Inuutissarsiutigalugu aalisarneq, piniarneq aallaaniarnerlu pillugit Landstingip inatsisaa nr. 4, 13. oktober 1980-imeersoq.

 

§ 1. Inatsimmi pineqarput Kalaallit Nunaata imartaani nunataanilu pisuussutinik uumassusilinnik atuineq, taamattaaq takuuk § 14.

§ 2. Kalaallit Nunaata aalisarnikkut imartaani inuutissarsiutigalugu aalisarneq, piniarneq aallaaniarnerlu taamaallaatingerlanneqarsinnaapput ukunannga:
1) Inuit Kalaallit Nunaanni najugaqavissut ukiunilu kingullerni marlunni ingerlaannartumik najugaqarsimasut kalaallinullu inuiaqatigiinnut attuumassuteqartut.
2) Iluaqutissiuiffiit peqatigiiffiillu inunnik nr. 1-imi taaneqartuinnarnik pisortallit.
3) Umiarsuaatileqatigiit piginneqataassutit minnerpaamik 2/3-ii aningaasaatillu amerlanersaat inunnit nr. 1-imi taaneqartunit pigineqartut, aammalu umiarsuaatilik ingerlatsisuusoq tassaappat inuk nr. 1-imi taaneqartut ilaat.
4) Aktieselskabit ingerlatseqatigiiffiillu allat killeqartumik akisussaassuseqartut siulersuisuujunnartut minnerpaamik 2/3-ii kiisalu piginneqataasut amerlanersaat tassaasimappata inuit nr. 1-imi taaneqartut, aammalu ingerlatseqatigiiffiup aningaasaataasa amerlanersaat inunnit nr. 1-imi taaneqartunit pigineqarsimappata.
5) Ingerlatseqatigiiffiit allat, piginneqataasut ikinnerpaamik 2/3-ii, aamma peqataasut tamakkiisumik akisussaassuseqartut, tassaagunik inuit nr. 1-imi taaneqartut,  aammalu ingerlatseqatigiiffiup aningaasaataasa amerlanersaat inunnit nr. 1-imi taaneqartuni pigineqarpata.
Imm. 2. Iluaqutissiuiffiit, peqatigiiffiit ingerlatseqatigiiffiilluunniit umiarsuaatileqatigiinni ingerlatseqatigiinniluunniit imm. 1, nr. 5-imi taaneqartuni piginneqataasimappata,  piginneqataasut tamarmik immikkut inuutissarsiutígalugu aalisarsinnaanermut, piniarsinnaanermut aallaaniarsinnaanermullu patsisissatut piumasarineqartunik naammassinnissimasariaqassapput. Imm. Inuit ingerlatseqatigiiffiillu il.il.
Imm. 3. 1-imi taaneqartut inuutissarsiutigalugu aalisarnermik, piniarnermik aallaaniarnermillu Kalaallit Nunaata aalisarnikkut imartaani taamaallaat ingerlatsisinnaapput imm. 1-imi piumasarineqartunik naammassinnissimanerminnut uppernarsaammik peqarunik. Inuutissarsiornermut Pisortap aalajangersarsinnaavaa uppernarsaatip takutissaneraa inuutissarsiut inuutissarsiutigivillugu imaluunniit saniatigooralugu ingerlanneqarnersoq.
Imm. 4. Inuutissarsiornermut Pisortap aalajangersarsinnaavaa inuutissarsiutigalugu aalisarsinnaanermut, piniarsinnaanermut aallaaniarsinnaanermullu inunnut selskabinullu il.il. inuutissarsiutigivillugu inuutissarsiuteqanngitsunut killilersuineqassanersoq.
Imm. 5. Uppernarsaat imm. 3-imi taaneqartoq ukiunut tallimanut atuuppoq aammalu nunaqarfimmi inuup ingerlatseqatigiiffiulluunniit il.il. najugarisaanni kommunalbestyrelsemit tunniunneqassaaq. Ukiut tallimat iluanni piumasarisat eqqortinneqarnersut uppernarsartinneqassaaq kommunalbestyrelsimit. Uppernarsaat arsaarinnissutigineqarsinnaavoq paasineqarpat piumasarisat eqqortinneqanngitsut.
Imm. 6. Imm. 3-imi taaneqartumut uppernarsaammik qinnuteqaatit pillugit kontmunalbestyrelsep Inuutissarsiornermut Pisortaq ilisimatissavaa, kommunelbestyrelsep aalajangiisimaneri taakkununngalu patsisigineqartut ilanngulllugit.
Imm. 7. Imm.3-imitaaneqartututuppernarsaammik tunniussiumannginnerit qinnuteqartumit Inuutissarsiornermut Pisortamut suliassanngortinneqarsinnaapput.
Imm. 8. Inuutissarsiornermut Pisortamit akuerineqaqqaarani Kalaallit Nunaata aalisarnikkut imartaani aalisakkanik aalisakkanilluunniit nioqqusianik piliarinneqqusaasoqaranilu allamut usilersuussisoqaqqusaanngilaq.
Imm. 9. Taamaallaat angallatit Kalaallit Nunaanni nunaqarfilittut nalunaarsorneqarsimasut siunertanut imm. 1 aamma 8-mi taaneqartunut atorneqaqqusaapput.
Imm. 10. Inuutissarsiornermut Pisortap immikkut illuinnartunik pissutissaqartillugu aalajangersakkat imm. 1 aamma 9-mi taaneqartut sanioqqussinnaavai, taamaaliorneq kalaallit aalisarnikkut inuutissarsiornerata ineriartorneranut pingaaruteqarsorinarpat.

