Piniarneq aallaaniarnerlu pillugit Inatsisartut inatsisaat nr. 15, 6. november 1997-imeersoq.

 

Inatsisip atuuffi.

§ 1. Inatsit nunami imaanilu Kalaallit Nunaata oqartussaaffígisaani piniarnermut aallaaniarnermullu atuuppoq.

 

Inatsisip siunertaa.

§ 2. Inatsisip siunertaraa piniagassanit isumalluutit pissusissamisoortumik uumassusillillu eqqarsaatigalugit illersorneqarsinnaasumik iluaqutigineqarnissaasa qulakkeerneqarnissaat.
Imm. 2. Inatsisip atortinneqarnerani isumalluutit piujuarnissaat kinguaassiortuarnissaallu, ileqquusumik biologit siunnersuinerat naapertorlugu eqqarsaatigilluagaasumik ukiullu qanoq ilinera eqqarsaatigalugu pissarsiffiunerpaasumik iluaquteqarniarnissaq, piniarnermik inuussu-tissarsiuteqarnermi inuussutissarsiutinilu tamatumunnga attuumassuteqartuni aningaasaqarniarnikkut suliffissaqartitsiniarnikkullu isiginiagassat, inuussutissarsiornermi soqutigisat allat kiisalu innuttaasut sunngiffimminni sammisassaqarnissamut pisariaqartitaat pingaartinneqassapput.

 

Piniarsinnaanissamut aallaaniarsinnaanissamullupiumasaqaatit.

§ 3. Piniarneq aallaaniarnerlu inunnit taamaaliornissamut akuersissutaateqartunit taamaallaat ingerlanneqarsinnaavoq. Akuersissut inuussutissarsiutigalugu imaluunniit sunngiffímmi piniarnermut allagartatut tunniunneqartarpoq, taamaattorli § 4 takuuk.
Imm. 2. Inuussutissarsiutigalugu piniarnermut aallaaniarnermullu akuersissut taamaallaat tunniunneqarsinnaavoq inunnut
1) inuiaqatigiinnut kalaallinut aalajangersimasumik attuumassuteqartunut;
2) Kalaallit Nunaanni najugalittut inuit allattorsimaffiannut nalunaarneqarsimasunut, Kalaallit Nunaannilu najugalittut ukiuni qaangiuttuni marlunni nalunaarsorneqareersimasunut; aamma
3) Kalaallit Nunaannut tamakkiisumik akileraartartussaatitaasunut, Kalaallit Nunaannullu ukiuni qaangiuttuni marlunni tamakkiisumik akileraartartussaatitaasimasunut.
Imm. 3. Inuussutissarsiutiginagu piniarnissamut aallaaniarnissamullu akuersissut taamaallaat tunniunneqarsinnaavoq qallunaat naalagaaffianni innuttaasunut Kalaallit Nunaanni najugaqavissunut. Nunani allani innuttaasut Kalaallit Nunaanni najugaqavissut ukiunilu marlunni ataannartumik najugaqarsimasut qallunaat naalagaaffíanni innuttaasutulli isigineqassapput.
Imm. 4. Naalakkersuisut imm. 2, nr. 2-mi 3-milu aalajangersakkat atortinngitsoortissinnaavaat, qinnuteqartup Kalaallit Nunaannut attuumassuteqarnera aallaavigalugu tamanna naapertuuttutut isigineqarpat, qinnuteqartorlu ilinniarnermik assigisaanilluunniit pissuteqartumik Kalaallit Nunaata avataaniikkallarsimappat. Taamatuttaaq Naalakkersuisut imm. 3, -imi oqaaseqatigiinni siullerni aalajangersakkat atortinngitsoortissinnaavaat, qinnuteqartup Kalaallit Nunaannut attuumassuteqarnera aallaavigalugu tamanna naapertuuttutut isigineqarpat, qinnuteqaateqartorlu ilinniarnermik assigisaanilluunniit pissuteqartumik Kalaallit Nunaata avataaniikkallarsimappat.
Imm. 5. Piniarsinnaanermut allagartat tunniunneqarnissaannut, pissarsiarinissaannut pigiun-naarsitaanissaannullu Naalakkersuisut maleruagassaliussapput. Tamatumunnga atatillugu piniarnermut allagartat atortussanngortinneqarnerinut Naalakkersuisut akiliuteqartitsisinnaapput.
Imm. 6. Naalakkersuisut imm. 5 malillugu malittarisassiornermut atatillugu kommunit peq-qusinnaavaat tamatumunnga atatillugu allaffissornikkut ingerlatsinerup pisariaqartup ingerlan-nissaanut.

