Inuussutissarsiutitigut ilinniartitaaneq, ilinniagaqarnermut tapiissutit inuussutissarsiutinullu tunngasunik siunnersuineq pillugit Inatsisartut peqqussutaannut nr. 1 ulloq 4. maj 1990-imeersoq.
1) Suliassaqartitsiniarnermik inunnillu isumaginninnermik Kalaallit Nunaannut inatsimmi nr. 580-imi 29. november 1978-imeersumi § 1, imm. 1, aamma
2) inuutissarsiutinik ilinniartitsisarnermik Kalaallit Nunaannut inatsit nr. 582 29. november 1978-inteersoq naapertorlugit aalajangersarneqarput:
Inuussitissarsiutitigut ilinniartitaanerit il.il.
§ 1. Inuussutissarsiutitigut ilinniartitaanerit ingerlanniarneqassapput inuussutissarsiornermi suliffissaqartitsiniarnermilu politikikkut Kalaallit Nunaanni Inatsisartunit anguniagassatut aalajangersakkat naantmassiniarlugit.
Imm. 2. Inuussutissarsiutitigut ilinniartitaanerit tassaapput ilinniartitaanerit qaammatinit pingasunit sivisunerusut, aamma:
1) meeqqat atuarfiata avataani ingerlanneqartut kiisalu
2) inuussutissarsiummik ingerlatsisinnaatitaalernermik kinguneqartussat.
Imm. 3. Ilinniagassanut ataasiakkaanut maleruagassat Naalakkersuisunit aalajangersarneqassapput. Maleruagassat ilinniakkap imarisaanik, siunertaanik, ilinniarfissamut isernissamut piumasaasunik, katitigaaneranik, sivisussusianik, siulersorneqarneranik, annertussusianik, atuartitsinerup sivisussusianik, sulianiksungiusarnermik, naammassinissaanik, naliliinermik misilitsinnernillu aalajangersakkanik imaqassapput.
Imm. 4. Maleruagassat imm. 1-imiit 3-mut ilinniarnernut Inatsisartut peqqussutaasigut allatigut Inatsisartut maleruagassaliuussimasaannut atuutinngillat.§ 2. Naalakkersuisut KANUKOKA isumaqatigiissuteqarfigalugu inuussutissarsiutitigut ilinniartitaanernut ilinniartitaanerilluunniit immikkoortuisa ilaannut kommunet aningaasaleeqataanissaat pillugu maleruagassat aalajangersarsinnaavaat.
§ 3. Inuutissarsiutitigut ilinniartitaanerit kikkunnulluunniit ukununnga ammapput:
1) Kalaallit Nunaanni najugaqartunut imaluunniit
2) 6-inik ukioqalinnginnerminni Kalaallit Nunaanni najugaqarsimasunut, 6-inillu ukioqalereernerup kingorna Kalaallit Nunaata avataani sivisunerpaamik katillugit ukiuni qulini najugaqartunut najugaqarsimasunulluunniit 6-inik ukioqalersimaneq aallarnerfigalugu.
Imm. 2. Ilinniagaqarnermik imaluunniit isumaginninnermik peqquteqarluni Kalaallit Nunaata avataani najugaqarnerit Kalaallit Nunaata avataani najugaqarnertut naatsorsuuneqassanngillat. Matumani taamntaallaat imm.l nr. 2-mi piumasarineqartunik naammassinnissiinasut pineqarput. Kalaallit Nunaata avataani najugaqarnermut Kalaallit Nunaanni pisortat akuliussimanerat nalinginnaasumik piumasaqaataassaaq.
Imm. 3. Immikkut ittunik pissutissaqartillugu Naalakkersuisut imm. 1-inti 2-milu maleruagassanik saneqqutsisinnaapput.§ 4. Ilinniartitsineq peqataasunut akeqanngilaq.
Imm. 2. Naalakkersuisut aalajangersinnaavaat inuussutissarsiutitigut ilinniartitaanermi peqataasut atuarnermut atortut pigiligassatik tamakkiisumik ilaannakortumilluunniit akilissaneraat.§ 5. Pisariaqartitsineq naapertorlugu Naalakkersuisut ataatsimiititalianik immikkut ilisimasalinnik pilersitsisinnaapput.
§ 6. Naalakkersuisut inuussutissarsiutit sammivianni pingaarnerusuni tantani qitiusumik ilinniarfinni ilinniartitaanerni ataatsimiititaliaq pilersissavaat. Ataatsimiititaliap inuussutissarsiutip sammiviusup pingaarnerup iluani ilinniartitsinerup atuakkatigullu sulinerup qanoq imaqarnissaa pilersaarusiussavaa.