§ 3. Kalaallit aalisarnikkut inuutissarsiornerata soqutigisai eqqarsaatigalugit tamanna pisariaqarsorinarpat Inuutissarsiornermut Pisortaq malittarisassaliorsinnaavoq tamatumani aalajangerlugu Kalaallit Nunaata aalisarnikkut imartaani inuutissarsiutigalugu aalisarneq, piniarneq aallaaniarnerlu taamaallaat ingerlanneqarsinnaasoq Kalaallit Nunaanni nioqqutissiorfinnik isumaqatigiissute-
qarfiginnittoqarsimappat pisat tamakkiisumik ilaannakortumilluunniit pisiarineqarnissaannik.
Imm. 2. Inuutissarsiornermut Pisortap aalajangersarsinnaavaa angallatit siunertanut § 2-mi taaneqartunut atorneqartut inuttaasa ilaat ilinniartitaanissaq eqqarsaatigalugu tassaassasut inuit § 2, imm. 1-imi taaneqartut.
Imm. 3. Inuutissarsiornermut Pisortap aalisagartassat killilersukkat aalisarneqarnissaannut akuersissummik tunisinissamut § 2, imm. 1-imi inuit ingerlatseqatigiiffiillu il.il. taaneqartut pillugit piumasarisatut aalajangersarsinnaavaa ingerlatseqatigiiffiup aningaasaatai aalajangersimasut inunnit inuutissarsiutigivillugu aalisarsinnaanermut allagartalinnit pigineqassasut, aammalu peqataasut aalajangersimasumik amerlanerussuteqartut uppernarsaammik taamaattuntik peqassasut.

§ 4. Kalaallit Nunaata aalisarnikkut imartaani misiliilluni   aalisarnerit piumasarisallu tassunga tunngasut § 2, imm.1-imi taaneqartumi inunnut ingerlatseqatigiiffinnullu il.il. § 2, imm. 1-imi taaneqartut pillugit akuersissuteqarnerit Inuutissarsiornermut Pisortamit allagartalerneqartassapput Kalaallit Nunaanni aalisakkanik misissuiffiup oqaaseqaateqareerneratigut.

§ 5. Inuutissarsiornermut Pisortaq pisuussutit atorneqarnerannut pitsaaliuutissanik qanoq iliuuseqarsinnaavoq Kalaallit Nunaanni aalisarneq killilersimaarniarlugu, takuulli § 14. Pitsaaliuutit taamaattut naammassiniarnerini pisassat pisarineqarsinnaasut amerlassusii, aalisariutit ullumikkut pigineqartut annertussusiat kiisalu aalisarnermik inuutissarsiuteqarnerup nunap immikkoortoqarfiini naleqquttumik ineriartortinneqarnissaa eqqarsaatigalugit, tamakkununnga ilanngullugit imaattunik aalajangersagaliortoqarsinnaavoq:
1) Pisassat pisarineqarsinnaasut amerlassusiisa piffissanut sumiiffinnullu agguataarnerisigut.
2) Pisassat piniarneqarsinnaasut amerlassusiisa angallatinut immikkoortunut aalajangersimasunut angallatinut ataasiakkaanut imaluunniit piniutinik aalajangersimasunut killiliiffiginerisigut.
3) Piffissap aalisarfissap annerpaamik sivisussusissaa, tulaassinerit amerlassusiat tulaassinermilu ataatsimi tulaassat akuerineqarsimasut amerlassusilernerisigut.
4) Pisat amerlassusiinik nalunaaruteqartussaalersitaanikkut pitsaaliuutit imm. 1-3-miittut malillugit.
5) Aalisakkat immikkut taaneqartut aalisarneqarnerisa tulaanneqarnerisalu unitsinneqarnerisigut, imm. 1-3-mi killiliinerit imntikkut ittut tamanna pisariaqartippassuk.