§ 4. Inuit § 3-mi pineqanngitsut piniarnernut aallaaniarnernullu suugaluartunulluunniit immikkut akuersissummik pigisaqassapput.
Imm. 2. Inuit § 3-mi pineqartut kisiannili § 5, imm. 1, nr. 4 - 6 naapertorlugit malittarisassiat malillugit piniagassanik aallaaniarsinnaatitaanngitsut, inuit imm. 1-imi pineqartut assigalugit aallaaniarsinnaatitaanermik pissarsinermikkut taamatut pisinnaatitaalersinnaapput.
Imm. 3. Imm. 1 aamma 2 malillugit Naalakkersuisut akuersissummik tunniussinermi akiliuteqartitsissapput, angissusissaa Naalakkersuisunit aalajangerneqartumik. Akiliutissaq naatsorsorneqassaaq akuersissutit tunniunneqarnerani allaffissornikkut aningaasartuutit tunngavigalugit kiisalu akiliisitsilluni aallaaniartitsisarnermut atatillugu inatsisip siunertaata isumagineqarneranut aningaasartuutit tunngavigalugit.
Imm. 4. Ilisimatusarnikkut siunertanut Naalakkersuisut imm. 3-p atortinneqannginnissaanut immikkut akuersissuteqarsinnaapput.
Imm. 5. Naalakkersuisut imm. 1 aamma 2 malillugit piniarsinnaanermut aallaaniarsinnaanermullu akuersissutinik tunniussisarneq, pissarsisarneq pigiunnaarsitsinerlu pillugit kiisalu imin. 3 malillugu akiliuteqartitsinikkut pissarsiat atorneqarnerat pillugu erseqqinnerasunik malittarisassiorsinnaapput.
Imm. 6. Naalakkersuisut imm. 5 malillugu malittarisassiornermut atatillugu kommunit peqqusinnaavaat tamatumunnga atatillugu allaffissornikkut ingerlatsinerup pisariaqartup ingerlannissaanut, taamatullu Naalakkersuisut suliffeqarfiit takornariartitsisartullu peqatigiiffii ingerlatsinermik suliaqartussanngortillugit piginnaatissinnaallugit.

 

Eqqissisimatitsineq, piujuaannartitsiniarluni teknikikkut iliuutsit, iluaquteqarniarneq il. il.

§ 5. Naalakkersuisut piniarnerup aallaaniarnerullu malittarisassatigut aqunneqarnerat pillugu iliuuseqarsinnaapput, taamatuttaaq makku pillugit malittarisassiorsinnaallutik:
1) Piffissat eqqissisimatitsiviusut sumiiffiillu piniarfigineqannginnissaat aallaaniarfígineqannginnissaallu.
2) Pisanik piniarnermillu inerteqqutit imaluunniit killilersuinerit.
3) Pisarineqarsinnaatitaasunik piffissanut sumiiffinnullu agguaassineq.
4) Pisarineqarsinnaatitaasunik §§3-4 malillugit piniakkanut aalajangersimasunut, kommuninut, angallatinut aalajangersimasunut, angallatinut ataasiakkaanut imaluunniit atortunut aalajangersimasunut piniariaatsinullu erseqqinnerusumik pisassiissutinut aalajangersaalluni agguaassineq.
5) Piniakkanik aalajangersimasunik ataatsinik arlalinnilluunniit piniartoqassappat aallaaniartoqassappalluunniit piumasaqaatigineqarsinnaavoq inuk pineqartoq inuilluunniit pineqartut taamaaliornissamut akuersissummik pigisaqarnissaat.
6) Inuit §§3-4 malillugit piumasaqaatinik naammassinnissimasut piniagassanik ataasiakkaanik piniarsinnaanerinut atugassarititaasunik erseqqinnerusunik aalajangersaaneq.
7) Piniutit, piniarnermi atortut taakkulu pisataasa ilusilersorneri atorneqartarnerilu, tamatumunnga ilanngullugu angallassissutit, piniutit piniariaatsilluunniit aalajangersimasut atorneqartarnerinut inerteqqutit.
8) Piniarnermi aallaaniarnermilu ileqqorissaarnissamut malittarisassat.
9) Pisat suliareqqaarneqartarnerat, iluaqutigineqarnerat tuniniarneqartarnerallu.
10) Piniakkat angissusissaat, qassinik ukioqarnissaat suiaassusiallu.
11) Uumasut nujuartat nikeriarsinnaajunnaartitaasarnerat, tiguneqartarnerat nuunneqartarnerallu kiisalu uumasut piniarneqartarnissaat siunertaralugu nuunneqarsimasut iluaqutiginiarnerisa aqunneqarnerat.
Imm. 2. Naalakkersuisut imm. 1 malillugu malittarisassiornermi kommunit peqqusinnaavaat tamatumunnga atatillugu pisariaqartinneqartumik allaffissornikkut ingerlatsineq isumageqqullugu.
Imm. 3. Taamaattoq Naalakkersuisut piginnaatitsinerisigut imm. 1 malillugu kommunimut ataatsimut atuuttumik kommunalbestyrelsi pineqartoq malittarisassiorsinnaavoq Naalakkersuisut akuersissuteqarnerisigut.
Imm. 4. Piniarnermi aallaaniarnermilu aallaasinik eqiinnartakkanik eqittaannartakkanillu atuineq inerteqqutaavoq.
Imm. 5. Naalakkersuisulli malittarisassiorsinnaapput, piniagassat, sumiiffíit piffissallu ilaat eqqarsaatigalugit § 3, imm. 2 malillugu piniaraermut aallaaniarnermullu aallaasit eqittaannar-takkat atorneqarsinnaanerinut akuersissuteqarfiusinnaasunik.