Imm. 2. Naalakkersuisut isumagissavaat qitiusuntik ilinniarfinni ilinniartitaanerni ataatsimiititaliap inuttalerneqarnissaannikmaleruagassat. Sulisartoqarnermi illuatungeriit ataatsimiititaliani ilaasortaqassapput.
Ilinniagaqarnersiutit.
§ 7. Naalakkersuisut ilinniartunut tapiissuteqarfigineqarsinnaasumik ilinniagaqartunut, ilinniagaqarnersiuteqartitsissapput.
Imm. 2. Naalakkersuisut aalajangertassavaat ilinniarti taanerit suut tapiissuteqarfigineqarsinnaasassanersut. Ilinniartitaanerit tapiissuteqarfigineqarsinnaasut makku akornanni toqqarneqassapput:
1) ilinniartitaanerit inuussutissarsiummik ingerlatsisinnaalernerntik kinguneqartussat,
2) ilinniarnertuunngorniarluni ilinniarnerit ilinniagaqarnissantut piareersarfiusut.
Imm. 3. Naalakkersuisut Imm. 2-mi taaneqartut saniatigut aalajangiisinnaapput eqqumiitsuliornerup, nipilersornerup kulturikkulluunniit allanik ingerlataqarnerup iluani ilinniartitaanerit ilaasa tapiissuteqarfigineqarsinnaanerinik, naak ilinniartitaanerit taamaattut imm. 1-imi taaneqartutut inuussutissarsiummik ingerlatsisinnaalernermik kinguneqassanngikkaluartut aamma annerusumik ilinniagaqarnissamut piareersaataanngikkaluartut.
Imm. 4. Ilinniartitaanerit Kalaallit Nunaanni naammassineqarnissaat pingaarnerutillugu ilinniagaqarnersiutit tunniunneqartassapput. Kalaallit Nunaata avataani ilinniartitaanernut tapiissuteqartoqarsinnaavoq:
1) ilinniarnerup Kalaallit Nunaanni suliffimmik pilersitsisinnaanera naatsorsuutigineqarsinnaappat, aamma
2) ilinniartitaaneq Kalaallit Nunaanni ingerlanneqarsinnaanngippat.§ 8. Namminersornerullutik Oqartussanit ilinniartitaanermut tapiissuteqarfigineqassagaanni danskisut innuttaassuseqartariaqarpoq.
Imm. 2. Nunani allamiut ilinniartitaanernut tapiissuteqarfigineqarsinnaapput nunat tamat akornanni isumaqatigiissutit naapertorlugit.
Imm. 3. Immikkorluinnaq ittunik pissutissaqartillugu Naalakkersuisut imm. 1-imi aalajangersakkamik saneqqutsisinnaapput.§ 9. Kalaallit Nunaanni ilinniarnernut tapiissuteqartoqarsinnaavoq inunnut qinnuteqaateqarnermik nalaani Kalaallit Nunaanni najugaqavissunut, ilinniakkallu aallartinnginnerani ukiuni kingullerni marlunni Kalaallit Nunaanni najugaqavissimasunut.
Imm. 2. Taamatuttaaq Kalaallit Nunaanni ilinniarnernut tapiissuteqartoqarsinnaavoq, inunnut qinnuteqaateqarnermik nalaani Kalaallit Nunaanni najugaqartunut, aamntalu 6-inik ukiuqalinnginnerminni Kalaallit Nunaanni najugaqavissimasunut.
Imm. 3. Taamatuttaaq Kalaallit Nunaanni ilinniarnernut tapiissuteqartoqarsinnaavoq inunnut qinnuteqaateqarnermik nalaani Kalaallit Nunaata avataani najugaqartunut, aammalu:
1) 6-inik ukioqalinnginnerminni Kalaallit Nunaanni najugaqarsimasunut aamma
2) 6-inik ukioqalereernerminnit Kalaallit Nunaata avataani katillugit sivisunerpaamik ukiut 10-it najugaqarsimasunut.
Imm. 4. Immikkorluinnaq ittunik pissutissaqartillugu Naalakkersuisut imm. 1-mi. 2--mi aamma 3-mi aalajangersakkanik saneqqutsisinnaapput.§ 10. Kalaallit Nunaata avataani ilinniarnernut tapiissuteqartoqarsinnaavoq inunnut qinnuteqaateqarnermik nalaani Kalaallit Nunaanni aalajangersimasumik najugaqartunut ilinniarnerullu aallartilivinnera sioqqullugu ukiuni ntarlunni taamatut najugaqarsimasunut.
