartuni tulliuttuni Aalisartut Piniartullu Nuliaasa Aappaasalu Peqatigiiffiisa Kattuffiat Nunatsinnilu Atorfillit Kattuffissuat ilaasortassanik inassuteqassapput.
Inatsisartuni partiit annerpaat pingasut periarfissaqalerput ilaasortaatitassaminnik tamarmik immikkut ataatsimik toqqaanissaminnut. Partiit namminneq aalajangertassavaat partiimi ilaasortamik imaluunniit inummik partiimi ilaasortaanngitsumik toqqaassanerlutik. Taamaalillutik partiit inunnik partiimi ilaasortaanngitsunik, tatigineqartumilli naligissiitaanissarlu pillugu apeqqutini soqutiginnillutik suleqataasartunik inassuteqaateqarnissaminnut periarfissaqarput.
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit toqqarneqarunik atuutissapput ukiuni sisamani. Tassalu Inatsisartunut ilaasortat allannguuteqarnerat Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ilaasortaatitaqarneranut sunniuteqartalissaaq aatsaat ukiut taakku sisamat qaangiunneranni. Taamaalillutik Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit pisariaqartitaminnik eqqissillutik sulisinnaalissapput.
§ 4-imutSuliniaqatigiiffiup partiilluunniit ilaasortaatitami taarserneqarnissaa kissaatigippagu tamanna Naalakkersuisunit akuerineqarnissamik piumasaqaatitaqarpoq. Tamatumani Naalakkersuisut Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiinni ilaasortanik toqqaanissamut oqartussaaffeqarnerannik pissuteqarpoq.
Suliniaqatigiiffiit partiillu ilasortaatitaat taamaallaat § 4-mi taaneqarsimasut kisiisa malillugit taarserneqarsinnaapput. Ilaasortap suliaminik ingerlatsisinnaajunnaarneranut assersuutitut taaneqarsinnaapput Kalaallit Nunaannit allamut nuunneq, sivisuumik napparsimaneq, toqukkut qimagunneq.
§ 5-imutNaligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit sulinerminnik aallartitsinnginnerminni sulariaasissartik suliarissavaat. Tamatumuunakkut assersuutigalugu Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit siulittaasup tullissaanik qinersinissamut periarfissaqalerput.
§ 6-imutAalajangersagaq taanna tunngavigalugu Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit namminerisaminnik allattoqarfiliussapput, allattoqarfimmilu tassani sulisut atorfinitsinnissaat sorarsittarnissaallu oqartussaaffigalugu. Taakku marluk Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit nammineertuunerat arlaannaannulluunniillu atasuunnginnerat erseqqissarpaat. Tamatuma saniatigut Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit allattoqarfianni sulisut atorfinitsitaasarneranni soraarsitaasarnerannilu atugassarititaasut pillugit malittarisassat tassani aalajangersarneqarput. Takku Namminersornerullutik Oqartussani pisortani atorfeqartut atugassarisaasa assinginik atugasaqartitaanissaa siunertaavoq.
§ 7-imutAalajangersakkami erseqqissarneqarpoq Naligiissitaanissamut Ataatsimiititaliamiit Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiinnut allanngortitsineq immikkut aningaasaliiffigineqartalernissamik kinguneqassasoq. Tamatuma saniatigut Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit suliamik ilaanik avataanit suliniaqatigiiffinnit namminersortunit pisortallu oqartussaannit aningaasanik pissarsianik aningaasalersuinissaminnut periarfissaqarput.
Ingerlataq isertitaqarfiusoq Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit siunertaata iluaniissaaq. Assersuutigalugu Naligiissitaanermut Siunnersuisoqatigiit naqitanngorlugit saqqummersittakkatik tuniniartarsinnaavaat.
§ 8-imutNaligiissitaalernissamut Ataatsimiititaliap ilaasortai ullumikkut Akissarsiaqartitsineq il.il. pillugit inatsit naapertorlugu akissarsiaqartinneqarput. Aningasartuutit Inatsisartut pingaarnertut kontuannit 01.10.10-imit matussuserneqartarput. Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigit ilaasortaat siunissami aamma Akissarsiaqartitsineq il.il. pillugit inatsit naapertorlugu akissarsiaqartinneqassapput. Tamatumunnga aningaasartuutit siunnersuisoqatigiinnut ukiumut aningaasaliissutaasartut iluanni aningaasartuutigineqartassapput.
§ 9-mutAalajangersagaq taanna ilanngunneqarsimavoq naligiissitaanermut Siunnersuisoqatigiit ukiumut aggersumut missingersuutinut tapissutinullu siunnersuutaat tunngavigalugit missingersuutit Aningaasaqarnermut Inatsimmi saqqummiunneqartussat pillugit Naalakkersuisut aalajangiisinnaaqqullugit.
§ 10-mutAalajangersakkakkut erseqqissarneqarpoq Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ukiu-moortumik naatsorsuutaasa ukioq aningaasaliiffik malikkaat, kiisalu naatsorsuusiornissamut kukkunersiuisoqarnissamullu pisussaaffeqartoq. Ukiumoortumik naatsorsuutitigut Naalakkersuisut Inatsisartullu Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit sulinerannut aningaasaliissutit qanoq atorneqarnersut takusinnaavaat.
Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit kukkunersiuisoq kina atorneqassanersoq nammineq aalajangersinnaavaat, tassanili kukkunersiuisut kukkunersuinermik suliaqarnissaminut akuerineqarsimasuunissa piumasaqaataavoq. Kukkunersiuinermut atatillugu aningaasartuutit Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiinnut ukiumoortumik aningaasaliissutit iluanni aningaasartuutigineqassapput.
§ 11-mutAalajangersakkami tassani Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ukiumoortumik naatsorsuutinik saqqummiussineranni periaaserineqartussaq taaneqarpoq.
§ 12-imutInatsisip atuutilerfissaa ullulerneqarpoq Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit ilaasortassaannik piaarnerpaamik toqqaasoqarsinnaaqqullugu. Naligiissitaalernissamut Ataatsimiititaliaq atuuttoq Naligiissitaanissamut Siunnersuisoqatigiit pilersinneqarnissaasa tungaanut atuutissaaq.