 

Pisanikpinngortitamilu uumassusilinnik nujuartanik misissuinerit.

§ 6. § 5-imi imm. 1 aamma imm. 3 malillugit aalajangersakkat apeqqutaatinnagit Naalakkersuisut piniarnissamut aallaaniarnissamullu akuersissuteqarsinnaapput, nunami piniagassatigut isumalluutit paasiniarneqarnerannut ilisimatuussutsikkulluunniit misissuinernut atatillugu.

 

Kisitsisitigut paasissutissat.

§ 7. § 3 malillugu piniarsinnaanermut allagartanik kiisalu § 4 malillugu akuersissutinik pigisaqartut uumassusilinnik naliliiniarnermut malittarisassaqartitsinikkullu ingerlatsinermi atugassanik pisat pillugit paasissutissiisarnissaannik Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput.

 

Nakkutilliineq.

§ 8. Inatsit manna malillugu aalajangersakkat aammalu malittarisassat inatsit taanna tunngavigalugu pilersinneqartut malinneqarnerannik nakkutilliineq pillugu Naalakkersuisut malittari-sassiorsinnaapput.
Imm. 2. Pisat, inatsit malillugu malittarisassianut akerliusumik pisarineqarsimasut, allanut tunniunneqartarnerat, pisiarineqartarnerat tunineqartarnerallu pinngitsoortinniarlugit Naalakkersuisut malittarisassiorsinnaapput, taamatuttaaq makku pillugit:
1) Allat pisaannik pissarsisimaneq pillugu paasissutissiinissamut pisussaaffeqarneq.
2) Inuit il. il. piniarnissamut aallaaniarnissamullu piginnaatitaaffeqanngitsut pisarisimasaannik taakkualuunniit ilaannik pissarsinissamut inerteqqutinik.
3) Uumasunik pisassalersuiffiusunik pisanik taakkualuunniit ilaannik, pisassat tamakkerneqareeraerisigut, uumasunik taakkuninnga pissarsinissamut inerteqqutinik.
Imm. 3. Naalakkersuisut maleruaqqusanik aalajangersaasinnaapput, pisat suliarineqanngitsut, eqqissisimatitsinerup avataani pisarineqarsimasut tuniniarneqarsinnaasut ulluni aalajangersimasuni, eqqissisimatitsiffiusup atuutilereernerani. Ilanngullugu Naalakkersuisut ersarinnerusumik nassuiaassisinnaapput, pisat suliarineqanngitsut qanoq paasisariaqarnersut.