§ 6. Inuutissarsiornermut Pisortaq Kalaallit Nunaata aalisarnikkut imartaa pillugu makkununnga tunngasunik aalajangersakkiorsinnaavoq, taamaattoq takuuk § 14.
1) Pisuussutit uumassusillit eqqissisimatinneqarnerat, aamma makkununnga tunngasut:
a) Piffissat eqqissisimatitsivissat
b) Nunap immikkoortuinik piniarfigeqqusaajunnaarsitsinermik
c) Piniarnerup inerteqqutaanera imaluunniit killiligaaneranik
d) Angissusissat minnerpaaffissaannik
2) Piniutit atortuisalu sananerat atugaanerallu, taakkununnga ilanngullugit sakkut, piniutillu aalajangersimasut, piniariaatsilluunniit inerteqqutaalersinnerisigut.
Imm. 2. Inuutissarsiornermullu Pisortap pisinnaatitsineratigut aalajangersakkat tamakkua kommunenut ataasiakkaanut aalajangersarneqarsinnaapput kommunalbestyrelsemit susassaqartumit landsstyrep akuersineratigut.

§ 7. Kalaallit Nunaata nunataani inuutissarsiutigalugu piniarneq aallaaniarnerlu taamaallaat ingerlanneqarsinnaapput ukunannga:
1) Inuit § 2, imm. 1-imi taaneqartut.
2) Allat taamaasiorsinnaanermut Inuutissarsiornermut pisortamit akuerineqarsimasut.
Imm. 2. Inuutissarsiornermut Pisortap aalajangersarsinnaavaa inuit imm. 1-imi taaneqartut piniarnermut aallaaniarnermullu uppernarsaammik peqassasut § 2, imm. 3-mi maleruagassanut taaneqartunut naleqquttumik. Inuutissarsiornermut Pisortaq nuna piniarfiullunilu aallaaniarfiusinnaasoq pillugu aalajangersakkiorsinnaavoq § 2 imm. 3 - 7-mi aalajangersarneqarsimasunut naleqquttunik.

§ 8. Inuutissarsiornermut Pisortaq Kalaallit Nunaata nunataani uumassusillit eqqissisimatinneqarnissaat pillugit § 6-imi immikkoortut 1 aamma 2 malillugit aalajangersaasinnaavoq kiisalu piniarnerup annertussusia killilerlugu.

§ 9. Inuutissarsiornermut Pisortaq aalajangersakkiorsinnaavoq pisat aalajangersakkanut §§ 5, 6 aamma 8 naapertorlugit aalajangersarneqarsimasut akerliusumik pisarineqarsimasut allanut tunniunneqarnissaasa akornuserneqarnissaannik siunertaqartumik, aamma makkua pillugit:
1) Pisat anguneqarsimasut tigusimasallu pillugit paasissutissaqartitsisussaaneq.
2) Pisat inunnit ingerlatseqatigiiffinnillu il.il. pisaqarnissamut piginnaatitaanngitsunit tigunissaata inerteqqutaanera.
3) Pisassaatitat amerlanerpaat anguneqareernerisigut pisanik tigusaqarnissap inerteqqutaanera.

§ 10. Aalisarnermik nakkutilliisut politiillu angallatinik aalisariutinik aalisakkanillu assartuutinik unitsitsisinnaallutillu ikkiviginnissinnaapput suliassaminnik isumaginninniarlutik, tamatumunngalu ilanngullugu umiarsuit allagartaat aalisarnermullu atortui misissorlugillu pisaat misissorsinnaallugit, kiisalu piumasarisinnaallugu piniutit qaqinneqassasut suliamut atasumik misissorneqassallutik. Aamma angallatit taamaattut naalakkerneqarsinnaapput misissorneqariartorlutik pisaallu nioorarneqariartorlutik umiarsualivinnut malinnaassasut.