Imm. 2. Taantatuttaaq Kalaallit Nunaata avataani ilinniarnernut tapiissuteqartoqarsinnaavoq inunnut qinnuteqaateqarnermik nalaani Kalaallit Nunaanni avataaniluunniit najugaqartunut, aammalu:
1) 6-inik ukioqalinnginnerminni Kalaallit Nunaanni aalajangersimasuntik najugaqarsimasunut aamrna
2) 6-inik ukioqalereernerminnit Kalaallit Nunaata avataani katillugit sivisunerpaantik ukiuni qulini najugaqarsimasunut.
Imm. 3. Immikkorluinnaq ittunik pissutissaqartillugu Naalakkersuisut imm. 1-imi aairtma 2-mi aalajangersakkanik saneqqutsisinnaapput.§ 11. Kalaallit Nunaata avataani najugaqarnertut naatsorsuunneqassanngillat qimagusimanerit allamik pissuteqarnatik taamaallaat ilinniagaqarnermik imaluunniit isumaginninnermik pissuteqartut.Tamanna taamaallaat atuutissaaq inunnut § 9 imm. 3 aamma § 10 imm. 2-mi piumasarineqartunut naammassinnissimasunut. Kalaallit Nunaata avataani najugaqarnermut Kalaallit Nunaanni pisortat akuliussimasimanissaat nalinginnaasumik piumasaqaataassaaq.
§ 12. Inatsit isumaqatigiissulluunniit immikkut ittoq malillugu inuit Kalaallit Nunaata avataani qitornamik ilinniarnerinut tapiissutisisinnaasut qitornaannut peqqussut una malillugu ilinniagaqarnersiutit tunniunneqarsinnaanngillat.
Imm. 2. Ilinniagaqartut inuuniarnerminni aningaasartuutaasa akilerneqarnissaat siunertaralugu pisortanit ikiorsiissutinik pisartagaqartinneqartut ilinniagaqarnersiuteqanngitsoortitaasinnaapput.§ 13. Naalakkersuisut ilinniagaqartut kattuffii isumaqatiginiareerlugit ilinniagaqarnersiutit annertussusii, suuneri amerlassusiilu aalajangersortassavaat maleruagassat makku naapertorlugit:
1) ilinniagaqarnersiutit kisermaamut inuuniarnermi nalinginnaasumik aningaasartuutinut matussutissiisinnaasussat, aamrna
2) tapiissutit immikkut ittut inuuniarnermi aningaasartuutinut immikkut ittunut natussutissiisinnaasussat, soorlu meeraqaraanni imaluunnilt immikkut ilinniaraanni imaluunniit inuunermi immikkut ittunik atugassaqaraanni, nammineq akiliinani angalanerit ilanngullugit.
Imm. 2. Imm. 1, nr. 2 naapertorlugu tapiissutit tunniunneqarsinnaapput tapiissutitut taarsersugassaanngitsutut imaluunniit taarsigassarsiatut.
Imm. 3. Ilinniarnermut atasumik angalanerit, tassunga ilanngullugit atuanngiffeqarnermi angalanerit tapiissutitut taarsigassaanngitsutut nalinginnaasumik tunniunneqartassapput.§ 14. Isumaqatigiinniarnerit § 13-imi taaneqartut Ilinniarnermut tapiissutit pillugit Siunnersuisoqatigiinni pisassapput.
Imm. 2. Siunnersuisoqatigiit siulittaasoq ilaasortallu sisamat inuttarissavaat. Siulittaasoq Naalakkersuisunit toqqarneqassaaq, ilaasortaq ataaseq Inatsisartunit toqqarneqassaaq taakkua qinigaaffiat naallugu ilaasortaasussaq, ilaasortaq ataaseq Kalaalllt Nunaanni Kommuneqarfiit Kattuffiannit (KANUKOKA-mit) toqqarneqassaaq, ilaasortallu marluk ilinniagaqartut kattuffiinit toqqarneqassallutik.