§ 9. Aalisarnermut nakkutilliisut politiillu piniarnermut aallaaniarnermullu angallatit kiisalu angallatit piniarnermut aallaaniarnermullu assartuissutigineqartut unitsissinnaavaat ikiffigalugillu sulinerminnut atatillugu misissuiffiginiarlugit, tassunga ilanngullugit angallatip pappialaataanik assigisaannillu misissuiffiginiarlugit kiisalu piniarnermut aallaaniarnermullu atortut misissorniarlugit, piumasarisinnaallugulu piniarnermut aallaaniarnermullu atortut qaqinneqarnissaat sulinerminnut atatillugu misissugassatut. Taamatuttaaq angallatit taamaattut Kalaallit Nunaanni umiarsualivimmut toqqarneqartumut ingerlaqqullugit naalakkerneqarsinnaapput pisaasa atortuisalu misissuiffigineqarnissaat niooqqarneqarnissaalluunniit siunertaralugu.
Imm. 2. Aalisarnermut nakkutilliisut politiillu piginnaatitaaffii eqqartuussiviit akuersiseqqaarnagit ingerlanneqarsinnaapput.

§ 10. Piniarnermut aalisarnermullu nakkutilliisut inuillu allat naalakkersuisunit taamaaliornis-samut piginnaatitaasut toqqarneqartullu angallatinut piniarnermut aallaaniarnermullu kiisalu angallatinut piniarnermut aallaaniarnermullu angallassissutitut atorneqartunut ikisinnaatitaapput tassungalu atatillugu pisarineqarsimasunik aamma piniarnermut aallaaniarnermullu atortunik misissuisinnaatitaallutik.
Imm. 2. Piniarnermut aalisarnermullu nakkutilliisut inuillu allat naalakkersuisunit taamaaliornissamut piginnaatitaasut toqqarneqartullu piumasaqarsinnaapput inuk piniarsinnaatitaanersoq atuuttumik kinaassutsimut uppernarsaammik takutitseqqullugu.
Imm. 3. Piginnaatitaaffiit imm. 1 aamma 2-mi taaneqartut siumut eqqartuussiviit akuersiseqqaarnagit ingerlanneqarsinnaapput pissusissamisoortumik kinaassutsimut uppernarsaam-mik takutitsinikkut.
Imm. 4. Naalakkersuisut imm. 1 aamma 2 malillugit piniarnermut aalisarnermullu nakkutilliisut imaluunniit inuit immikkut piginnaaffilerneqartut pisinnaatitaaffiinut suliassaannullu erseqqinnerusunik maleruagassanik aalajangersaasinnaapput. Inatsimmi aalajangersakkat inatsillu malillugu maleruagassaliarineqartut malinneqarnerannut suliassat nakkutilliinermik ilaqassappata suliassat aalajangersarneqassapput naalagaaffimmi oqartussaasut oqaloqatigeqqaarlugit.

 

Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit.

§ 11. Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit Naalakkersuisunit pilersinneqassapput Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Pisortaqarfimmit kiisalu piniarnermut tunngasunik soqutigisalinnik ilaasortaaffigineqartumit.
Imm. 2. Naalakkersuisut pisussaapput Piniarneq pillugu Siunnersuisoqatigiit suliani §§ 3,4, 5, 6 aamma 7-mut tunngasuni tusarniaavigissallugit.

 

Pineqaatissiissutit.

§ 12. Akiliisitsinermik kinguneqarsinnaapput:
1) Inatsimmi §§-inik 3-miit 5-imut, § 8-mik aamma §§-it 3-imiit 5-imut aamma 7-imiit 8-mut malillugit maleruaqqusalianik unioqqutitsinerit,
2) § 9 imaluunniit § 10, imm. 1 malillugit peqqussuteqarnerit malinneqanngippata,
3) inatsit imaluunniit inatsit malillugu malittarisassiarineqarsimasut naapertorlugit akuersissuteqarnermut piumasaqaataasut ilaginnarneqarpata, aamma
4) pisortanut oqartussaasunut eqqunngitsunik paasinerluutaasinnaasunilluuniit paasissutissiisoqarpat, inatsimmi inatsilluunniit malillugu malittarisassiarineqarsimasut naapertorlugit peqqussutigineqartunik.
Imm. 2. Inatsit malillugu maleruaqqusaliani aalajangersarneqarsinnaavoq maleruaqqusaliani aalajangersakkanik unioqqutitsineq akiliisitsinermik kinguneqarsinnaasoq.
Imm. 3. Angallat atorlugu unioqqutitsisoqartillugu angallammik piginnittoq atuisinnaatitaasorluunniit, akiliisitaanissamut akisussaasunngortinneqarsinnaavoq, unioqqutitsineq piaaraluneernertut mianersuaalliornertulluunniit pineqartumut tutsinneqarsinnaanngikkaluarpalluunniit.