§ 11. § 2 imm. 1-3, imm. 5-8, § 4, § 7 imm. 1-mik unioqqutitsinerit imaluunniit § 10 malillugu naalakkiutinik naammassinnikkumannginnerit kiisalu eqqunngitsunik paasinerluutaasinnaasunilluunniit paasissutissiineq imaluunniit paasissutissanik pisortanut § 10-mi taaneqartunut tunniussiumannginneq mianersoqqusaanermik akiliisitaanermilluunniit nassataqarsinnaapput.
Imm. 2. Inatsisit naapertorlugit maleruagassieni aalajangersarneqarsinnaavoq maleruagassiani aalajangersakkanik unioqqutitsinerittaaq mianersoqqusaanermik akiliisitaanermilluunniit pillarneqaataasinnaasut.
Imm. 3. Arsaarinninnerup tungaatigut Kalaallit Nunaanni pinerluttuliornermut inatsimmi maleruagassat atuupput. Taamaattoq piniutit arsaarinnissutaasinnaapput piaaraluneerluni aamma piaariitsoorluni unioqqutitsinertaqartillugu. Aamma pisat taakkuluunniit nalingat arsaarinnissutigineqarsinnaavoq qularnaatsumik uppernarsarneqarsinnaanngikkaluarpalluunniit tamakkerlutik inatsisaatsuliornikkut pineqarsimasut.

§ 12. Tunngavissaqarluarluni ilimanarpat angallat unioqqutitsinermi § 1-imi pineqartumi atorneqarsimasoq pisortanit § 10-mi taaneqartunit tiguarneqarsinnaavoq.

§ 13. Unioqqutitsinerit § 11-mi taaneqartut pillugit suliassat politiinit sorsuuteeqqallu susassaqartup naalagaanit aalajangiivigineqarsinnaapput akiliisitsinikkut arsaarinninnikkullu kiisalu akissaajaatinik akiliisitsinikkut Kalaallit Nunaanni eqqartuussisarnermik inatsimmi kap. 5 § 21-mi maleruagassat malillugit.
Imm. 2. Kalaallit Nunaata landsret-iani eqqartuussineqassaaq.
Imm. 3. Suliassaq imm. 1-imi taaneqartutut akuersinikkut aalajangiivigineqarsimagaluartoq Kalaallit Nunaata Landsretiata pineqartup qinnuteqarneratigut landsret-imi suliassanngortitassatut akuerisinnaavaa. Aatsaalli taama pisoqassaaq taamaasiornissamut immikkut ittunik tunngavissaqarsorinarpat aamma akuersisimanerup kingornatigut piaarnerpaamik qinnutigisaq saqqummiunneqarsimappat imaluunniit qinnuteqartup pisimasunik qinnutigisaminut tunngaviginiakkaminik paasisaqarnerata kingornatigut piaarnerpaamik saqqummiunneqarsimappat.

§ 14. Kalaallit Nunaata imartaani nunataanilu pisuussutinik uumassusilinnik atuineq pillugu Kalaallit Nunaanni inuutissarsiutigalugu aalisarneq, piniarneq, aallaaniarnerlu pillugit inatsit nr. 413, 13. juni 1973-imeersoq atorunnaarpoq.
Imm. 2. Taamaattoq kalaallit aalisarnerannik, piniarnerannik, aallaaniarnerannillu nunat tamat isumaqatigiissutaat malillugit pisussaaffilerneqarnikkut killilersuinermi Kalaallit Nunaanni inuutissarsiutigalugu aalisarneq, piniarneq aallaaniarnerlu pillugit inatsit suli atuuppoq.

§ 15. Inatsimmi nr. 413 13. juni 1973-meersumi inuutissarsiutigalugu aalisarneq, piniarneq aallaaniarnerlu pillugit nalunaarutit peqqussutillu atuutiinnassapput inatsit manna malillugu tamarmik ilaannaalluunniit atorunnaarsinneqarserlugit.

§ 16. Inatsit atortuulerpoq 1. november 1980.

Taamaasilluni Kalaallit Nunaata Landstingianit akuersissutigineqarpoq, ulloq 13. oktober 1980.

Jonathan Motzfeldt

/

Lars Emil Johansen