Imm. 3. Siunnersuisoqatigiit suleriaasissaat Naalakkersuisut aalajangersartassavaat.§ 15. §§-it 7, 8, 9, 10, 11, 12 aamma 13 malillugit ilinniagaqarnersiuteqartitsinissaq pillugu aalajangiinerit kiisalu § 16 malillugu pisartagaqartitsinngitsoortitsinerit Ilinniagaqarnersiutinut Orulluteqartarfimmut allakkatigut suliassanngorteqqinneqarsinnaapput aalajangiinerup tiguneraniit sapaatit akunneri sisamat qaangiutsinnagit. Orulluteqartarfiup aalajangiinera allanngortinneqarsinnaanngilaq.
Imm. 2. Orulluteqartarfik siulittaasumik ilaasortanillu allanik pingasunik inuttaqassaaq, Inatsisartunit, taakkua qinigaaffiat naallugu ilaasiortaasussatut toqqarneqartartussanik. Ilaasortat allat ilaat ataaseq ilinniagaqartut kattuffiisa inassuteqarnerisigut toqqarneqassaaq.
Imm. 3. Orulluteqartarfiup suleriaasissaa Naalakkersuisunit aalajangersarneqartassaaq.§ 16. Ilinniagaqartut pissutsit imminerminnut tunngasut ilinniagaqarnersiuteqartitsinissamut pingaaruteqartut tamaasa kingusinnerusukkut pissutsit allannguutaasinnaasut ilanngullugit nalunaarutigisassavaat.
Imm. 2. Ilinniagaqartoq pissutsit imm. 1-imi taaneqartut pillugit eqqunngitsunik amigartunilluunniit paasissutissiisimappat, imaluunniit allannguutinik nalunaaruteqarsimanngippat, aningaasat eqqunngitsuntik pisartagarineqarsimasut utertillugit akileqquneqarsinnaapput erniat ilanngullugit.
Imm. 3. Imm. 2-mi taaneqartutut iliuutsit ilassutaattut Naalakkersuisut ilinniagaqartoq piffissami aalajangersimasumi qaqugumulluunniit tapiissutinik tunineqarsinnaajunnaarsissinnaavaat. Taamatuttaaq iliortoqarsinnaavoq ilinniagaqartup siornatigut tapiissutisiaminut piumasaqaatit unioqqutissimappagit.§ 17. Naalakkersuisut ilinniagaqarnersiutinit ilinniagaqartut kattuffiinut ilaasortaanermut akiliutissanik ilanngaassisinnaapput. Ilinniagaqartoq ilaasortaanermut akiliisarunnaarumasinnaavoq ilinniagaqarnersiutisiffik siulleq aallartiffigalugu.
Inuussutissarsiutinut tunngasunik siunnersuineq
§ 18. Naalakkersuisut qularnaassavaat ilinniagaqarnissap inuussutissarsiutinullu tunngasunik ilitsersuinerup ataqatigiissinneqarnissaat, suliffissaqartitsiniarnermut allaffiit paasissutissanik pisariaqartunik paasisitsiniaanermut atugassanik tantanik pilersornerisigut.
Atortuulersitsineq.
§ 19. Peqqussut atortuulerpoq ulloq 1. august 1990.
Imm. 2. Peqatigitillugu Inuutissarsiutitigut ilinniartitaaneq, ilinniagaqartunut tapiissutit inuutissarsiutinullu tunngasunik ilitsersuisarneq pillugit Inatsisartut peqqussutaat nr. 2 ulloq 16. november 1984-imeersoq atorunnaarpoq.
Imm. 3. Aalajangersakkat makku naapertorlugit allaffeqarfikkut aalajangiunneqarpoq:
1) peqqussut imm. 2-mi taaneqartoq,
2) Kalaallit Nunaanni inuutissarsiutitigut tunngaviusumik ilinniartitaanermut landstingip peqqussutaa nr. 5 ulloq 24. oktober 1980-imeersoq, imaluunniit
3) Kalaallit Nunaani inuutissarsiutitaarniarluni tapiisarnermut inuutissarsiutinillu ilitsersuinermut landstingip peqqussutaa nr. 4 ulloq 24. oktober 1980-imeersoq atortuuinnassasut, peqqussut una naapertorlugu aalajangersakkatigut allanngortinneqarnissamik imaluunniit atorunnaarsinneqarnissamik tungaannut.
Imm. 4. Ilinniagaqarnersiutit imm. 2-nti peqqussut taaneqartoq malillugu akuersissutigineqarsimasut naanissamik tungaannut atortuuinnassapput.
Kalaallit Nunaanni Namminersornerullutik Oqartussat, ulloq 4. maj 1990.
Jonathan Motzfeldt/
Jens Lyberth