§ 13. Pinerluttulerinermik inatsimmi arsaarinnittarneq pillugu malittarisassat atuupputtaaq.

§ 14. Pissutissaqarluarpat naatsorsuutigissallugu angallat inatsimmik imaluunniit inatsit malillugu malittarisassiarineqartunik unioqqutitsinermut akiliisitsinermik kinguneqarsinnaasumut atorneqarsimasoq, aalisarnermut nakkutilliisunit politiinilluunniit tigusarineqarsinnaavoq.

§ 15. Angallat § 13 malillugu tigusarineqartoq eqqartuussisoqarecrneratigut akiliisitsissutissamilluunniit aalajangiisoqareernikkut atortui tamaasa ilanngullugit tigummigallagassanngortinneqarsinnaavoq, aningaasat akiligassanngortinneqartut arsaarinnissutigineqartussatullu aalajangikkat nalingi aammalu suliamut aningaasartuutit akilerneqareerserlugit, akiliinissamulluunniit qularnaveeqqusiisoqareerserlugu. Suliap inaarutaasumik aalajangiivigineqarneraniit qaammatit marluk qaangiutsinnagit tamanna pinngippat angallat atortullu naammassinnissutiginiarneqarsinnaapput.
Imm. 2. Imm. 1-imi malittarisassaq atorneqassanngilaq angallammik atuisimasoq pisussaatitaanani atuisimappat. Taamatuttaaq imm. 1-imi malittarisassaq atorneqassanngilaq, angallatit piniutillu Kalaallit Nunaanni eqqartuussisarneq pillugu inatsisimmi tamanna pillugu aalajangersakkat malillugit qularnaveeqqusiunneqarsinnaanngippata.
Imm. 3. Tigummigallagassanngortitsineq akerlilerneqarpat Kalaallit Nunaanni eqqartuussisarneq pillugu inatsimmi kapitali 5, § 9 atorneqassaaq, taamaattorli apeqqut landsdommerimut suliassanngortillugu.

§ 16. Inatsimmik inatsilluunniit malillugu malittarisassiarineqarsimasunik unioqqutitsineq, politiinit taamatullu angallatip aalisarnermut nakkutilliissutip pineqartup naalagaanit aalajangiiffigineqarsinnaavoq akiliisitsinernik, arsaarinninnermik suliamullu tunngasumik aningaasartuutit akiligassanngortinnerisigut. Taamatuttaaq Kalaallit Nunaanni eqqartuussisarneq pillugu inatsimmi kap. 5, § 21 atorneqassaaq.
Imm. 2. Imm. 1 malillugu suliaq aalajangiivigineqanngippat, taanna kredsrettimut suliassan-ngortinneqassaaq.
Imm. 3. Suliap imm. 1 malillugu aalajangiivigineqarsimanera apeqqutaatinnagu landsdommerip piumasaqaateqartoqareerneratigut akuerisinnaavaa, suliap kredsrettimut suliassanngortinneqarnissaa. Tamannali aatsaat pisinnaavoq pissutsit immikkut ittut tamanna pissutissaqartippassuk, aalajangiisoqareerneratalu kingornatigut piaarnerpaamik piumasaqaat saqqummiunneqarsimappat imaluunniit piumasaqaateqartoq pissutsinik ilisimasaqalersimappat taakkunatigut piumasaqaatiminut tapersiisimasunik.

 

Atuutilersitsinermut ikaarsaariarnermullu aalajangersakkat.

§ 17. Inatsit 1. december 1997 atuutilerpoq.
Imm. 2. Tamatumunnga peqatigitillugu atorunnaarsinneqarpoq piniarneq aallaaniarnerlu pillugit inatsisartut inatsisaat nr. 17, 31. oktober 1996-meersoq.
Imm. 3. Piniarneq aallaaniarnerlu pillugit inatsisartut inatsisaat nr. 17, 31. oktober 1996-imeersoq siusinnerusukkulluunniit piniarneq aallaaniarnerlu pillugit malittarisassat malillugit maleruaqqusaliaasimasut attatiinnarneqassapput, inatsisartut inatsisaat manna inatsisartulluunniit inatsisaat allat malillugit aalajangersakkatigut atorunnaarsinneqarnissamik tungaanut.

Namminersornerullutik Oqartussat, ulloq 6. november 1997

Jonathan Motzfeldt

/

Paviâraq Heilmann